Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සුත්තනිපාතපාළි • Suttanipātapāḷi |
6. සභියසුත්තං
6. Sabhiyasuttaṃ
එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන සභියස්ස පරිබ්බාජකස්ස පුරාණසාලොහිතාය දෙවතාය පඤ්හා උද්දිට්ඨා හොන්ති – ‘‘යො තෙ, සභිය, සමණො වා බ්රාහ්මණො වා ඉමෙ පඤ්හෙ පුට්ඨො බ්යාකරොති තස්ස සන්තිකෙ බ්රහ්මචරියං චරෙය්යාසී’’ති.
Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena sabhiyassa paribbājakassa purāṇasālohitāya devatāya pañhā uddiṭṭhā honti – ‘‘yo te, sabhiya, samaṇo vā brāhmaṇo vā ime pañhe puṭṭho byākaroti tassa santike brahmacariyaṃ careyyāsī’’ti.
අථ ඛො සභියො පරිබ්බාජකො තස්සා දෙවතාය සන්තිකෙ තෙ පඤ්හෙ උග්ගහෙත්වා යෙ තෙ සමණබ්රාහ්මණා සඞ්ඝිනො ගණිනො ගණාචරියා ඤාතා යසස්සිනො තිත්ථකරා සාධුසම්මතා බහුජනස්ස, සෙය්යථිදං – පූරණො කස්සපො මක්ඛලිගොසාලො අජිතො කෙසකම්බලො පකුධො 1 කච්චානො සඤ්චයො 2 බෙලට්ඨපුත්තො 3 නිගණ්ඨො නාටපුත්තො 4, තෙ උපසඞ්කමිත්වා තෙ පඤ්හෙ පුච්ඡති. තෙ සභියෙන පරිබ්බාජකෙන පඤ්හෙ පුට්ඨා න සම්පායන්ති; අසම්පායන්තා කොපඤ්ච දොසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරොන්ති. අපි ච සභියං යෙව පරිබ්බාජකං පටිපුච්ඡන්ති.
Atha kho sabhiyo paribbājako tassā devatāya santike te pañhe uggahetvā ye te samaṇabrāhmaṇā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo makkhaligosālo ajito kesakambalo pakudho 5 kaccāno sañcayo 6 belaṭṭhaputto 7 nigaṇṭho nāṭaputto 8, te upasaṅkamitvā te pañhe pucchati. Te sabhiyena paribbājakena pañhe puṭṭhā na sampāyanti; asampāyantā kopañca dosañca appaccayañca pātukaronti. Api ca sabhiyaṃ yeva paribbājakaṃ paṭipucchanti.
අථ ඛො සභියස්ස පරිබ්බාජකස්ස එතදහොසි – ‘‘යෙ ඛො තෙ භොන්තො සමණබ්රාහ්මණා සඞ්ඝිනො ගණිනො ගණාචරියා ඤාතා යසස්සිනො තිත්ථකරා සාධුසම්මතා බහුජනස්ස, සෙය්යථිදං – පූරණො කස්සපො…පෙ.… නිගණ්ඨො නාටපුත්තො, තෙ මයා පඤ්හෙ පුට්ඨා න සම්පායන්ති, අසම්පායන්තා කොපඤ්ච දොසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරොන්ති; අපි ච මඤ්ඤෙවෙත්ථ පටිපුච්ඡන්ති. යන්නූන්නාහං හීනායාවත්තිත්වා කාමෙ පරිභුඤ්ජෙය්ය’’න්ති.
Atha kho sabhiyassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘ye kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo…pe… nigaṇṭho nāṭaputto, te mayā pañhe puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā kopañca dosañca appaccayañca pātukaronti; api ca maññevettha paṭipucchanti. Yannūnnāhaṃ hīnāyāvattitvā kāme paribhuñjeyya’’nti.
අථ ඛො සභියස්ස පරිබ්බාජකස්ස එතදහොසි – ‘‘අයම්පි ඛො සමණො ගොතමො සඞ්ඝී චෙව ගණී ච ගණාචරියො ච ඤාතො යසස්සී තිත්ථකරො සාධුසම්මතො බහුජනස්ස; යංනූනාහං සමණං ගොතමං උපසඞ්කමිත්වා ඉමෙ පඤ්හෙ පුච්ඡෙය්ය’’න්ති.
