Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వినయవినిచ్ఛయ-టీకా • Vinayavinicchaya-ṭīkā

    సబ్బసఙ్కలననయకథావణ్ణనా

    Sabbasaṅkalananayakathāvaṇṇanā

    ౮౭౩. పరివారే ముఖాగతా కత్థపఞ్ఞత్తివారాదయో అట్ఠ వారా, తేయేవ పచ్చయ-సద్దేన యోజేత్వా వుత్తా అట్ఠపచ్చయవారాతి విభఙ్గద్వయే విసుం విసుం దస్సితా సోళస పరివారా అస్సాతి సోళసపరివారో, తస్స సోళసపరివారస్స. సబ్బం సఙ్కలనం నయన్తి సబ్బేసం వుత్తానం సఙ్కలననయానం సఙ్గహేతబ్బతో సబ్బం సఙ్కలభేదనం నయం.

    873. Parivāre mukhāgatā katthapaññattivārādayo aṭṭha vārā, teyeva paccaya-saddena yojetvā vuttā aṭṭhapaccayavārāti vibhaṅgadvaye visuṃ visuṃ dassitā soḷasa parivārā assāti soḷasaparivāro, tassa soḷasaparivārassa. Sabbaṃ saṅkalanaṃ nayanti sabbesaṃ vuttānaṃ saṅkalananayānaṃ saṅgahetabbato sabbaṃ saṅkalabhedanaṃ nayaṃ.

    ౮౭౫. కాయికా ఛబ్బిధాతి పఠమపారాజికాపత్తి, కుటికరణే పయోగే దుక్కటాపత్తి, ఏకం పిణ్డం అనాగతే థుల్లచ్చయాపత్తి, తస్మిం ఆగతే సఙ్ఘాదిసేసాపత్తి, వికాలభోజనే పాచిత్తియాపత్తి, పఠమపాటిదేసనీయాపత్తీతి ఛబ్బిధా.

    875.Kāyikā chabbidhāti paṭhamapārājikāpatti, kuṭikaraṇe payoge dukkaṭāpatti, ekaṃ piṇḍaṃ anāgate thullaccayāpatti, tasmiṃ āgate saṅghādisesāpatti, vikālabhojane pācittiyāpatti, paṭhamapāṭidesanīyāpattīti chabbidhā.

    తథా వాచసికాపి చాతి చతుత్థపారాజికా, కుటియా కారాపనే పుబ్బగతియో, పదసోధమ్మపాచిత్తియం, దవకమ్యతాయ హీనేన ఖుంసనం, తస్స దుబ్భాసితన్తి తథా ఛబ్బిధా.

    Tathā vācasikāpi cāti catutthapārājikā, kuṭiyā kārāpane pubbagatiyo, padasodhammapācittiyaṃ, davakamyatāya hīnena khuṃsanaṃ, tassa dubbhāsitanti tathā chabbidhā.

    ఛాదేన్తస్స చ తిస్సోతి భిక్ఖునియా వజ్జపటిచ్ఛాదికాయ పారాజికం, భిక్ఖునో సఙ్ఘాదిసేసఛాదనే పాచిత్తియం, అత్తనో దుట్ఠుల్లచ్ఛాదనే దుక్కటన్తి తిస్సో చ.

    Chādentassaca tissoti bhikkhuniyā vajjapaṭicchādikāya pārājikaṃ, bhikkhuno saṅghādisesachādane pācittiyaṃ, attano duṭṭhullacchādane dukkaṭanti tisso ca.

    పఞ్చ సంసగ్గపచ్చయాతి కాయసంసగ్గే భిక్ఖునియా పారాజికం, భిక్ఖునో సఙ్ఘాదిసేసో, కాయేన కాయపటిబద్ధే థుల్లచ్చయం, నిస్సగ్గియేన కాయపటిబద్ధే దుక్కటం, అఙ్గులిపతోదకే పాచిత్తియన్తి కాయసంసగ్గపచ్చయా పఞ్చ ఆపత్తియో.

    Pañcasaṃsaggapaccayāti kāyasaṃsagge bhikkhuniyā pārājikaṃ, bhikkhuno saṅghādiseso, kāyena kāyapaṭibaddhe thullaccayaṃ, nissaggiyena kāyapaṭibaddhe dukkaṭaṃ, aṅgulipatodake pācittiyanti kāyasaṃsaggapaccayā pañca āpattiyo.

    ౮౭౭. భిక్ఖునియా వజ్జపటిచ్ఛాదికాయ పారాజికం, భిక్ఖుస్స సఙ్ఘాదిసేసపటిచ్ఛాదకస్స పాచిత్తియన్తి దుట్ఠుల్లచ్ఛాదనే దువే.

    877. Bhikkhuniyā vajjapaṭicchādikāya pārājikaṃ, bhikkhussa saṅghādisesapaṭicchādakassa pācittiyanti duṭṭhullacchādane duve.

    ౮౭౯. ‘‘గామన్తరే చతస్సోవా’’తిఆది పటినిద్దేసతో చ విఞ్ఞాయతి.

    879.‘‘Gāmantare catassovā’’tiādi paṭiniddesato ca viññāyati.

    ౮౮౧. వజన్తియాతి గచ్ఛన్తియా.

    881.Vajantiyāti gacchantiyā.

    ౮౮౫. యా పన భిక్ఖునీ రత్తన్ధకారే అప్పదీపే హత్థపాసే పురిసేన సద్ధిం యది సల్లపేయ్య, తస్సా పాచిత్తి. దూరే ఠితా హత్థపాసం విజహిత్వా ఠితా వదేయ్య చే, దుక్కటమేవాతి యోజనా.

    885. Yā pana bhikkhunī rattandhakāre appadīpe hatthapāse purisena saddhiṃ yadi sallapeyya, tassā pācitti. Dūre ṭhitā hatthapāsaṃ vijahitvā ṭhitā vadeyya ce, dukkaṭamevāti yojanā.

