| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੨. ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਹਿਤਫਰਣਪਞ੍ਹੋ
2. Sabbasattahitapharaṇapañho
੨. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਭਣਥ ‘ਤਥਾਗਤੋ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਹਿਤਮਪਨੇਤ੍વਾ ਹਿਤਮੁਪਦਹਤੀ’ਤਿ। ਪੁਨ ਚ ਭਣਥ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੂਪਮੇ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੇ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ‘ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਤ’ਨ੍ਤਿ। ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੂਪਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੇਨ ਤਥਾਗਤੇਨ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਹਿਤਮਪਨੇਤ੍વਾ ਅਹਿਤਮੁਪਦਹਿਤਂ। ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤਥਾਗਤੋ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਹਿਤਮਪਨੇਤ੍વਾ ਹਿਤਮੁਪਦਹਤਿ, ਤੇਨ ਹਿ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੂਪਮੇ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੇ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਤਨ੍ਤਿ ਯਂ વਚਨਂ, ਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਯਦਿ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੂਪਮੇ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੇ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਤਂ, ਤੇਨ ਹਿ ਤਥਾਗਤੋ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਹਿਤਮਪਨੇਤ੍વਾ ਹਿਤਮੁਪਦਹਤੀਤਿ ਤਮ੍ਪਿ વਚਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਉਭਤੋ ਕੋਟਿਕੋ ਪਞ੍ਹੋ ਤવਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਯਾ ਨਿਬ੍ਬਾਹਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।
2. ‘‘Bhante nāgasena, tumhe bhaṇatha ‘tathāgato sabbasattānaṃ ahitamapanetvā hitamupadahatī’ti. Puna ca bhaṇatha aggikkhandhūpame dhammapariyāye bhaññamāne ‘saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggata’nti. Aggikkhandhūpamaṃ, bhante, dhammapariyāyaṃ desentena tathāgatena saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ hitamapanetvā ahitamupadahitaṃ. Yadi, bhante nāgasena, tathāgato sabbasattānaṃ ahitamapanetvā hitamupadahati, tena hi aggikkhandhūpame dhammapariyāye bhaññamāne saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggatanti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi aggikkhandhūpame dhammapariyāye bhaññamāne saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggataṃ, tena hi tathāgato sabbasattānaṃ ahitamapanetvā hitamupadahatīti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ਤਥਾਗਤੋ , ਮਹਾਰਾਜ, ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਹਿਤਮਪਨੇਤ੍વਾ ਹਿਤਮੁਪਦਹਤਿ, ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੂਪਮੇ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੇ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਨ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਤੇਨ, ਤੇਸਂ ਯੇવ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਤੇਨਾ’’ਤਿ।
‘‘Tathāgato , mahārāja, sabbasattānaṃ ahitamapanetvā hitamupadahati, aggikkhandhūpame dhammapariyāye bhaññamāne saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggataṃ, tañca pana na tathāgatassa katena, tesaṃ yeva attano katenā’’ti.