Atha kho sabhiyassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘ayampi kho samaṇo gotamo saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa; yaṃnūnāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā ime pañhe puccheyya’’nti.
අථ ඛො සභියස්ස පරිබ්බාජකස්ස එතදහොසි – ‘‘යෙපි ඛො තෙ 9 භොන්තො සමණබ්රාහ්මණා ජිණ්ණා වුඩ්ඪා මහල්ලකා අද්ධගතා වයොඅනුප්පත්තා ථෙරා රත්තඤ්ඤූ චිරපබ්බජිතා සඞ්ඝිනො ගණිනො ගණාචරියා ඤාතා යසස්සිනො තිත්ථකරා සාධුසම්මතා බහුජනස්ස, සෙය්යථිදං – පූරණො කස්සපො…පෙ. … නිගණ්ඨො නාටපුත්තො, තෙපි මයා පඤ්හෙ පුට්ඨා න සම්පායන්ති, අසම්පායන්තා කොපඤ්ච දොසඤ්ච අප්පච්චයඤ්ච පාතුකරොන්ති, අපි ච මඤ්ඤෙවෙත්ථ පටිපුච්ඡන්ති; කිං පන මෙ සමණො ගොතමො ඉමෙ පඤ්හෙ පුට්ඨො බ්යාකරිස්සති! සමණො හි ගොතමො දහරො චෙව ජාතියා, නවො ච පබ්බජ්ජායා’’ති.
Atha kho sabhiyassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘yepi kho te 10 bhonto samaṇabrāhmaṇā jiṇṇā vuḍḍhā mahallakā addhagatā vayoanuppattā therā rattaññū cirapabbajitā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo…pe. … nigaṇṭho nāṭaputto, tepi mayā pañhe puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā kopañca dosañca appaccayañca pātukaronti, api ca maññevettha paṭipucchanti; kiṃ pana me samaṇo gotamo ime pañhe puṭṭho byākarissati! Samaṇo hi gotamo daharo ceva jātiyā, navo ca pabbajjāyā’’ti.
අථ ඛො සභියස්ස පරිබ්බාජකස්ස එතදහොසි – ‘‘සමණො ඛො 11 දහරොති න උඤ්ඤාතබ්බො න පරිභොතබ්බො. දහරොපි චෙස සමණො ගොතමො මහිද්ධිකො හොති මහානුභාවො, යංනූනාහං සමණං ගොතමං උපසඞ්කමිත්වා ඉමෙ පඤ්හෙ පුච්ඡෙය්ය’’න්ති.
Atha kho sabhiyassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘samaṇo kho 12 daharoti na uññātabbo na paribhotabbo. Daharopi cesa samaṇo gotamo mahiddhiko hoti mahānubhāvo, yaṃnūnāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā ime pañhe puccheyya’’nti.
අථ ඛො සභියො පරිබ්බාජකො යෙන රාජගහං තෙන චාරිකං පක්කාමි. අනුපුබ්බෙන චාරිකං චරමානො යෙන රාජගහං වෙළුවනං කලන්දකනිවාපො, යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතා සද්ධිං සම්මොදි. සම්මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො සභියො පරිබ්බාජකො භගවන්තං ගාථාය අජ්ඣභාසි –
Atha kho sabhiyo paribbājako yena rājagahaṃ tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena rājagahaṃ veḷuvanaṃ kalandakanivāpo, yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sabhiyo paribbājako bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
515.
515.
‘‘කඞ්ඛී වෙචිකිච්ඡී ආගමං, (ඉති සභියො)
‘‘Kaṅkhī vecikicchī āgamaṃ, (iti sabhiyo)
පඤ්හෙ පුච්ඡිතුං අභිකඞ්ඛමානො;
Pañhe pucchituṃ abhikaṅkhamāno;
අනුපුබ්බං අනුධම්මං බ්යාකරොහි මෙ’’.
Anupubbaṃ anudhammaṃ byākarohi me’’.
516.
516.
