| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៤. ទេវទូតវគ្គោ
4. Devadūtavaggo
១. សព្រហ្មកសុត្តវណ្ណនា
1. Sabrahmakasuttavaṇṇanā
៣១. ចតុត្ថស្ស បឋមេ សព្រហ្មកានីតិ សសេដ្ឋកានិ។ យេសន្តិ យេសំ កុលានំ។ បុត្តានន្តិ បុត្តេហិ។ បូជិតសទ្ទយោគេន ហិ ឥទំ ករណត្ថេ សាមិវចនំ។ តេនាតិ អាហារាទិនា។ បដិជគ្គិតា គោបិតាតិ យថាកាលំ តស្ស តស្ស ទាតព្ពស្ស ទានេន វេយ្យាវច្ចស្ស ច ករណេន បដិជគ្គិតា ចេវ ឧប្បន្នានត្ថប្បហរណេន គោបិតា ច ហោន្តិ។ តេសន្តិ មាតាបិតូនំ។ ព្រហ្មាទិភាវសាធនត្ថន្តិ តេសំ គុណានំ អត្ថិតាយ លោកេ ព្រហ្មា នាម វុច្ចតិ, អាចរិយោ នាម វុច្ចតិ, អាហុនេយ្យោ នាម វុច្ចតិ, តេ មាតាបិតូនំ បុត្តកំ បដិលភន្តីតិ ទស្សនវសេន នេសំ ព្រហ្មាទិភាវសាធនត្ថំ ‘‘ពហុការា’’តិ, វត្វា តំ តេសំ ពហុការតំ នានាការតោ ទស្សេតុំ ‘‘អាបាទកា’’តិអាទិ វុត្តំ។ មាតាបិតរោ ហិ បុត្តានំ ជីវិតស្ស អាបាទកា, សរីរស្ស បោសកា, អាចារសមាចារានំ សិក្ខាបកា សកលស្សបិ ឥមស្ស លោកស្ស ទស្សេតារោ។ តេនាហ ‘‘បុត្តានំ ហី’’តិអាទិ។ ឥដ្ឋារម្មណំ តាវ តេ ទស្សេន្តុ, អនិដ្ឋារម្មណំ កថន្តិ? តម្បិ ទស្សេតព្ពមេវ វជ្ជនីយភាវជានាបនត្ថំ។
31. Catutthassa paṭhame sabrahmakānīti saseṭṭhakāni. Yesanti yesaṃ kulānaṃ. Puttānanti puttehi. Pūjitasaddayogena hi idaṃ karaṇatthe sāmivacanaṃ. Tenāti āhārādinā. Paṭijaggitā gopitāti yathākālaṃ tassa tassa dātabbassa dānena veyyāvaccassa ca karaṇena paṭijaggitā ceva uppannānatthappaharaṇena gopitā ca honti. Tesanti mātāpitūnaṃ. Brahmādibhāvasādhanatthanti tesaṃ guṇānaṃ atthitāya loke brahmā nāma vuccati, ācariyo nāma vuccati, āhuneyyo nāma vuccati, te mātāpitūnaṃ puttakaṃ paṭilabhantīti dassanavasena nesaṃ brahmādibhāvasādhanatthaṃ ‘‘bahukārā’’ti, vatvā taṃ tesaṃ bahukārataṃ nānākārato dassetuṃ ‘‘āpādakā’’tiādi vuttaṃ. Mātāpitaro hi puttānaṃ jīvitassa āpādakā, sarīrassa posakā, ācārasamācārānaṃ sikkhāpakā sakalassapi imassa lokassa dassetāro. Tenāha ‘‘puttānaṃ hī’’tiādi. Iṭṭhārammaṇaṃ tāva te dassentu, aniṭṭhārammaṇaṃ kathanti? Tampi dassetabbameva vajjanīyabhāvajānāpanatthaṃ.