‘‘ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤਥਾਗਤੋ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੂਪਮਂ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਂ ਨ ਭਾਸੇਯ੍ਯ, ਅਪਿ ਨੁ ਤੇਸਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਤਿ, ਨ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾਨਂ ਤੇਸਂ ਭਗવਤੋ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਕਾਯੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਤੇਨ ਤੇਸਂ ਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇવ ਕਤੇਨ ਤੇਸਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਤਂ, ਤਥਾਗਤੋ ਯੇવ ਤਤ੍ਥ ਅਧਿਕਾਰੋ ਤੇਸਂ ਨਾਸਨਾਯ, ਯਥਾ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਅਹਿ વਮ੍ਮਿਕਂ ਪવਿਸੇਯ੍ਯ, ਅਥਞ੍ਞਤਰੋ ਪਂਸੁਕਾਮੋ ਪੁਰਿਸੋ વਮ੍ਮਿਕਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਂਸੁਂ ਹਰੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਸ ਪਂਸੁਹਰਣੇਨ વਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸ ਸੁਸਿਰਂ ਪਿਦਹੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਤਤ੍ਥੇવ ਸੋ ਅਸ੍ਸਾਸਂ ਅਲਭਮਾਨੋ ਮਰੇਯ੍ਯ, ਨਨੁ ਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹਿ ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਕਤੇਨ ਮਰਣਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ‘‘ਆਮ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤਥਾਗਤੋ ਯੇવ ਤਤ੍ਥ ਅਧਿਕਾਰੋ ਤੇਸਂ ਨਾਸਨਾਯਾ’’ਤਿ।
‘‘Yadi, bhante nāgasena, tathāgato aggikkhandhūpamaṃ dhammapariyāyaṃ na bhāseyya, api nu tesaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggaccheyyāti, na hi, mahārāja, micchāpaṭipannānaṃ tesaṃ bhagavato dhammapariyāyaṃ sutvā pariḷāho kāye uppajji, tena tesaṃ pariḷāhena uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggata’’nti. ‘‘Tena hi, bhante nāgasena, tathāgatasseva katena tesaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggataṃ, tathāgato yeva tattha adhikāro tesaṃ nāsanāya, yathā nāma, bhante nāgasena, ahi vammikaṃ paviseyya, athaññataro paṃsukāmo puriso vammikaṃ bhinditvā paṃsuṃ hareyya, tassa paṃsuharaṇena vammikassa susiraṃ pidaheyya, atha tattheva so assāsaṃ alabhamāno mareyya, nanu so, bhante, ahi tassa purisassa katena maraṇappatto’’ti. ‘‘Āma mahārājā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhante nāgasena, tathāgato yeva tattha adhikāro tesaṃ nāsanāyā’’ti.
‘‘ਤਥਾਗਤੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਮਾਨੋ ਅਨੁਨਯਪ੍ਪਟਿਘਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਅਨੁਨਯਪ੍ਪਟਿਘવਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਏવਂ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੀਯਮਾਨੇ ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਪਨ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਪਤਨ੍ਤਿ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਮ੍ਬਂ વਾ ਜਮ੍ਬੁਂ વਾ ਮਧੁਕਂ વਾ ਚਾਲਯਮਾਨਸ੍ਸ ਯਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਫਲਾਨਿ ਸਾਰਾਨਿ ਦਲ਼੍ਹਬਨ੍ਧਨਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਤਤ੍ਥੇવ ਅਚ੍ਚੁਤਾਨਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ, ਯਾਨਿ ਤਤ੍ਥ ਫਲਾਨਿ ਪੂਤਿવਣ੍ਟਮੂਲਾਨਿ ਦੁਬ੍ਬਲਬਨ੍ਧਨਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਪਤਨ੍ਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸਯਮਾਨੋ ਅਨੁਨਯਪ੍ਪਟਿਘਂ ਨ ਕਰੋਤਿ, ਅਨੁਨਯਪ੍ਪਟਿਘવਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਏવਂ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੀਯਮਾਨੇ ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਪਨ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਪਤਨ੍ਤਿ।
