Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
സച്ചപകിണ്ണകവണ്ണനാ
Saccapakiṇṇakavaṇṇanā
ചതൂസു പന സച്ചേസു ബാധനലക്ഖണം ദുക്ഖസച്ചം, പഭവലക്ഖണം സമുദയസച്ചം, സന്തിലക്ഖണം നിരോധസച്ചം, നിയ്യാനലക്ഖണം മഗ്ഗസച്ചം, അപിച പവത്തിപവത്തകനിവത്തിനിവത്തകലക്ഖണാനി പടിപാടിയാ. തഥാ സങ്ഖതതണ്ഹാഅസങ്ഖതദസ്സനലക്ഖണാനി ച.
Catūsu pana saccesu bādhanalakkhaṇaṃ dukkhasaccaṃ, pabhavalakkhaṇaṃ samudayasaccaṃ, santilakkhaṇaṃ nirodhasaccaṃ, niyyānalakkhaṇaṃ maggasaccaṃ, apica pavattipavattakanivattinivattakalakkhaṇāni paṭipāṭiyā. Tathā saṅkhatataṇhāasaṅkhatadassanalakkhaṇāni ca.
കസ്മാ പന ചത്താരേവ അരിയസച്ചാനി വുത്താനി അനൂനാനി അനധികാനീതി ചേ? അഞ്ഞസ്സ അസമ്ഭവതോ അഞ്ഞതരസ്സ ച അനപനേയ്യഭാവതോ. ന ഹി ഏതേഹി അഞ്ഞം അധികം വാ, ഏതേസം വാ ഏകമ്പി അപനേതബ്ബം സമ്ഭോതി. യഥാഹ –
Kasmā pana cattāreva ariyasaccāni vuttāni anūnāni anadhikānīti ce? Aññassa asambhavato aññatarassa ca anapaneyyabhāvato. Na hi etehi aññaṃ adhikaṃ vā, etesaṃ vā ekampi apanetabbaṃ sambhoti. Yathāha –
‘‘ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ആഗച്ഛേയ്യ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ‘നേതം ദുക്ഖം അരിയസച്ചം, അഞ്ഞം ദുക്ഖം അരിയസച്ചം. യം സമണേന ഗോതമേന ദേസിതം, അഹമേതം ദുക്ഖം അരിയസച്ചം ഠപേത്വാ അഞ്ഞം ദുക്ഖം അരിയസച്ചം പഞ്ഞപേസ്സാമീ’തി നേതം ഠാനം വിജ്ജതീ’’തിആദി.
‘‘Idha, bhikkhave, āgaccheyya samaṇo vā brāhmaṇo vā ‘netaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ, aññaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ. Yaṃ samaṇena gotamena desitaṃ, ahametaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ ṭhapetvā aññaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ paññapessāmī’ti netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’tiādi.
യഥാ ചാഹ –
Yathā cāha –
‘‘യോ ഹി കോചി, ഭിക്ഖവേ, സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ ഏവം വദേയ്യ ‘നേതം ദുക്ഖം പഠമം അരിയസച്ചം, യം സമണേന ഗോതമേന ദേസിതം, അഹമേതം ദുക്ഖം പഠമം അരിയസച്ചം പച്ചക്ഖായ അഞ്ഞം ദുക്ഖം പഠമം അരിയസച്ചം പഞ്ഞപേസ്സാമീ’തി നേതം ഠാനം വിജ്ജതീ’’തിആദി (സം॰ നി॰ ൫.൧൦൮൬).
‘‘Yo hi koci, bhikkhave, samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃ vadeyya ‘netaṃ dukkhaṃ paṭhamaṃ ariyasaccaṃ, yaṃ samaṇena gotamena desitaṃ, ahametaṃ dukkhaṃ paṭhamaṃ ariyasaccaṃ paccakkhāya aññaṃ dukkhaṃ paṭhamaṃ ariyasaccaṃ paññapessāmī’ti netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’tiādi (saṃ. ni. 5.1086).