    ౮౮౬. యా పన భిక్ఖునీ ఛన్నే పటిచ్ఛన్నట్ఠానే దివా పురిసేన సద్ధిం అస్స పురిసస్స హత్థపాసే ఠితా వదేయ్య సల్లపేయ్య, తస్సా పాచిత్తి. హత్థపాసం విజహిత్వా వదేయ్య చే, దుక్కటమేవాతి యోజనా.

    886.Yā pana bhikkhunī channe paṭicchannaṭṭhāne divā purisena saddhiṃ assa purisassa hatthapāse ṭhitā vadeyya sallapeyya, tassā pācitti. Hatthapāsaṃ vijahitvā vadeyya ce, dukkaṭamevāti yojanā.

    ౮౯౧. సనిస్సగ్గా చ పాచిత్తీతి నిస్సజ్జనవినయకమ్మసహితాయేవ పాచిత్తి.

    891.Sanissaggā ca pācittīti nissajjanavinayakammasahitāyeva pācitti.

    ౮౯౩. ఇధ ఇమస్మిం సాసనే.

    893.Idha imasmiṃ sāsane.

    ౮౯౬. దువిన్నన్తి ద్విన్నం.

    896.Duvinnanti dvinnaṃ.

    ౮౯౮. సమానసంవాసకభూమి నామ పకతత్తస్స భిక్ఖునో సమానలద్ధికస్స ఏకసీమాయం ఠితభావో. నానాపదం పుబ్బం ఏతిస్సాతి నానాపదపుబ్బికా, నానాసంవాసకభూమీతి అత్థో . ఉక్ఖిత్తనానాలద్ధికనానాసీమగతా నానాసంవాసకభూమి. ఇమా ద్వేయేవ సంవాసకభూమియో హి మహేసినా కారుణికేన వుత్తాతి యోజనా.

    898.Samānasaṃvāsakabhūmi nāma pakatattassa bhikkhuno samānaladdhikassa ekasīmāyaṃ ṭhitabhāvo. Nānāpadaṃ pubbaṃ etissāti nānāpadapubbikā, nānāsaṃvāsakabhūmīti attho . Ukkhittanānāladdhikanānāsīmagatā nānāsaṃvāsakabhūmi. Imā dveyeva saṃvāsakabhūmiyo hi mahesinā kāruṇikena vuttāti yojanā.

    ౮౯౯. దువిన్నన్తి పారివాసికమానత్తచారీనం ద్విన్నం పుగ్గలానం. ద్వయాతీతేనాతి కామసుఖల్లికానుయోగఅత్తకిలమథానుయోగసఙ్ఖాతం అన్తద్వయం అతిక్కమ్మ మజ్ఝిమాయ పటిపదాయ ఠితేన. అథ వా సస్సతుచ్ఛేదద్వయం అతిక్కన్తేన.

    899.Duvinnanti pārivāsikamānattacārīnaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ. Dvayātītenāti kāmasukhallikānuyogaattakilamathānuyogasaṅkhātaṃ antadvayaṃ atikkamma majjhimāya paṭipadāya ṭhitena. Atha vā sassatucchedadvayaṃ atikkantena.

    ౯౦౦. ‘‘ద్వఙ్గులపబ్బపరమం ఆదాతబ్బ’’న్తి చ తథేవ ‘‘ద్వఙ్గులం వా దుమాసం వా’’తి చ ద్వఙ్గులా దువే పఞ్ఞత్తాతి యోజనా.

    900. ‘‘Dvaṅgulapabbaparamaṃ ādātabba’’nti ca tatheva ‘‘dvaṅgulaṃ vā dumāsaṃ vā’’ti ca dvaṅgulā duve paññattāti yojanā.

    ౯౦౫. ఆణత్తియా మనుస్సమారణం, ఆణత్తియా అదిన్నాదానమ్పీతి యోజనా.

    905. Āṇattiyā manussamāraṇaṃ, āṇattiyā adinnādānampīti yojanā.

    ౯౦౭. తిస్సో ఓభాసనాయిమాతి ఇమా తిస్సో మేథునాధిప్పాయప్పకాసనా.

    907.Tisso obhāsanāyimāti imā tisso methunādhippāyappakāsanā.

    ౯౦౮. సఙ్ఘాదిసేసో ఏవ సఙ్ఘాదిసేసతా.

    908. Saṅghādiseso eva saṅghādisesatā.

    ౯౧౦. వనప్పతి నామ పుప్ఫం వినా ఫలన్తీ నిగ్రోధఉదుమ్బరఅస్సత్థపిలక్ఖకాదిరుక్ఖజాతి, ఇధ పన వనజేట్ఠో రక్ఖితగోపితచేతియరుక్ఖో వనప్పతీతి అధిప్పాయో. థుల్లతాతి థుల్లచ్చయం.

    910.Vanappati nāma pupphaṃ vinā phalantī nigrodhaudumbaraassatthapilakkhakādirukkhajāti, idha pana vanajeṭṭho rakkhitagopitacetiyarukkho vanappatīti adhippāyo. Thullatāti thullaccayaṃ.

    ౯౧౨. విస్సట్ఠీతి విస్సజ్జి సమ్భవధాతు. ఛడ్డనేతి ఉపక్కమిత్వా మోచనే. ‘‘హరితే ఉచ్చారం పస్సావం ఛడ్డనే’’తి పదచ్ఛేదో.

    912.Vissaṭṭhīti vissajji sambhavadhātu. Chaḍḍaneti upakkamitvā mocane. ‘‘Harite uccāraṃ passāvaṃ chaḍḍane’’ti padacchedo.

    ౯౧౩. కిం పమాణమేతాసన్తి కిత్తకా.

    913. Kiṃ pamāṇametāsanti kittakā.

    ౯౧౫. భిక్ఖు భిక్ఖునియా సద్ధిన్తి ఏత్థ భిక్ఖూతి సామివచనప్పసఙ్గే పచ్చత్తం, భిక్ఖునోతి అత్థో. గాథాబన్ధవసేన వా వణ్ణలోపో.

    915.Bhikkhubhikkhuniyā saddhinti ettha bhikkhūti sāmivacanappasaṅge paccattaṃ, bhikkhunoti attho. Gāthābandhavasena vā vaṇṇalopo.