‘‘Tathāgato, mahārāja, dhammaṃ desayamāno anunayappaṭighaṃ na karoti, anunayappaṭighavippamutto dhammaṃ deseti, evaṃ dhamme desīyamāne ye tattha sammāpaṭipannā, te bujjhanti. Ye pana micchāpaṭipannā, te patanti. Yathā, mahārāja, purisassa ambaṃ vā jambuṃ vā madhukaṃ vā cālayamānassa yāni tattha phalāni sārāni daḷhabandhanāni, tāni tattheva accutāni tiṭṭhanti, yāni tattha phalāni pūtivaṇṭamūlāni dubbalabandhanāni, tāni patanti. Evameva kho, mahārāja, tathāgato dhammaṃ desayamāno anunayappaṭighaṃ na karoti, anunayappaṭighavippamutto dhammaṃ deseti, evaṃ dhamme desīyamāne ye tattha sammāpaṭipannā, te bujjhanti. Ye pana micchāpaṭipannā, te patanti.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਸ੍ਸਕੋ ਧਞ੍ਞਂ ਰੋਪੇਤੁਕਾਮੋ ਖੇਤ੍ਤਂ ਕਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨੇਕਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤਿਣਾਨਿ ਮਰਨ੍ਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਿਪਕ੍ਕਮਾਨਸੇ ਸਤ੍ਤੇ ਬੋਧੇਨ੍ਤੋ 1 ਅਨੁਨਯਪ੍ਪਟਿਘવਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਏવਂ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੀਯਮਾਨੇ ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਪਨ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਤਿਣਾਨਿ વਿਯ ਮਰਨ੍ਤਿ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, kassako dhaññaṃ ropetukāmo khettaṃ kasati, tassa kasantassa anekasatasahassāni tiṇāni maranti. Evameva kho, mahārāja, tathāgato paripakkamānase satte bodhento 2 anunayappaṭighavippamutto dhammaṃ deseti, evaṃ dhamme desīyamāne ye tattha sammāpaṭipannā, te bujjhanti. Ye pana micchāpaṭipannā, te tiṇāni viya maranti.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਰਸਹੇਤੁ ਯਨ੍ਤੇਨ ਉਚ੍ਛੁਂ ਪੀਲ਼ਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਉਚ੍ਛੁਂ ਪੀਲ਼ਯਮਾਨਾਨਂ ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਯਨ੍ਤਮੁਖਗਤਾ ਕਿਮਯੋ, ਤੇ ਪੀਲ਼ਿਯਨ੍ਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਿਪਕ੍ਕਮਾਨਸੇ ਸਤ੍ਤੇ ਬੋਧੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਯਨ੍ਤਮਭਿਪੀਲ਼ਯਤਿ 3, ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਕਿਮੀ વਿਯ ਮਰਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, manussā rasahetu yantena ucchuṃ pīḷayanti, tesaṃ ucchuṃ pīḷayamānānaṃ ye tattha yantamukhagatā kimayo, te pīḷiyanti. Evameva kho, mahārāja, tathāgato paripakkamānase satte bodhento dhammayantamabhipīḷayati 4, ye tattha micchāpaṭipannā, te kimī viya marantī’’ti.
‘‘ਨਨੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਾਯ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਪਤਿਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਚ੍ਛਕੋ ਰੁਕ੍ਖਂ ਤਚ੍ਛਨ੍ਤੋ 5 ਉਜੁਕਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, વਜ੍ਜਨੀਯਂ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਤਚ੍ਛਕੋ ਰੁਕ੍ਖਂ ਉਜੁਕਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਿਸਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਬੋਧਨੇਯ੍ਯੇ 6 ਸਤ੍ਤੇ ਬੋਧੇਤੁਂ, ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨੇ ਪਨ ਸਤ੍ਤੇ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਬੋਧਨੇਯ੍ਯੇ ਸਤ੍ਤੇ ਬੋਧੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਕਤੇਨ ਪਨ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਪਤਨ੍ਤਿ।
‘‘Nanu, bhante nāgasena, te bhikkhū tāya dhammadesanāya patitā’’ti? ‘‘Api nu kho, mahārāja, tacchako rukkhaṃ tacchanto 7 ujukaṃ parisuddhaṃ karotī’’ti? ‘‘Na hi, bhante, vajjanīyaṃ apanetvā tacchako rukkhaṃ ujukaṃ parisuddhaṃ karotī’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, tathāgato parisaṃ rakkhanto na sakkoti bodhaneyye 8 satte bodhetuṃ, micchāpaṭipanne pana satte apanetvā bodhaneyye satte bodheti, attakatena pana te, mahārāja, micchāpaṭipannā patanti.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਦਲੀ વੇਲ਼ੁ ਅਸ੍ਸਤਰੀ ਅਤ੍ਤਜੇਨ 9 ਹਞ੍ਞਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੇ ਤੇ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਅਤ੍ਤਕਤੇਨ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਪਤਨ੍ਤਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, kadalī veḷu assatarī attajena 10 haññati, evameva kho, mahārāja, ye te micchāpaṭipannā, te attakatena haññanti patanti.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਚੋਰਾ ਅਤ੍ਤਕਤੇਨ ਚਕ੍ਖੁਪ੍ਪਾਟਨਂ ਸੂਲਾਰੋਪਨਂ ਸੀਸਚ੍ਛੇਦਨਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੇ ਤੇ ਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਅਤ੍ਤਕਤੇਨ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਪਤਨ੍ਤਿ 11। ਯੇਸਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਟ੍ਠਿਮਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਉਣ੍ਹਂ ਲੋਹਿਤਂ ਮੁਖਤੋ ਉਗ੍ਗਤਂ, ਤੇਸਂ ਤਂ ਨੇવ ਭਗવਤੋ ਕਤੇਨ, ਨ ਪਰੇਸਂ ਕਤੇਨ, ਅਥ ਖੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯੇવ ਕਤੇਨ।
