| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
7. த⁴ம்மசக்ககதா²
7. Dhammacakkakathā
1. ஸச்சவாரவண்ணனா
1. Saccavāravaṇṇanā
39. புன த⁴ம்மசக்கப்பவத்தனஸுத்தந்தமேவ புப்³ப³ங்க³மங் கத்வா கதி²தாய த⁴ம்மசக்ககதா²ய அபுப்³ப³த்தா²னுவண்ணனா. தத்த² து³க்க²வத்து²காதி ஏகாபி⁴ஸமயவஸேன து³க்க²ங் வத்து² ஏதேஸந்தி து³க்க²வத்து²கா. ததே³வ து³க்க²ங் விஸேஸெத்வா ஸச்சவத்து²காதிஆதி³மாஹ. தத்த² ஸச்சங் ஆரம்மணங் உபத்த²ம்போ⁴ ஏதேஸந்தி ஸச்சாரம்மணா. ஸச்சங் கோ³சரோ விஸயோ ஏதேஸந்தி ஸச்சகோ³சரா. ஸச்சஸங்க³ஹிதாதி மக்³க³ஸச்சேன ஸங்க³ஹிதா. ஸச்சபரியாபன்னாதி மக்³க³ஸச்சாயத்தா. ஸச்சே ஸமுதா³க³தாதி து³க்க²பரிஜானநேன து³க்க²ஸச்சே ஸமுப்பன்னா. ததா² தத்தே²வ டி²தா பதிட்டி²தா ச.
39. Puna dhammacakkappavattanasuttantameva pubbaṅgamaṃ katvā kathitāya dhammacakkakathāya apubbatthānuvaṇṇanā. Tattha dukkhavatthukāti ekābhisamayavasena dukkhaṃ vatthu etesanti dukkhavatthukā. Tadeva dukkhaṃ visesetvā saccavatthukātiādimāha. Tattha saccaṃ ārammaṇaṃ upatthambho etesanti saccārammaṇā. Saccaṃ gocaro visayo etesanti saccagocarā. Saccasaṅgahitāti maggasaccena saṅgahitā. Saccapariyāpannāti maggasaccāyattā. Sacce samudāgatāti dukkhaparijānanena dukkhasacce samuppannā. Tathā tattheva ṭhitā patiṭṭhitā ca.
40. இதா³னி ‘‘பவத்திதே ச ப⁴க³வதா த⁴ம்மசக்கே’’தி வுத்தங் த⁴ம்மசக்கங் நித்³தி³ஸிதுகாமோ த⁴ம்மசக்கந்திஆதி³மாஹ. தத்த² து³வித⁴ங் த⁴ம்மசக்கங் படிவேத⁴த⁴ம்மசக்கங் தே³ஸனாத⁴ம்மசக்கஞ்ச. படிவேத⁴த⁴ம்மசக்கங் போ³தி⁴பல்லங்கே, தே³ஸனாத⁴ம்மசக்கங் இஸிபதனே. த⁴ம்மஞ்ச பவத்தேதி சக்கஞ்சாதி படிவேத⁴த⁴ம்மசக்கங் வுத்தங், சக்கஞ்ச பவத்தேதி த⁴ம்மஞ்சாதி தே³ஸனாத⁴ம்மசக்கங். கத²ங்? ப⁴க³வா ஹி போ³தி⁴பல்லங்கே நிஸின்னோ மக்³க³க்க²ணே இந்த்³ரியப³லபொ³ஜ்ஜ²ங்க³மக்³க³ங்கா³தி³பே⁴த³ங் த⁴ம்மஞ்ச பவத்தேதி, ஸோயேவ ச த⁴ம்மோ கிலேஸஸத்துகா⁴தாய பவத்தனதோ பஹரணசக்கங் வியாதி சக்கஞ்ச. த⁴ம்மங் பவத்தெந்தோயேவ ப⁴க³வா தங் சக்கங் பவத்தேதி நாம. ஏதேன த⁴ம்மோயேவ சக்கந்தி கம்மதா⁴ரயஸமாஸதா வுத்தா ஹோதி. இஸிபதனே நிஸின்னோ ப⁴க³வா த⁴ம்மதே³ஸனக்க²ணே வேனெய்யஸந்தானே கிலேஸஸத்துகா⁴தாய பவத்தனதோ பஹரணசக்கஸதி³ஸங் தே³ஸனாசக்கஞ்ச பவத்தேதி, வேனெய்யஸந்தானே இந்த்³ரியப³லபொ³ஜ்ஜ²ங்க³மக்³க³ங்கா³தி³பே⁴த³ங் த⁴ம்மசக்கஞ்ச பவத்தேதி. ஏதேன த⁴ம்மோ ச சக்கஞ்ச த⁴ம்மசக்கந்தி த்³வந்த³ஸமாஸதா வுத்தா ஹோதி. யஸ்மா பன பவத்தகே ஸதி பவத்தனா நாம ஹோதி, தஸ்மா ஸப்³ப³த்தா²பி ‘‘பவத்தேதீ’’தி வுத்தங், பவத்தனட்டே²ன பன ‘‘சக்க’’ந்தி வுத்தங் ஹோதீதி வேதி³தப்³ப³ங். த⁴ம்மேன பவத்தேதீதி த⁴ம்மசக்கந்திஆதீ³னி தே³ஸனாத⁴ம்மசக்கமேவ ஸந்தா⁴ய வுத்தானீதி வேதி³தப்³பா³னி.
40. Idāni ‘‘pavattite ca bhagavatā dhammacakke’’ti vuttaṃ dhammacakkaṃ niddisitukāmo dhammacakkantiādimāha. Tattha duvidhaṃ dhammacakkaṃ paṭivedhadhammacakkaṃ desanādhammacakkañca. Paṭivedhadhammacakkaṃ bodhipallaṅke, desanādhammacakkaṃ isipatane. Dhammañca pavatteti cakkañcāti paṭivedhadhammacakkaṃ vuttaṃ, cakkañca pavatteti dhammañcāti desanādhammacakkaṃ. Kathaṃ? Bhagavā hi bodhipallaṅke nisinno maggakkhaṇe indriyabalabojjhaṅgamaggaṅgādibhedaṃ dhammañca pavatteti, soyeva ca dhammo kilesasattughātāya pavattanato paharaṇacakkaṃ viyāti cakkañca. Dhammaṃ pavattentoyeva bhagavā taṃ cakkaṃ pavatteti nāma. Etena dhammoyeva cakkanti kammadhārayasamāsatā vuttā hoti. Isipatane nisinno bhagavā dhammadesanakkhaṇe veneyyasantāne kilesasattughātāya pavattanato paharaṇacakkasadisaṃ desanācakkañca pavatteti, veneyyasantāne indriyabalabojjhaṅgamaggaṅgādibhedaṃ dhammacakkañca pavatteti. Etena dhammo ca cakkañca dhammacakkanti dvandasamāsatā vuttā hoti. Yasmā pana pavattake sati pavattanā nāma hoti, tasmā sabbatthāpi ‘‘pavattetī’’ti vuttaṃ, pavattanaṭṭhena pana ‘‘cakka’’nti vuttaṃ hotīti veditabbaṃ. Dhammena pavattetīti dhammacakkantiādīni desanādhammacakkameva sandhāya vuttānīti veditabbāni.