അപിച പവത്തിമാചിക്ഖന്തോ ഭഗവാ സഹേതുകം ആചിക്ഖി, നിവത്തിഞ്ച സഉപായം. ഇതി പവത്തിനിവത്തിതദുഭയഹേതൂനം ഏതപ്പരമതോ ചത്താരേവ വുത്താനി. തഥാ പരിഞ്ഞേയ്യപഹാതബ്ബസച്ഛികാതബ്ബഭാവേതബ്ബാനം, തണ്ഹാവത്ഥുതണ്ഹാതണ്ഹാനിരോധതണ്ഹാനിരോധൂപായാനം, ആലയആലയരാമതാആലയസമുഗ്ഘാതആലയസമുഗ്ഘാതൂപായാനഞ്ച വസേനാപി ചത്താരേവ വുത്താനീതി.
Apica pavattimācikkhanto bhagavā sahetukaṃ ācikkhi, nivattiñca saupāyaṃ. Iti pavattinivattitadubhayahetūnaṃ etapparamato cattāreva vuttāni. Tathā pariññeyyapahātabbasacchikātabbabhāvetabbānaṃ, taṇhāvatthutaṇhātaṇhānirodhataṇhānirodhūpāyānaṃ, ālayaālayarāmatāālayasamugghātaālayasamugghātūpāyānañca vasenāpi cattāreva vuttānīti.
ഏത്ഥ ച ഓളാരികത്താ സബ്ബസത്തസാധാരണത്താ ച സുവിഞ്ഞേയ്യന്തി ദുക്ഖസച്ചം പഠമം വുത്തം. തസ്സേവ ഹേതുദസ്സനത്ഥം തദനന്തരം സമുദയസച്ചം, ഹേതുനിരോധാ ഫലനിരോധോതി ഞാപനത്ഥം തതോ നിരോധസച്ചം, തദധിഗമൂപായദസ്സനത്ഥം അന്തേ മഗ്ഗസച്ചം. ഭവസുഖസ്സാദഗധിതാനം വാ സത്താനം സംവേഗജനനത്ഥം പഠമം ദുക്ഖമാഹ. തം നേവ അകതം ആഗച്ഛതി, ന ഇസ്സരനിമ്മാനാദിതോ ഹോതി, ഇതോ പന ഹോതീതി ഞാപനത്ഥം തദനന്തരം സമുദയം. തതോ സഹേതുകേന ദുക്ഖേന അഭിഭൂതത്താ സംവിഗ്ഗമാനസാനം ദുക്ഖനിസ്സരണഗവേസീനം നിസ്സരണദസ്സനേന അസ്സാസജനനത്ഥം നിരോധം. തതോ നിരോധാധിഗമനത്ഥം നിരോധസമ്പാപകം മഗ്ഗന്തി അയമേതേസം കമോ.
Ettha ca oḷārikattā sabbasattasādhāraṇattā ca suviññeyyanti dukkhasaccaṃ paṭhamaṃ vuttaṃ. Tasseva hetudassanatthaṃ tadanantaraṃ samudayasaccaṃ, hetunirodhā phalanirodhoti ñāpanatthaṃ tato nirodhasaccaṃ, tadadhigamūpāyadassanatthaṃ ante maggasaccaṃ. Bhavasukhassādagadhitānaṃ vā sattānaṃ saṃvegajananatthaṃ paṭhamaṃ dukkhamāha. Taṃ neva akataṃ āgacchati, na issaranimmānādito hoti, ito pana hotīti ñāpanatthaṃ tadanantaraṃ samudayaṃ. Tato sahetukena dukkhena abhibhūtattā saṃviggamānasānaṃ dukkhanissaraṇagavesīnaṃ nissaraṇadassanena assāsajananatthaṃ nirodhaṃ. Tato nirodhādhigamanatthaṃ nirodhasampāpakaṃ magganti ayametesaṃ kamo.
