Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
൧൧. സച്ചവിഭങ്ഗസുത്തവണ്ണനാ
11. Saccavibhaṅgasuttavaṇṇanā
൩൭൧. ഏവം മേ സുതന്തി സച്ചവിഭങ്ഗസുത്തം. തത്ഥ ആചിക്ഖനാതി ഇദം ദുക്ഖം അരിയസച്ചം നാമ…പേ॰… അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ അരിയസച്ചം നാമാതി. സേസപദേസുപി ഏസേവ നയോ. അപിചേത്ഥ പഞ്ഞാപനാ നാമ ദുക്ഖസച്ചാദീനം ഠപനാ. ആസനം ഠപേന്തോ ഹി ആസനം പഞ്ഞപേതീതി വുച്ചതി. പട്ഠപനാതി പഞ്ഞാപനാ. വിവരണാതി വിവടകരണാ. വിഭജനാതി വിഭാഗകിരിയാ. ഉത്താനീകമ്മന്തി പാകടഭാവകരണം.
371.Evaṃme sutanti saccavibhaṅgasuttaṃ. Tattha ācikkhanāti idaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ nāma…pe… ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ nāmāti. Sesapadesupi eseva nayo. Apicettha paññāpanā nāma dukkhasaccādīnaṃ ṭhapanā. Āsanaṃ ṭhapento hi āsanaṃ paññapetīti vuccati. Paṭṭhapanāti paññāpanā. Vivaraṇāti vivaṭakaraṇā. Vibhajanāti vibhāgakiriyā. Uttānīkammanti pākaṭabhāvakaraṇaṃ.
അനുഗ്ഗാഹകാതി ആമിസസങ്ഗഹേന ധമ്മസങ്ഗഹേനാതി ദ്വീഹിപി സങ്ഗഹേഹി അനുഗ്ഗാഹകാ. ജനേതാതി ജനികാ മാതാ. ആപാദേതാതി പോസേതാ. പോസികമാതാ വിയ മോഗ്ഗല്ലാനോതി ദീപേതി. ജനികമാതാ ഹി നവ വാ ദസ വാ മാസേ ലോണമ്ബിലാദീനി പരിഹരമാനാ കുച്ഛിയാ ദാരകം ധാരേത്വാ കുച്ഛിതോ നിക്ഖന്തം പോസികമാതരം ധാതിം പടിച്ഛാപേതി. സാ ഖീരനവനീതാദീഹി ദാരകം പോസേത്വാ വഡ്ഢേതി, സോ വുദ്ധിമാഗമ്മ യഥാസുഖം വിചരതി. ഏവമേവ സാരിപുത്തോ അത്തനോ വാ പരേസം വാ സന്തികേ പബ്ബജിതേ ദ്വീഹി സങ്ഗഹേഹി സങ്ഗണ്ഹന്തോ ഗിലാനേ പടിജഗ്ഗന്തോ കമ്മട്ഠാനേ യോജേത്വാ സോതാപന്നഭാവം ഞത്വാ അപായഭയേഹി വുട്ഠിതകാലതോ പട്ഠായ – ‘‘ഇദാനി പച്ചത്തപുരിസകാരേന ഉപരിമഗ്ഗേ നിബ്ബത്തേസ്സന്തീ’’തി തേസു അനപേക്ഖോ ഹുത്വാ അഞ്ഞേ നവേ നവേ ഓവദതി. മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോപി അത്തനോ വാ പരേസം വാ സന്തികേ പബ്ബജിതേ തഥേവ സങ്ഗണ്ഹിത്വാ കമ്മട്ഠാനേ യോജേത്വാ ഹേട്ഠാ തീണി ഫലാനി പത്തേസുപി അനപേക്ഖതം ന ആപജ്ജതി. കസ്മാ? ഏവം കിരസ്സ ഹോതി – വുത്തം ഭഗവതാ – ‘‘സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, അപ്പമത്തകോപി ഗൂഥോ ദുഗ്ഗന്ധോ ഹോതി…പേ॰… അപ്പമത്തകമ്പി മുത്തം… ഖേളോ… പുബ്ബോ… ലോഹിതം ദുഗ്ഗന്ധം ഹോതി, ഏവമേവ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പമത്തകമ്പി ഭവം ന വണ്ണേമി അന്തമസോ അച്ഛരാസങ്ഘതമത്തമ്പീ’’തി (അ॰ നി॰ ൧.൩൨൦-൩൨൧). തസ്മാ യാവ അരഹത്തം ന പാപുണന്തി, താവ തേസു അനപേക്ഖതം അനാപജ്ജിത്വാ അരഹത്തം പത്തേസുയേവ ആപജ്ജതീതി. തേനാഹ ഭഗവാ – ‘‘സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, ജനേതാ ഏവം സാരിപുത്തോ. സേയ്യഥാപി ജാതസ്സ ആപാദേതാ, ഏവം മോഗ്ഗല്ലാനോ. സാരിപുത്തോ, ഭിക്ഖവേ, സോതാപത്തിഫലേ വിനേതി, മോഗ്ഗല്ലാനോ ഉത്തമത്ഥേ’’തി. പഹോതീതി സക്കോതി.
Anuggāhakāti āmisasaṅgahena dhammasaṅgahenāti dvīhipi saṅgahehi anuggāhakā. Janetāti janikā mātā. Āpādetāti posetā. Posikamātā viya moggallānoti dīpeti. Janikamātā hi nava vā dasa vā māse loṇambilādīni pariharamānā kucchiyā dārakaṃ dhāretvā kucchito nikkhantaṃ posikamātaraṃ dhātiṃ paṭicchāpeti. Sā khīranavanītādīhi dārakaṃ posetvā vaḍḍheti, so vuddhimāgamma yathāsukhaṃ vicarati. Evameva sāriputto attano vā paresaṃ vā santike pabbajite dvīhi saṅgahehi saṅgaṇhanto gilāne paṭijagganto kammaṭṭhāne yojetvā sotāpannabhāvaṃ ñatvā apāyabhayehi vuṭṭhitakālato paṭṭhāya – ‘‘idāni paccattapurisakārena uparimagge nibbattessantī’’ti tesu anapekkho hutvā aññe nave nave ovadati. Mahāmoggallānopi attano vā paresaṃ vā santike pabbajite tatheva saṅgaṇhitvā kammaṭṭhāne yojetvā heṭṭhā tīṇi phalāni pattesupi anapekkhataṃ na āpajjati. Kasmā? Evaṃ kirassa hoti – vuttaṃ bhagavatā – ‘‘seyyathāpi, bhikkhave, appamattakopi gūtho duggandho hoti…pe… appamattakampi muttaṃ… kheḷo… pubbo… lohitaṃ duggandhaṃ hoti, evameva kho ahaṃ, bhikkhave, appamattakampi bhavaṃ na vaṇṇemi antamaso accharāsaṅghatamattampī’’ti (a. ni. 1.320-321). Tasmā yāva arahattaṃ na pāpuṇanti, tāva tesu anapekkhataṃ anāpajjitvā arahattaṃ pattesuyeva āpajjatīti. Tenāha bhagavā – ‘‘seyyathāpi, bhikkhave, janetā evaṃ sāriputto. Seyyathāpi jātassa āpādetā, evaṃ moggallāno. Sāriputto, bhikkhave, sotāpattiphale vineti, moggallāno uttamatthe’’ti. Pahotīti sakkoti.
ദുക്ഖേ ഞാണന്തി സവനസമ്മസനപടിവേധഞാണം, തഥാ ദുക്ഖസമുദയേ. ദുക്ഖനിരോധേ സവനപടിവേധഞാണന്തി വട്ടതി, തഥാ ദുക്ഖനിരോധഗാമിനിയാ പടിപദായ. നേക്ഖമ്മസങ്കപ്പാദീസു കാമപച്ചനീകട്ഠേന, കാമതോ നിസ്സടഭാവേന വാ, കാമം സമ്മസന്തസ്സ ഉപ്പന്നോതി വാ, കാമപദഘാതം കാമവൂപസമം കരോന്തോ ഉപ്പന്നോതി വാ, കാമവിവിത്തന്തേ ഉപ്പന്നോതി വാ നേക്ഖമ്മസങ്കപ്പോ. സേസപദദ്വയേപി ഏസേവ നയോ. സബ്ബേപി ചേതേ പുബ്ബഭാഗേ നാനാചിത്തേസു, മഗ്ഗക്ഖണേ ഏകചിത്തേ ലബ്ഭന്തി. തത്ര ഹി മിച്ഛാസങ്കപ്പചേതനായ സമുഗ്ഘാതകോ ഏകോവ സങ്കപ്പോ ലബ്ഭതി, ന നാനാ ലബ്ഭതി . സമ്മാവാചാദയോപി പുബ്ബഭാഗേ നാനാചിത്തേസു, വുത്തനയേനേവ മഗ്ഗക്ഖണേ ഏകചിത്തേ ലബ്ഭന്തി. അയമേത്ഥ സങ്ഖേപോ, വിത്ഥാരേന പന സച്ചകഥാ വിസുദ്ധിമഗ്ഗേ ച സമ്മാദിട്ഠിസുത്തേ (മ॰ നി॰ ൧.൮൯ ആദയോ) ച വുത്തായേവാതി.
Dukkheñāṇanti savanasammasanapaṭivedhañāṇaṃ, tathā dukkhasamudaye. Dukkhanirodhe savanapaṭivedhañāṇanti vaṭṭati, tathā dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya. Nekkhammasaṅkappādīsu kāmapaccanīkaṭṭhena, kāmato nissaṭabhāvena vā, kāmaṃ sammasantassa uppannoti vā, kāmapadaghātaṃ kāmavūpasamaṃ karonto uppannoti vā, kāmavivittante uppannoti vā nekkhammasaṅkappo. Sesapadadvayepi eseva nayo. Sabbepi cete pubbabhāge nānācittesu, maggakkhaṇe ekacitte labbhanti. Tatra hi micchāsaṅkappacetanāya samugghātako ekova saṅkappo labbhati, na nānā labbhati . Sammāvācādayopi pubbabhāge nānācittesu, vuttanayeneva maggakkhaṇe ekacitte labbhanti. Ayamettha saṅkhepo, vitthārena pana saccakathā visuddhimagge ca sammādiṭṭhisutte (ma. ni. 1.89 ādayo) ca vuttāyevāti.
പപഞ്ചസൂദനിയാ മജ്ഝിമനികായട്ഠകഥായ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
സച്ചവിഭങ്ഗസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Saccavibhaṅgasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya / ൧൧. സച്ചവിഭങ്ഗസുത്തം • 11. Saccavibhaṅgasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൧൧. സച്ചവിഭങ്ഗസുത്തവണ്ണനാ • 11. Saccavibhaṅgasuttavaṇṇanā