‘‘දූරතො ආගතොසි සභිය, (ඉති භගවා)
‘‘Dūrato āgatosi sabhiya, (iti bhagavā)
පඤ්හෙ පුච්ඡිතුං අභිකඞ්ඛමානො;
Pañhe pucchituṃ abhikaṅkhamāno;
අනුපුබ්බං අනුධම්මං බ්යාකරොමි තෙ.
Anupubbaṃ anudhammaṃ byākaromi te.
517.
517.
‘‘පුච්ඡ මං සභිය පඤ්හං, යං කිඤ්චි මනසිච්ඡසි;
‘‘Puccha maṃ sabhiya pañhaṃ, yaṃ kiñci manasicchasi;
තස්ස තස්සෙව පඤ්හස්ස, අහං අන්තං කරොමි තෙ’’ති.
Tassa tasseva pañhassa, ahaṃ antaṃ karomi te’’ti.
අථ ඛො සභියස්ස පරිබ්බාජකස්ස එතදහොසි – ‘‘අච්ඡරියං වත, භො, අබ්භුතං වත, භො! යං වතාහං අඤ්ඤෙසු සමණබ්රාහ්මණෙසු ඔකාසකම්මමත්තම්පි 17 නාලත්ථං තං මෙ ඉදං සමණෙන ගොතමෙන ඔකාසකම්මං කත’’න්ති. අත්තමනො පමුදිතො උදග්ගො පීතිසොමනස්සජාතො භගවන්තං පඤ්හං අපුච්ඡි –
Atha kho sabhiyassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Yaṃ vatāhaṃ aññesu samaṇabrāhmaṇesu okāsakammamattampi 18 nālatthaṃ taṃ me idaṃ samaṇena gotamena okāsakammaṃ kata’’nti. Attamano pamudito udaggo pītisomanassajāto bhagavantaṃ pañhaṃ apucchi –
518.
518.
‘‘කිං පත්තිනමාහු භික්ඛුනං, (ඉති සභියො)
‘‘Kiṃ pattinamāhu bhikkhunaṃ, (iti sabhiyo)
සොරතං කෙන කථඤ්ච දන්තමාහු;
Sorataṃ kena kathañca dantamāhu;
බුද්ධොති කථං පවුච්චති,
Buddhoti kathaṃ pavuccati,
පුට්ඨො මෙ භගවා බ්යාකරොහි’’.
Puṭṭho me bhagavā byākarohi’’.
519.
519.
‘‘පජ්ජෙන කතෙන අත්තනා, (සභියාති භගවා)
‘‘Pajjena katena attanā, (sabhiyāti bhagavā)
පරිනිබ්බානගතො විතිණ්ණකඞ්ඛො;
Parinibbānagato vitiṇṇakaṅkho;
විභවඤ්ච භවඤ්ච විප්පහාය,
Vibhavañca bhavañca vippahāya,
වුසිතවා ඛීණපුනබ්භවො ස භික්ඛු.
Vusitavā khīṇapunabbhavo sa bhikkhu.
520.
520.
‘‘සබ්බත්ථ උපෙක්ඛකො සතිමා, න සො හිංසති කඤ්චි සබ්බලොකෙ;
‘‘Sabbattha upekkhako satimā, na so hiṃsati kañci sabbaloke;
තිණ්ණො සමණො අනාවිලො, උස්සදා යස්ස න සන්ති සොරතො සො.
Tiṇṇo samaṇo anāvilo, ussadā yassa na santi sorato so.
521.
521.
‘‘යස්සින්ද්රියානි භාවිතානි, අජ්ඣත්තං බහිද්ධා ච සබ්බලොකෙ;
‘‘Yassindriyāni bhāvitāni, ajjhattaṃ bahiddhā ca sabbaloke;
නිබ්බිජ්ඣ ඉමං පරඤ්ච ලොකං, කාලං කඞ්ඛති භාවිතො ස දන්තො.
Nibbijjha imaṃ parañca lokaṃ, kālaṃ kaṅkhati bhāvito sa danto.
522.
522.
‘‘කප්පානි විචෙය්ය කෙවලානි, සංසාරං දුභයං චුතූපපාතං;
‘‘Kappāni viceyya kevalāni, saṃsāraṃ dubhayaṃ cutūpapātaṃ;
විගතරජමනඞ්ගණං විසුද්ධං, පත්තං ජාතිඛයං තමාහු බුද්ධ’’න්ති.