    ౯౧౮. దుతియాయ హత్థపాసకం.

    918. Dutiyāya hatthapāsakaṃ.

    ౯౨౨. ‘‘యావతతియకే తిస్సో ఆపత్తియో’’తి (పరి॰ అట్ఠ॰ ౪౭౬ అత్థతో సమానం) పదస్స నిద్దేసే ‘‘థుల్లచ్చయం సియా సఙ్ఘ-భేదకస్సానువత్తినో’’తి పఠన్తి. ‘‘తిణ్ణం సఙ్ఘభేదానువత్తాకానం కోకాలికాదీనం సఙ్ఘాదిసేసో’’తి అట్ఠకథాయం వుత్తత్తా తథా పాఠో న గహేతబ్బో.

    922. ‘‘Yāvatatiyake tisso āpattiyo’’ti (pari. aṭṭha. 476 atthato samānaṃ) padassa niddese ‘‘thullaccayaṃ siyā saṅgha-bhedakassānuvattino’’ti paṭhanti. ‘‘Tiṇṇaṃ saṅghabhedānuvattākānaṃ kokālikādīnaṃ saṅghādiseso’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttattā tathā pāṭho na gahetabbo.

    ౯౨౩. యావతతియకేతి తిణ్ణం పూరణీ తతియా, కమ్మవాచా, యావతతియాయ కమ్మవాచాయ పరియోసానే ఆపజ్జితబ్బా ఆపత్తి యావతతియకా నామ.

    923.Yāvatatiyaketi tiṇṇaṃ pūraṇī tatiyā, kammavācā, yāvatatiyāya kammavācāya pariyosāne āpajjitabbā āpatti yāvatatiyakā nāma.

    ౯౨౬. ‘‘అవస్సుతస్స…పే॰… కిఞ్చీ’’తి ఇదం గరుకాపత్తియా వత్థుదస్సనం. ‘‘సబ్బం మంసం అకప్పియ’’న్తి ఇదం థుల్లచ్చయదుక్కటానం వత్థుదస్సనం.

    926.‘‘Avassutassa…pe… kiñcī’’ti idaṃ garukāpattiyā vatthudassanaṃ. ‘‘Sabbaṃ maṃsaṃ akappiya’’nti idaṃ thullaccayadukkaṭānaṃ vatthudassanaṃ.

    ౯౨౭. ‘‘విఞ్ఞాపేత్వాన…పే॰… భోజనమ్పి చా’’తి ఇదం పాటిదేసనీయవత్థుదస్సనం. ‘‘లసుణమ్పి చా’’తి ఇదం పాచిత్తియవత్థుదస్సనం. ‘‘ఏకతో అజ్ఝోహరన్తియా’’తి పదచ్ఛేదో.

    927.‘‘Viññāpetvāna…pe… bhojanampi cā’’ti idaṃ pāṭidesanīyavatthudassanaṃ. ‘‘Lasuṇampi cā’’ti idaṃ pācittiyavatthudassanaṃ. ‘‘Ekato ajjhoharantiyā’’ti padacchedo.

    ౯౩౦. రత్తచిత్తేన ఇత్థియా అఙ్గజాతం ఓలోకేన్తస్స దుక్కటం వుత్తన్తి యోజనా.

    930. Rattacittena itthiyā aṅgajātaṃ olokentassa dukkaṭaṃ vuttanti yojanā.

    ౯౩౧. సమ్మావత్తనావ సమ్మావత్తనకా. తేచత్తాలీస వత్తనా ద్వాసీతిక్ఖన్ధకవత్తానం పరిపూరణట్ఠానే దస్సితా.

    931. Sammāvattanāva sammāvattanakā. Tecattālīsa vattanā dvāsītikkhandhakavattānaṃ paripūraṇaṭṭhāne dassitā.

    ౯౩౨. అదస్సనఅపటికమ్మే ఆపన్నాపత్తియా దువే పుగ్గలా, పాపికాయ దిట్ఠియా అప్పటినిస్సగ్గే ఆపన్నాపత్తియా ఏకోతి ఇమే తయో ఉక్ఖిత్తపుగ్గలా.

    932. Adassanaapaṭikamme āpannāpattiyā duve puggalā, pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissagge āpannāpattiyā ekoti ime tayo ukkhittapuggalā.

    ౯౩౪. దూసకోతి భిక్ఖునిదూసకో. కణ్టకోతి కణ్టకసామణేరో.

    934.Dūsakoti bhikkhunidūsako. Kaṇṭakoti kaṇṭakasāmaṇero.

    ౯౩౭. దదేయ్యచ్చేవమాదికాతి ఞత్తికాలే ‘‘సఙ్ఘో దదేయ్యా’’తిఆదిభేదా ఞత్తికప్పనా, ఞత్తికిరియాతి అత్థో. దేతి సఙ్ఘో కరోతీతిఆదీతి కమ్మవాచాకాలే ‘‘సఙ్ఘో దేతీ’’తి వా ‘‘కరోతీ’’తి వా ఆదిభేదా వచనకమ్మస్స అనిట్ఠితత్తా విప్పకతపచ్చుప్పన్నం నామ సియా.

    937.Dadeyyaccevamādikāti ñattikāle ‘‘saṅgho dadeyyā’’tiādibhedā ñattikappanā, ñattikiriyāti attho. Deti saṅgho karotītiādīti kammavācākāle ‘‘saṅgho detī’’ti vā ‘‘karotī’’ti vā ādibhedā vacanakammassa aniṭṭhitattā vippakatapaccuppannaṃ nāma siyā.

    ౯౩౮. దిన్నం కతం పనిచ్చాదీతి కమ్మవాచాయ నిట్ఠితాయ ‘‘దిన్నం సఙ్ఘేనా’’తి వా ‘‘కతం సఙ్ఘేనా’’తి వాతిఆదివచనం అతీతకరణం నామ సియా.

    938.Dinnaṃ kataṃ paniccādīti kammavācāya niṭṭhitāya ‘‘dinnaṃ saṅghenā’’ti vā ‘‘kataṃ saṅghenā’’ti vātiādivacanaṃ atītakaraṇaṃ nāma siyā.