‘‘Yathā, mahārāja, corā attakatena cakkhuppāṭanaṃ sūlāropanaṃ sīsacchedanaṃ pāpuṇanti, evameva kho, mahārāja, ye te micchāpaṭipannā, te attakatena haññanti patanti 12. Yesaṃ, mahārāja, saṭṭhimattānaṃ bhikkhūnaṃ uṇhaṃ lohitaṃ mukhato uggataṃ, tesaṃ taṃ neva bhagavato katena, na paresaṃ katena, atha kho attano yeva katena.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਸਬ੍ਬਜਨਸ੍ਸ ਅਮਤਂ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਤੇ ਤਂ ਅਮਤਂ ਅਸਿਤ੍વਾ ਅਰੋਗਾ ਦੀਘਾਯੁਕਾ ਸਬ੍ਬੀਤਿਤੋ 13 ਪਰਿਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯੁਂ, ਅਥਞ੍ਞਤਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਦੁਰੁਪਚਾਰੇਨ ਤਂ ਅਸਿਤ੍વਾ ਮਰਣਂ ਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯ, ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਮਤਦਾਯਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੋ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਯਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਮਤਂ ਧਮ੍ਮਦਾਨਂ ਦੇਤਿ, ਯੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਭਬ੍ਬਾ, ਤੇ ਧਮ੍ਮਾਮਤੇਨ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਪਨ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਭਬ੍ਬਾ, ਤੇ ਧਮ੍ਮਾਮਤੇਨ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਪਤਨ੍ਤਿ। ਭੋਜਨਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀવਿਤਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਤਮੇਕਚ੍ਚੇ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ વਿਸੂਚਿਕਾਯ ਮਰਨ੍ਤਿ, ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭੋਜਨਦਾਯਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਆਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੋ ਦਸਸਹਸ੍ਸਿਯਾ ਲੋਕਧਾਤੁਯਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਅਮਤਂ ਧਮ੍ਮਦਾਨਂ ਦੇਤਿ, ਯੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਭਬ੍ਬਾ, ਤੇ ਧਮ੍ਮਾਮਤੇਨ ਬੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਪਨ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਭਬ੍ਬਾ, ਤੇ ਧਮ੍ਮਾਮਤੇਨ ਹਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਪਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਏવਮੇਤਂ ਤਥਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, puriso sabbajanassa amataṃ dadeyya, te taṃ amataṃ asitvā arogā dīghāyukā sabbītito 14 parimucceyyuṃ, athaññataro puriso durupacārena taṃ asitvā maraṇaṃ pāpuṇeyya, api nu kho so, mahārāja, amatadāyako puriso tatonidānaṃ kiñci apuññaṃ āpajjeyyā’’ti? ‘‘Na hi, bhante’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, tathāgato dasasahassiyā lokadhātuyā devamanussānaṃ amataṃ dhammadānaṃ deti, ye te sattā bhabbā, te dhammāmatena bujjhanti. Ye pana te sattā abhabbā, te dhammāmatena haññanti patanti. Bhojanaṃ, mahārāja, sabbasattānaṃ jīvitaṃ rakkhati, tamekacce bhuñjitvā visūcikāya maranti, api nu kho so, mahārāja, bhojanadāyako puriso tatonidānaṃ kiñci apuññaṃ āpajjeyyā’’ti? ‘‘Na hi, bhante’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, tathāgato dasasahassiyā lokadhātuyā devamanussānaṃ amataṃ dhammadānaṃ deti, ye te sattā bhabbā, te dhammāmatena bujjhanti. Ye pana te sattā abhabbā, te dhammāmatena haññanti patantī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਹਿਤਫਰਣਪਞ੍ਹੋ ਦੁਤਿਯੋ।
Sabbasattahitapharaṇapañho dutiyo.
Footnotes:
