| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
੭. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਕਥਾ
7. Dhammacakkakathā
੧. ਸਚ੍ਚવਾਰੋ
1. Saccavāro
੩੯. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ વਿਹਰਤਿ…ਪੇ॰… ਇਤਿ ਹਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞਸ੍ਸ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਸਿਕੋਣ੍ਡਞ੍ਞੋ’’ ਤ੍વੇવ ਨਾਮਂ ਅਹੋਸਿ।
39. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati…pe… iti hidaṃ āyasmato koṇḍaññassa ‘‘aññāsikoṇḍañño’’ tveva nāmaṃ ahosi.
[ਕ] ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦਿ, વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦਿ, ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ।
[Ka] ‘‘idaṃ dukkhaṃ ariyasacca’’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ? ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ? ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ? વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ? ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ? ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ। ਞਾਣਂ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਞਾਤਟ੍ਠੇਨ। ਪਞ੍ਞਾ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਪਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ । વਿਜ੍ਜਾ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਪਟਿવੇਧਟ੍ਠੇਨ। ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਓਭਾਸਟ੍ਠੇਨ।
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena? Ñāṇaṃ udapādīti – kenaṭṭhena? Paññā udapādīti – kenaṭṭhena? Vijjā udapādīti – kenaṭṭhena? Āloko udapādīti – kenaṭṭhena? Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena. Ñāṇaṃ udapādīti – ñātaṭṭhena. Paññā udapādīti – pajānanaṭṭhena . Vijjā udapādīti – paṭivedhaṭṭhena. Āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
ਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋ। ਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਞਾਤਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਞ੍ਞਾ ਧਮ੍ਮੋ, ਪਜਾਨਨਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋ। વਿਜ੍ਜਾ ਧਮ੍ਮੋ, ਪਟਿવੇਧਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਲੋਕੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਓਭਾਸਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਾ ਦੁਕ੍ਖવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਚ੍ਚવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਚ੍ਚਾਰਮ੍ਮਣਾ ਸਚ੍ਚਗੋਚਰਾ ਸਚ੍ਚਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਸਚ੍ਚਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਸਚ੍ਚੇ ਸਮੁਦਾਗਤਾ ਸਚ੍ਚੇ ਠਿਤਾ ਸਚ੍ਚੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho. Ñāṇaṃ dhammo, ñātaṭṭho attho. Paññā dhammo, pajānanaṭṭho attho. Vijjā dhammo, paṭivedhaṭṭho attho. Āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho. Ime pañca dhammā pañca atthā dukkhavatthukā saccavatthukā saccārammaṇā saccagocarā saccasaṅgahitā saccapariyāpannā sacce samudāgatā sacce ṭhitā sacce patiṭṭhitā.
੪੦. ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ? ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ ਚਕ੍ਕਞ੍ਚਾਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਚਕ੍ਕਞ੍ਚ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚਾਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇਨ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਯ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ વਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ વਸਿਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ । ਧਮ੍ਮੇ ਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ ਪਾਰਮਿਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ વੇਸਾਰਜ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ વੇਸਾਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੇਨ੍ਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮਂ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮਂ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ 1 ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮਂ ਮਾਨੇਨ੍ਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ । ਧਮ੍ਮਂ ਅਪਚਾਯਮਾਨੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮਦ੍ਧਜੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮਕੇਤੁ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਅਪ੍ਪਟਿવਤ੍ਤਿਯਂ ਸਮਣੇਨ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ વਾ ਦੇવੇਨ વਾ ਮਾਰੇਨ વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ વਾ ਕੇਨਚਿ વਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ।
40.Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ? Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ. Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ. Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammacariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme patiṭṭhāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme vasippatto pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme vasiṃ pāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ . Dhamme pāramippatto pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme pāramiṃ pāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme vesārajjappatto pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme vesārajjaṃ pāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaṃ sakkaronto pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaṃ garuṃ karonto 2 pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaṃ mānento pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaṃ pūjento pavattetīti – dhammacakkaṃ . Dhammaṃ apacāyamāno pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaddhajo pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammaketu pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammādhipateyyo pavattetīti – dhammacakkaṃ. Taṃ kho pana dhammacakkaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasminti – dhammacakkaṃ.
ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਦ੍ਧਾਬਲਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। વੀਰਿਯਬਲਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਤਿਬਲਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮਾਧਿਬਲਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮવਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। વੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ । ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮ੍ਮਾવਾਚਾ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮ੍ਮਾਆਜੀવੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮ੍ਮਾવਾਯਾਮੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ।
Saddhindriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Vīriyindriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Satindriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Samādhindriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Paññindriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Saddhābalaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Vīriyabalaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Satibalaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Samādhibalaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Paññābalaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Satisambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammavicayasambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Vīriyasambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Pītisambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Passaddhisambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Samādhisambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Upekkhāsambojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ . Sammādiṭṭhi dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāsaṅkappo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāvācā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammākammanto dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāājīvo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāvāyāmo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāsati dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sammāsamādhi dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
ਆਧਿਪਤੇਯ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਅਕਮ੍ਪਿਯਟ੍ਠੇਨ ਬਲਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਟ੍ਠੇਨ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਹੇਤੁਟ੍ਠੇਨ ਮਗ੍ਗੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਉਪਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਪਦਹਨਟ੍ਠੇਨ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਇਜ੍ਝਨਟ੍ਠੇਨ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਤਥਟ੍ਠੇਨ ਸਚ੍ਚਾ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਅવਿਕ੍ਖੇਪਟ੍ਠੇਨ ਸਮਥੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ વਿਪਸ੍ਸਨਾ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਏਕਰਸਟ੍ਠੇਨ ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਅਨਤਿવਤ੍ਤਨਟ੍ਠੇਨ ਯੁਗਨਦ੍ਧਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਂવਰਟ੍ਠੇਨ ਸੀਲવਿਸੁਦ੍ਧਿ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਅવਿਕ੍ਖੇਪਟ੍ਠੇਨ ਚਿਤ੍ਤવਿਸੁਦ੍ਧਿ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ ਦਿਟ੍ਠਿવਿਸੁਦ੍ਧਿ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਮੁਤ੍ਤਟ੍ਠੇਨ વਿਮੋਕ੍ਖੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਪਟਿવੇਧਟ੍ਠੇਨ વਿਜ੍ਜਾ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਟ੍ਠੇਨ વਿਮੁਤ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮੋ । ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮੁਚ੍ਛੇਦਟ੍ਠੇਨ ਖਯੇ ਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਟ੍ਠੇਨ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇ ਞਾਣਂ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਛਨ੍ਦੋ ਮੂਲਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਮਨਸਿਕਾਰੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਫਸ੍ਸੋ ਸਮੋਧਾਨਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। વੇਦਨਾ ਸਮੋਸਰਣਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਮਾਧਿ ਪਮੁਖਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਸਤਿ ਆਧਿਪਤੇਯ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਪਞ੍ਞਾ ਤਤੁਤ੍ਤਰਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। વਿਮੁਤ੍ਤਿ ਸਾਰਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਅਮਤੋਗਧਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ।
Ādhipateyyaṭṭhena indriyaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Akampiyaṭṭhena balaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Niyyānikaṭṭhena bojjhaṅgo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Hetuṭṭhena maggo dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Upaṭṭhānaṭṭhena satipaṭṭhānā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Padahanaṭṭhena sammappadhānā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Ijjhanaṭṭhena iddhipādā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Tathaṭṭhena saccā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Avikkhepaṭṭhena samatho dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Anupassanaṭṭhena vipassanā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Ekarasaṭṭhena samathavipassanā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Anativattanaṭṭhena yuganaddhaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Avikkhepaṭṭhena cittavisuddhi dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhi dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Muttaṭṭhena vimokkho dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Paṭivedhaṭṭhena vijjā dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Pariccāgaṭṭhena vimutti dhammo . Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Samucchedaṭṭhena khaye ñāṇaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Paṭippassaddhaṭṭhena anuppāde ñāṇaṃ dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Chando mūlaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammo pavattetīti – dhammacakkaṃ. Manasikāro samuṭṭhānaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Phasso samodhānaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Vedanā samosaraṇaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Samādhi pamukhaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Sati ādhipateyyaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Paññā tatuttaraṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Vimutti sāraṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ. Amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