    ౯౩౯. సఙ్ఘేతి సఙ్ఘమజ్ఝే.

    939.Saṅgheti saṅghamajjhe.

    ‘‘కారణేహి పన ద్వీహి, సఙ్ఘో భిజ్జతి నఞ్ఞథా’’తి కస్మా వుత్తం, నను ‘‘పఞ్చహుపాలి, ఆకారేహి సఙ్ఘో భిజ్జతి. కతమేహి పఞ్చహి? కమ్మేన, ఉద్దేసేన, వోహరన్తో, అనుస్సావనేన, సలాకగ్గాహేనా’’తి (పరి॰ ౪౫౮) వుత్తత్తా, అట్ఠకథాయఞ్చ (పరి॰ అట్ఠ॰ ౪౫౮) ‘‘పఞ్చహి కారణేహీ’’తి వచనతో చ ఇధ ఇమేహి ద్వీహేవ కారణేహి సఙ్ఘభేదకథనం అయుత్తన్తి? వుచ్చతే – నాయుత్తం పుబ్బపయోగకారకవసేన వుత్తత్తా. తథా హి అట్ఠకథాయం

    ‘‘Kāraṇehi pana dvīhi, saṅgho bhijjati naññathā’’ti kasmā vuttaṃ, nanu ‘‘pañcahupāli, ākārehi saṅgho bhijjati. Katamehi pañcahi? Kammena, uddesena, voharanto, anussāvanena, salākaggāhenā’’ti (pari. 458) vuttattā, aṭṭhakathāyañca (pari. aṭṭha. 458) ‘‘pañcahi kāraṇehī’’ti vacanato ca idha imehi dvīheva kāraṇehi saṅghabhedakathanaṃ ayuttanti? Vuccate – nāyuttaṃ pubbapayogakārakavasena vuttattā. Tathā hi aṭṭhakathāyaṃ

    ‘‘కమ్మేనాతి అపలోకనాదీసు చతూసు కమ్మేసు అఞ్ఞతరేన కమ్మేన. ఉద్దేసేనాతి పఞ్చసు పాతిమోక్ఖుద్దేసేసు అఞ్ఞతరేన ఉద్దేసేన. వోహరన్తోతి కథయన్తో, తాహి తాహి ఉపపత్తీహి ‘అధమ్మం ధమ్మో’తిఆదీని అట్ఠారస భేదకరవత్థూని దీపేన్తో. అనుస్సావనేనాతి ‘నను తుమ్హే జానాథ మయ్హం ఉచ్చాకులా పబ్బజితభావం, బహుస్సుతభావఞ్చ, మాదిసో నామ ఉద్ధమ్మం ఉబ్బినయం సత్థుసాసనం కరేయ్యాతి చిత్తే ఉప్పాదేతుం తుమ్హాకం యుత్తం, కిం మయ్హం అవీచి నీలుప్పలవనమివ సీతలో, కిమహం అపాయతో న భాయామీ’తిఆదినా నయేన కణ్ణమూలే వచీభేదం కత్వా అనుస్సావనేన. సలాకగ్గాహేనాతి ఏవం అనుస్సావేత్వా తేసం చిత్తం ఉపత్థమ్భేత్వా అనివత్తిధమ్మే కత్వా ‘గణ్హథ ఇమం సలాక’న్తి సలాకగ్గాహేన.

    ‘‘Kammenāti apalokanādīsu catūsu kammesu aññatarena kammena. Uddesenāti pañcasu pātimokkhuddesesu aññatarena uddesena. Voharantoti kathayanto, tāhi tāhi upapattīhi ‘adhammaṃ dhammo’tiādīni aṭṭhārasa bhedakaravatthūni dīpento. Anussāvanenāti ‘nanu tumhe jānātha mayhaṃ uccākulā pabbajitabhāvaṃ, bahussutabhāvañca, mādiso nāma uddhammaṃ ubbinayaṃ satthusāsanaṃ kareyyāti citte uppādetuṃ tumhākaṃ yuttaṃ, kiṃ mayhaṃ avīci nīluppalavanamiva sītalo, kimahaṃ apāyato na bhāyāmī’tiādinā nayena kaṇṇamūle vacībhedaṃ katvā anussāvanena. Salākaggāhenāti evaṃ anussāvetvā tesaṃ cittaṃ upatthambhetvā anivattidhamme katvā ‘gaṇhatha imaṃ salāka’nti salākaggāhena.

    ‘‘ఏత్థ చ కమ్మమేవ, ఉద్దేసో వా పమాణం, వోహారానుస్సావనసలాకగ్గాహా పన పుబ్బభాగా. అట్ఠారసవత్థుదీపనవసేన హి వోహరన్తే తత్థ రుచిజననత్థం అనుస్సావేత్వా సలాకాయ గహితాయపి అభిన్నోవ హోతి సఙ్ఘో. యదా పన ఏవం చత్తారో వా అతిరేకే వా సలాకం గాహేత్వా ఆవేణికం కమ్మం వా ఉద్దేసం వా కరోతి, తదా సఙ్ఘో భిన్నో నామ హోతీ’’తి (పరి॰ అట్ఠ॰ ౪౫౮) –

    ‘‘Ettha ca kammameva, uddeso vā pamāṇaṃ, vohārānussāvanasalākaggāhā pana pubbabhāgā. Aṭṭhārasavatthudīpanavasena hi voharante tattha rucijananatthaṃ anussāvetvā salākāya gahitāyapi abhinnova hoti saṅgho. Yadā pana evaṃ cattāro vā atireke vā salākaṃ gāhetvā āveṇikaṃ kammaṃ vā uddesaṃ vā karoti, tadā saṅgho bhinno nāma hotī’’ti (pari. aṭṭha. 458) –

    వుత్తత్తా సలాకగ్గాహకమ్మాని ద్వే పధానకారణానీతి ఇధ తానేవ దస్సితాని.

    Vuttattā salākaggāhakammāni dve padhānakāraṇānīti idha tāneva dassitāni.

