| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya |
၂. သဗ္ဗာသဝသုတ္တံ
2. Sabbāsavasuttaṃ
၁၄. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝော’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘သဗ္ဗာသဝသံဝရပရိယာယံ ဝော, ဘိက္ခဝေ, ဒေသေသ္သာမိ။ တံ သုဏာထ , သာဓုကံ မနသိ ကရောထ, ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသုံ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
14. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘sabbāsavasaṃvarapariyāyaṃ vo, bhikkhave, desessāmi. Taṃ suṇātha , sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
၁၅. ‘‘ဇာနတော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ပသ္သတော အာသဝာနံ ခယံ ဝဒာမိ, နော အဇာနတော နော အပသ္သတော။ ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဇာနတော ကိဉ္စ ပသ္သတော အာသဝာနံ ခယံ ဝဒာမိ? ယောနိသော စ မနသိကာရံ အယောနိသော စ မနသိကာရံ။ အယောနိသော, ဘိက္ခဝေ, မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နာ စေဝ အာသဝာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာ စ အာသဝာ ပဝဍ္ဎန္တိ; ယောနိသော စ ခော, ဘိက္ခဝေ, မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နာ စေဝ အာသဝာ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာ စ အာသဝာ ပဟီယန္တိ။
15. ‘‘Jānato ahaṃ, bhikkhave, passato āsavānaṃ khayaṃ vadāmi, no ajānato no apassato. Kiñca, bhikkhave, jānato kiñca passato āsavānaṃ khayaṃ vadāmi? Yoniso ca manasikāraṃ ayoniso ca manasikāraṃ. Ayoniso, bhikkhave, manasikaroto anuppannā ceva āsavā uppajjanti, uppannā ca āsavā pavaḍḍhanti; yoniso ca kho, bhikkhave, manasikaroto anuppannā ceva āsavā na uppajjanti, uppannā ca āsavā pahīyanti.
၁၆. ‘‘အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ ဒသ္သနာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝာ သံဝရာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝာ ပဋိသေဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝာ အဓိဝာသနာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝာ ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝာ ဝိနောဒနာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝာ ဘာဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ။
16. ‘‘Atthi, bhikkhave, āsavā dassanā pahātabbā, atthi āsavā saṃvarā pahātabbā, atthi āsavā paṭisevanā pahātabbā, atthi āsavā adhivāsanā pahātabbā, atthi āsavā parivajjanā pahātabbā, atthi āsavā vinodanā pahātabbā, atthi āsavā bhāvanā pahātabbā.
ဒသ္သနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝာ
Dassanā pahātabbāsavā
၁၇. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ ဒသ္သနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ , အသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော – အရိယာနံ အဒသ္သာဝီ အရိယဓမ္မသ္သ အကောဝိဒော အရိယဓမ္မေ အဝိနီတော, သပ္ပုရိသာနံ အဒသ္သာဝီ သပ္ပုရိသဓမ္မသ္သ အကောဝိဒော သပ္ပုရိသဓမ္မေ အဝိနီတော – မနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ နပ္ပဇာနာတိ, အမနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ နပ္ပဇာနာတိ။ သော မနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ အပ္ပဇာနန္တော အမနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ အပ္ပဇာနန္တော, ယေ ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ, တေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ, ယေ ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ တေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ။
17. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā dassanā pahātabbā? Idha, bhikkhave , assutavā puthujjano – ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto – manasikaraṇīye dhamme nappajānāti, amanasikaraṇīye dhamme nappajānāti. So manasikaraṇīye dhamme appajānanto amanasikaraṇīye dhamme appajānanto, ye dhammā na manasikaraṇīyā, te dhamme manasi karoti, ye dhammā manasikaraṇīyā te dhamme na manasi karoti.
‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ? ယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေ မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နော ဝာ ကာမာသဝော ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝာ ကာမာသဝော ပဝဍ္ဎတိ; အနုပ္ပန္နော ဝာ ဘဝာသဝော ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝာ ဘဝာသဝော ပဝဍ္ဎတိ; အနုပ္ပန္နော ဝာ အဝိဇ္ဇာသဝော ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝာ အဝိဇ္ဇာသဝော ပဝဍ္ဎတိ – ဣမေ ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ။
‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā na manasikaraṇīyā ye dhamme manasi karoti? Yassa, bhikkhave, dhamme manasikaroto anuppanno vā kāmāsavo uppajjati, uppanno vā kāmāsavo pavaḍḍhati; anuppanno vā bhavāsavo uppajjati, uppanno vā bhavāsavo pavaḍḍhati; anuppanno vā avijjāsavo uppajjati, uppanno vā avijjāsavo pavaḍḍhati – ime dhammā na manasikaraṇīyā ye dhamme manasi karoti.
‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ? ယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေ မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နော ဝာ ကာမာသဝော န ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝာ ကာမာသဝော ပဟီယတိ; အနုပ္ပန္နော ဝာ ဘဝာသဝော န ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝာ ဘဝာသဝော ပဟီယတိ; အနုပ္ပန္နော ဝာ အဝိဇ္ဇာသဝော န ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝာ အဝိဇ္ဇာသဝော ပဟီယတိ – ဣမေ ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ။
‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā manasikaraṇīyā ye dhamme na manasi karoti? Yassa, bhikkhave, dhamme manasikaroto anuppanno vā kāmāsavo na uppajjati, uppanno vā kāmāsavo pahīyati; anuppanno vā bhavāsavo na uppajjati, uppanno vā bhavāsavo pahīyati; anuppanno vā avijjāsavo na uppajjati, uppanno vā avijjāsavo pahīyati – ime dhammā manasikaraṇīyā ye dhamme na manasi karoti.
‘‘တသ္သ အမနသိကရဏီယာနံ ဓမ္မာနံ မနသိကာရာ မနသိကရဏီယာနံ ဓမ္မာနံ အမနသိကာရာ အနုပ္ပန္နာ စေဝ အာသဝာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဥပ္ပန္နာ စ အာသဝာ ပဝဍ္ဎန္တိ။
‘‘Tassa amanasikaraṇīyānaṃ dhammānaṃ manasikārā manasikaraṇīyānaṃ dhammānaṃ amanasikārā anuppannā ceva āsavā uppajjanti uppannā ca āsavā pavaḍḍhanti.
၁၈. ‘‘သော ဧဝံ အယောနိသော မနသိ ကရောတိ – ‘အဟောသိံ နု ခော အဟံ အတီတမဒ္ဓာနံ? န နု ခော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာနံ? ကိံ နု ခော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာနံ? ကထံ နု ခော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓာနံ? ကိံ ဟုတ္ဝာ ကိံ အဟောသိံ နု ခော အဟံ အတီတမဒ္ဓာနံ? ဘဝိသ္သာမိ နု ခော အဟံ အနာဂတမဒ္ဓာနံ? န နု ခော ဘဝိသ္သာမိ အနာဂတမဒ္ဓာနံ? ကိံ နု ခော ဘဝိသ္သာမိ အနာဂတမဒ္ဓာနံ? ကထံ နု ခော ဘဝိသ္သာမိ အနာဂတမဒ္ဓာနံ? ကိံ ဟုတ္ဝာ ကိံ ဘဝိသ္သာမိ နု ခော အဟံ အနာဂတမဒ္ဓာန’န္တိ? ဧတရဟိ ဝာ ပစ္စုပ္ပန္နမဒ္ဓာနံ 1 အဇ္ဈတ္တံ ကထံကထီ ဟောတိ – ‘အဟံ နု ခောသ္မိ? နော နု ခောသ္မိ? ကိံ နု ခောသ္မိ? ကထံ နု ခောသ္မိ? အယံ နု ခော သတ္တော ကုတော အာဂတော? သော ကုဟိံ ဂာမီ ဘဝိသ္သတီ’တိ?