தத்த² த⁴ம்மேன பவத்தேதீதி யதா²ஸபா⁴வத்தா த⁴ம்மேன பவத்தங் சக்கந்தி த⁴ம்மசக்கந்தி வுத்தங் ஹோதி. த⁴ம்மசரியாய பவத்தேதீதி வேனெய்யஸந்தானே த⁴ம்மத்தா²ய பவத்தங் சக்கந்தி த⁴ம்மசக்கந்தி வுத்தங் ஹோதி. த⁴ம்மே டி²தோதிஆதீ³ஹி ப⁴க³வதோ த⁴ம்மபூ⁴ததா த⁴ம்மஸ்ஸாமிதா ச வுத்தா ஹோதி. யதா²ஹ – ‘‘ஸோ ஹாவுஸோ, ப⁴க³வா ஜானங் ஜானாதி பஸ்ஸங் பஸ்ஸதி சக்கு²பூ⁴தோ ஞாணபூ⁴தோ த⁴ம்மபூ⁴தோ ப்³ரஹ்மபூ⁴தோ வத்தா பவத்தா அத்த²ஸ்ஸ நின்னேதா அமதஸ்ஸ தா³தா த⁴ம்மஸ்ஸாமீ ததா²க³தோ’’தி (ம॰ நி॰ 1.203). தஸ்மா தேஹி த⁴ம்மஸ்ஸ சக்கந்தி த⁴ம்மசக்கந்தி வுத்தங் ஹோதி. டி²தோதி விஸயீபா⁴வேன டி²தோ. பதிட்டி²தோதி அசலபா⁴வேன பதிட்டி²தோ. வஸிப்பத்தோதி இஸ்ஸரபா⁴வங் பத்தோ. பாரமிப்பத்தோதி கோடிப்பத்தோ. வேஸாரஜ்ஜப்பத்தோதி விஸாரத³பா⁴வங் பத்தோ. த⁴ம்மே பதிட்டா²பெந்தோதிஆதீ³ஹி வேனெய்யஸந்தானமபெக்கி²த்வா வுத்தேஹி பன வசனேஹி த⁴ம்மஸ்ஸாமிதாய ச த⁴ம்மத்தா²ய சக்கந்தி வுத்தங் ஹோதி. த⁴ம்மங் ஸக்கரொந்தோதிஹஆதீ³ஹி த⁴ம்மத்தா²ய சக்கந்தி வுத்தங் ஹோதி. யோ ஹி த⁴ம்மங் ஸக்காராதி³வஸேன பவத்தேதி, ஸோ த⁴ம்மத்த²ங் பவத்தேதி. த⁴ம்மங் ஸக்கரொந்தோதி யதா² கதோ ஸோ த⁴ம்மோ ஸுகதோ ஹோதி, ஏவமேவ நங் கரொந்தோ. த⁴ம்மங் க³ருங் கரொந்தோதி தஸ்மிங் கா³ரவுப்பத்தியா தங் க³ருங் கரொந்தோ. த⁴ம்மங் மானெந்தோதி த⁴ம்மங் பியஞ்ச பா⁴வனீயஞ்ச கத்வா விஹரந்தோ. த⁴ம்மங் பூஜெந்தோதி தங் அபதி³ஸித்வா தே³ஸனாபடிபத்திபூஜாய பூஜங் கரொந்தோ. த⁴ம்மங் அபசாயமானோதி தஸ்ஸேவ த⁴ம்மஸ்ஸ ஸக்காரக³ருகாரேஹி நீசவுத்திதங் கரொந்தோ. த⁴ம்மத்³த⁴ஜோ த⁴ம்மகேதூதி தங் த⁴ம்மங் த⁴ஜமிவ புரக்க²த்வா கேதுமிவ ச உக்கி²பித்வா பவத்தியா த⁴ம்மத்³த⁴ஜோ த⁴ம்மகேது ச ஹுத்வாதி அத்தோ². த⁴ம்மாதி⁴பதெய்யோதி த⁴ம்மாதி⁴பதிதோ ஆக³தோ பா⁴வனாத⁴ம்மவஸேனேவ ச ஸப்³ப³கிரியானங் கரணேன த⁴ம்மாதி⁴பதெய்யோ ஹுத்வா. தங் கோ² பன த⁴ம்மசக்கங் அப்படிவத்தியந்தி கேனசி நிவத்தேதுங் அஸக்குணெய்யதாய அப்படிஹதபவத்திதா வுத்தா. தஸ்மா ஸோ த⁴ம்மோ பவத்தனட்டே²ன சக்கந்தி வுத்தங் ஹோதி.
