| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
4. දෙවදූතවග්‌ගො
4. Devadūtavaggo
1. සබ්‍රහ්‌මකසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Sabrahmakasuttavaṇṇanā
31. චතුත්‌ථස්‌ස පඨමෙ සබ්‍රහ්‌මකානීති සසෙට්‌ඨකානි. යෙසන්‌ති යෙසං කුලානං. පුත්‌තානන්‌ති පුත්‌තෙහි. පූජිතසද්‌දයොගෙන හි ඉදං කරණත්‌ථෙ සාමිවචනං. තෙනාති ආහාරාදිනා. පටිජග්‌ගිතා ගොපිතාති යථාකාලං තස්‌ස තස්‌ස දාතබ්‌බස්‌ස දානෙන වෙය්‍යාවච්‌චස්‌ස ච කරණෙන පටිජග්‌ගිතා චෙව උප්‌පන්‌නානත්‌ථප්‌පහරණෙන ගොපිතා ච හොන්‌ති. තෙසන්‌ති මාතාපිතූනං. බ්‍රහ්‌මාදිභාවසාධනත්‌ථන්‌ති තෙසං ගුණානං අත්‌ථිතාය ලොකෙ බ්‍රහ්‌මා නාම වුච්‌චති, ආචරියො නාම වුච්‌චති, ආහුනෙය්‍යො නාම වුච්‌චති, තෙ මාතාපිතූනං පුත්‌තකං පටිලභන්‌තීති දස්‌සනවසෙන නෙසං බ්‍රහ්‌මාදිභාවසාධනත්‌ථං ‘‘බහුකාරා’’ති, වත්‌වා තං තෙසං බහුකාරතං නානාකාරතො දස්‌සෙතුං ‘‘ආපාදකා’’තිආදි වුත්‌තං. මාතාපිතරො හි පුත්‌තානං ජීවිතස්‌ස ආපාදකා, සරීරස්‌ස පොසකා, ආචාරසමාචාරානං සික්‌ඛාපකා සකලස්‌සපි ඉමස්‌ස ලොකස්‌ස දස්‌සෙතාරො. තෙනාහ ‘‘පුත්‌තානං හී’’තිආදි. ඉට්‌ඨාරම්‌මණං තාව තෙ දස්‌සෙන්‌තු, අනිට්‌ඨාරම්‌මණං කථන්‌ති? තම්‌පි දස්‌සෙතබ්‌බමෙව වජ්‌ජනීයභාවජානාපනත්‌ථං.
31. Catutthassa paṭhame sabrahmakānīti saseṭṭhakāni. Yesanti yesaṃ kulānaṃ. Puttānanti puttehi. Pūjitasaddayogena hi idaṃ karaṇatthe sāmivacanaṃ. Tenāti āhārādinā. Paṭijaggitā gopitāti yathākālaṃ tassa tassa dātabbassa dānena veyyāvaccassa ca karaṇena paṭijaggitā ceva uppannānatthappaharaṇena gopitā ca honti. Tesanti mātāpitūnaṃ. Brahmādibhāvasādhanatthanti tesaṃ guṇānaṃ atthitāya loke brahmā nāma vuccati, ācariyo nāma vuccati, āhuneyyo nāma vuccati, te mātāpitūnaṃ puttakaṃ paṭilabhantīti dassanavasena nesaṃ brahmādibhāvasādhanatthaṃ ‘‘bahukārā’’ti, vatvā taṃ tesaṃ bahukārataṃ nānākārato dassetuṃ ‘‘āpādakā’’tiādi vuttaṃ. Mātāpitaro hi puttānaṃ jīvitassa āpādakā, sarīrassa posakā, ācārasamācārānaṃ sikkhāpakā sakalassapi imassa lokassa dassetāro. Tenāha ‘‘puttānaṃ hī’’tiādi. Iṭṭhārammaṇaṃ tāva te dassentu, aniṭṭhārammaṇaṃ kathanti? Tampi dassetabbameva vajjanīyabhāvajānāpanatthaṃ.