Vigatarajamanaṅgaṇaṃ visuddhaṃ, pattaṃ jātikhayaṃ tamāhu buddha’’nti.
අථ ඛො සභියො පරිබ්බාජකො භගවතො භාසිතං අභිනන්දිත්වා අනුමොදිත්වා අත්තමනො පමුදිතො උදග්ගො පීතිසොමනස්සජාතො භගවන්තං උත්තරිං 19 පඤ්හං අපුච්ඡි –
Atha kho sabhiyo paribbājako bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā attamano pamudito udaggo pītisomanassajāto bhagavantaṃ uttariṃ 20 pañhaṃ apucchi –
523.
523.
‘‘කිං පත්තිනමාහු බ්රාහ්මණං, (ඉති සභියො)
‘‘Kiṃ pattinamāhu brāhmaṇaṃ, (iti sabhiyo)
සමණං කෙන කථඤ්ච න්හාතකොති;
Samaṇaṃ kena kathañca nhātakoti;
නාගොති කථං පවුච්චති,
Nāgoti kathaṃ pavuccati,
පුට්ඨො මෙ භගවා බ්යාකරොහි’’.
Puṭṭho me bhagavā byākarohi’’.
524.
524.
‘‘බාහිත්වා සබ්බපාපකානි, (සභියාති භගවා)
‘‘Bāhitvā sabbapāpakāni, (sabhiyāti bhagavā)
විමලො සාධුසමාහිතො ඨිතත්තො;
Vimalo sādhusamāhito ṭhitatto;
සංසාරමතිච්ච කෙවලී සො,
Saṃsāramaticca kevalī so,
අසිතො තාදි පවුච්චතෙ ස බ්රහ්මා.
Asito tādi pavuccate sa brahmā.
525.
525.
‘‘සමිතාවි පහාය පුඤ්ඤපාපං, විරජො ඤත්වා ඉමං පරඤ්ච ලොකං;
‘‘Samitāvi pahāya puññapāpaṃ, virajo ñatvā imaṃ parañca lokaṃ;
ජාතිමරණං උපාතිවත්තො, සමණො තාදි පවුච්චතෙ තථත්තා.
Jātimaraṇaṃ upātivatto, samaṇo tādi pavuccate tathattā.
526.
526.
‘‘නින්හාය 21 සබ්බපාපකානි, අජ්ඣත්තං බහිද්ධා ච සබ්බලොකෙ;
‘‘Ninhāya 22 sabbapāpakāni, ajjhattaṃ bahiddhā ca sabbaloke;
දෙවමනුස්සෙසු කප්පියෙසු, කප්පං නෙති තමාහු න්හාතකො’’ති.
Devamanussesu kappiyesu, kappaṃ neti tamāhu nhātako’’ti.
527.
527.
‘‘ආගුං න කරොති කිඤ්චි ලොකෙ, සබ්බසංයොගෙ 23 විසජ්ජ බන්ධනානි;
‘‘Āguṃ na karoti kiñci loke, sabbasaṃyoge 24 visajja bandhanāni;
සබ්බත්ථ න සජ්ජතී විමුත්තො, නාගො තාදි පවුච්චතෙ තථත්තා’’ති.
Sabbattha na sajjatī vimutto, nāgo tādi pavuccate tathattā’’ti.
අථ ඛො සභියො පරිබ්බාජකො…පෙ.… භගවන්තං උත්තරිං පඤ්හං අපුච්ඡි –
Atha kho sabhiyo paribbājako…pe… bhagavantaṃ uttariṃ pañhaṃ apucchi –
528.
528.
‘‘කං ඛෙත්තජිනං වදන්ති බුද්ධා, (ඉති සභියො)
‘‘Kaṃ khettajinaṃ vadanti buddhā, (iti sabhiyo)
කුසලං කෙන කථඤ්ච පණ්ඩිතොති;
Kusalaṃ kena kathañca paṇḍitoti;
මුනි නාම කථං පවුච්චති,
Muni nāma kathaṃ pavuccati,
පුට්ඨො මෙ භගවා බ්යාකරොහි’’.