    నను చ సలాకగ్గాహోపి సఙ్ఘభేదస్స పుబ్బభాగో వుత్తో, ఉద్దేసకమ్మానేవ పధానభావేన వుత్తాని, తస్మా కథమస్స సలాకగ్గాహస్స పధానకారణభావోతి? వుచ్చతే – ఉద్దేసకమ్మానిపి సలాకగ్గాహే సిద్ధే అవస్సమ్భవనతో అత్థసాధనపయోగేన వినా అసిద్ధానేవ హోన్తీతి సో పధానభావేన ఇధ గహితో, ఉద్దేసో పన పఞ్ఞత్తకమ్మపుబ్బఙ్గమత్తా కమ్మేనేవ సఙ్గహితోతి ఇధ విసుం న వుత్తోతి దట్ఠబ్బం.

    Nanu ca salākaggāhopi saṅghabhedassa pubbabhāgo vutto, uddesakammāneva padhānabhāvena vuttāni, tasmā kathamassa salākaggāhassa padhānakāraṇabhāvoti? Vuccate – uddesakammānipi salākaggāhe siddhe avassambhavanato atthasādhanapayogena vinā asiddhāneva hontīti so padhānabhāvena idha gahito, uddeso pana paññattakammapubbaṅgamattā kammeneva saṅgahitoti idha visuṃ na vuttoti daṭṭhabbaṃ.

    ౯౪౧. పయుత్తాయుత్తవాచాయాతి పచ్చయుప్పాదనత్థాయ పయుత్తా చ సా సక్యపుత్తియభావస్స అయుత్తా అననురూపా చాతి పయుత్తాయుత్తా, సాయేవ వాచాతి పయుత్తాయుత్తవాచా, తాయ.

    941.Payuttāyuttavācāyāti paccayuppādanatthāya payuttā ca sā sakyaputtiyabhāvassa ayuttā ananurūpā cāti payuttāyuttā, sāyeva vācāti payuttāyuttavācā, tāya.

    ౯౪౪. యా భిక్ఖునీ విఞ్ఞాపేత్వా భుఞ్జతి, తస్సా చ పాటిదేసనీయం సియాతి యోజనా.

    944. Yā bhikkhunī viññāpetvā bhuñjati, tassā ca pāṭidesanīyaṃ siyāti yojanā.

    ౯౪౫. అనామయోతి అగిలానో.

    945.Anāmayoti agilāno.

    ౯౪౬. ‘‘దససతానీ’’తిఆదిగాథాయ రత్తీనన్తి ఏత్థ ‘‘సత’’న్తి సేసో. ఛాదనకిరియాయ అచ్చన్తసంయోగే ఉపయోగవచనం. దససతాని ఆపత్తియో రత్తీనం సతం ఛాదేత్వాతి యోజనా. ఏవం కత్తబ్బయోజనాయం –

    946.‘‘Dasasatānī’’tiādigāthāya rattīnanti ettha ‘‘sata’’nti seso. Chādanakiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. Dasasatāni āpattiyo rattīnaṃ sataṃ chādetvāti yojanā. Evaṃ kattabbayojanāyaṃ –

    ‘‘దస సతం రత్తిసతం, ఆపత్తియో ఛాదయిత్వాన;

    ‘‘Dasa sataṃ rattisataṃ, āpattiyo chādayitvāna;

    దస రత్తియో వసిత్వాన, ముచ్చేయ్య పారివాసికో’’తి. (పరి॰ ౪౭౭) –

    Dasa rattiyo vasitvāna, mucceyya pārivāsiko’’ti. (pari. 477) –

    అయం పరివారగాథాపమాణం. ఏకదివసం సతంసఙ్ఘాదిసేసాపత్తియో ఆపజ్జిత్వా దసదివసే ఛాదనవసేన సతందివసే సహస్ససఙ్ఘాదిసేసాపత్తియో ఛాదయిత్వాతి అత్థో. అయమేత్థ సఙ్ఖేపత్థో – యో దసదివసే సతం సఙ్ఘాదిసేసా ఆపత్తియో ఆపజ్జిత్వా దసదివసే పటిచ్ఛాదేతి, తేన రత్తిసతం ఆపత్తిసహస్సం పటిచ్ఛాదితం హోతీతి. దస రత్తియో వసిత్వానాతి ‘‘సబ్బావ తా ఆపత్తియో దసాహపటిచ్ఛన్నా’’తి పరివాసం యాచిత్వా దస రత్తియో వసిత్వాతి అత్థో. ముచ్చేయ్య పారివాసికోతి పరివాసం వసన్తో భిక్ఖు అత్తనా వసితబ్బపరివాసతో ముచ్చేయ్య, ముత్తో భవేయ్యాతి అత్థో.

    Ayaṃ parivāragāthāpamāṇaṃ. Ekadivasaṃ sataṃsaṅghādisesāpattiyo āpajjitvā dasadivase chādanavasena sataṃdivase sahassasaṅghādisesāpattiyo chādayitvāti attho. Ayamettha saṅkhepattho – yo dasadivase sataṃ saṅghādisesā āpattiyo āpajjitvā dasadivase paṭicchādeti, tena rattisataṃ āpattisahassaṃ paṭicchāditaṃ hotīti. Dasa rattiyo vasitvānāti ‘‘sabbāva tā āpattiyo dasāhapaṭicchannā’’ti parivāsaṃ yācitvā dasa rattiyo vasitvāti attho. Mucceyya pārivāsikoti parivāsaṃ vasanto bhikkhu attanā vasitabbaparivāsato mucceyya, mutto bhaveyyāti attho.

    ౯౪౭. పారాజికాని అట్ఠేవాతి అగ్గహితగ్గహణేన. తేవీస గరుకాతి భిక్ఖూహి అసాధారణా భిక్ఖునీనం దస, భిక్ఖునీహి అసాధారణా భిక్ఖూనం ఛ, ఉభిన్నం సాధారణా సత్తాతి ఏవం తేవీస సఙ్ఘాదిసేసా.

