| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
56-63. ஸச்சஞாணசதுக்கத்³வயனித்³தே³ஸவண்ணனா
56-63. Saccañāṇacatukkadvayaniddesavaṇṇanā
108-9. ஸச்சஞாணசதுக்கத்³வயனித்³தே³ஸே து³க்க²ஸ்ஸ பீளனட்டோ²திஆதீ³னி வுத்தத்தா²னேவ. மக்³க³ஸமங்கி³ஸ்ஸ ஞாணங் து³க்கே²பேதங் ஞாணந்திஆதி³ அனந்தரசதுக்கே விய ஏகாபி⁴ஸமயவஸேன வுத்தங். து³வித⁴ஞ்ஹி ஸச்சஞாணங் லோகியங் லோகுத்தரஞ்ச. லோகிகங் து³வித⁴ங் அனுபோ³த⁴ஞாணங் பச்சவெக்க²ணஞாணஞ்ச. அனுபோ³த⁴ஞாணங் ஆதி³கம்மிகஸ்ஸ அனுஸ்ஸவாதி³வஸேன நிரோதே⁴ மக்³கே³ ச பவத்ததி, து³க்கே² ஸமுத³யே ச ஆரம்மணகரணவஸேன. பச்சவெக்க²ணஞாணங் படிவித்³த⁴ஸச்சஸ்ஸ சதூஸுபி ஸச்சேஸு ஆரம்மணகரணவஸேன. லோகுத்தரங் படிவேத⁴ஞாணங் நிரோத⁴மாரம்மணங் கத்வா கிச்சதோ சத்தாரி ஸச்சானி படிவிஜ்ஜ²தி. யதா²ஹ – ‘‘யோ, பி⁴க்க²வே, து³க்க²ங் பஸ்ஸதி, து³க்க²ஸமுத³யம்பி ஸோ பஸ்ஸதி, து³க்க²னிரோத⁴ம்பி பஸ்ஸதி, து³க்க²னிரோத⁴கா³மினிங் படிபத³ம்பி பஸ்ஸதீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.1100) ஸப்³ப³ங் வத்தப்³ப³ங். இதா⁴பி இமினா வாரேன இத³மேவ வுத்தங். தங் பன லோகுத்தரம்பி ‘‘து³க்கே² ஞாண’’ந்திஆதீ³னி நாமானி லப⁴தீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தங். இத⁴ பன லோகிகஞாணமேவ அதி⁴ப்பேதங். தஸ்மாயேவ ச தத்த² கதமங் து³க்கே² ஞாணந்திஆதி³மாஹ.
108-9. Saccañāṇacatukkadvayaniddese dukkhassa pīḷanaṭṭhotiādīni vuttatthāneva. Maggasamaṅgissa ñāṇaṃ dukkhepetaṃ ñāṇantiādi anantaracatukke viya ekābhisamayavasena vuttaṃ. Duvidhañhi saccañāṇaṃ lokiyaṃ lokuttarañca. Lokikaṃ duvidhaṃ anubodhañāṇaṃ paccavekkhaṇañāṇañca. Anubodhañāṇaṃ ādikammikassa anussavādivasena nirodhe magge ca pavattati, dukkhe samudaye ca ārammaṇakaraṇavasena. Paccavekkhaṇañāṇaṃ paṭividdhasaccassa catūsupi saccesu ārammaṇakaraṇavasena. Lokuttaraṃ paṭivedhañāṇaṃ nirodhamārammaṇaṃ katvā kiccato cattāri saccāni paṭivijjhati. Yathāha – ‘‘yo, bhikkhave, dukkhaṃ passati, dukkhasamudayampi so passati, dukkhanirodhampi passati, dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadampi passatī’’ti (saṃ. ni. 5.1100) sabbaṃ vattabbaṃ. Idhāpi iminā vārena idameva vuttaṃ. Taṃ pana lokuttarampi ‘‘dukkhe ñāṇa’’ntiādīni nāmāni labhatīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Idha pana lokikañāṇameva adhippetaṃ. Tasmāyeva ca tattha katamaṃ dukkhe ñāṇantiādimāha.