‘‘ਤਂ ਖੋ ਪਨਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਪਰਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਪਰਿਞ੍ਞਾਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ…ਪੇ॰… ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ।
‘‘Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññeyya’’nti…pe… pariññātanti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ…ਪੇ॰… ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ? ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ…ਪੇ॰… ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਓਭਾਸਟ੍ਠੇਨ। ਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋ…ਪੇ॰… ਆਲੋਕੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਓਭਾਸਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਾ ਦੁਕ੍ਖવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਚ੍ਚવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਚ੍ਚਾਰਮ੍ਮਣਾ ਸਚ੍ਚਗੋਚਰਾ ਸਚ੍ਚਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਸਚ੍ਚਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਸਚ੍ਚੇ ਸਮੁਦਾਗਤਾ ਸਚ੍ਚੇ ਠਿਤਾ ਸਚ੍ਚੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – kenaṭṭhena? Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena. Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho…pe… āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho. Ime pañca dhammā pañca atthā dukkhavatthukā saccavatthukā saccārammaṇā saccagocarā saccasaṅgahitā saccapariyāpannā sacce samudāgatā sacce ṭhitā sacce patiṭṭhitā.
ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ? ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ ਚਕ੍ਕਞ੍ਚਾਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਚਕ੍ਕਞ੍ਚ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚਾਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇਨ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ…ਪੇ॰… ਅਮਤੋਗਧਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ।
Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ? Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ. Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ. Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammapariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ…pe… amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
[ਖ-ਘ] ‘‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ…ਪੇ॰… ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਤਂ ਖੋ ਪਨਿਦਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਪਹਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਪਹੀਨ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਨਨੁਸ੍ਸੁਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦਿ…ਪੇ॰… ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦਿ।
[Kha-gha] ‘‘idaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasacca’’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… ‘‘taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ pahātabba’’nti…pe… ‘‘pahīna’’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ…ਪੇ॰… ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ? ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੇਨ…ਪੇ॰… ਆਲੋਕੋ ਉਦਪਾਦੀਤਿ – ਓਭਾਸਟ੍ਠੇਨ।
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – kenaṭṭhena? Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
ਚਕ੍ਖੁਂ ਧਮ੍ਮੋ, ਦਸ੍ਸਨਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋ…ਪੇ॰… ਆਲੋਕੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਓਭਾਸਟ੍ਠੋ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਪਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਾ ਸਮੁਦਯવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਚ੍ਚવਤ੍ਥੁਕਾ…ਪੇ॰… ਨਿਰੋਧવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਚ੍ਚવਤ੍ਥੁਕਾ…ਪੇ॰… ਮਗ੍ਗવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਚ੍ਚવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਚ੍ਚਾਰਮ੍ਮਣਾ ਸਚ੍ਚਗੋਚਰਾ ਸਚ੍ਚਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਸਚ੍ਚਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਸਚ੍ਚੇ ਸਮੁਦਾਗਤਾ ਸਚ੍ਚੇ ਠਿਤਾ ਸਚ੍ਚੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho…pe… āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho. Ime pañca dhammā pañca atthā samudayavatthukā saccavatthukā…pe… nirodhavatthukā saccavatthukā…pe… maggavatthukā saccavatthukā saccārammaṇā saccagocarā saccasaṅgahitā saccapariyāpannā sacce samudāgatā sacce ṭhitā sacce patiṭṭhitā.
ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ? ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ ਚਕ੍ਕਞ੍ਚਾਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਚਕ੍ਕਞ੍ਚ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚਾਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇਨ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾਯ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ ਠਿਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ। ਧਮ੍ਮੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ…ਪੇ॰… ਅਮਤੋਗਧਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਟ੍ਠੇਨ ਧਮ੍ਮੋ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪવਤ੍ਤੇਤੀਤਿ – ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ।
Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ? Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ. Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ. Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhammacariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ. Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ…pe… amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo. Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ੧. ਸਚ੍ਚવਾਰવਣ੍ਣਨਾ • 1. Saccavāravaṇṇanā