អវិជហិតា ហោន្តីតិ តាសំ ភាវនាយ ព្រហ្មានំ ព្រហ្មលោកេ ឧប្បន្នត្តា អវិជហិតា ហោន្តិ ភាវនា។ លោភនីយវយស្មិំ បឋមយោព្ពនេ អតិវិយ មុទុភាវប្បត្តទស្សនត្ថំ សតវិហតគ្គហណំ។ បាដិយេក្កន្តិ វិសុំ។ ឥមិនា ការណេនាតិ ឥមិនា យថាវុត្តេន បុត្តេសុ បវត្តិតេហិ អតិក្កមេន មេត្តាទិសមុប្បត្តិសង្ខាតេន ការណេន។
Avijahitā hontīti tāsaṃ bhāvanāya brahmānaṃ brahmaloke uppannattā avijahitā honti bhāvanā. Lobhanīyavayasmiṃ paṭhamayobbane ativiya mudubhāvappattadassanatthaṃ satavihataggahaṇaṃ. Pāṭiyekkanti visuṃ. Iminā kāraṇenāti iminā yathāvuttena puttesu pavattitehi atikkamena mettādisamuppattisaṅkhātena kāraṇena.
ថរុសិប្បន្តិ អសិសត្តិកុន្តកលាបាទិអាយុធសិប្បំ។ មុទ្ទាគណនាតិ អង្គុលិសំកោចនាទិនា ហត្ថមុទ្ទាយ គណនា។ អាទិសទ្ទេន បាណាទីនំ សង្គហោ។ បច្ឆាចរិយា នាម មាតាបិតូនំ សន្តិកេ ឧគ្គហិតគហដ្ឋវត្តស្សេវ បុគ្គលស្ស យថាសកំ ហត្ថាចរិយាទីនំ សិប្បគ្គាហាបនន្តិ កត្វា សព្ពបឋមំ អាចរិយា នាមាតិ យោជេតព្ពំ។ អានីយ ហុតំ អាហុតំ។ បការេហិ ហុតំ បាហុតំ។ អភិសង្ខតន្តិ តស្សេវ វេវចនំ។
Tharusippanti asisattikuntakalāpādiāyudhasippaṃ. Muddāgaṇanāti aṅgulisaṃkocanādinā hatthamuddāya gaṇanā. Ādisaddena pāṇādīnaṃ saṅgaho. Pacchācariyā nāma mātāpitūnaṃ santike uggahitagahaṭṭhavattasseva puggalassa yathāsakaṃ hatthācariyādīnaṃ sippaggāhāpananti katvā sabbapaṭhamaṃ ācariyā nāmāti yojetabbaṃ. Ānīya hutaṃ āhutaṃ. Pakārehi hutaṃ pāhutaṃ. Abhisaṅkhatanti tasseva vevacanaṃ.
នមោ ករេយ្យាតិ សាយំ បាតំ ឧបដ្ឋានំ គន្ត្វា ‘‘ឥទំ មយ្ហំ ឧត្តមបុញ្ញក្ខេត្ត’’ន្តិ នមក្ការំ ករេយ្យ។ តាយ នំ បារិចរិយាយាតិ ឯត្ថ នន្តិ និបាតមត្តំ, យថាវុត្តបរិចរណេនាតិ អត្ថោ ។ អថ វា បារិចរិយាយាតិ ភរណកិច្ចករណកុលវំសប្បតិដ្ឋានាបនាទិនា បញ្ចវិធឧបដ្ឋានេន។ វុត្តញ្ហេតំ –
Namo kareyyāti sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ gantvā ‘‘idaṃ mayhaṃ uttamapuññakkhetta’’nti namakkāraṃ kareyya. Tāya naṃ pāricariyāyāti ettha nanti nipātamattaṃ, yathāvuttaparicaraṇenāti attho . Atha vā pāricariyāyāti bharaṇakiccakaraṇakulavaṃsappatiṭṭhānāpanādinā pañcavidhaupaṭṭhānena. Vuttañhetaṃ –
