Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పటిసమ్భిదామగ్గపాళి • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
౭. ధమ్మచక్కకథా
7. Dhammacakkakathā
౧. సచ్చవారో
1. Saccavāro
౩౯. ఏకం సమయం భగవా బారాణసియం విహరతి…పే॰… ఇతి హిదం ఆయస్మతో కోణ్డఞ్ఞస్స ‘‘అఞ్ఞాసికోణ్డఞ్ఞో’’ త్వేవ నామం అహోసి.
39. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati…pe… iti hidaṃ āyasmato koṇḍaññassa ‘‘aññāsikoṇḍañño’’ tveva nāmaṃ ahosi.
[క] ‘‘ఇదం దుక్ఖం అరియసచ్చ’’న్తి పుబ్బే అననుస్సుతేసు ధమ్మేసు చక్ఖుం ఉదపాది, ఞాణం ఉదపాది, పఞ్ఞా ఉదపాది, విజ్జా ఉదపాది, ఆలోకో ఉదపాది.
[Ka] ‘‘idaṃ dukkhaṃ ariyasacca’’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
చక్ఖుం ఉదపాదీతి – కేనట్ఠేన? ఞాణం ఉదపాదీతి – కేనట్ఠేన? పఞ్ఞా ఉదపాదీతి – కేనట్ఠేన? విజ్జా ఉదపాదీతి – కేనట్ఠేన? ఆలోకో ఉదపాదీతి – కేనట్ఠేన? చక్ఖుం ఉదపాదీతి – దస్సనట్ఠేన. ఞాణం ఉదపాదీతి – ఞాతట్ఠేన. పఞ్ఞా ఉదపాదీతి – పజాననట్ఠేన . విజ్జా ఉదపాదీతి – పటివేధట్ఠేన. ఆలోకో ఉదపాదీతి – ఓభాసట్ఠేన.
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena? Ñāṇaṃ udapādīti – kenaṭṭhena? Paññā udapādīti – kenaṭṭhena? Vijjā udapādīti – kenaṭṭhena? Āloko udapādīti – kenaṭṭhena? Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena. Ñāṇaṃ udapādīti – ñātaṭṭhena. Paññā udapādīti – pajānanaṭṭhena . Vijjā udapādīti – paṭivedhaṭṭhena. Āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
చక్ఖుం ధమ్మో, దస్సనట్ఠో అత్థో. ఞాణం ధమ్మో, ఞాతట్ఠో అత్థో. పఞ్ఞా ధమ్మో, పజాననట్ఠో అత్థో. విజ్జా ధమ్మో, పటివేధట్ఠో అత్థో. ఆలోకో ధమ్మో, ఓభాసట్ఠో అత్థో. ఇమే పఞ్చ ధమ్మా పఞ్చ అత్థా దుక్ఖవత్థుకా సచ్చవత్థుకా సచ్చారమ్మణా సచ్చగోచరా సచ్చసఙ్గహితా సచ్చపరియాపన్నా సచ్చే సముదాగతా సచ్చే ఠితా సచ్చే పతిట్ఠితా.
Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho. Ñāṇaṃ dhammo, ñātaṭṭho attho. Paññā dhammo, pajānanaṭṭho attho. Vijjā dhammo, paṭivedhaṭṭho attho. Āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho. Ime pañca dhammā pañca atthā dukkhavatthukā saccavatthukā saccārammaṇā saccagocarā saccasaṅgahitā saccapariyāpannā sacce samudāgatā sacce ṭhitā sacce patiṭṭhitā.
౪౦. ధమ్మచక్కన్తి కేనట్ఠేన ధమ్మచక్కం? ధమ్మఞ్చ పవత్తేతి చక్కఞ్చాతి – ధమ్మచక్కం. చక్కఞ్చ పవత్తేతి ధమ్మఞ్చాతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మేన పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మచరియాయ పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే ఠితో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే పతిట్ఠితో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే పతిట్ఠాపేన్తో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే వసిప్పత్తో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే వసిం పాపేన్తో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం . ధమ్మే పారమిప్పత్తో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే పారమిం పాపేన్తో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే వేసారజ్జప్పత్తో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే వేసారజ్జం పాపేన్తో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మం సక్కరోన్తో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మం గరుం కరోన్తో 1 పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మం మానేన్తో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మం పూజేన్తో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం . ధమ్మం అపచాయమానో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మద్ధజో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మకేతు పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మాధిపతేయ్యో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. తం ఖో పన ధమ్మచక్కం అప్పటివత్తియం సమణేన వా బ్రాహ్మణేన వా దేవేన వా మారేన వా బ్రహ్మునా వా కేనచి వా లోకస్మిన్తి – ధమ్మచక్కం.