தத்த² து³க்க²ங் ஆரப்³பா⁴தி து³க்க²ஸச்சங் ஆலம்பி³த்வா, ஆரம்மணங் கத்வாதி அத்தோ². பஞ்ஞாதிஆதீ³ஸு தஸ்ஸ தஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ பாகடகரணஸங்கா²தேன பஞ்ஞாபனட்டே²ன பஞ்ஞா, தேன தேன வா அனிச்சாதி³னா பகாரேன த⁴ம்மே ஜானாதீதிபி பஞ்ஞா. இத³மஸ்ஸா ஸபா⁴வபத³ங். பஜானநாகாரோ பஜானநா. அனிச்சாதீ³னி விசினாதீதி விசயோ. பவிசயோதி உபஸக்³கே³ன பத³ங் வட்³டி⁴தங், பகாரேன விசயோதி அத்தோ². சதுஸச்சத⁴ம்மங் விசினாதீதி த⁴ம்மவிசயோ. அனிச்சாதீ³னங் ஸம்மா லக்க²ணவஸேன ஸல்லக்க²ணா. ஸா ஏவ உபஸக்³க³னானத்தேன உபலக்க²ணா பச்சுபலக்க²ணாதி வுத்தா. பு⁴ஸங் லக்க²ணா தே தே அனிச்சாதி³த⁴ம்மே படிச்ச உபலக்க²ணாதி அத்தோ². பண்டி³தபா⁴வோ பண்டி³ச்சங். குஸலபா⁴வோ கோஸல்லங். நிபுணபா⁴வோ நேபுஞ்ஞங். அனிச்சாதீ³னங் விபா⁴வனவஸேன வேப⁴ப்³யா. அனிச்சாதீ³னங் சிந்தனகவஸேன சிந்தா, யஸ்ஸ உப்பஜ்ஜதி, தங் அனிச்சாதீ³னி சிந்தாபேதீதிபி சிந்தா. அனிச்சாதீ³னி உபபரிக்க²தீதி உபபரிக்கா². பூ⁴ரீதி பத²வீ. அயம்பி ஸண்ஹட்டே²ன வித்த²தட்டே²ன ச பூ⁴ரீ வியாதி பூ⁴ரீ. அத² வா பஞ்ஞாயேவ பூ⁴தே அத்தே² ரமதீதி பூ⁴ரீதி வுச்சதி. அஸனி விய ஸிலுச்சயே கிலேஸே மேத⁴தி ஹிங்ஸதீதி மேதா⁴, கி²ப்பங் க³ஹணதா⁴ரணட்டே²ன வா மேதா⁴. யஸ்ஸ உப்பஜ்ஜதி, தங் அத்தஹிதபடிபத்தியங் ஸம்பயுத்தத⁴ம்மே ச யாதா²வலக்க²ணபடிவேதே⁴ பரினேதீதி பரிணாயிகா. த⁴ம்மே அனிச்சாதி³வஸேன விவிதா⁴ பஸ்ஸதீதி விபஸ்ஸனா. ஸம்மா பகாரேஹி அனிச்சாதீ³னி ஜானாதீதி ஸம்பஜானோ, தஸ்ஸ பா⁴வோ ஸம்பஜஞ்ஞங். உப்பத²படிபன்னே ஸிந்த⁴வே வீதி²ஆரோபனத்த²ங் பதோதோ³ விய உப்பதே² தா⁴வனகங் கூடசித்தங் வீதி²ஆரோபனத்த²ங் விஜ்ஜ²தீதி பதோதோ³ விய பதோதோ³.
Tattha dukkhaṃ ārabbhāti dukkhasaccaṃ ālambitvā, ārammaṇaṃ katvāti attho. Paññātiādīsu tassa tassa atthassa pākaṭakaraṇasaṅkhātena paññāpanaṭṭhena paññā, tena tena vā aniccādinā pakārena dhamme jānātītipi paññā. Idamassā sabhāvapadaṃ. Pajānanākāro pajānanā. Aniccādīni vicinātīti vicayo. Pavicayoti upasaggena padaṃ vaḍḍhitaṃ, pakārena vicayoti attho. Catusaccadhammaṃ vicinātīti dhammavicayo. Aniccādīnaṃ sammā lakkhaṇavasena sallakkhaṇā. Sā eva upasagganānattena upalakkhaṇāpaccupalakkhaṇāti vuttā. Bhusaṃ lakkhaṇā te te aniccādidhamme paṭicca upalakkhaṇāti attho. Paṇḍitabhāvo paṇḍiccaṃ. Kusalabhāvo kosallaṃ. Nipuṇabhāvo nepuññaṃ. Aniccādīnaṃ vibhāvanavasena vebhabyā. Aniccādīnaṃ cintanakavasena cintā, yassa uppajjati, taṃ aniccādīni cintāpetītipi cintā. Aniccādīni upaparikkhatīti upaparikkhā. Bhūrīti pathavī. Ayampi saṇhaṭṭhena vitthataṭṭhena ca bhūrī viyāti bhūrī. Atha vā paññāyeva bhūte atthe ramatīti bhūrīti vuccati. Asani viya siluccaye kilese medhati hiṃsatīti medhā, khippaṃ gahaṇadhāraṇaṭṭhena vā medhā. Yassa uppajjati, taṃ attahitapaṭipattiyaṃ sampayuttadhamme ca yāthāvalakkhaṇapaṭivedhe parinetīti pariṇāyikā. Dhamme aniccādivasena vividhā passatīti vipassanā. Sammā pakārehi aniccādīni jānātīti sampajāno, tassa bhāvo sampajaññaṃ. Uppathapaṭipanne sindhave vīthiāropanatthaṃ patodo viya uppathe dhāvanakaṃ kūṭacittaṃ vīthiāropanatthaṃ vijjhatīti patodo viya patodo.