Puṭṭho me bhagavā byākarohi’’.
529.
529.
‘‘ඛෙත්තානි විචෙය්ය කෙවලානි, (සභියාති භගවා)
‘‘Khettāni viceyya kevalāni, (sabhiyāti bhagavā)
දිබ්බං මානුසකඤ්ච බ්රහ්මඛෙත්තං;
Dibbaṃ mānusakañca brahmakhettaṃ;
සබ්බඛෙත්තමූලබන්ධනා පමුත්තො,
Sabbakhettamūlabandhanā pamutto,
ඛෙත්තජිනො තාදි පවුච්චතෙ තථත්තා.
Khettajino tādi pavuccate tathattā.
530.
530.
‘‘කොසානි විචෙය්ය කෙවලානි, දිබ්බං මානුසකඤ්ච බ්රහ්මකොසං;
‘‘Kosāni viceyya kevalāni, dibbaṃ mānusakañca brahmakosaṃ;
සබ්බකොසමූලබන්ධනා පමුත්තො, කුසලො තාදි පවුච්චතෙ තථත්තා.
Sabbakosamūlabandhanā pamutto, kusalo tādi pavuccate tathattā.
531.
531.
‘‘දුභයානි විචෙය්ය පණ්ඩරානි, අජ්ඣත්තං බහිද්ධා ච සුද්ධිපඤ්ඤො;
‘‘Dubhayāni viceyya paṇḍarāni, ajjhattaṃ bahiddhā ca suddhipañño;
කණ්හං සුක්කං උපාතිවත්තො, පණ්ඩිතො තාදි පවුච්චතෙ තථත්තා.
Kaṇhaṃ sukkaṃ upātivatto, paṇḍito tādi pavuccate tathattā.
532.
532.
‘‘අසතඤ්ච සතඤ්ච ඤත්වා ධම්මං, අජ්ඣත්තං බහිද්ධා ච සබ්බලොකෙ;
‘‘Asatañca satañca ñatvā dhammaṃ, ajjhattaṃ bahiddhā ca sabbaloke;
දෙවමනුස්සෙහි පූජනීයො, සඞ්ගං ජාලමතිච්ච සො මුනී’’ති.
Devamanussehi pūjanīyo, saṅgaṃ jālamaticca so munī’’ti.
අථ ඛො සභියො පරිබ්බාජකො…පෙ.… භගවන්තං උත්තරිං පඤ්හං අපුච්ඡි –
Atha kho sabhiyo paribbājako…pe… bhagavantaṃ uttariṃ pañhaṃ apucchi –
533.
533.
‘‘කිං පත්තිනමාහු වෙදගුං, (ඉති සභියො)
‘‘Kiṃ pattinamāhu vedaguṃ, (iti sabhiyo)
අනුවිදිතං කෙන කථඤ්ච වීරියවාති;
Anuviditaṃ kena kathañca vīriyavāti;
ආජානියො කින්ති නාම හොති,
Ājāniyo kinti nāma hoti,
පුට්ඨො මෙ භගවා බ්යාකරොහි’’.
Puṭṭho me bhagavā byākarohi’’.
534.
534.
‘‘වෙදානි විචෙය්ය කෙවලානි, (සභියාති භගවා)
‘‘Vedāni viceyya kevalāni, (sabhiyāti bhagavā)
සබ්බවෙදනාසු වීතරාගො,
Sabbavedanāsu vītarāgo,
සබ්බං වෙදමතිච්ච වෙදගූ සො.
Sabbaṃ vedamaticca vedagū so.
535.
535.
‘‘අනුවිච්ච පපඤ්චනාමරූපං, අජ්ඣත්තං බහිද්ධා ච රොගමූලං;
‘‘Anuvicca papañcanāmarūpaṃ, ajjhattaṃ bahiddhā ca rogamūlaṃ;
සබ්බරොගමූලබන්ධනා පමුත්තො, අනුවිදිතො තාදි පවුච්චතෙ තථත්තා.
Sabbarogamūlabandhanā pamutto, anuvidito tādi pavuccate tathattā.
536.
536.