ഏതേസു പന ഭാരോ വിയ ദുക്ഖസച്ചം ദട്ഠബ്ബം, ഭാരാദാനമിവ സമുദയസച്ചം, ഭാരനിക്ഖേപനമിവ നിരോധസച്ചം, ഭാരനിക്ഖേപനൂപായോ വിയ മഗ്ഗസച്ചം. രോഗോ വിയ വാ ദുക്ഖസച്ചം, രോഗനിദാനമിവ സമുദയസച്ചം, രോഗവൂപസമോ വിയ നിരോധസച്ചം, ഭേസജ്ജമിവ മഗ്ഗസച്ചം. ദുബ്ഭിക്ഖമിവ വാ ദുക്ഖസച്ചം, ദുബ്ബുട്ഠി വിയ സമുദയസച്ചം, സുഭിക്ഖമിവ നിരോധസച്ചം, സുവുട്ഠി വിയ മഗ്ഗസച്ചം. അപിച വേരീവേരമൂലവേരസമുഗ്ഘാതവേരസമുഗ്ഘാതൂപായേഹി, വിസരുക്ഖരുക്ഖമൂലമൂലൂപച്ഛേദതദുപച്ഛേദൂപായേഹി, ഭയഭയമൂലനിബ്ഭയതദധിഗമൂപായേഹി, ഓരിമതീരമഹോഘപാരിമതീരതംസമ്പാപകവായാമേഹി ച യോജേത്വാപേതാനി ഉപമാതോ വേദിതബ്ബാനീതി.
Etesu pana bhāro viya dukkhasaccaṃ daṭṭhabbaṃ, bhārādānamiva samudayasaccaṃ, bhāranikkhepanamiva nirodhasaccaṃ, bhāranikkhepanūpāyo viya maggasaccaṃ. Rogo viya vā dukkhasaccaṃ, roganidānamiva samudayasaccaṃ, rogavūpasamo viya nirodhasaccaṃ, bhesajjamiva maggasaccaṃ. Dubbhikkhamiva vā dukkhasaccaṃ, dubbuṭṭhi viya samudayasaccaṃ, subhikkhamiva nirodhasaccaṃ, suvuṭṭhi viya maggasaccaṃ. Apica verīveramūlaverasamugghātaverasamugghātūpāyehi, visarukkharukkhamūlamūlūpacchedatadupacchedūpāyehi, bhayabhayamūlanibbhayatadadhigamūpāyehi, orimatīramahoghapārimatīrataṃsampāpakavāyāmehi ca yojetvāpetāni upamāto veditabbānīti.
സബ്ബാനേവ പനേതാനി സച്ചാനി പരമത്ഥേന വേദകകാരകനിബ്ബുതഗമകാഭാവതോ സുഞ്ഞാനീതി വേദിതബ്ബാനി. തേനേതം വുച്ചതി –
Sabbāneva panetāni saccāni paramatthena vedakakārakanibbutagamakābhāvato suññānīti veditabbāni. Tenetaṃ vuccati –
‘‘ദുക്ഖമേവ ഹി ന കോചി ദുക്ഖിതോ, കാരകോ ന കിരിയാവ വിജ്ജതി;
‘‘Dukkhameva hi na koci dukkhito, kārako na kiriyāva vijjati;
അത്ഥി നിബ്ബുതി ന നിബ്ബുതോ പുമാ, മഗ്ഗമത്ഥി ഗമകോ ന വിജ്ജതീ’’തി.
Atthi nibbuti na nibbuto pumā, maggamatthi gamako na vijjatī’’ti.
അഥ വാ –
Atha vā –
ധുവസുഭസുഖത്തസുഞ്ഞം, പുരിമദ്വയമത്തസുഞ്ഞമമതപദം;
Dhuvasubhasukhattasuññaṃ, purimadvayamattasuññamamatapadaṃ;
ധുവസുഖഅത്തവിരഹിതോ, മഗ്ഗോ ഇതി സുഞ്ഞതാ തേസു.