18. ‘‘So evaṃ ayoniso manasi karoti – ‘ahosiṃ nu kho ahaṃ atītamaddhānaṃ? Na nu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ? Kiṃ nu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ? Kathaṃ nu kho ahosiṃ atītamaddhānaṃ? Kiṃ hutvā kiṃ ahosiṃ nu kho ahaṃ atītamaddhānaṃ? Bhavissāmi nu kho ahaṃ anāgatamaddhānaṃ? Na nu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ? Kiṃ nu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ? Kathaṃ nu kho bhavissāmi anāgatamaddhānaṃ? Kiṃ hutvā kiṃ bhavissāmi nu kho ahaṃ anāgatamaddhāna’nti? Etarahi vā paccuppannamaddhānaṃ 2 ajjhattaṃ kathaṃkathī hoti – ‘ahaṃ nu khosmi? No nu khosmi? Kiṃ nu khosmi? Kathaṃ nu khosmi? Ayaṃ nu kho satto kuto āgato? So kuhiṃ gāmī bhavissatī’ti?
၁၉. ‘‘တသ္သ ဧဝံ အယောနိသော မနသိကရောတော ဆန္နံ ဒိဋ္ဌီနံ အညတရာ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ‘အတ္ထိ မေ အတ္တာ’တိ ဝာ အသ္သ 3 သစ္စတော ထေတတော ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; ‘နတ္ထိ မေ အတ္တာ’တိ ဝာ အသ္သ သစ္စတော ထေတတော ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; ‘အတ္တနာဝ အတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီ’တိ ဝာ အသ္သ သစ္စတော ထေတတော ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; ‘အတ္တနာဝ အနတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီ’တိ ဝာ အသ္သ သစ္စတော ထေတတော ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; ‘အနတ္တနာဝ အတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီ’တိ ဝာ အသ္သ သစ္စတော ထေတတော ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; အထ ဝာ ပနသ္သ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဟောတိ – ‘ယော မေ အယံ အတ္တာ ဝဒော ဝေဒေယ္ယော တတ္ရ တတ္ရ ကလ္ယာဏပာပကာနံ ကမ္မာနံ ဝိပာကံ ပဋိသံဝေဒေတိ သော ခော ပန မေ အယံ အတ္တာ နိစ္စော ဓုဝော သသ္သတော အဝိပရိဏာမဓမ္မော သသ္သတိသမံ တထေဝ ဌသ္သတီ’တိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ , ဒိဋ္ဌိဂတံ ဒိဋ္ဌိဂဟနံ ဒိဋ္ဌိကန္တာရံ ဒိဋ္ဌိဝိသူကံ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ဖန္ဒိတံ ဒိဋ္ဌိသံယောဇနံ။ ဒိဋ္ဌိသံယောဇနသံယုတ္တော, ဘိက္ခဝေ, အသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော န ပရိမုစ္စတိ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒောမနသ္သေဟိ ဥပာယာသေဟိ; ‘န ပရိမုစ္စတိ ဒုက္ခသ္မာ’တိ ဝဒာမိ။
19. ‘‘Tassa evaṃ ayoniso manasikaroto channaṃ diṭṭhīnaṃ aññatarā diṭṭhi uppajjati. ‘Atthi me attā’ti vā assa 4 saccato thetato diṭṭhi uppajjati; ‘natthi me attā’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati; ‘attanāva attānaṃ sañjānāmī’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati; ‘attanāva anattānaṃ sañjānāmī’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati; ‘anattanāva attānaṃ sañjānāmī’ti vā assa saccato thetato diṭṭhi uppajjati; atha vā panassa evaṃ diṭṭhi hoti – ‘yo me ayaṃ attā vado vedeyyo tatra tatra kalyāṇapāpakānaṃ kammānaṃ vipākaṃ paṭisaṃvedeti so kho pana me ayaṃ attā nicco dhuvo sassato avipariṇāmadhammo sassatisamaṃ tatheva ṭhassatī’ti. Idaṃ vuccati, bhikkhave , diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāraṃ diṭṭhivisūkaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ. Diṭṭhisaṃyojanasaṃyutto, bhikkhave, assutavā puthujjano na parimuccati jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi; ‘na parimuccati dukkhasmā’ti vadāmi.