අවිජහිතා හොන්‌තීති තාසං භාවනාය බ්‍රහ්‌මානං බ්‍රහ්‌මලොකෙ උප්‌පන්‌නත්‌තා අවිජහිතා හොන්‌ති භාවනා. ලොභනීයවයස්‌මිං පඨමයොබ්‌බනෙ අතිවිය මුදුභාවප්‌පත්‌තදස්‌සනත්‌ථං සතවිහතග්‌ගහණං. පාටියෙක්‌කන්‌ති විසුං. ඉමිනා කාරණෙනාති ඉමිනා යථාවුත්‌තෙන පුත්‌තෙසු පවත්‌තිතෙහි අතික්‌කමෙන මෙත්‌තාදිසමුප්‌පත්‌තිසඞ්‌ඛාතෙන කාරණෙන.
Avijahitā hontīti tāsaṃ bhāvanāya brahmānaṃ brahmaloke uppannattā avijahitā honti bhāvanā. Lobhanīyavayasmiṃ paṭhamayobbane ativiya mudubhāvappattadassanatthaṃ satavihataggahaṇaṃ. Pāṭiyekkanti visuṃ. Iminā kāraṇenāti iminā yathāvuttena puttesu pavattitehi atikkamena mettādisamuppattisaṅkhātena kāraṇena.
ථරුසිප්‌පන්‌ති අසිසත්‌තිකුන්‌තකලාපාදිආයුධසිප්‌පං. මුද්‌දාගණනාති අඞ්‌ගුලිසංකොචනාදිනා හත්‌ථමුද්‌දාය ගණනා. ආදිසද්‌දෙන පාණාදීනං සඞ්‌ගහො. පච්‌ඡාචරියා නාම මාතාපිතූනං සන්‌තිකෙ උග්‌ගහිතගහට්‌ඨවත්‌තස්‌සෙව පුග්‌ගලස්‌ස යථාසකං හත්‌ථාචරියාදීනං සිප්‌පග්‌ගාහාපනන්‌ති කත්‌වා සබ්‌බපඨමං ආචරියා නාමාති යොජෙතබ්‌බං. ආනීය හුතං ආහුතං. පකාරෙහි හුතං පාහුතං. අභිසඞ්‌ඛතන්‌ති තස්‌සෙව වෙවචනං.
Tharusippanti asisattikuntakalāpādiāyudhasippaṃ. Muddāgaṇanāti aṅgulisaṃkocanādinā hatthamuddāya gaṇanā. Ādisaddena pāṇādīnaṃ saṅgaho. Pacchācariyā nāma mātāpitūnaṃ santike uggahitagahaṭṭhavattasseva puggalassa yathāsakaṃ hatthācariyādīnaṃ sippaggāhāpananti katvā sabbapaṭhamaṃ ācariyā nāmāti yojetabbaṃ. Ānīya hutaṃ āhutaṃ. Pakārehi hutaṃ pāhutaṃ. Abhisaṅkhatanti tasseva vevacanaṃ.
නමො කරෙය්‍යාති සායං පාතං උපට්‌ඨානං ගන්‌ත්‌වා ‘‘ඉදං මය්‌හං උත්‌තමපුඤ්‌ඤක්‌ඛෙත්‌ත’’න්‌ති නමක්‌කාරං කරෙය්‍ය. තාය නං පාරිචරියායාති එත්‌ථ නන්‌ති නිපාතමත්‌තං, යථාවුත්‌තපරිචරණෙනාති අත්‌ථො . අථ වා පාරිචරියායාති භරණකිච්‌චකරණකුලවංසප්‌පතිට්‌ඨානාපනාදිනා පඤ්‌චවිධඋපට්‌ඨානෙන. වුත්‌තඤ්‌හෙතං –
Namo kareyyāti sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ gantvā ‘‘idaṃ mayhaṃ uttamapuññakkhetta’’nti namakkāraṃ kareyya. Tāya naṃ pāricariyāyāti ettha nanti nipātamattaṃ, yathāvuttaparicaraṇenāti attho . Atha vā pāricariyāyāti bharaṇakiccakaraṇakulavaṃsappatiṭṭhānāpanādinā pañcavidhaupaṭṭhānena. Vuttañhetaṃ –
‘‘පඤ්‌චහි ඛො, ගහපතිපුත්‌ත, ඨානෙහි පුත්‌තෙන පුරත්‌ථිමා දිසා මාතාපිතරො පච්‌චුපට්‌ඨාතබ්‌බා – ‘භතො නෙසං භරිස්‌සාමි, කිච්‌චං නෙසං කරිස්‌සාමි, කුලවංසං ඨපෙස්‌සාමි, දායජ්‌ජං පටිපජ්‌ජාමි, අථ වා පන පෙතානං කාලකතානං දක්‌ඛිණං අනුප්‌පදස්‌සාමී’ති. ඉමෙහි ඛො, ගහපතිපුත්‌ත, පඤ්‌චහි ඨානෙහි පුත්‌තෙන පුරත්‌ථිමා දිසා මාතාපිතරො පච්‌චුපට්‌ඨිතා පඤ්‌චහි ඨානෙහි පුත්‌තං අනුකම්‌පන්‌ති, පාපා නිවාරෙන්‌ති, කල්‍යාණෙ නිවෙසෙන්‌ති, සිප්‌පං සික්‌ඛාපෙන්‌ති, පතිරූපෙන දාරෙන සංයොජෙන්‌ති, සමයෙ දායජ්‌ජං නිය්‍යාදෙන්‌තී’’ති (දී. නි. 3.267).