Dhuvasukhaattavirahito, maggo iti suññatā tesu.
നിരോധസുഞ്ഞാനി വാ തീണി, നിരോധോ ച സേസത്തയസുഞ്ഞോ. ഫലസുഞ്ഞോ വാ ഏത്ഥ ഹേതു സമുദയേ ദുക്ഖസ്സ അഭാവതോ, മഗ്ഗേ ച നിരോധസ്സ, ന ഫലേന സഗബ്ഭോ പകതിവാദീനം പകതി വിയ. ഹേതുസുഞ്ഞഞ്ച ഫലം ദുക്ഖസമുദയാനം നിരോധമഗ്ഗാനഞ്ച അസമവായാ, ന ഹേതുസമവേതം ഹേതുഫലം സമവായവാദീനം ദ്വിഅണുകാദി വിയ. തേനേതം വുച്ചതി –
Nirodhasuññāni vā tīṇi, nirodho ca sesattayasuñño. Phalasuñño vā ettha hetu samudaye dukkhassa abhāvato, magge ca nirodhassa, na phalena sagabbho pakativādīnaṃ pakati viya. Hetusuññañca phalaṃ dukkhasamudayānaṃ nirodhamaggānañca asamavāyā, na hetusamavetaṃ hetuphalaṃ samavāyavādīnaṃ dviaṇukādi viya. Tenetaṃ vuccati –
‘‘തയമിധ നിരോധസുഞ്ഞം, തയേന തേനാപി നിബ്ബുതീ സുഞ്ഞാ;
‘‘Tayamidha nirodhasuññaṃ, tayena tenāpi nibbutī suññā;
സുഞ്ഞോ ഫലേന ഹേതു, ഫലമ്പി തംഹേതുനാ സുഞ്ഞ’’ന്തി.
Suñño phalena hetu, phalampi taṃhetunā suñña’’nti.
സബ്ബാനേവ സച്ചാനി അഞ്ഞമഞ്ഞസഭാഗാനി അവിതഥതോ അത്തസുഞ്ഞതോ ദുക്കരപടിവേധതോ ച. യഥാഹ –
Sabbāneva saccāni aññamaññasabhāgāni avitathato attasuññato dukkarapaṭivedhato ca. Yathāha –
‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ആനന്ദ, കതമം നു ഖോ ദുക്കരതരം വാ ദുരഭിസമ്ഭവതരം വാ, യോ ദൂരതോവ സുഖുമേന താളച്ഛിഗ്ഗളേന അസനം അതിപാതേയ്യ പോങ്ഖാനുപോങ്ഖം അവിരാധിതം, യോ വാ സത്തധാ ഭിന്നസ്സ വാലസ്സ കോടിയാ കോടിം പടിവിജ്ഝേയ്യാതി? ഏതദേവ, ഭന്തേ, ദുക്കരതരഞ്ചേവ ദുരഭിസമ്ഭവതരഞ്ച; യോ വാ സത്തധാ ഭിന്നസ്സ വാലസ്സ കോടിയാ കോടിം പടിവിജ്ഝേയ്യാതി; അഥ ഖോ തേ, ആനന്ദ, ദുപ്പടിവിജ്ഝതരം പടിവിജ്ഝന്തി, യേ ‘ഇദം ദുക്ഖ’ന്തി യഥാഭൂതം പടിവിജ്ഝന്തി…പേ॰… ‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’തി യഥാഭൂതം പടിവിജ്ഝന്തീ’’തി (സം॰ നി॰ ൫.൧൧൧൫);