    947.Pārājikāni aṭṭhevāti aggahitaggahaṇena. Tevīsa garukāti bhikkhūhi asādhāraṇā bhikkhunīnaṃ dasa, bhikkhunīhi asādhāraṇā bhikkhūnaṃ cha, ubhinnaṃ sādhāraṇā sattāti evaṃ tevīsa saṅghādisesā.

    ౯౪౮. వుత్తానీతి యథావుత్తాని నిస్సగ్గియాని. ద్వేచత్తాలీస హోన్తీతి భిక్ఖువిభఙ్గాగతా తింస, భిక్ఖూహి అసాధారణా భిక్ఖునీనం ఆదితో ద్వాదస చాతి ద్వాచత్తాలీస నిస్సగ్గియాని హోన్తి. అట్ఠాసీతిసతం పాచిత్తియా పుబ్బే దస్సితావ.

    948.Vuttānīti yathāvuttāni nissaggiyāni. Dvecattālīsa hontīti bhikkhuvibhaṅgāgatā tiṃsa, bhikkhūhi asādhāraṇā bhikkhunīnaṃ ādito dvādasa cāti dvācattālīsa nissaggiyāni honti. Aṭṭhāsītisataṃ pācittiyā pubbe dassitāva.

    ౯౪౯. సుసిక్ఖేనాతి సుట్ఠు సిక్ఖితఅధిసీలాదితివిధసిక్ఖేన భగవతా.

    949.Susikkhenāti suṭṭhu sikkhitaadhisīlāditividhasikkhena bhagavatā.

    ౯౫౦. సుపఞ్ఞేనాతి సోభణా దసబలచతువేసారజ్జఛఅసాధారణాదయో పఞ్ఞా యస్స సో సుపఞ్ఞో, తేన. యసస్సినాతి అట్ఠఅరియపుగ్గలసమూహసఙ్ఖాతపరివారయసా చ సబ్బలోకబ్యాపకగుణఘోససఙ్ఖాతకిత్తియసా చ తేన సమన్నాగతత్తా యసస్సినా. అడ్ఢుడ్ఢాని సతాని భవన్తీతి యథాదస్సితగణనాయ పిణ్డవసేన పఞ్ఞాసాధికాని తీణి సతాని భవన్తీతి అత్థో. సుపఞ్ఞేన యసస్సినా గోతమేన పఞ్ఞత్తాని సబ్బాని సిక్ఖాపదాని అడ్ఢుడ్ఢాని సతాని భవన్తీతి యోజనా.

    950.Supaññenāti sobhaṇā dasabalacatuvesārajjachaasādhāraṇādayo paññā yassa so supañño, tena. Yasassināti aṭṭhaariyapuggalasamūhasaṅkhātaparivārayasā ca sabbalokabyāpakaguṇaghosasaṅkhātakittiyasā ca tena samannāgatattā yasassinā. Aḍḍhuḍḍhāni satāni bhavantīti yathādassitagaṇanāya piṇḍavasena paññāsādhikāni tīṇi satāni bhavantīti attho. Supaññena yasassinā gotamena paññattāni sabbāni sikkhāpadāni aḍḍhuḍḍhāni satāni bhavantīti yojanā.

    ౯౫౧. ఏతేసు సిక్ఖాపదేసు యో సారభూతో వినిచ్ఛయో వత్తబ్బో, సో సకలో మయా సమాసేన సబ్బథా సబ్బాకారేన వుత్తోతి యోజనా.

    951.Etesu sikkhāpadesu yo sārabhūto vinicchayo vattabbo, so sakalo mayā samāsena sabbathā sabbākārena vuttoti yojanā.

    ౯౫౨. ఇదం ఉత్తరం నామ పకరణం.

    952.Idaṃ uttaraṃ nāma pakaraṇaṃ.

    ౯౫౩. తస్మాతి మయా విచారేత్వా వుత్తత్తావ. అత్థేతి వచనత్థభావత్థాదిభేదే అత్థే వా. అక్ఖరబన్ధే వాతి అక్ఖరసఙ్ఖాతపదబన్ధే వా. విఞ్ఞాసస్స కమేపి వాతి ఉద్దేసవసేన గన్థనిక్ఖేపస్స కమేపి. కఙ్ఖా న కాతబ్బాతి ‘‘యథాఅధిప్పేతస్స ఇదం వాచకం ను ఖో, అవాచక’’న్తి వా ‘‘ఇదమయుత్తం ను ఖో, యుత్త’’న్తి వా ‘‘ఇదమధికం ను ఖో, ఊన’’న్తి వా ‘‘ఇదమఘట్టితక్కమం ను ఖో, ఘట్టితక్కమ’’న్తి వా ‘‘ఇదం విరుద్ధసమయం ను ఖో, అవిరుద్ధసమయ’’న్తి వా ‘‘ఇదం దురుత్తం ను ఖో, సువుత్త’’న్తి వా ‘‘ఇదం సత్థకం ను ఖో, నిరత్థక’’న్తి వా కఙ్ఖా విమతి యేన కేనచి న కాతబ్బా. బహుమానతాతి ‘‘వినయో సంవరత్థాయా’’తిఆదినా (పరి॰ ౩౬౬) నిద్దిట్ఠపయోజనపరమ్పరాయ మూలకారణత్తా మహతీ సమ్మానా కాతబ్బాతి అత్థో.

    953.Tasmāti mayā vicāretvā vuttattāva. Attheti vacanatthabhāvatthādibhede atthe vā. Akkharabandheti akkharasaṅkhātapadabandhe vā. Viññāsassa kamepi vāti uddesavasena ganthanikkhepassa kamepi. Kaṅkhā na kātabbāti ‘‘yathāadhippetassa idaṃ vācakaṃ nu kho, avācaka’’nti vā ‘‘idamayuttaṃ nu kho, yutta’’nti vā ‘‘idamadhikaṃ nu kho, ūna’’nti vā ‘‘idamaghaṭṭitakkamaṃ nu kho, ghaṭṭitakkama’’nti vā ‘‘idaṃ viruddhasamayaṃ nu kho, aviruddhasamaya’’nti vā ‘‘idaṃ duruttaṃ nu kho, suvutta’’nti vā ‘‘idaṃ satthakaṃ nu kho, niratthaka’’nti vā kaṅkhā vimati yena kenaci na kātabbā. Bahumānatāti ‘‘vinayo saṃvaratthāyā’’tiādinā (pari. 366) niddiṭṭhapayojanaparamparāya mūlakāraṇattā mahatī sammānā kātabbāti attho.