‘‘Pañcahi kho, gahapatiputta, ṭhānehi puttena puratthimā disā mātāpitaro paccupaṭṭhātabbā – ‘bhato nesaṃ bharissāmi, kiccaṃ nesaṃ karissāmi, kulavaṃsaṃ ṭhapessāmi, dāyajjaṃ paṭipajjāmi, atha vā pana petānaṃ kālakatānaṃ dakkhiṇaṃ anuppadassāmī’ti. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi puttena puratthimā disā mātāpitaro paccupaṭṭhitā pañcahi ṭhānehi puttaṃ anukampanti, pāpā nivārenti, kalyāṇe nivesenti, sippaṃ sikkhāpenti, patirūpena dārena saṃyojenti, samaye dāyajjaṃ niyyādentī’’ti (dī. ni. 3.267).
අපිච යො මාතාපිතරො තීසු වත්‌ථූසු අභිප්‌පසන්‌නෙ කත්‌වා සීලෙසු වා පතිට්‌ඨාපෙත්‌වා පබ්‌බජ්‌ජාය වා නියොජෙත්‌වා උපට්‌ඨහති, අයං මාතාපිතූපට්‌ඨාකානං අග්‌ගොති වෙදිතබ්‌බො. සා පනායං පාරිචරියා පුත්‌තස්‌ස උභයලොකහිතසුඛාවහාති තං දස්‌සෙතුං ‘‘ඉධෙව නං පසංසන්‌ති, පෙච්‌ච සග්‌ගෙ පමොදතී’’ති වුත්‌තං. පසංසන්‌තීති ‘‘අයං පුග්‌ගලො මත්‌තෙය්‍යො පෙත්‌තෙය්‍යො සග්‌ගසංවත්‌තනියං පටිපදං පූරෙතී’’ති ඉධෙව නං පසංසන්‌ති. ආමොදති ආදිතො පට්‌ඨාය මොදප්‌පත්‌තියා. පමොදති නානප්‌පකාරමොදසම්‌පවත්‌තියා.
Apica yo mātāpitaro tīsu vatthūsu abhippasanne katvā sīlesu vā patiṭṭhāpetvā pabbajjāya vā niyojetvā upaṭṭhahati, ayaṃ mātāpitūpaṭṭhākānaṃ aggoti veditabbo. Sā panāyaṃ pāricariyā puttassa ubhayalokahitasukhāvahāti taṃ dassetuṃ ‘‘idheva naṃ pasaṃsanti, pecca sagge pamodatī’’ti vuttaṃ. Pasaṃsantīti ‘‘ayaṃ puggalo matteyyo petteyyo saggasaṃvattaniyaṃ paṭipadaṃ pūretī’’ti idheva naṃ pasaṃsanti. Āmodati ādito paṭṭhāya modappattiyā. Pamodati nānappakāramodasampavattiyā.
සබ්‍රහ්‌මකසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sabrahmakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 1.සබ්‍රහ්‌මකසුත්‌තං • 1. Sabrahmakasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 1. සබ්‍රහ්‌මකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Sabrahmakasuttavaṇṇanā