၂၀. ‘‘သုတဝာ စ ခော, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော – အရိယာနံ ဒသ္သာဝီ အရိယဓမ္မသ္သ ကောဝိဒော အရိယဓမ္မေ သုဝိနီတော, သပ္ပုရိသာနံ ဒသ္သာဝီ သပ္ပုရိသဓမ္မသ္သ ကောဝိဒော သပ္ပုရိသဓမ္မေ သုဝိနီတော – မနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ ပဇာနာတိ အမနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ ပဇာနာတိ။ သော မနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ ပဇာနန္တော အမနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ ပဇာနန္တော ယေ ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ တေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ, ယေ ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ တေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ။
20. ‘‘Sutavā ca kho, bhikkhave, ariyasāvako – ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto, sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto – manasikaraṇīye dhamme pajānāti amanasikaraṇīye dhamme pajānāti. So manasikaraṇīye dhamme pajānanto amanasikaraṇīye dhamme pajānanto ye dhammā na manasikaraṇīyā te dhamme na manasi karoti, ye dhammā manasikaraṇīyā te dhamme manasi karoti.
‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ? ယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေ မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နော ဝာ ကာမာသဝော ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝာ ကာမာသဝော ပဝဍ္ဎတိ; အနုပ္ပန္နော ဝာ ဘဝာသဝော ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝာ ဘဝာသဝော ပဝဍ္ဎတိ; အနုပ္ပန္နော ဝာ အဝိဇ္ဇာသဝော ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝာ အဝိဇ္ဇာသဝော ပဝဍ္ဎတိ – ဣမေ ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ, ယေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ။
‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā na manasikaraṇīyā ye dhamme na manasi karoti? Yassa, bhikkhave, dhamme manasikaroto anuppanno vā kāmāsavo uppajjati, uppanno vā kāmāsavo pavaḍḍhati; anuppanno vā bhavāsavo uppajjati, uppanno vā bhavāsavo pavaḍḍhati; anuppanno vā avijjāsavo uppajjati, uppanno vā avijjāsavo pavaḍḍhati – ime dhammā na manasikaraṇīyā, ye dhamme na manasi karoti.
‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ? ယသ္သ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေ မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နော ဝာ ကာမာသဝော န ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝာ ကာမာသဝော ပဟီယတိ; အနုပ္ပန္နော ဝာ ဘဝာသဝော န ဥပ္ပဇ္ဇတိ , ဥပ္ပန္နော ဝာ ဘဝာသဝော ပဟီယတိ; အနုပ္ပန္နော ဝာ အဝိဇ္ဇာသဝော န ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝာ အဝိဇ္ဇာသဝော ပဟီယတိ – ဣမေ ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ။
‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā manasikaraṇīyā ye dhamme manasi karoti? Yassa, bhikkhave, dhamme manasikaroto anuppanno vā kāmāsavo na uppajjati, uppanno vā kāmāsavo pahīyati; anuppanno vā bhavāsavo na uppajjati , uppanno vā bhavāsavo pahīyati; anuppanno vā avijjāsavo na uppajjati, uppanno vā avijjāsavo pahīyati – ime dhammā manasikaraṇīyā ye dhamme manasi karoti.
‘‘တသ္သ အမနသိကရဏီယာနံ ဓမ္မာနံ အမနသိကာရာ မနသိကရဏီယာနံ ဓမ္မာနံ မနသိကာရာ အနုပ္ပန္နာ စေဝ အာသဝာ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာ စ အာသဝာ ပဟီယန္တိ။
‘‘Tassa amanasikaraṇīyānaṃ dhammānaṃ amanasikārā manasikaraṇīyānaṃ dhammānaṃ manasikārā anuppannā ceva āsavā na uppajjanti, uppannā ca āsavā pahīyanti.