Tattha dhammena pavattetīti yathāsabhāvattā dhammena pavattaṃ cakkanti dhammacakkanti vuttaṃ hoti. Dhammacariyāya pavattetīti veneyyasantāne dhammatthāya pavattaṃ cakkanti dhammacakkanti vuttaṃ hoti. Dhamme ṭhitotiādīhi bhagavato dhammabhūtatā dhammassāmitā ca vuttā hoti. Yathāha – ‘‘so hāvuso, bhagavā jānaṃ jānāti passaṃ passati cakkhubhūto ñāṇabhūto dhammabhūto brahmabhūto vattā pavattā atthassa ninnetā amatassa dātā dhammassāmī tathāgato’’ti (ma. ni. 1.203). Tasmā tehi dhammassa cakkanti dhammacakkanti vuttaṃ hoti. Ṭhitoti visayībhāvena ṭhito. Patiṭṭhitoti acalabhāvena patiṭṭhito. Vasippattoti issarabhāvaṃ patto. Pāramippattoti koṭippatto. Vesārajjappattoti visāradabhāvaṃ patto. Dhamme patiṭṭhāpentotiādīhi veneyyasantānamapekkhitvā vuttehi pana vacanehi dhammassāmitāya ca dhammatthāya cakkanti vuttaṃ hoti. Dhammaṃ sakkarontotihaādīhi dhammatthāya cakkanti vuttaṃ hoti. Yo hi dhammaṃ sakkārādivasena pavatteti, so dhammatthaṃ pavatteti. Dhammaṃ sakkarontoti yathā kato so dhammo sukato hoti, evameva naṃ karonto. Dhammaṃ garuṃ karontoti tasmiṃ gāravuppattiyā taṃ garuṃ karonto. Dhammaṃ mānentoti dhammaṃ piyañca bhāvanīyañca katvā viharanto. Dhammaṃ pūjentoti taṃ apadisitvā desanāpaṭipattipūjāya pūjaṃ karonto. Dhammaṃ apacāyamānoti tasseva dhammassa sakkāragarukārehi nīcavuttitaṃ karonto. Dhammaddhajo dhammaketūti taṃ dhammaṃ dhajamiva purakkhatvā ketumiva ca ukkhipitvā pavattiyā dhammaddhajo dhammaketu ca hutvāti attho. Dhammādhipateyyoti dhammādhipatito āgato bhāvanādhammavaseneva ca sabbakiriyānaṃ karaṇena dhammādhipateyyo hutvā. Taṃ kho pana dhammacakkaṃ appaṭivattiyanti kenaci nivattetuṃ asakkuṇeyyatāya appaṭihatapavattitā vuttā. Tasmā so dhammo pavattanaṭṭhena cakkanti vuttaṃ hoti.
ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் த⁴ம்மோ, தங் த⁴ம்மங் பவத்தேதீதி வேனெய்யஸந்தானே மக்³க³ஸம்பயுத்தஸத்³தி⁴ந்த்³ரியுப்பாத³னேன தங் ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் த⁴ம்மங் பவத்தேதீதி அத்தோ². ஏஸேவ நயோ ஸேஸேஸுபி. ஸச்சாதி ஸச்சஞாணானி. விபஸ்ஸனா ச விஜ்ஜா ச மக்³க³ஞாணமேவ. அனுப்பாதே³ ஞாணந்தி அரஹத்தப²லே ஞாணங். தம்பி வேனெய்யஸந்தானே பவத்தேதியேவ, நிப்³பா³னஞ்ச படிவேத⁴ங் கரொந்தோ பவத்தேதியேவ நாம.
Saddhindriyaṃ dhammo, taṃ dhammaṃ pavattetīti veneyyasantāne maggasampayuttasaddhindriyuppādanena taṃ saddhindriyaṃ dhammaṃ pavattetīti attho. Eseva nayo sesesupi. Saccāti saccañāṇāni. Vipassanā ca vijjā ca maggañāṇameva. Anuppāde ñāṇanti arahattaphale ñāṇaṃ. Tampi veneyyasantāne pavattetiyeva, nibbānañca paṭivedhaṃ karonto pavattetiyeva nāma.
ஸமுத³யவாராதீ³ஸு ஸமுத³யவத்து²கா நிரோத⁴வத்து²கா மக்³க³வத்து²காதி விஸேஸபத³ங் த³ஸ்ஸெத்வா ஸங்கி²த்தா. எத்தா²பி வுத்தஸதி³ஸங் பட²மங் வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங்.
Samudayavārādīsu samudayavatthukā nirodhavatthukā maggavatthukāti visesapadaṃ dassetvā saṅkhittā. Etthāpi vuttasadisaṃ paṭhamaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi / 1. ஸச்சவாரோ • 1. Saccavāro
