Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੪. ਸਤੁਲ੍ਲਪਕਾਯਿਕવਗ੍ਗੋ
4. Satullapakāyikavaggo
੧. ਸਬ੍ਭਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Sabbhisuttavaṇṇanā
੩੧. ਸਤਂ ਸਾਧੂਨਂ ਸਰਣਗਮਨਸੀਲਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਲ੍ਲਪਨਤੋ, ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਉਲ੍ਲਪਨਤੋ ਕਥਨਤੋ ਸਤੁਲ੍ਲਪਾ, ਦੇવਤਾ, ਤਾਸਂ ਕਾਯੋ ਸਮੂਹੋ, ਤਤ੍ਥ ਭવਾਤਿ ਸਤੁਲ੍ਲਪਕਾਯਿਕਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਤਂ ਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਸਮਾਦਾਨવਸੇਨ ਉਲ੍ਲਪੇਤ੍વਾ, ਨ વਣ੍ਣਨਾਕਥਨਮਤ੍ਤੇਨ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਾਸਂ ਦੇવਤਾਨਂ ਸਤੁਲ੍ਲਪਕਾਯਿਕਭਾવੇ। ਇਦਂ વਤ੍ਥੂਤਿ ਇਦਂ ਕਾਰਣਂ। ਸਮੁਦ੍ਦવਾਣਿਜਾਤਿ ਸਂਯਤ੍ਤਿਕਾ। ਖਿਤ੍ਤਸਰવੇਗੇਨਾਤਿ ਜਿਯਾਮੁਤ੍ਤਸਰਸਦਿਸવੇਗੇਨ, ਸੀਘਓਘੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਪ੍ਪਤਤੀਤਿ ਉਪ੍ਪਾਤੋ। ਉਪ੍ਪਾਤੇ ਭવਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਉਪ੍ਪਾਤਿਕਂ। ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ ਹਿਤਪਤਿਟ੍ਠਾ। ਪਰਲੋਕੇ ਹਿਤਸੁਖਾવਹਂ ਅਭਯਕਾਰਣਂ। ਜਙ੍ਘਸਤਨ੍ਤਿ ਮਨੁਸ੍ਸਸਤਂ। ਜਙ੍ਘਾਸੀਸੇਨ ਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇ વਦਤਿ ਸਹਚਾਰਿਭਾવਤੋ। ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ ਪਞ੍ਚਸੀਲਾਨਿ। ਆਸਨ੍ਨਾਨਾਸਨ੍ਨੇਸੁ ਆਸਨ੍ਨਸ੍ਸੇવ ਪਠਮਂ વਿਪਚ੍ਚਨਤੋ ‘‘ਆਸਨ੍ਨਕਾਲੇ ਗਹਿਤਸੀਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਘਟਾવਸੇਨਾਤਿ ਸਮੂਹવਸੇਨ।
31. Sataṃ sādhūnaṃ saraṇagamanasīlādibhedassa dhammassa ullapanato, attano vā pubbenivāsānussatiyā tassa dhammassa ullapanato kathanato satullapā, devatā, tāsaṃ kāyo samūho, tattha bhavāti satullapakāyikā. Tenāha ‘‘sataṃ dhamma’’ntiādi. Samādānavasena ullapetvā, na vaṇṇanākathanamattena tatrāti tasmiṃ tāsaṃ devatānaṃ satullapakāyikabhāve. Idaṃ vatthūti idaṃ kāraṇaṃ. Samuddavāṇijāti saṃyattikā. Khittasaravegenāti jiyāmuttasarasadisavegena, sīghaoghenāti attho. Uppatatīti uppāto. Uppāte bhavaṃ byasanaṃ uppātikaṃ. Patiṭṭhāti hitapatiṭṭhā. Paraloke hitasukhāvahaṃ abhayakāraṇaṃ. Jaṅghasatanti manussasataṃ. Jaṅghāsīsena hi manusse vadati sahacāribhāvato. Aggahesi pañcasīlāni. Āsannānāsannesu āsannasseva paṭhamaṃ vipaccanato ‘‘āsannakāle gahitasīlaṃ nissāyā’’ti vuttaṃ. Ghaṭāvasenāti samūhavasena.