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, ānanda, katamaṃ nu kho dukkarataraṃ vā durabhisambhavataraṃ vā, yo dūratova sukhumena tāḷacchiggaḷena asanaṃ atipāteyya poṅkhānupoṅkhaṃ avirādhitaṃ, yo vā sattadhā bhinnassa vālassa koṭiyā koṭiṃ paṭivijjheyyāti? Etadeva, bhante, dukkaratarañceva durabhisambhavatarañca; Yo vā sattadhā bhinnassa vālassa koṭiyā koṭiṃ paṭivijjheyyāti; Atha kho te, ānanda, duppaṭivijjhataraṃ paṭivijjhanti, ye ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ paṭivijjhanti…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ paṭivijjhantī’’ti (saṃ. ni. 5.1115);
വിസഭാഗാനി സലക്ഖണവവത്ഥാനതോ. പുരിമാനി ച ദ്വേ സഭാഗാനി ദുരവഗാഹത്ഥേന ഗമ്ഭീരത്താ ലോകിയത്താ സാസവത്താ ച, വിസഭാഗാനി ഫലഹേതുഭേദതോ പരിഞ്ഞേയ്യപഹാതബ്ബതോ ച. പച്ഛിമാനിപി ദ്വേ സഭാഗാനി ഗമ്ഭീരത്തേന ദുരവഗാഹത്താ ലോകുത്തരത്താ അനാസവത്താ ച, വിസഭാഗാനി വിസയവിസയീഭേദതോ സച്ഛികാതബ്ബഭാവേതബ്ബതോ ച. പഠമതതിയാനി ചാപി സഭാഗാനി ഫലാപദേസതോ, വിസഭാഗാനി സങ്ഖതാസങ്ഖതതോ . ദുതിയചതുത്ഥാനി ചാപി സഭാഗാനി ഹേതുഅപദേസതോ, വിസഭാഗാനി ഏകന്തകുസലാകുസലതോ. പഠമചതുത്ഥാനി ചാപി സഭാഗാനി സങ്ഖതതോ, വിസഭാഗാനി ലോകിയലോകുത്തരതോ. ദുതിയതതിയാനി ചാപി സഭാഗാനി നേവസേക്ഖനാസേക്ഖഭാവതോ, വിസഭാഗാനി സാരമ്മണാനാരമ്മണതോ.
Visabhāgāni salakkhaṇavavatthānato. Purimāni ca dve sabhāgāni duravagāhatthena gambhīrattā lokiyattā sāsavattā ca, visabhāgāni phalahetubhedato pariññeyyapahātabbato ca. Pacchimānipi dve sabhāgāni gambhīrattena duravagāhattā lokuttarattā anāsavattā ca, visabhāgāni visayavisayībhedato sacchikātabbabhāvetabbato ca. Paṭhamatatiyāni cāpi sabhāgāni phalāpadesato, visabhāgāni saṅkhatāsaṅkhatato . Dutiyacatutthāni cāpi sabhāgāni hetuapadesato, visabhāgāni ekantakusalākusalato. Paṭhamacatutthāni cāpi sabhāgāni saṅkhatato, visabhāgāni lokiyalokuttarato. Dutiyatatiyāni cāpi sabhāgāni nevasekkhanāsekkhabhāvato, visabhāgāni sārammaṇānārammaṇato.
‘‘ഇതി ഏവം പകാരേഹി, നയേഹി ച വിചക്ഖണോ;
‘‘Iti evaṃ pakārehi, nayehi ca vicakkhaṇo;
വിജഞ്ഞാ അരിയസച്ചാനം, സഭാഗവിസഭാഗത’’ന്തി.
Vijaññā ariyasaccānaṃ, sabhāgavisabhāgata’’nti.