    ౯౫౪. యో భిక్ఖు సఉత్తరం ఉత్తరపకరణేన సహితం వినయస్సవినిచ్ఛయం నామ పకరణం జానాతి ధమ్మతో చేవ అత్థతో చ వినిచ్ఛయతో చ సబ్బథా అవబుజ్ఝతి, సో భిక్ఖు అత్తనా సిక్ఖితబ్బాయ సిక్ఖాయ సబ్బసో విఞ్ఞాతత్తా సిక్ఖాపకేన ఆచరియేన వినాపి సిక్ఖితుం సమత్థోతి. నిస్సయం విముఞ్చిత్వాతి ఆచరియుపజ్ఝాయే నిస్సాయ వాసం ముఞ్చిత్వా. యథాకామఙ్గతో సియాతి యాదిసా యాదిసా అత్తనా గామితా, తత్థ తత్థ గమనారహో భవేయ్యాతి అత్థో.

    954.Yo bhikkhu sauttaraṃ uttarapakaraṇena sahitaṃ vinayassavinicchayaṃ nāma pakaraṇaṃ jānāti dhammato ceva atthato ca vinicchayato ca sabbathā avabujjhati, so bhikkhu attanā sikkhitabbāya sikkhāya sabbaso viññātattā sikkhāpakena ācariyena vināpi sikkhituṃ samatthoti. Nissayaṃ vimuñcitvāti ācariyupajjhāye nissāya vāsaṃ muñcitvā. Yathākāmaṅgato siyāti yādisā yādisā attanā gāmitā, tattha tattha gamanāraho bhaveyyāti attho.

    ౯౫౫. నిస్సయం దాతుకామేన. సహ విభఙ్గేన సవిభఙ్గం. సహ మాతికాయ సమాతికం. ఇదం సఉత్తరం వినయవినిచ్ఛయపకరణం సుట్ఠు వాచుగ్గతం కత్వా గన్థతో సుట్ఠు పగుణం వాచుగ్గతం కత్వా అత్థతో, వినిచ్ఛయతో చ సమ్మా జానిత్వా ఏవం దాతబ్బన్తి యోజనా.

    955. Nissayaṃ dātukāmena. Saha vibhaṅgena savibhaṅgaṃ. Saha mātikāya samātikaṃ. Idaṃ sauttaraṃ vinayavinicchayapakaraṇaṃ suṭṭhu vācuggataṃ katvā ganthato suṭṭhu paguṇaṃ vācuggataṃ katvā atthato, vinicchayato ca sammā jānitvā evaṃ dātabbanti yojanā.

    ౯౫౬-౭. యో భిక్ఖు ఇమం సఉత్తరం వినయవినిచ్ఛయపకరణం వాచాయ పఠతి, మనసా చిన్తేతి, అఞ్ఞేహి వుచ్చమానం సుణాతి, అత్థం పరిపుచ్ఛతి, పరం వాచేతి, నిచ్చం అత్థం ఉపపరిక్ఖతి యథాపరిపుచ్ఛితమత్థం హేతుఉదాహరణపవత్తివసేన ఉపగన్త్వా సమన్తతో ఇక్ఖతి పఞ్ఞాయ నియమేతి వవత్థపేతి, తస్స పన భిక్ఖుస్స వినయనిస్సితా సబ్బేవ అత్థా ఆపత్తానాపత్తికప్పియాకప్పియాదిపభేదా సబ్బే అత్థా హత్థే ఆమలకం వియ కరతలే అమలమణిరతనం వియ ఉపట్ఠహన్తి పాకటా భవన్తీతి యోజనా. నత్థి ఏతస్స మలన్తి అమలం, అమలమేవ ఆమలకన్తి మణిరతనం వుచ్చతి.

    956-7.Yo bhikkhu imaṃ sauttaraṃ vinayavinicchayapakaraṇaṃ vācāya paṭhati, manasā cinteti, aññehi vuccamānaṃ suṇāti, atthaṃ paripucchati, paraṃ vāceti, niccaṃ atthaṃ upaparikkhati yathāparipucchitamatthaṃ hetuudāharaṇapavattivasena upagantvā samantato ikkhati paññāya niyameti vavatthapeti, tassa pana bhikkhussa vinayanissitā sabbeva atthā āpattānāpattikappiyākappiyādipabhedā sabbe atthā hatthe āmalakaṃ viya karatale amalamaṇiratanaṃ viya upaṭṭhahanti pākaṭā bhavantīti yojanā. Natthi etassa malanti amalaṃ, amalameva āmalakanti maṇiratanaṃ vuccati.

    ౯౫౮. నత్థి ఏతేసం బుద్ధీతి అబుద్ధీ, అబుద్ధీ చ తే జనా చాతి అబుద్ధిజనా, అబుద్ధిజనానం సారం అవసారం ఓసీదనం దదాతి ఆదదాతి కరోతీతి అబుద్ధిజనసారదం, బుద్ధివిరహితానం అగాధం గమ్భీరం. తేహి అలద్ధపతిట్ఠం అమతసాగరం సద్దత్థరసామతస్స, నిబ్బానామతస్స వా పటిలాభకారణత్తా సాగరసదిసం పరమం ఉత్తమం ఇమం ఉత్తరం సాగరం ఆసన్నపచ్చక్ఖం ఉత్తరపకరణసఙ్ఖాతం సముద్దసాగరం సారదో హుత్వా ఉత్తరం ఉత్తరన్తో పరియోసాపేన్తో నరో భిక్ఖు హి యస్మా వినయపారగో వినయపిటకస్స పరియన్తం గతో హుత్వా పారగో పారం సంసారస్స పారసఙ్ఖాతం నిబ్బానం గచ్ఛన్తో సియా భవేయ్యాతి యోజనా.