‘‘បញ្ចហិ ខោ, គហបតិបុត្ត, ឋានេហិ បុត្តេន បុរត្ថិមា ទិសា មាតាបិតរោ បច្ចុបដ្ឋាតព្ពា – ‘ភតោ នេសំ ភរិស្សាមិ, កិច្ចំ នេសំ ករិស្សាមិ, កុលវំសំ ឋបេស្សាមិ, ទាយជ្ជំ បដិបជ្ជាមិ, អថ វា បន បេតានំ កាលកតានំ ទក្ខិណំ អនុប្បទស្សាមី’តិ។ ឥមេហិ ខោ, គហបតិបុត្ត, បញ្ចហិ ឋានេហិ បុត្តេន បុរត្ថិមា ទិសា មាតាបិតរោ បច្ចុបដ្ឋិតា បញ្ចហិ ឋានេហិ បុត្តំ អនុកម្បន្តិ, បាបា និវារេន្តិ, កល្យាណេ និវេសេន្តិ, សិប្បំ សិក្ខាបេន្តិ, បតិរូបេន ទារេន សំយោជេន្តិ, សមយេ ទាយជ្ជំ និយ្យាទេន្តី’’តិ (ទី. និ. ៣.២៦៧)។
‘‘Pañcahi kho, gahapatiputta, ṭhānehi puttena puratthimā disā mātāpitaro paccupaṭṭhātabbā – ‘bhato nesaṃ bharissāmi, kiccaṃ nesaṃ karissāmi, kulavaṃsaṃ ṭhapessāmi, dāyajjaṃ paṭipajjāmi, atha vā pana petānaṃ kālakatānaṃ dakkhiṇaṃ anuppadassāmī’ti. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi puttena puratthimā disā mātāpitaro paccupaṭṭhitā pañcahi ṭhānehi puttaṃ anukampanti, pāpā nivārenti, kalyāṇe nivesenti, sippaṃ sikkhāpenti, patirūpena dārena saṃyojenti, samaye dāyajjaṃ niyyādentī’’ti (dī. ni. 3.267).
អបិច យោ មាតាបិតរោ តីសុ វត្ថូសុ អភិប្បសន្នេ កត្វា សីលេសុ វា បតិដ្ឋាបេត្វា បព្ពជ្ជាយ វា និយោជេត្វា ឧបដ្ឋហតិ, អយំ មាតាបិតូបដ្ឋាកានំ អគ្គោតិ វេទិតព្ពោ។ សា បនាយំ បារិចរិយា បុត្តស្ស ឧភយលោកហិតសុខាវហាតិ តំ ទស្សេតុំ ‘‘ឥធេវ នំ បសំសន្តិ, បេច្ច សគ្គេ បមោទតី’’តិ វុត្តំ។ បសំសន្តីតិ ‘‘អយំ បុគ្គលោ មត្តេយ្យោ បេត្តេយ្យោ សគ្គសំវត្តនិយំ បដិបទំ បូរេតី’’តិ ឥធេវ នំ បសំសន្តិ។ អាមោទតិ អាទិតោ បដ្ឋាយ មោទប្បត្តិយា។ បមោទតិ នានប្បការមោទសម្បវត្តិយា។
Apica yo mātāpitaro tīsu vatthūsu abhippasanne katvā sīlesu vā patiṭṭhāpetvā pabbajjāya vā niyojetvā upaṭṭhahati, ayaṃ mātāpitūpaṭṭhākānaṃ aggoti veditabbo. Sā panāyaṃ pāricariyā puttassa ubhayalokahitasukhāvahāti taṃ dassetuṃ ‘‘idheva naṃ pasaṃsanti, pecca sagge pamodatī’’ti vuttaṃ. Pasaṃsantīti ‘‘ayaṃ puggalo matteyyo petteyyo saggasaṃvattaniyaṃ paṭipadaṃ pūretī’’ti idheva naṃ pasaṃsanti. Āmodati ādito paṭṭhāya modappattiyā. Pamodati nānappakāramodasampavattiyā.
សព្រហ្មកសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Sabrahmakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ១.សព្រហ្មកសុត្តំ • 1. Sabrahmakasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ១. សព្រហ្មកសុត្តវណ្ណនា • 1. Sabrahmakasuttavaṇṇanā