സബ്ബമേവ ചേത്ഥ ദുക്ഖം ഏകവിധം പവത്തിഭാവതോ, ദുവിധം നാമരൂപതോ, തിവിധം കാമരൂപാരൂപൂപപത്തിഭവഭേദതോ, ചതുബ്ബിധം ചതുആഹാരഭേദതോ, പഞ്ചവിധം പഞ്ചുപാദാനക്ഖന്ധഭേദതോ. സമുദയോപി ഏകവിധോ പവത്തകഭാവതോ, ദുവിധോ ദിട്ഠിസമ്പയുത്താസമ്പയുത്തതോ, തിവിധോ കാമഭവവിഭവതണ്ഹാഭേദതോ, ചതുബ്ബിധോ ചതുമഗ്ഗപ്പഹേയ്യതോ, പഞ്ചവിധോ രൂപാഭിനന്ദനാദിഭേദതോ, ഛബ്ബിധോ ഛതണ്ഹാകായഭേദതോ. നിരോധോപി ഏകവിധോ അസങ്ഖതധാതുഭാവതോ, പരിയായതോ പന ദുവിധോ സഉപാദിസേസഅനുപാദിസേസതോ, തിവിധോ ഭവത്തയവൂപസമതോ, ചതുബ്ബിധോ ചതുമഗ്ഗാധിഗമനീയതോ, പഞ്ചവിധോ പഞ്ചാഭിനന്ദനവൂപസമതോ, ഛബ്ബിധോ ഛതണ്ഹാകായക്ഖയഭേദതോ. മഗ്ഗോപി ഏകവിധോ ഭാവേതബ്ബതോ, ദുവിധോ സമഥവിപസ്സനാഭേദതോ, ദസ്സനഭാവനാഭേദതോ വാ, തിവിധോ ഖന്ധത്തയഭേദതോ. അയഞ്ഹി സപ്പദേസത്താ നഗരം വിയ രജ്ജേന നിപ്പദേസേഹി തീഹി ഖന്ധേഹി സങ്ഗഹിതോ. യഥാഹ –
Sabbameva cettha dukkhaṃ ekavidhaṃ pavattibhāvato, duvidhaṃ nāmarūpato, tividhaṃ kāmarūpārūpūpapattibhavabhedato, catubbidhaṃ catuāhārabhedato, pañcavidhaṃ pañcupādānakkhandhabhedato. Samudayopi ekavidho pavattakabhāvato, duvidho diṭṭhisampayuttāsampayuttato, tividho kāmabhavavibhavataṇhābhedato, catubbidho catumaggappaheyyato, pañcavidho rūpābhinandanādibhedato, chabbidho chataṇhākāyabhedato. Nirodhopi ekavidho asaṅkhatadhātubhāvato, pariyāyato pana duvidho saupādisesaanupādisesato, tividho bhavattayavūpasamato, catubbidho catumaggādhigamanīyato, pañcavidho pañcābhinandanavūpasamato, chabbidho chataṇhākāyakkhayabhedato. Maggopi ekavidho bhāvetabbato, duvidho samathavipassanābhedato, dassanabhāvanābhedato vā, tividho khandhattayabhedato. Ayañhi sappadesattā nagaraṃ viya rajjena nippadesehi tīhi khandhehi saṅgahito. Yathāha –
‘‘ന ഖോ, ആവുസോ വിസാഖ, അരിയേന അട്ഠങ്ഗികേന മഗ്ഗേന തയോ ഖന്ധാ സങ്ഗഹിതാ, തീഹി ച ഖോ, ആവുസോ വിസാഖ, ഖന്ധേഹി അരിയോ അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ സങ്ഗഹിതോ. യാ, ചാവുസോ വിസാഖ, സമ്മാവാചാ യോ ച സമ്മാകമ്മന്തോ യോ ച സമ്മാആജീവോ, ഇമേ ധമ്മാ സീലക്ഖന്ധേ സങ്ഗഹിതാ. യോ ച സമ്മാവായാമോ യാ ച സമ്മാസതി യോ ച സമ്മാസമാധി, ഇമേ ധമ്മാ സമാധിക്ഖന്ധേ സങ്ഗഹിതാ. യാ ച സമ്മാദിട്ഠി യോ ച സമ്മാസങ്കപ്പോ, ഇമേ ധമ്മാ പഞ്ഞാക്ഖന്ധേ സങ്ഗഹിതാ’’തി (മ॰ നി॰ ൧.൪൬൨).