‘‘විරතො ඉධ සබ්බපාපකෙහි, නිරයදුක්ඛං අතිච්ච වීරියවා සො;
‘‘Virato idha sabbapāpakehi, nirayadukkhaṃ aticca vīriyavā so;
සො වීරියවා පධානවා, ධීරො තාදි පවුච්චතෙ තථත්තා.
So vīriyavā padhānavā, dhīro tādi pavuccate tathattā.
537.
537.
‘‘යස්සස්සු ලුනානි බන්ධනානි, අජ්ඣත්තං බහිද්ධා ච සඞ්ගමූලං;
‘‘Yassassu lunāni bandhanāni, ajjhattaṃ bahiddhā ca saṅgamūlaṃ;
සබ්බසඞ්ගමූලබන්ධනා පමුත්තො, ආජානියො තාදි පවුච්චතෙ තථත්තා’’ති.
Sabbasaṅgamūlabandhanā pamutto, ājāniyo tādi pavuccate tathattā’’ti.
අථ ඛො සභියො පරිබ්බාජකො…පෙ.… භගවන්තං උත්තරිං පඤ්හං අපුච්ඡි –
Atha kho sabhiyo paribbājako…pe… bhagavantaṃ uttariṃ pañhaṃ apucchi –
538.
538.
‘‘කිං පත්තිනමාහු සොත්තියං, (ඉති සභියො)
‘‘Kiṃ pattinamāhu sottiyaṃ, (iti sabhiyo)
අරියං කෙන කථඤ්ච චරණවාති;
Ariyaṃ kena kathañca caraṇavāti;
පරිබ්බාජකො කින්ති නාම හොති,
Paribbājako kinti nāma hoti,
පුට්ඨො මෙ භගවා බ්යාකරොහි’’.
Puṭṭho me bhagavā byākarohi’’.
539.
539.
‘‘සුත්වා සබ්බධම්මං අභිඤ්ඤාය ලොකෙ, (සභියාති භගවා)
‘‘Sutvā sabbadhammaṃ abhiññāya loke, (sabhiyāti bhagavā)
සාවජ්ජානවජ්ජං යදත්ථි කිඤ්චි;
Sāvajjānavajjaṃ yadatthi kiñci;
අභිභුං අකථංකථිං විමුත්තං,
Abhibhuṃ akathaṃkathiṃ vimuttaṃ,
අනිඝං සබ්බධිමාහු සොත්තියොති.
Anighaṃ sabbadhimāhu sottiyoti.
540.
540.
‘‘ඡෙත්වා ආසවානි ආලයානි, විද්වා සො න උපෙති ගබ්භසෙය්යං;
‘‘Chetvā āsavāni ālayāni, vidvā so na upeti gabbhaseyyaṃ;
සඤ්ඤං තිවිධං පනුජ්ජ පඞ්කං, කප්පං නෙති තමාහු අරියොති.
Saññaṃ tividhaṃ panujja paṅkaṃ, kappaṃ neti tamāhu ariyoti.
541.
541.
‘‘යො ඉධ චරණෙසු පත්තිපත්තො, කුසලො සබ්බදා ආජානාති 27 ධම්මං;
‘‘Yo idha caraṇesu pattipatto, kusalo sabbadā ājānāti 28 dhammaṃ;
සබ්බත්ථ න සජ්ජති විමුත්තචිත්තො 29, පටිඝා යස්ස න සන්ති චරණවා සො.
Sabbattha na sajjati vimuttacitto 30, paṭighā yassa na santi caraṇavā so.
542.
542.
‘‘දුක්ඛවෙපක්කං යදත්ථි කම්මං, උද්ධමධො තිරියං වාපි 31 මජ්ඣෙ;
‘‘Dukkhavepakkaṃ yadatthi kammaṃ, uddhamadho tiriyaṃ vāpi 32 majjhe;
පරිබ්බාජයිත්වා පරිඤ්ඤචාරී, මායං මානමථොපි ලොභකොධං;
Paribbājayitvā pariññacārī, māyaṃ mānamathopi lobhakodhaṃ;
පරියන්තමකාසි නාමරූපං, තං පරිබ්බාජකමාහු පත්තිපත්ත’’න්ති.
Pariyantamakāsi nāmarūpaṃ, taṃ paribbājakamāhu pattipatta’’nti.
අථ ඛො සභියො පරිබ්බාජකො භගවතො භාසිතං අභිනන්දිත්වා අනුමොදිත්වා අත්තමනො පමුදිතො උදග්ගො පීතිසොමනස්සජාතො උට්ඨායාසනා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා යෙන භගවා තෙනඤ්ජලිං පණාමෙත්වා භගවන්තං සම්මුඛා සාරුප්පාහි ගාථාහි අභිත්ථවි –
Atha kho sabhiyo paribbājako bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā attamano pamudito udaggo pītisomanassajāto uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ sammukhā sāruppāhi gāthāhi abhitthavi –
543.
543.
‘‘යානි ච තීණි යානි ච සට්ඨි, සමණප්පවාදසිතානි 33 භූරිපඤ්ඤ;
‘‘Yāni ca tīṇi yāni ca saṭṭhi, samaṇappavādasitāni 34 bhūripañña;
සඤ්ඤක්ඛරසඤ්ඤනිස්සිතානි, ඔසරණානි විනෙය්ය ඔඝතමගා.
Saññakkharasaññanissitāni, osaraṇāni vineyya oghatamagā.
544.
544.
‘‘අන්තගූසි පාරගූ 35 දුක්ඛස්ස, අරහාසි සම්මාසම්බුද්ධො ඛීණාසවං තං මඤ්ඤෙ;
‘‘Antagūsi pāragū 36 dukkhassa, arahāsi sammāsambuddho khīṇāsavaṃ taṃ maññe;
ජුතිමා මුතිමා පහූතපඤ්ඤො, දුක්ඛස්සන්තකරං අතාරෙසි මං.
Jutimā mutimā pahūtapañño, dukkhassantakaraṃ atāresi maṃ.
545.
545.
‘‘යං මෙ කඞ්ඛිතමඤ්ඤාසි, විචිකිච්ඡා මං තාරයි නමො තෙ;
‘‘Yaṃ me kaṅkhitamaññāsi, vicikicchā maṃ tārayi namo te;
මුනි මොනපථෙසු පත්තිපත්ත, අඛිල ආදිච්චබන්ධු සොරතොසි.
Muni monapathesu pattipatta, akhila ādiccabandhu soratosi.
546.
546.
‘‘යා මෙ කඞ්ඛා පුරෙ ආසි, තං මෙ බ්යාකාසි චක්ඛුමා;
‘‘Yā me kaṅkhā pure āsi, taṃ me byākāsi cakkhumā;
අද්ධා මුනීසි සම්බුද්ධො, නත්ථි නීවරණා තව.
Addhā munīsi sambuddho, natthi nīvaraṇā tava.
547.
547.
‘‘උපායාසා ච තෙ සබ්බෙ, විද්ධස්තා විනළීකතා;
‘‘Upāyāsā ca te sabbe, viddhastā vinaḷīkatā;
සීතිභූතො දමප්පත්තො, ධිතිමා සච්චනික්කමො.
Sītibhūto damappatto, dhitimā saccanikkamo.
548.
548.
‘‘තස්ස තෙ නාගනාගස්ස, මහාවීරස්ස භාසතො;
‘‘Tassa te nāganāgassa, mahāvīrassa bhāsato;
සබ්බෙ දෙවානුමොදන්ති, උභො නාරදපබ්බතා.
Sabbe devānumodanti, ubho nāradapabbatā.
549.
549.
‘‘නමො තෙ පුරිසාජඤ්ඤ, නමො තෙ පුරිසුත්තම;
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
සදෙවකස්මිං ලොකස්මිං, නත්ථි තෙ පටිපුග්ගලො.
Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi te paṭipuggalo.
550.
550.
‘‘තුවං බුද්ධො තුවං සත්ථා, තුවං මාරාභිභූ මුනි;
‘‘Tuvaṃ buddho tuvaṃ satthā, tuvaṃ mārābhibhū muni;
තුවං අනුසයෙ ඡෙත්වා, තිණ්ණො තාරෙසි මං පජං.
Tuvaṃ anusaye chetvā, tiṇṇo tāresi maṃ pajaṃ.
551.
551.
‘‘උපධී තෙ සමතික්කන්තා, ආසවා තෙ පදාලිතා;
‘‘Upadhī te samatikkantā, āsavā te padālitā;
සීහොසි අනුපාදානො, පහීනභයභෙරවො.
Sīhosi anupādāno, pahīnabhayabheravo.
552.
552.
එවං පුඤ්ඤෙ ච පාපෙ ච, උභයෙ ත්වං න ලිම්පසි;
Evaṃ puññe ca pāpe ca, ubhaye tvaṃ na limpasi;
පාදෙ වීර පසාරෙහි, සභියො වන්දති සත්ථුනො’’ති.
Pāde vīra pasārehi, sabhiyo vandati satthuno’’ti.
අථ ඛො සභියො පරිබ්බාජකො භගවතො පාදෙසු සිරසා නිපතිත්වා භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අභික්කන්තං, භන්තෙ…පෙ.… එසාහං භගවන්තං සරණං ගච්ඡාමි ධම්මඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝඤ්ච; ලභෙය්යාහං, භන්තෙ, භගවතො සන්තිකෙ පබ්බජ්ජං, ලභෙය්යං උපසම්පද’’න්ති .
Atha kho sabhiyo paribbājako bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante…pe… esāhaṃ bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca; labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti .
‘‘යො ඛො, සභිය, අඤ්ඤතිත්ථියපුබ්බො ඉමස්මිං ධම්මවිනයෙ ආකඞ්ඛති පබ්බජ්ජං, ආකඞ්ඛති උපසම්පදං, සො චත්තාරො මාසෙ පරිවසති; චතුන්නං මාසානං අච්චයෙන ආරද්ධචිත්තා භික්ඛූ පබ්බාජෙන්ති, උපසම්පාදෙන්ති භික්ඛුභාවාය. අපි ච මෙත්ථ පුග්ගලවෙමත්තතා විදිතා’’ති.
‘‘Yo kho, sabhiya, aññatitthiyapubbo imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhati pabbajjaṃ, ākaṅkhati upasampadaṃ, so cattāro māse parivasati; catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti, upasampādenti bhikkhubhāvāya. Api ca mettha puggalavemattatā viditā’’ti.
‘‘සචෙ, භන්තෙ, අඤ්ඤතිත්ථියපුබ්බා ඉමස්මිං ධම්මවිනයෙ ආකඞ්ඛන්තා පබ්බජ්ජං, ආකඞ්ඛන්තා උපසම්පදං චත්තාරො මාසෙ පරිවසන්ති, චතුන්නං මාසානං අච්චයෙන ආරද්ධචිත්තා භික්ඛූ පබ්බාජෙන්ති, උපසම්පාදෙන්ති භික්ඛුභාවාය, අහං චත්තාරි වස්සානි පරිවසිස්සාමි; චතුන්නං වස්සානං අච්චයෙන ආරද්ධචිත්තා භික්ඛූ පබ්බාජෙන්තු උපසම්පාදෙන්තු භික්ඛුභාවායා’’ති. අලත්ථ ඛො සභියො පරිබ්බාජකො භගවතො සන්තිකෙ පබ්බජ්ජං අලත්ථ උපසම්පදං…පෙ.… අඤ්ඤතරො ඛො පනායස්මා සභියො අරහතං අහොසීති.
‘‘Sace, bhante, aññatitthiyapubbā imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhantā pabbajjaṃ, ākaṅkhantā upasampadaṃ cattāro māse parivasanti, catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti, upasampādenti bhikkhubhāvāya, ahaṃ cattāri vassāni parivasissāmi; catunnaṃ vassānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājentu upasampādentu bhikkhubhāvāyā’’ti. Alattha kho sabhiyo paribbājako bhagavato santike pabbajjaṃ alattha upasampadaṃ…pe… aññataro kho panāyasmā sabhiyo arahataṃ ahosīti.
සභියසුත්තං ඡට්ඨං නිට්ඨිතං.
Sabhiyasuttaṃ chaṭṭhaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / සුත්තනිපාත-අට්ඨකථා • Suttanipāta-aṭṭhakathā / 6. සභියසුත්තවණ්ණනා • 6. Sabhiyasuttavaṇṇanā