ਸਬ੍ਭੀਤਿ ਸਾਧੂਹਿ। ਤੇ ਹਿ ਸਪਰਹਿਤਸਾਧਨਤੋ ਪਾਸਂਸਤਾਯ ਸਨ੍ਤਗੁਣਤਾਯ ਚ ਸਨ੍ਤੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਤੇ ਪਨ ਯਸ੍ਮਾ ਪਣ੍ਡਿਤਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਸਮਾਸੇਥਾਤਿ ਸਂવਸੇਥਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਇਰਿਯਾਪਥੇ’’ਤਿਆਦਿ। ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥવਨ੍ਤਿ ਮੇਤ੍ਤਿਸਨ੍ਧਾਨਂ। ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਹਿਤੇਸਿਤਾਲਕ੍ਖਣਾ ਹਿ ਮੇਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਚ ਞਾਣਸਹਿਤਾ ਞਾਣਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਾવਾਤਿ ਮਿਤ੍ਤਸਨ੍ਥવੋ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠੋ, ਇਤਰੋ ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਕੇਨਚਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ। ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਹਿਤਾવਹਂ ਸੁਨ੍ਦਰਧਮ੍ਮਂ। ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਹਿਤવਡ੍ਢਨਤਾਦਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘વਡ੍ਢੀ’’ਤਿ।
Sabbhīti sādhūhi. Te hi saparahitasādhanato pāsaṃsatāya santaguṇatāya ca santoti vuccati. Te pana yasmā paṇḍitalakkhaṇehi samannāgatā honti, tasmā ‘‘paṇḍitehī’’ti āha. Samāsethāti saṃvasethāti ayamettha adhippāyoti āha ‘‘sabbairiyāpathe’’tiādi. Mittasanthavanti mettisandhānaṃ. Sattānaṃ hitesitālakkhaṇā hi metti, sā ca ñāṇasahitā ñāṇapubbaṅgamāvāti mittasanthavo asaṃkiliṭṭho, itaro saṃkiliṭṭhoti āha ‘‘na kenaci saddhiṃ kātabbo’’ti. Saddhammanti diṭṭhadhammikādihitāvahaṃ sundaradhammaṃ. Seyyoti hitavaḍḍhanatādi vuttanti āha ‘‘vaḍḍhī’’ti.
ਸਤਂ ਸਾਧੂਨਂ, ਪਣ੍ਡਿਤਾਨਨ੍ਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਪ੍ਪਟਿਯੋਗવਿਸਯਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਤੋ ਅਨ੍ਧਬਾਲਤੋ’’ਤਿ। ਸੋਕਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਸੋਕਕਾਰਣਂ ਉਤ੍ਤਰਪਦਲੋਪੇਨ ਇਧ ਸੋਕਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੋਕવਤ੍ਥੂਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਸੋਕવਤ੍ਥੂਨਿ ਨਾਮ ਚੋਰਾਦਯੋ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨਾਦਿવਸੇਨ ਪਰੇਸਂ ਸੋਕਕਰਣਤੋ। ਸੋਕਾਨੁਗਤਾ ਸੋਕਪ੍ਪਤ੍ਤਾ।
Sataṃ sādhūnaṃ, paṇḍitānanti ayamettha attho. Tappaṭiyogavisayattā añña-saddassa vuttaṃ ‘‘aññatoandhabālato’’ti. Sokanimittaṃ sokakāraṇaṃ uttarapadalopena idha sokasaddena gahitanti āha ‘‘sokavatthūna’’ntiādi. Sokavatthūni nāma corādayo acchindanādivasena paresaṃ sokakaraṇato. Sokānugatā sokappattā.
ਥੇਰਸ੍ਸਾਤਿ ਸਂਕਿਚ੍ਚਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਗਿਨਿਯਾ ਜੇਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ ਆਹ। ਅਯਂ ‘‘ਇਧ ਚੋਰਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਂਸੂ’’ਤਿ ਅਮ੍ਹੇ ਤਿਣਾਯਪਿ ਨ ਮਞ੍ਞਤੀਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਏਕਚ੍ਚੇ ‘‘ਮਾਰੇਮ ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ। ਕਰੁਣਾਯ ਏਕਚ੍ਚੇ ‘‘વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਮਾ’’ਤਿ ਆਹਂਸੁ। ਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾਤਿ ਭਾਸੇਤ੍વਾ।
Therassāti saṃkiccattherassa. Attano bhaginiyā jeṭṭhattā ‘‘tumhe’’ti āha. Ayaṃ ‘‘idha corā paṭipajjiṃsū’’ti amhe tiṇāyapi na maññatīti cintetvā ekacce ‘‘mārema na’’nti āhaṃsu. Karuṇāya ekacce ‘‘vissajjemā’’ti āhaṃsu. Mantetvāti bhāsetvā.
ਅਹੁ ਅਹੋਸਿ, ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਰਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਬ੍ਰਹਾવਨੇਤਿ ਤਾਦਿਸੇ ਬ੍ਰਹਾવਨੇ, ਮਹਾਰਞ੍ਞੇ ਨਿવਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਚੇਤੋਤਿ ਬ੍ਯਾਧੋ। ਕੂਟਾਨੀਤਿ વਾਕੁਰਾਦਯੋ। ਓਡ੍ਡੇਤ੍વਾਤਿ ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ। ਸਸਕਨ੍ਤਿ ਪੇਲਕਂ ਉਬ੍ਬਿਗ੍ਗਾਤਿ ਭੀਤਤਸਿਤਾ। ਏਕਰਤ੍ਤਿਨ੍ਤਿ ਏਕਰਤ੍ਤੇਨੇવ। ਧਨਜਾਨੀਤਿ ਪਰਿਬ੍ਬਯવਸੇਨ ਅਦ੍ਧਿਕੇਹਿ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਧਨਤੋ ਹਾਨਿ, ‘‘ਸਮਣਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਹਨ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਅਮ੍ਹੇਸੁ ਲਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਅਦ੍ਧਿਕਾਨਂ ਅਨਾਗਮਨਤੋ ਏਕਦਿવਸਂ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਪਰਿਬ੍ਬਯਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
Ahu ahosi, bhūtapubbanti attho. Araññasmiṃ brahāvaneti tādise brahāvane, mahāraññe nivāsīti attho cetoti byādho. Kūṭānīti vākurādayo. Oḍḍetvāti sajjetvā. Sasakanti pelakaṃ ubbiggāti bhītatasitā. Ekarattinti ekaratteneva. Dhanajānīti paribbayavasena addhikehi laddhabbadhanato hāni, ‘‘samaṇampi nāma hanti, kiṃ amhesu lajjissatī’’ti addhikānaṃ anāgamanato ekadivasaṃ laddhabbaparibbayampi na labhissantīti adhippāyo.