‘‘Na kho, āvuso visākha, ariyena aṭṭhaṅgikena maggena tayo khandhā saṅgahitā, tīhi ca kho, āvuso visākha, khandhehi ariyo aṭṭhaṅgiko maggo saṅgahito. Yā, cāvuso visākha, sammāvācā yo ca sammākammanto yo ca sammāājīvo, ime dhammā sīlakkhandhe saṅgahitā. Yo ca sammāvāyāmo yā ca sammāsati yo ca sammāsamādhi, ime dhammā samādhikkhandhe saṅgahitā. Yā ca sammādiṭṭhi yo ca sammāsaṅkappo, ime dhammā paññākkhandhe saṅgahitā’’ti (ma. ni. 1.462).
ചതുബ്ബിധോ സോതാപത്തിമഗ്ഗാദിവസേന.
Catubbidho sotāpattimaggādivasena.
അപിച സബ്ബാനേവ സച്ചാനി ഏകവിധാനി അവിതഥത്താ, അഭിഞ്ഞേയ്യത്താ വാ. ദുവിധാനി ലോകിയലോകുത്തരതോ, സങ്ഖതാസങ്ഖതതോ വാ. തിവിധാനി ദസ്സനഭാവനാഹി പഹാതബ്ബതോ അപ്പഹാതബ്ബതോ നേവപഹാതബ്ബനാപഹാതബ്ബതോ ച. ചതുബ്ബിധാനി പരിഞ്ഞേയ്യപഹാതബ്ബസച്ഛികാതബ്ബഭാവേതബ്ബതോതി.
Apica sabbāneva saccāni ekavidhāni avitathattā, abhiññeyyattā vā. Duvidhāni lokiyalokuttarato, saṅkhatāsaṅkhatato vā. Tividhāni dassanabhāvanāhi pahātabbato appahātabbato nevapahātabbanāpahātabbato ca. Catubbidhāni pariññeyyapahātabbasacchikātabbabhāvetabbatoti.
‘‘ഏവം അരിയസച്ചാനം, ദുബ്ബോധാനം ബുധോ വിധിം;
‘‘Evaṃ ariyasaccānaṃ, dubbodhānaṃ budho vidhiṃ;
അനേകഭേദതോ ജഞ്ഞാ, ഹിതായ ച സുഖായ ചാ’’തി.
Anekabhedato jaññā, hitāya ca sukhāya cā’’ti.
സച്ചപകിണ്ണകവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Saccapakiṇṇakavaṇṇanā niṭṭhitā.
ഇദാനി ധമ്മസേനാപതി ഭഗവതാ ദേസിതക്കമേനേവ അന്തേ സച്ചചതുക്കം നിദ്ദിസിത്വാ ‘‘തം ഞാതട്ഠേന ഞാണ’’ന്തിആദിനാ സച്ചചതുക്കവസേന സുതമയേ ഞാണം നിഗമേത്വാ ദസ്സേതി. ഏവം ‘‘സോതാവധാനേ പഞ്ഞാ സുതമയേ ഞാണ’’ന്തി പുബ്ബേ വുത്തം സബ്ബം നിഗമേത്വാ ദസ്സേതീതി.
Idāni dhammasenāpati bhagavatā desitakkameneva ante saccacatukkaṃ niddisitvā ‘‘taṃ ñātaṭṭhena ñāṇa’’ntiādinā saccacatukkavasena sutamaye ñāṇaṃ nigametvā dasseti. Evaṃ ‘‘sotāvadhāne paññā sutamaye ñāṇa’’nti pubbe vuttaṃ sabbaṃ nigametvā dassetīti.
സദ്ധമ്മപ്പകാസിനിയാ പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗട്ഠകഥായ
Saddhammappakāsiniyā paṭisambhidāmaggaṭṭhakathāya
സുതമയഞാണനിദ്ദേസവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Sutamayañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗപാളി • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ൧. സുതമയഞാണനിദ്ദേസോ • 1. Sutamayañāṇaniddeso