40.Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ? Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ. Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ. Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammacariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme patiṭṭhāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme vasippatto pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme vasiṃ pāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ . Dhamme pāramippatto pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme pāramiṃ pāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme vesārajjappatto pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme vesārajjaṃ pāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaṃ sakkaronto pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaṃ garuṃ karonto 2 pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaṃ mānento pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaṃ pūjento pavattetīti – dhammacakkaṃ . Dhammaṃ apacāyamāno pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaddhajo pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaketu pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammādhipateyyo pavattetīti – dhammacakkaṃ. Taṃ kho pana dhammacakkaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasminti – dhammacakkaṃ.
సద్ధిన్ద్రియం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. వీరియిన్ద్రియం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సతిన్ద్రియం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సమాధిన్ద్రియం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. పఞ్ఞిన్ద్రియం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సద్ధాబలం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. వీరియబలం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సతిబలం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సమాధిబలం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. పఞ్ఞాబలం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సతిసమ్బోజ్ఝఙ్గో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. వీరియసమ్బోజ్ఝఙ్గో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. పీతిసమ్బోజ్ఝఙ్గో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. పస్సద్ధిసమ్బోజ్ఝఙ్గో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సమాధిసమ్బోజ్ఝఙ్గో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ఉపేక్ఖాసమ్బోజ్ఝఙ్గో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం . సమ్మాదిట్ఠి ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సమ్మాసఙ్కప్పో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సమ్మావాచా ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సమ్మాకమ్మన్తో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సమ్మాఆజీవో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సమ్మావాయామో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సమ్మాసతి ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సమ్మాసమాధి ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం.
Saddhindriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Vīriyindriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Satindriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Samādhindriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Paññindriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Saddhābalaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Vīriyabalaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Satibalaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Samādhibalaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Paññābalaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Satisambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammavicayasambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Vīriyasambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Pītisambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Passaddhisambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Samādhisambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Upekkhāsambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ . Sammādiṭṭhi dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāsaṅkappo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāvācā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammākammanto dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāājīvo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāvāyāmo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāsati dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāsamādhi dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
ఆధిపతేయ్యట్ఠేన ఇన్ద్రియం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. అకమ్పియట్ఠేన బలం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. నియ్యానికట్ఠేన బోజ్ఝఙ్గో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. హేతుట్ఠేన మగ్గో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ఉపట్ఠానట్ఠేన సతిపట్ఠానా ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. పదహనట్ఠేన సమ్మప్పధానా ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ఇజ్ఝనట్ఠేన ఇద్ధిపాదా ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. తథట్ఠేన సచ్చా ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. అవిక్ఖేపట్ఠేన సమథో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. అనుపస్సనట్ఠేన విపస్సనా ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ఏకరసట్ఠేన సమథవిపస్సనా ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. అనతివత్తనట్ఠేన యుగనద్ధం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సంవరట్ఠేన సీలవిసుద్ధి ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. అవిక్ఖేపట్ఠేన చిత్తవిసుద్ధి ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. దస్సనట్ఠేన దిట్ఠివిసుద్ధి ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ముత్తట్ఠేన విమోక్ఖో ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. పటివేధట్ఠేన విజ్జా ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. పరిచ్చాగట్ఠేన విముత్తి ధమ్మో . తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సముచ్ఛేదట్ఠేన ఖయే ఞాణం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. పటిప్పస్సద్ధట్ఠేన అనుప్పాదే ఞాణం ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ఛన్దో మూలట్ఠేన ధమ్మో. తం ధమ్మో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. మనసికారో సముట్ఠానట్ఠేన ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ఫస్సో సమోధానట్ఠేన ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. వేదనా సమోసరణట్ఠేన ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సమాధి పముఖట్ఠేన ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. సతి ఆధిపతేయ్యట్ఠేన ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. పఞ్ఞా తతుత్తరట్ఠేన ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. విముత్తి సారట్ఠేన ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. అమతోగధం నిబ్బానం పరియోసానట్ఠేన ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం.
Ādhipateyyaṭṭhena indriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Akampiyaṭṭhena balaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Niyyānikaṭṭhena bojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Hetuṭṭhena maggo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Upaṭṭhānaṭṭhena satipaṭṭhānā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Padahanaṭṭhena sammappadhānā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Ijjhanaṭṭhena iddhipādā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Tathaṭṭhena saccā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Avikkhepaṭṭhena samatho dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Anupassanaṭṭhena vipassanā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Ekarasaṭṭhena samathavipassanā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Anativattanaṭṭhena yuganaddhaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Avikkhepaṭṭhena cittavisuddhi dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhi dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Muttaṭṭhena vimokkho dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Paṭivedhaṭṭhena vijjā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Pariccāgaṭṭhena vimutti dhammo . Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Samucchedaṭṭhena khaye ñāṇaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Paṭippassaddhaṭṭhena anuppāde ñāṇaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Chando mūlaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammo pavattetīti – dhammacakkaṃ. Manasikāro samuṭṭhānaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Phasso samodhānaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Vedanā samosaraṇaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Samādhi pamukhaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sati ādhipateyyaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Paññā tatuttaraṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Vimutti sāraṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
‘‘తం ఖో పనిదం దుక్ఖం అరియసచ్చం పరిఞ్ఞేయ్య’’న్తి…పే॰… పరిఞ్ఞాతన్తి పుబ్బే అననుస్సుతేసు ధమ్మేసు చక్ఖుం ఉదపాది…పే॰… ఆలోకో ఉదపాది.