ਞਾਤਯੋਪਿ ਮਾਤਾਪਿਤੁਭਾਤੁਭਗਿਨਿਆਦਿਕੇ ਞਾਤਕੇ। ਤੇ ਕਿਰ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਗਿਨਿਯਾ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਤੇਨ ਸਮਾਗਤਾ, ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਚ੍ਚવਾਚਂ ਅਨੁਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਚੋਰਭਯਂ ਤੇਸਂ ਨਾਰੋਚੇਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤੇਸਮ੍ਪੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਚਰਿਯੋ ਹੁਤ੍વਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕੇ ਕਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਸਚ੍ਚਾਨੁਰਕ੍ਖਣੇਨ ਅਨੁਤ੍ਤਰਗੁਣਾਧਿਗਮੇਨ ਚ ਞਾਤਿਮਜ੍ਝੇ વਿਰੋਚਤਿ।
Ñātayopi mātāpitubhātubhaginiādike ñātake. Te kira adhimuttassa bhaginiyā santikaṃ upagacchantā antarāmagge tena samāgatā, adhimutto saccavācaṃ anurakkhanto corabhayaṃ tesaṃ nārocesi. Tena vuttaṃ ‘‘tesampī’’tiādi. Taṃ nissāya pabbajitattā ‘‘adhimuttasāmaṇerassa santike’’ti vuttaṃ, na upasampadācariyo hutvā. Tenāha ‘‘attano antevāsike katvā’’ti. Saccānurakkhaṇena anuttaraguṇādhigamena ca ñātimajjhe virocati.
ਸਾਤਤਨ੍ਤਿ ਸਤਤਂ। ਸ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਹਿ ਇਧ ਸਾਭਾવੋ ਯਥਾ ‘‘ਸਾਰਾਗੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ। ਸਾਤਭਾવੋ વਾ ਸਾਤਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ। ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਕਾਰਣੇਨ। ਸਬ੍ਬਾਸਂ ਤਾਸਂ વਚਨਂ ਸੁਭਾਸਿਤਂ, ਭਗવਤੋ ਪਨ ਉਕ੍ਕਂਸਗਤਂ ਸੁਭਾਸਿਤਮੇવ। ਸ੍વਾਯਮਤ੍ਥੋ ਤਂਤਂਗਾਥਾਪਦੇਨੇવ વਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਤਂ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨ ਕੇવਲ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੂਪਸਂਸੇવਸਦ੍ਧਮ੍ਮਾਭਿਯੋਗੋ ਯਥਾ ਸਤ੍ਤਾਨਂ વਡ੍ਢਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਿਕਂ ਕਾਰਣਂ, ਏવਂ ਸੋਕਪਚ੍ਚਯੇ ਸਤਿ વਿਸੋਕਭਾવਸ੍ਸ, ਞਾਤਿਮਜ੍ਝੇ ਸੋਭਾਯ, ਸੁਗਤਿਗਮਨਸ੍ਸ, ਚਿਰਂ ਸੁਖਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ, વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਮੋਚਨਸ੍ਸਪਿ ਅਞ੍ਞਾਸਾਧਾਰਣਂ ਹੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਮੇવਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
Sātatanti satataṃ. Sa-saddassa hi idha sābhāvo yathā ‘‘sārāgo’’tiādīsu. Sātabhāvo vā sātatanti āha ‘‘sukhaṃ vā’’ti. Kāraṇenāti tena tena kāraṇena. Sabbāsaṃ tāsaṃ vacanaṃ subhāsitaṃ, bhagavato pana ukkaṃsagataṃ subhāsitameva. Svāyamattho taṃtaṃgāthāpadeneva viññāyatīti taṃ nīharitvā dassetuṃ ‘‘na kevala’’ntiādi vuttaṃ. Tena sappurisūpasaṃsevasaddhammābhiyogo yathā sattānaṃ vaḍḍhiyā paññāpaṭilābhassa ekantikaṃ kāraṇaṃ, evaṃ sokapaccaye sati visokabhāvassa, ñātimajjhe sobhāya, sugatigamanassa, ciraṃ sukhaṭṭhānassa, vaṭṭadukkhamocanassapi aññāsādhāraṇaṃ hotīti vuttamevāti daṭṭhabbaṃ.
ਸਬ੍ਭਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sabbhisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧. ਸਬ੍ਭਿਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Sabbhisuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧. ਸਬ੍ਭਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Sabbhisuttavaṇṇanā