    958. Natthi etesaṃ buddhīti abuddhī, abuddhī ca te janā cāti abuddhijanā, abuddhijanānaṃ sāraṃ avasāraṃ osīdanaṃ dadāti ādadāti karotīti abuddhijanasāradaṃ, buddhivirahitānaṃ agādhaṃ gambhīraṃ. Tehi aladdhapatiṭṭhaṃ amatasāgaraṃ saddattharasāmatassa, nibbānāmatassa vā paṭilābhakāraṇattā sāgarasadisaṃ paramaṃ uttamaṃ imaṃ uttaraṃ sāgaraṃ āsannapaccakkhaṃ uttarapakaraṇasaṅkhātaṃ samuddasāgaraṃ sārado hutvā uttaraṃ uttaranto pariyosāpento naro bhikkhu hi yasmā vinayapārago vinayapiṭakassa pariyantaṃ gato hutvā pārago pāraṃ saṃsārassa pārasaṅkhātaṃ nibbānaṃ gacchanto siyā bhaveyyāti yojanā.

    ౯౫౯. అతోతి తస్మాదేవ కారణా అవపూరతోరతో పాపపూరతో నిరాసఙ్కతాయ ఓరతో నివత్తో పాపభీరుకో నరో తమం విధూయ పాపభీరుకతాయ ఏవ చిత్తపరియుట్ఠానవసేన ఉప్పజ్జనకం మోహన్ధకారం తదఙ్గపహానవసేన విధమేత్వా. సబ్బఙ్గణకమ్మదం సబ్బేసం రాగాదీనం అఙ్గణానం కమ్మం తదఙ్గాదిపహానం దదాతి ఆవహతీతి ‘‘సబ్బఙ్గణకమ్మద’’న్తి లద్ధనామం సుఖస్స పదం లోకియలోకుత్తరస్స సుఖస్స కారణం గుణసంహితం సీలాదీహి అత్థభూతేహి గుణేహి సంహితం యుత్తం గుణప్పకాసకం హితం అమతోసధం వియ సబ్బదోససబ్బబ్యాధిరహితతాయ అజరాఅమతాదిగుణావహత్తా హితం ఇమం ఉత్తరం నామ పకరణం సక్కచ్చం ఆదరో హుత్వా నిచ్చం సతతం సిక్ఖే ‘‘ఏవం పరిచయన్తం కరోమీ’’తి చిన్తేత్వా ఏకన్తేన యథావుత్తపయోజనసాధనయోగ్గం కత్వా అజ్ఝేనాదివసేన సిక్ఖేయ్య ఏవ, న అజ్ఝుపేక్ఖకో భవేయ్యాతి యోజనా.

    959.Atoti tasmādeva kāraṇā avapūratorato pāpapūrato nirāsaṅkatāya orato nivatto pāpabhīruko naro tamaṃ vidhūya pāpabhīrukatāya eva cittapariyuṭṭhānavasena uppajjanakaṃ mohandhakāraṃ tadaṅgapahānavasena vidhametvā. Sabbaṅgaṇakammadaṃ sabbesaṃ rāgādīnaṃ aṅgaṇānaṃ kammaṃ tadaṅgādipahānaṃ dadāti āvahatīti ‘‘sabbaṅgaṇakammada’’nti laddhanāmaṃ sukhassa padaṃ lokiyalokuttarassa sukhassa kāraṇaṃ guṇasaṃhitaṃ sīlādīhi atthabhūtehi guṇehi saṃhitaṃ yuttaṃ guṇappakāsakaṃ hitaṃ amatosadhaṃ viya sabbadosasabbabyādhirahitatāya ajarāamatādiguṇāvahattā hitaṃ imaṃ uttaraṃ nāma pakaraṇaṃ sakkaccaṃ ādaro hutvā niccaṃ satataṃ sikkhe ‘‘evaṃ paricayantaṃ karomī’’ti cintetvā ekantena yathāvuttapayojanasādhanayoggaṃ katvā ajjhenādivasena sikkheyya eva, na ajjhupekkhako bhaveyyāti yojanā.

    ౯౬౦. పటుభావకరే పాతిమోక్ఖసంవరసీలపూరణే, సాసనపచ్చత్థికాభిభవనే చ పటుభావం ఛేకత్తం వేసారజ్జం కరోతి అత్తానం ధారేన్తానం లజ్జిపుగ్గలానన్తి పటుభావకరే పరమే తతోయేవ ఉత్తమే పిటకే వినయపిటకే పటుతం పాటవం పఞ్ఞాకోసల్లం అభిపత్థయన్తేన పటునా యతినా నిమ్మలప్పవత్తికేన పటునా విధినా ఛేకేన సారేన విధానేన ఇదం సఉత్తరం వినయవినిచ్ఛయపకరణం సతతం నిరన్తరం పరియాపుణితబ్బం ఉగ్గహణధారణపరిపుచ్ఛాచిన్తనాదివసేన సిక్ఖితబ్బన్తి యోజనా.

    960.Paṭubhāvakare pātimokkhasaṃvarasīlapūraṇe, sāsanapaccatthikābhibhavane ca paṭubhāvaṃ chekattaṃ vesārajjaṃ karoti attānaṃ dhārentānaṃ lajjipuggalānanti paṭubhāvakare parame tatoyeva uttame piṭake vinayapiṭake paṭutaṃ pāṭavaṃ paññākosallaṃ abhipatthayantena paṭunā yatinā nimmalappavattikena paṭunā vidhinā chekena sārena vidhānena idaṃ sauttaraṃ vinayavinicchayapakaraṇaṃ satataṃ nirantaraṃ pariyāpuṇitabbaṃ uggahaṇadhāraṇaparipucchācintanādivasena sikkhitabbanti yojanā.

    ఇతి ఉత్తరే లీనత్థపకాసనియా

    Iti uttare līnatthapakāsaniyā

    సబ్బసఙ్కలననయకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Sabbasaṅkalananayakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact