| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៤. ទេវទូតវគ្គោ
4. Devadūtavaggo
១. សព្រហ្មកសុត្តវណ្ណនា
1. Sabrahmakasuttavaṇṇanā
៣១. ចតុត្ថស្ស បឋមេ អជ្ឈាគារេតិ សកេ ឃរេ។ បូជិតា ហោន្តីតិ យំ ឃរេ អត្ថិ, តេន បដិជគ្គិតា គោបិតា ហោន្តិ។ ឥតិ មាតាបិតុបូជកានិ កុលានិ មាតាបិតូហិ សព្រហ្មកានីតិ បកាសេត្វា ឥទានិ នេសំ សបុព្ពាចរិយកាទិភាវំ បកាសេន្តោ សបុព្ពាចរិយកានីតិអាទិមាហ។ តត្ថ ព្រហ្មាតិអាទីនិ តេសំ ព្រហ្មាទិភាវសាធនត្ថំ វុត្តានិ។ ពហុការាតិ បុត្តានំ ពហូបការា។ អាបាទកាតិ ជីវិតស្ស អាបាទកា។ បុត្តកានំ ហិ មាតាបិតូហិ ជីវិតំ អាបាទិតំ បាលិតំ ឃដិតំ អនុប្បពន្ធេន បវត្តិតំ។ បោសកាតិ ហត្ថបាទេ វឌ្ឍេត្វា ហទយលោហិតំ បាយេត្វា បោសេតារោ។ ឥមស្ស លោកស្ស ទស្សេតារោតិ បុត្តានំ ហិ ឥមស្មិំ លោកេ ឥដ្ឋានិដ្ឋារម្មណស្ស ទស្សនំ នាម មាតាបិតរោ និស្សាយ ជាតន្តិ ឥមស្ស លោកស្ស ទស្សេតារោ នាម។
31. Catutthassa paṭhame ajjhāgāreti sake ghare. Pūjitā hontīti yaṃ ghare atthi, tena paṭijaggitā gopitā honti. Iti mātāpitupūjakāni kulāni mātāpitūhi sabrahmakānīti pakāsetvā idāni nesaṃ sapubbācariyakādibhāvaṃ pakāsento sapubbācariyakānītiādimāha. Tattha brahmātiādīni tesaṃ brahmādibhāvasādhanatthaṃ vuttāni. Bahukārāti puttānaṃ bahūpakārā. Āpādakāti jīvitassa āpādakā. Puttakānaṃ hi mātāpitūhi jīvitaṃ āpāditaṃ pālitaṃ ghaṭitaṃ anuppabandhena pavattitaṃ. Posakāti hatthapāde vaḍḍhetvā hadayalohitaṃ pāyetvā posetāro. Imassa lokassa dassetāroti puttānaṃ hi imasmiṃ loke iṭṭhāniṭṭhārammaṇassa dassanaṃ nāma mātāpitaro nissāya jātanti imassa lokassa dassetāro nāma.
ព្រហ្មាតិ មាតាបិតរោតិ សេដ្ឋាធិវចនំ។ យថា ព្រហ្មុនោ ចតស្សោ ភាវនា អវិជហិតា ហោន្តិ មេត្តា ករុណា មុទិតា ឧបេក្ខាតិ, ឯវមេវ មាតាបិតូនំ បុត្តកេសុ ចតស្សោ ភាវនា អវិជហិតា ហោន្តិ។ តា តស្មិំ តស្មិំ កាលេ វេទិតព្ពា – កុច្ឆិគតស្មិំ ហិ ទារកេ ‘‘កទា នុ ខោ បុត្តកំ អរោគំ បរិបុណ្ណង្គបច្ចង្គំ បស្សិស្សាមា’’តិ មាតាបិតូនំ មេត្តចិត្តំ ឧប្បជ្ជតិ។ យទា បនេស មន្ទោ ឧត្តានសេយ្យកោ ឩកាហិ វា មង្កុលាទីហិ បាណកេហិ ទដ្ឋោ ទុក្ខសេយ្យាយ វា បន បីឡិតោ បរោទតិ វិរវតិ, តទាស្ស សទ្ទំ សុត្វា មាតាបិតូនំ ការុញ្ញំ ឧប្បជ្ជតិ, អាធាវិត្វា វិធាវិត្វា កីឡនកាលេ បន លោភនីយវយស្មិំ វា ឋិតកាលេ ទារកំ ឱលោកេត្វា មាតាបិតូនំ ចិត្តំ សប្បិមណ្ឌេ បក្ខិត្តសតវិហតកប្បាសបិចុបដលំ វិយ មុទុកំ ហោតិ អាមោទិតំ បមោទិតំ, តទា តេសំ មុទិតា លព្ភតិ។ យទា បនេស បុត្តោ ទារាភរណំ បច្ចុបដ្ឋាបេត្វា បាដិយេក្កំ អគារំ អជ្ឈាវសតិ, តទា មាតាបិតូនំ ‘‘សក្កោតិ ទានិ នោ បុត្តកោ អត្តនោ ធម្មតាយ យាបេតុ’’ន្តិ មជ្ឈត្តភាវោ ឧប្បជ្ជតិ, តស្មិំ កាលេ ឧបេក្ខា លព្ភតីតិ ឥមិនា ការណេន ‘‘ព្រហ្មាតិ មាតាបិតរោ’’តិ វុត្តំ។
Brahmāti mātāpitaroti seṭṭhādhivacanaṃ. Yathā brahmuno catasso bhāvanā avijahitā honti mettā karuṇā muditā upekkhāti, evameva mātāpitūnaṃ puttakesu catasso bhāvanā avijahitā honti. Tā tasmiṃ tasmiṃ kāle veditabbā – kucchigatasmiṃ hi dārake ‘‘kadā nu kho puttakaṃ arogaṃ paripuṇṇaṅgapaccaṅgaṃ passissāmā’’ti mātāpitūnaṃ mettacittaṃ uppajjati. Yadā panesa mando uttānaseyyako ūkāhi vā maṅkulādīhi pāṇakehi daṭṭho dukkhaseyyāya vā pana pīḷito parodati viravati, tadāssa saddaṃ sutvā mātāpitūnaṃ kāruññaṃ uppajjati, ādhāvitvā vidhāvitvā kīḷanakāle pana lobhanīyavayasmiṃ vā ṭhitakāle dārakaṃ oloketvā mātāpitūnaṃ cittaṃ sappimaṇḍe pakkhittasatavihatakappāsapicupaṭalaṃ viya mudukaṃ hoti āmoditaṃ pamoditaṃ, tadā tesaṃ muditā labbhati. Yadā panesa putto dārābharaṇaṃ paccupaṭṭhāpetvā pāṭiyekkaṃ agāraṃ ajjhāvasati, tadā mātāpitūnaṃ ‘‘sakkoti dāni no puttako attano dhammatāya yāpetu’’nti majjhattabhāvo uppajjati, tasmiṃ kāle upekkhā labbhatīti iminā kāraṇena ‘‘brahmāti mātāpitaro’’ti vuttaṃ.
បុព្ពាចរិយាតិ វុច្ចរេតិ មាតាបិតរោ ហិ ជាតកាលតោ បដ្ឋាយ ‘‘ឯវំ និសីទ, ឯវំ តិដ្ឋ, ឯវំ គច្ឆ, ឯវំ សយ, ឯវំ ខាទ, ឯវំ ភុញ្ជ, អយំ តេ, តាតាតិ វត្តព្ពោ, អយំ ភាតិកាតិ, អយំ ភគិនីតិ, ឥទំ នាម កាតុំ វដ្ដតិ, ឥទំ ន វដ្ដតិ, អសុកំ នាម ឧបសង្កមិតុំ វដ្ដតិ, អសុកំ ន វដ្ដតី’’តិ គាហាបេន្តិ សិក្ខាបេន្តិ។ អថាបរភាគេ អញ្ញេ អាចរិយា ហត្ថិសិប្បអស្សសិប្បរថសិប្បធនុសិប្បថរុសិប្បមុទ្ទាគណនាទីនិ សិក្ខាបេន្តិ។ អញ្ញោ សរណានិ ទេតិ, អញ្ញោ សីលេសុ បតិដ្ឋាបេតិ, អញ្ញោ បព្ពាជេតិ, អញ្ញោ ពុទ្ធវចនំ ឧគ្គណ្ហាបេតិ, អញ្ញោ ឧបសម្បាទេតិ, អញ្ញោ សោតាបត្តិមគ្គាទីនិ បាបេតិ។ ឥតិ សព្ពេបិ តេ បច្ឆាចរិយា នាម ហោន្តិ, មាតាបិតរោ បន សព្ពបឋមា, តេនាហ – ‘‘បុព្ពាចរិយាតិ វុច្ចរេ’’តិ។ តត្ថ វុច្ចរេតិ វុច្ចន្តិ កថិយន្តិ។ អាហុនេយ្យា ច បុត្តានន្តិ បុត្តានំ អាហុតំ បាហុតំ អភិសង្ខតំ អន្នបានាទិំ អរហន្តិ, អនុច្ឆវិកា តំ បដិគ្គហេតុំ។ តស្មា ‘‘អាហុនេយ្យា ច បុត្តាន’’ន្តិ វុត្តំ។ បជាយ អនុកម្បកាតិ បរេសំ បាណេ អច្ឆិន្ទិត្វាបិ អត្តនោ បជំ បដិជគ្គន្តិ គោបាយន្តិ។ តស្មា ‘‘បជាយ អនុកម្បកា’’តិ វុត្តំ។
Pubbācariyātivuccareti mātāpitaro hi jātakālato paṭṭhāya ‘‘evaṃ nisīda, evaṃ tiṭṭha, evaṃ gaccha, evaṃ saya, evaṃ khāda, evaṃ bhuñja, ayaṃ te, tātāti vattabbo, ayaṃ bhātikāti, ayaṃ bhaginīti, idaṃ nāma kātuṃ vaṭṭati, idaṃ na vaṭṭati, asukaṃ nāma upasaṅkamituṃ vaṭṭati, asukaṃ na vaṭṭatī’’ti gāhāpenti sikkhāpenti. Athāparabhāge aññe ācariyā hatthisippaassasipparathasippadhanusippatharusippamuddāgaṇanādīni sikkhāpenti. Añño saraṇāni deti, añño sīlesu patiṭṭhāpeti, añño pabbājeti, añño buddhavacanaṃ uggaṇhāpeti, añño upasampādeti, añño sotāpattimaggādīni pāpeti. Iti sabbepi te pacchācariyā nāma honti, mātāpitaro pana sabbapaṭhamā, tenāha – ‘‘pubbācariyāti vuccare’’ti. Tattha vuccareti vuccanti kathiyanti. Āhuneyyā ca puttānanti puttānaṃ āhutaṃ pāhutaṃ abhisaṅkhataṃ annapānādiṃ arahanti, anucchavikā taṃ paṭiggahetuṃ. Tasmā ‘‘āhuneyyā ca puttāna’’nti vuttaṃ. Pajāya anukampakāti paresaṃ pāṇe acchinditvāpi attano pajaṃ paṭijagganti gopāyanti. Tasmā ‘‘pajāya anukampakā’’ti vuttaṃ.
នមស្សេយ្យាតិ នមោ ករេយ្យ។ សក្ករេយ្យាតិ សក្ការេន បដិមានេយ្យ។ ឥទានិ តំ សក្ការំ ទស្សេន្តោ ‘‘អន្នេនា’’តិអាទិមាហ។ តត្ថ អន្នេនាតិ យាគុភត្តខាទនីយេន។ បានេនាតិ អដ្ឋវិធបានេន។ វត្ថេនាតិ និវាសនបារុបនកេន វត្ថេន។ សយនេនាតិ មញ្ចបីឋានុប្បទានេន។ ឧច្ឆាទនេនាតិ ទុគ្គន្ធំ បដិវិនោទេត្វា សុគន្ធករណុច្ឆាទនេន។ ន្ហាបនេនាតិ សីតេ ឧណ្ហោទកេន, ឧណ្ហេ សីតោទកេន គត្តានិ បរិសិញ្ចិត្វា ន្ហាបនេន។ បាទានំ ធោវនេនាតិ ឧណ្ហោទកសីតោទកេហិ បាទធោវនេន ចេវ តេលមក្ខនេន ច។ បេច្ចាតិ បរលោកំ គន្ត្វា។ សគ្គេ បមោទតីតិ ឥធ តាវ មាតាបិតូសុ បារិចរិយំ ទិស្វា បារិចរិយការណា តំ បណ្ឌិតមនុស្សា ឥធេវ បសំសន្តិ , បរលោកំ បន គន្ត្វា សគ្គេ ឋិតោ សោ មាតាបិតុឧបដ្ឋាកោ ទិព្ពសម្បត្តីហិ អាមោទតិ បមោទតីតិ។
Namasseyyāti namo kareyya. Sakkareyyāti sakkārena paṭimāneyya. Idāni taṃ sakkāraṃ dassento ‘‘annenā’’tiādimāha. Tattha annenāti yāgubhattakhādanīyena. Pānenāti aṭṭhavidhapānena. Vatthenāti nivāsanapārupanakena vatthena. Sayanenāti mañcapīṭhānuppadānena. Ucchādanenāti duggandhaṃ paṭivinodetvā sugandhakaraṇucchādanena. Nhāpanenāti sīte uṇhodakena, uṇhe sītodakena gattāni parisiñcitvā nhāpanena. Pādānaṃ dhovanenāti uṇhodakasītodakehi pādadhovanena ceva telamakkhanena ca. Peccāti paralokaṃ gantvā. Sagge pamodatīti idha tāva mātāpitūsu pāricariyaṃ disvā pāricariyakāraṇā taṃ paṇḍitamanussā idheva pasaṃsanti , paralokaṃ pana gantvā sagge ṭhito so mātāpituupaṭṭhāko dibbasampattīhi āmodati pamodatīti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ១.សព្រហ្មកសុត្តំ • 1. Sabrahmakasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១. សព្រហ្មកសុត្តវណ្ណនា • 1. Sabrahmakasuttavaṇṇanā