த³ஸ்ஸனலக்க²ணே இந்த³ட்ட²ங் கரோதீதி இந்த்³ரியங், பஞ்ஞாஸங்கா²தங் இந்த்³ரியங் பஞ்ஞிந்த்³ரியங். கிங் வுத்தங் ஹோதி? நயித³ங் ‘‘புரிஸஸ்ஸ இந்த்³ரியங் புரிஸிந்த்³ரிய’’ந்திஆதி³ விய பஞ்ஞாய இந்த்³ரியங் பஞ்ஞிந்த்³ரியங். அத² கோ² பஞ்ஞா ஏவ இந்த்³ரியங் பஞ்ஞிந்த்³ரியந்தி வுத்தங் ஹோதி. அவிஜ்ஜாய ந கம்பதீதி பஞ்ஞாப³லங். கிலேஸச்சே²த³னட்டே²ன பஞ்ஞாவ ஸத்த²ங் பஞ்ஞாஸத்த²ங். அச்சுக்³க³தட்டே²ன பஞ்ஞாவ பாஸாதோ³ பஞ்ஞாபாஸாதோ³. ஆலோகனட்டே²ன பஞ்ஞாவ ஆலோகோ பஞ்ஞாஆலோகோ. ஓபா⁴ஸனட்டே²ன பஞ்ஞாவ ஓபா⁴ஸோ பஞ்ஞாஓபா⁴ஸோ. பஜ்ஜோதனட்டே²ன பஞ்ஞாவ பஜ்ஜோதோ பஞ்ஞாபஜ்ஜோதோ. பஞ்ஞவதோ ஹி ஏகபல்லங்கேன நிஸின்னஸ்ஸ த³ஸஸஹஸ்ஸிலோகதா⁴து ஏகாலோகா ஏகோபா⁴ஸா ஏகபஜ்ஜோதா ஹோதி. தேனேதங் வுத்தங். இமேஸு பன தீஸு பதே³ஸு ஏகபதே³னாபி ஏதஸ்மிங் அத்தே² ஸித்³தே⁴ யானி பனேதானி ப⁴க³வதா ‘‘சத்தாரோமே, பி⁴க்க²வே, ஆலோகா. கதமே சத்தாரோ? சந்தா³லோகோ, ஸூரியாலோகோ, அக்³கா³லோகோ, பஞ்ஞாலோகோ. இமே கோ², பி⁴க்க²வே, சத்தாரோ ஆலோகா. ஏதத³க்³க³ங், பி⁴க்க²வே, இமேஸங் சதுன்னங் ஆலோகானங் யதி³த³ங் பஞ்ஞாலோகோ’’. ததா² ‘‘சத்தாரோமே , பி⁴க்க²வே, ஓபா⁴ஸா. சத்தாரோமே, பி⁴க்க²வே, பஜ்ஜோதா’’தி (அ॰ நி॰ 4.144-145) ஸத்தானங் அஜ்ஜா²ஸயவஸேன ஸுத்தானி தே³ஸிதானி. தத³னுரூபேனேவ இதா⁴பி தே²ரேன தே³ஸனா கதா. அத்தோ² ஹி அனேகேஹி ஆகாரேஹி விப⁴ஜ்ஜமானோ ஸுவிப⁴த்தோ ஹோதி, அஞ்ஞதா² ச அஞ்ஞோ பு³ஜ்ஜ²தி, அஞ்ஞதா² அஞ்ஞோதி. ரதிகரணட்டே²ன பன ரதிதா³யகட்டே²ன ரதிஜனகட்டே²ன சித்தீகதட்டே²ன து³ல்லப⁴பாதுபா⁴வட்டே²ன அதுலட்டே²ன அனோமஸத்தபரிபோ⁴க³ட்டே²ன ச பஞ்ஞாவ ரதனங் பஞ்ஞாரதனங்.