၂၁. ‘‘သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယောနိသော မနသိ ကရောတိ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယောနိသော မနသိ ကရောတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓော’တိ ယောနိသော မနသိ ကရောတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာ’တိ ယောနိသော မနသိ ကရောတိ။ တသ္သ ဧဝံ ယောနိသော မနသိကရောတော တီဏိ သံယောဇနာနိ ပဟီယန္တိ – သက္ကာယဒိဋ္ဌိ, ဝိစိကိစ္ဆာ, သီလဗ္ဗတပရာမာသော။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ ဒသ္သနာ ပဟာတဗ္ဗာ။
21. ‘‘So ‘idaṃ dukkha’nti yoniso manasi karoti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yoniso manasi karoti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yoniso manasi karoti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yoniso manasi karoti. Tassa evaṃ yoniso manasikaroto tīṇi saṃyojanāni pahīyanti – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā dassanā pahātabbā.
သံဝရာ ပဟာတဗ္ဗာသဝာ
Saṃvarā pahātabbāsavā
၂၂. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ သံဝရာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင္ခာ ယောနိသော စက္ခုန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ ယဉ္ဟိသ္သ, ဘိက္ခဝေ, စက္ခုန္ဒ္ရိယသံဝရံ အသံဝုတသ္သ ဝိဟရတော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, စက္ခုန္ဒ္ရိယသံဝရံ သံဝုတသ္သ ဝိဟရတော ဧဝံသ တေ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ပဋိသင္ခာ ယောနိသော သောတိန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဃာနိန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟိန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ပေ.။ ကာယိန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ပေ.။ မနိန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ ယဉ္ဟိသ္သ, ဘိက္ခဝေ , မနိန္ဒ္ရိယသံဝရံ အသံဝုတသ္သ ဝိဟရတော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, မနိန္ဒ္ရိယသံဝရံ သံဝုတသ္သ ဝိဟရတော ဧဝံသ တေ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။
22. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā saṃvarā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso cakkhundriyasaṃvarasaṃvuto viharati. Yañhissa, bhikkhave, cakkhundriyasaṃvaraṃ asaṃvutassa viharato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, cakkhundriyasaṃvaraṃ saṃvutassa viharato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Paṭisaṅkhā yoniso sotindriyasaṃvarasaṃvuto viharati…pe… ghānindriyasaṃvarasaṃvuto viharati…pe… jivhindriyasaṃvarasaṃvuto viharati…pe… kāyindriyasaṃvarasaṃvuto viharati…pe… manindriyasaṃvarasaṃvuto viharati. Yañhissa, bhikkhave , manindriyasaṃvaraṃ asaṃvutassa viharato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, manindriyasaṃvaraṃ saṃvutassa viharato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti.
‘‘ယဉ္ဟိသ္သ, ဘိက္ခဝေ, သံဝရံ အသံဝုတသ္သ ဝိဟရတော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ , သံဝရံ သံဝုတသ္သ ဝိဟရတော ဧဝံသ တေ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ သံဝရာ ပဟာတဗ္ဗာ။
‘‘Yañhissa, bhikkhave, saṃvaraṃ asaṃvutassa viharato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā , saṃvaraṃ saṃvutassa viharato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā saṃvarā pahātabbā.
ပဋိသေဝနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝာ
Paṭisevanā pahātabbāsavā
၂၃. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ ပဋိသေဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင္ခာ ယောနိသော စီဝရံ ပဋိသေဝတိ – ‘ယာဝဒေဝ သီတသ္သ ပဋိဃာတာယ, ဥဏ္ဟသ္သ ပဋိဃာတာယ, ဍံသမကသဝာတာတပသရီံသပ- 5 သမ္ဖသ္သာနံ ပဋိဃာတာယ, ယာဝဒေဝ ဟိရိကောပီနပ္ပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ’။
23. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā paṭisevanā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso cīvaraṃ paṭisevati – ‘yāvadeva sītassa paṭighātāya, uṇhassa paṭighātāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīṃsapa- 6 samphassānaṃ paṭighātāya, yāvadeva hirikopīnappaṭicchādanatthaṃ’.