‘‘Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññeyya’’nti…pe… pariññātanti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
చక్ఖుం ఉదపాదీతి – కేనట్ఠేన…పే॰… ఆలోకో ఉదపాదీతి – కేనట్ఠేన? చక్ఖుం ఉదపాదీతి – దస్సనట్ఠేన…పే॰… ఆలోకో ఉదపాదీతి – ఓభాసట్ఠేన. చక్ఖుం ధమ్మో, దస్సనట్ఠో అత్థో…పే॰… ఆలోకో ధమ్మో, ఓభాసట్ఠో అత్థో. ఇమే పఞ్చ ధమ్మా పఞ్చ అత్థా దుక్ఖవత్థుకా సచ్చవత్థుకా సచ్చారమ్మణా సచ్చగోచరా సచ్చసఙ్గహితా సచ్చపరియాపన్నా సచ్చే సముదాగతా సచ్చే ఠితా సచ్చే పతిట్ఠితా.
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – kenaṭṭhena? Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena. Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho…pe… āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho. Ime pañca dhammā pañca atthā dukkhavatthukā saccavatthukā saccārammaṇā saccagocarā saccasaṅgahitā saccapariyāpannā sacce samudāgatā sacce ṭhitā sacce patiṭṭhitā.
ధమ్మచక్కన్తి కేనట్ఠేన ధమ్మచక్కం? ధమ్మఞ్చ పవత్తేతి చక్కఞ్చాతి – ధమ్మచక్కం. చక్కఞ్చ పవత్తేతి ధమ్మఞ్చాతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మేన పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మపరియాయ పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే ఠితో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే పతిట్ఠితో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం…పే॰… అమతోగధం నిబ్బానం పరియోసానట్ఠేన ధమ్మో తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం.
Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ? Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ. Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ. Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammapariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ…pe… amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
[ఖ-ఘ] ‘‘ఇదం దుక్ఖసముదయం అరియసచ్చ’’న్తి పుబ్బే అననుస్సుతేసు ధమ్మేసు చక్ఖుం ఉదపాది…పే॰… ఆలోకో ఉదపాది…పే॰… ‘‘తం ఖో పనిదం దుక్ఖసముదయం అరియసచ్చం పహాతబ్బ’’న్తి…పే॰… ‘‘పహీన’’న్తి పుబ్బే అననుస్సుతేసు ధమ్మేసు చక్ఖుం ఉదపాది…పే॰… ఆలోకో ఉదపాది.
[Kha-gha] ‘‘idaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasacca’’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… ‘‘taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ pahātabba’’nti…pe… ‘‘pahīna’’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
చక్ఖుం ఉదపాదీతి – కేనట్ఠేన…పే॰… ఆలోకో ఉదపాదీతి – కేనట్ఠేన? చక్ఖుం ఉదపాదీతి – దస్సనట్ఠేన…పే॰… ఆలోకో ఉదపాదీతి – ఓభాసట్ఠేన.
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – kenaṭṭhena? Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
చక్ఖుం ధమ్మో, దస్సనట్ఠో అత్థో…పే॰… ఆలోకో ధమ్మో, ఓభాసట్ఠో అత్థో. ఇమే పఞ్చ ధమ్మా పఞ్చ అత్థా సముదయవత్థుకా సచ్చవత్థుకా…పే॰… నిరోధవత్థుకా సచ్చవత్థుకా…పే॰… మగ్గవత్థుకా సచ్చవత్థుకా సచ్చారమ్మణా సచ్చగోచరా సచ్చసఙ్గహితా సచ్చపరియాపన్నా సచ్చే సముదాగతా సచ్చే ఠితా సచ్చే పతిట్ఠితా.
Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho…pe… āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho. Ime pañca dhammā pañca atthā samudayavatthukā saccavatthukā…pe… nirodhavatthukā saccavatthukā…pe… maggavatthukā saccavatthukā saccārammaṇā saccagocarā saccasaṅgahitā saccapariyāpannā sacce samudāgatā sacce ṭhitā sacce patiṭṭhitā.
ధమ్మచక్కన్తి కేనట్ఠేన ధమ్మచక్కం? ధమ్మఞ్చ పవత్తేతి చక్కఞ్చాతి – ధమ్మచక్కం. చక్కఞ్చ పవత్తేతి ధమ్మఞ్చాతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మేన పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మచరియాయ పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే ఠితో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం. ధమ్మే పతిట్ఠితో పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం…పే॰… అమతోగధం నిబ్బానం పరియోసానట్ఠేన ధమ్మో. తం ధమ్మం పవత్తేతీతి – ధమ్మచక్కం.
Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ? Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ. Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ. Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammacariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ…pe… amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / పటిసమ్భిదామగ్గ-అట్ఠకథా • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ౧. సచ్చవారవణ్ణనా • 1. Saccavāravaṇṇanā