Dassanalakkhaṇe indaṭṭhaṃ karotīti indriyaṃ, paññāsaṅkhātaṃ indriyaṃ paññindriyaṃ. Kiṃ vuttaṃ hoti? Nayidaṃ ‘‘purisassa indriyaṃ purisindriya’’ntiādi viya paññāya indriyaṃ paññindriyaṃ. Atha kho paññā eva indriyaṃ paññindriyanti vuttaṃ hoti. Avijjāya na kampatīti paññābalaṃ. Kilesacchedanaṭṭhena paññāva satthaṃ paññāsatthaṃ. Accuggataṭṭhena paññāva pāsādo paññāpāsādo. Ālokanaṭṭhena paññāva āloko paññāāloko. Obhāsanaṭṭhena paññāva obhāso paññāobhāso. Pajjotanaṭṭhena paññāva pajjoto paññāpajjoto. Paññavato hi ekapallaṅkena nisinnassa dasasahassilokadhātu ekālokā ekobhāsā ekapajjotā hoti. Tenetaṃ vuttaṃ. Imesu pana tīsu padesu ekapadenāpi etasmiṃ atthe siddhe yāni panetāni bhagavatā ‘‘cattārome, bhikkhave, ālokā. Katame cattāro? Candāloko, sūriyāloko, aggāloko, paññāloko. Ime kho, bhikkhave, cattāro ālokā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imesaṃ catunnaṃ ālokānaṃ yadidaṃ paññāloko’’. Tathā ‘‘cattārome , bhikkhave, obhāsā. Cattārome, bhikkhave, pajjotā’’ti (a. ni. 4.144-145) sattānaṃ ajjhāsayavasena suttāni desitāni. Tadanurūpeneva idhāpi therena desanā katā. Attho hi anekehi ākārehi vibhajjamāno suvibhatto hoti, aññathā ca añño bujjhati, aññathā aññoti. Ratikaraṇaṭṭhena pana ratidāyakaṭṭhena ratijanakaṭṭhena cittīkataṭṭhena dullabhapātubhāvaṭṭhena atulaṭṭhena anomasattaparibhogaṭṭhena ca paññāva ratanaṃ paññāratanaṃ.
ந தேன ஸத்தா முய்ஹந்தி, ஸயங் வா ஆரம்மணே ந முய்ஹதீதி அமோஹோ. த⁴ம்மவிசயபத³ங் வுத்தத்த²மேவ. கஸ்மா பனேதங் புன வுத்தந்தி? அமோஹஸ்ஸ மோஹபடிபக்க²பா⁴வதீ³பனத்த²ங். தேனேதங் தீ³பேதி ‘‘ய்வாயங் அமோஹோ, ஸோ ந கேவலங் மோஹதோ அஞ்ஞோ த⁴ம்மோ, மோஹஸ்ஸ பன படிபக்கோ² த⁴ம்மவிசயஸங்கா²தோ அமோஹோ நாம இத⁴ அதி⁴ப்பேதோ’’தி. ஸம்மாதி³ட்டீ²தி யாதா²வனிய்யானிககுஸலதி³ட்டி² . ‘‘தத்த² கதமங் து³க்க²ஸமுத³யே ஞாணங், தத்த² கதமங் து³க்க²னிரோதே⁴ ஞாணங், தத்த² கதமங் து³க்க²னிரோத⁴கா³மினியா படிபதா³ய ஞாண’’ந்தி புச்சா²வசனானி ஸங்கே²பவஸேன வுத்தானீதி.
Na tena sattā muyhanti, sayaṃ vā ārammaṇe na muyhatīti amoho. Dhammavicayapadaṃ vuttatthameva. Kasmā panetaṃ puna vuttanti? Amohassa mohapaṭipakkhabhāvadīpanatthaṃ. Tenetaṃ dīpeti ‘‘yvāyaṃ amoho, so na kevalaṃ mohato añño dhammo, mohassa pana paṭipakkho dhammavicayasaṅkhāto amoho nāma idha adhippeto’’ti. Sammādiṭṭhīti yāthāvaniyyānikakusaladiṭṭhi . ‘‘Tattha katamaṃ dukkhasamudaye ñāṇaṃ, tattha katamaṃ dukkhanirodhe ñāṇaṃ, tattha katamaṃ dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇa’’nti pucchāvacanāni saṅkhepavasena vuttānīti.
ஸச்சஞாணசதுக்கத்³வயனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Saccañāṇacatukkadvayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Next: 64-67. ஸுத்³தி⁴கபடிஸம்பி⁴தா³ஞாணனித்³தே³ஸவண்ணனா • 64-67. Suddhikapaṭisambhidāñāṇaniddesavaṇṇanā
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi / 56-63. ஸச்சஞாணசதுக்கத்³வயனித்³தே³ஸோ • 56-63. Saccañāṇacatukkadvayaniddeso