‘‘ပဋိသင္ခာ ယောနိသော ပိဏ္ဍပာတံ ပဋိသေဝတိ – ‘နေဝ ဒဝာယ, န မဒာယ, န မဏ္ဍနာယ, န ဝိဘူသနာယ, ယာဝဒေဝ ဣမသ္သ ကာယသ္သ ဌိတိယာ ယာပနာယ, ဝိဟိံသူပရတိယာ, ဗ္ရဟ္မစရိယာနုဂ္ဂဟာယ, ဣတိ ပုရာဏဉ္စ ဝေဒနံ ပဋိဟင္ခာမိ နဝဉ္စ ဝေဒနံ န ဥပ္ပာဒေသ္သာမိ, ယာတ္ရာ စ မေ ဘဝိသ္သတိ အနဝဇ္ဇတာ စ ဖာသုဝိဟာရော စ’ 7။
‘‘Paṭisaṅkhā yoniso piṇḍapātaṃ paṭisevati – ‘neva davāya, na madāya, na maṇḍanāya, na vibhūsanāya, yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya, vihiṃsūparatiyā, brahmacariyānuggahāya, iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi navañca vedanaṃ na uppādessāmi, yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro ca’ 8.
‘‘ပဋိသင္ခာ ယောနိသော သေနာသနံ ပဋိသေဝတိ – ‘ယာဝဒေဝ သီတသ္သ ပဋိဃာတာယ, ဥဏ္ဟသ္သ ပဋိဃာတာယ, ဍံသမကသဝာတာတပသရီံသပသမ္ဖသ္သာနံ ပဋိဃာတာယ, ယာဝဒေဝ ဥတုပရိသ္သယဝိနောဒနပဋိသလ္လာနာရာမတ္ထံ’။
‘‘Paṭisaṅkhā yoniso senāsanaṃ paṭisevati – ‘yāvadeva sītassa paṭighātāya, uṇhassa paṭighātāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīṃsapasamphassānaṃ paṭighātāya, yāvadeva utuparissayavinodanapaṭisallānārāmatthaṃ’.
‘‘ပဋိသင္ခာ ယောနိသော ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ ပဋိသေဝတိ – ‘ယာဝဒေဝ ဥပ္ပန္နာနံ ဝေယ္ယာဗာဓိကာနံ ဝေဒနာနံ ပဋိဃာတာယ, အဗ္ယာဗဇ္ဈပရမတာယ’ 9။
‘‘Paṭisaṅkhā yoniso gilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ paṭisevati – ‘yāvadeva uppannānaṃ veyyābādhikānaṃ vedanānaṃ paṭighātāya, abyābajjhaparamatāya’ 10.
‘‘ယဉ္ဟိသ္သ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပဋိသေဝတော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, ပဋိသေဝတော ဧဝံသ တေ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ ပဋိသေဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ။
‘‘Yañhissa, bhikkhave, appaṭisevato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, paṭisevato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā paṭisevanā pahātabbā.
အဓိဝာသနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝာ
Adhivāsanā pahātabbāsavā
၂၄. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ အဓိဝာသနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင္ခာ ယောနိသော ခမော ဟောတိ သီတသ္သ ဥဏ္ဟသ္သ, ဇိဃစ္ဆာယ ပိပာသာယ။ ဍံသမကသဝာတာတပသရီံသပသမ္ဖသ္သာနံ, ဒုရုတ္တာနံ ဒုရာဂတာနံ ဝစနပထာနံ, ဥပ္ပန္နာနံ သာရီရိကာနံ ဝေဒနာနံ ဒုက္ခာနံ တိဗ္ဗာနံ 11 ခရာနံ ကဋုကာနံ အသာတာနံ အမနာပာနံ ပာဏဟရာနံ အဓိဝာသကဇာတိကော ဟောတိ။
24. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā adhivāsanā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso khamo hoti sītassa uṇhassa, jighacchāya pipāsāya. Ḍaṃsamakasavātātapasarīṃsapasamphassānaṃ, duruttānaṃ durāgatānaṃ vacanapathānaṃ, uppannānaṃ sārīrikānaṃ vedanānaṃ dukkhānaṃ tibbānaṃ 12 kharānaṃ kaṭukānaṃ asātānaṃ amanāpānaṃ pāṇaharānaṃ adhivāsakajātiko hoti.
‘‘ယဉ္ဟိသ္သ, ဘိက္ခဝေ, အနဓိဝာသယတော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, အဓိဝာသယတော ဧဝံသ တေ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ အဓိဝာသနာ ပဟာတဗ္ဗာ။
‘‘Yañhissa, bhikkhave, anadhivāsayato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, adhivāsayato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā adhivāsanā pahātabbā.
ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝာ
Parivajjanā pahātabbāsavā
၂၅. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင္ခာ ယောနိသော စဏ္ဍံ ဟတ္ထိံ ပရိဝဇ္ဇေတိ, စဏ္ဍံ အသ္သံ ပရိဝဇ္ဇေတိ, စဏ္ဍံ ဂောဏံ ပရိဝဇ္ဇေတိ, စဏ္ဍံ ကုက္ကုရံ ပရိဝဇ္ဇေတိ, အဟိံ ခာဏုံ ကဏ္ဋကဋ္ဌာနံ သောဗ္ဘံ ပပာတံ စန္ဒနိကံ ဩဠိဂလ္လံ။ ယထာရူပေ အနာသနေ နိသိန္နံ ယထာရူပေ အဂောစရေ စရန္တံ ယထာရူပေ ပာပကေ မိတ္တေ ဘဇန္တံ ဝိညူ သဗ္ရဟ္မစာရီ ပာပကေသု ဌာနေသု ဩကပ္ပေယ္ယုံ, သော တဉ္စ အနာသနံ တဉ္စ အဂောစရံ တေ စ ပာပကေ မိတ္တေ ပဋိသင္ခာ ယောနိသော ပရိဝဇ္ဇေတိ။
25. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā parivajjanā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso caṇḍaṃ hatthiṃ parivajjeti, caṇḍaṃ assaṃ parivajjeti, caṇḍaṃ goṇaṃ parivajjeti, caṇḍaṃ kukkuraṃ parivajjeti, ahiṃ khāṇuṃ kaṇṭakaṭṭhānaṃ sobbhaṃ papātaṃ candanikaṃ oḷigallaṃ. Yathārūpe anāsane nisinnaṃ yathārūpe agocare carantaṃ yathārūpe pāpake mitte bhajantaṃ viññū sabrahmacārī pāpakesu ṭhānesu okappeyyuṃ, so tañca anāsanaṃ tañca agocaraṃ te ca pāpake mitte paṭisaṅkhā yoniso parivajjeti.
‘‘ယဉ္ဟိသ္သ, ဘိက္ခဝေ, အပရိဝဇ္ဇယတော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, ပရိဝဇ္ဇယတော ဧဝံသ တေ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟာတဗ္ဗာ။
‘‘Yañhissa, bhikkhave, aparivajjayato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, parivajjayato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā parivajjanā pahātabbā.
ဝိနောဒနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝာ
Vinodanā pahātabbāsavā
၂၆. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ ဝိနောဒနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင္ခာ ယောနိသော ဥပ္ပန္နံ ကာမဝိတက္ကံ နာဓိဝာသေတိ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ ဗ္ယန္တီကရောတိ အနဘာဝံ ဂမေတိ, ဥပ္ပန္နံ ဗ္ယာပာဒဝိတက္ကံ။ပေ.။ ဥပ္ပန္နံ ဝိဟိံသာဝိတက္ကံ။ပေ.။ ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နေ ပာပကေ အကုသလေ ဓမ္မေ နာဓိဝာသေတိ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ ဗ္ယန္တီကရောတိ အနဘာဝံ ဂမေတိ။
26. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā vinodanā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti, uppannaṃ byāpādavitakkaṃ…pe… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ…pe… uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti.
‘‘ယဉ္ဟိသ္သ, ဘိက္ခဝေ, အဝိနောဒယတော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, ဝိနောဒယတော ဧဝံသ တေ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ ဝိနောဒနာ ပဟာတဗ္ဗာ။
‘‘Yañhissa, bhikkhave, avinodayato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, vinodayato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā vinodanā pahātabbā.
ဘာဝနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝာ
Bhāvanā pahātabbāsavā
၂၇. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ ဘာဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင္ခာ ယောနိသော သတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝေကနိသ္သိတံ ဝိရာဂနိသ္သိတံ နိရောဓနိသ္သိတံ ဝောသ္သဂ္ဂပရိဏာမိံ; ပဋိသင္ခာ ယောနိသော ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ။ပေ.။ ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ။ ပီတိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ။ ပသ္သဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ။ သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ။ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝေကနိသ္သိတံ ဝိရာဂနိသ္သိတံ နိရောဓနိသ္သိတံ ဝောသ္သဂ္ဂပရိဏာမိံ။
27. ‘‘Katame ca, bhikkhave, āsavā bhāvanā pahātabbā? Idha, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ; paṭisaṅkhā yoniso dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… vīriyasambojjhaṅgaṃ bhāveti… pītisambojjhaṅgaṃ bhāveti… passaddhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… samādhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ.
‘‘ယဉ္ဟိသ္သ, ဘိက္ခဝေ , အဘာဝယတော ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယုံ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, ဘာဝယတော ဧဝံသ တေ အာသဝာ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝာ ဘာဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ။
‘‘Yañhissa, bhikkhave , abhāvayato uppajjeyyuṃ āsavā vighātapariḷāhā, bhāvayato evaṃsa te āsavā vighātapariḷāhā na honti. Ime vuccanti, bhikkhave, āsavā bhāvanā pahātabbā.
၂၈. ‘‘ယတော ခော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ယေ အာသဝာ ဒသ္သနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ ဒသ္သနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝာ သံဝရာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ သံဝရာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝာ ပဋိသေဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ ပဋိသေဝနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝာ အဓိဝာသနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ အဓိဝာသနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝာ ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝာ ဝိနောဒနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ ဝိနောဒနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝာ ဘာဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ ဘာဝနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ; အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ – ‘ဘိက္ခု သဗ္ဗာသဝသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ, အစ္ဆေစ္ဆိ 13 တဏ္ဟံ, ဝိဝတ္တယိ 14 သံယောဇနံ, သမ္မာ မာနာဘိသမယာ အန္တမကာသိ ဒုက္ခသ္သာ’’’တိ။
28. ‘‘Yato kho, bhikkhave, bhikkhuno ye āsavā dassanā pahātabbā te dassanā pahīnā honti, ye āsavā saṃvarā pahātabbā te saṃvarā pahīnā honti, ye āsavā paṭisevanā pahātabbā te paṭisevanā pahīnā honti, ye āsavā adhivāsanā pahātabbā te adhivāsanā pahīnā honti, ye āsavā parivajjanā pahātabbā te parivajjanā pahīnā honti, ye āsavā vinodanā pahātabbā te vinodanā pahīnā honti, ye āsavā bhāvanā pahātabbā te bhāvanā pahīnā honti; ayaṃ vuccati, bhikkhave – ‘bhikkhu sabbāsavasaṃvarasaṃvuto viharati, acchecchi 15 taṇhaṃ, vivattayi 16 saṃyojanaṃ, sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassā’’’ti.
ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
သဗ္ဗာသဝသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။
Sabbāsavasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၂. သဗ္ဗာသဝသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Sabbāsavasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၂. သဗ္ဗာသဝသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Sabbāsavasuttavaṇṇanā
