Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ยมกปาฬิ • Yamakapāḷi |
๕. สจฺจยมกํ
5. Saccayamakaṃ
๑. ปณฺณตฺติวาโร
1. Paṇṇattivāro
(ก) อุเทฺทโส
(Ka) uddeso
๑. จตฺตาริ สจฺจานิ – ทุกฺขสจฺจํ, สมุทยสจฺจํ นิโรธสจฺจํ, มคฺคสจฺจํฯ
1. Cattāri saccāni – dukkhasaccaṃ, samudayasaccaṃ nirodhasaccaṃ, maggasaccaṃ.
๑. ปทโสธนวาโร
1. Padasodhanavāro
(ก) อนุโลมํ
(Ka) anulomaṃ
๒. (ก) ทุกฺขํ ทุกฺขสจฺจํ?
2. (Ka) dukkhaṃ dukkhasaccaṃ?
(ข) ทุกฺขสจฺจํ ทุกฺขํ?
(Kha) dukkhasaccaṃ dukkhaṃ?
(ก) สมุทโย สมุทยสจฺจํ?
(Ka) samudayo samudayasaccaṃ?
(ข) สมุทยสจฺจํ สมุทโย?
(Kha) samudayasaccaṃ samudayo?
(ก) นิโรโธ นิโรธสจฺจํ?
(Ka) nirodho nirodhasaccaṃ?
(ข) นิโรธสจฺจํ นิโรโธ?
(Kha) nirodhasaccaṃ nirodho?
(ก) มโคฺค มคฺคสจฺจํ?
(Ka) maggo maggasaccaṃ?
(ข) มคฺคสจฺจํ มโคฺค?
(Kha) maggasaccaṃ maggo?
(ข) ปจฺจนีกํ
(Kha) paccanīkaṃ
๓. (ก) น ทุกฺขํ น ทุกฺขสจฺจํ?
3. (Ka) na dukkhaṃ na dukkhasaccaṃ?
(ข) น ทุกฺขสจฺจํ น ทุกฺขํ?
(Kha) na dukkhasaccaṃ na dukkhaṃ?
(ก) น สมุทโย น สมุทยสจฺจํ?
(Ka) na samudayo na samudayasaccaṃ?
(ข) น สมุทยสจฺจํ น สมุทโย?
(Kha) na samudayasaccaṃ na samudayo?
(ก) น นิโรโธ น นิโรธสจฺจํ?
(Ka) na nirodho na nirodhasaccaṃ?
(ข) น นิโรธสจฺจํ น นิโรโธ?
(Kha) na nirodhasaccaṃ na nirodho?
(ก) น มโคฺค น มคฺคสจฺจํ?
(Ka) na maggo na maggasaccaṃ?
(ข) น มคฺคสจฺจํ น มโคฺค?
(Kha) na maggasaccaṃ na maggo?
๒. ปทโสธนมูลจกฺกวาโร
2. Padasodhanamūlacakkavāro
(ก) อนุโลมํ
(Ka) anulomaṃ
๔. (ก) ทุกฺขํ ทุกฺขสจฺจํ?
4. (Ka) dukkhaṃ dukkhasaccaṃ?
(ข) สจฺจา สมุทยสจฺจํ?
(Kha) saccā samudayasaccaṃ?
(ก) ทุกฺขํ ทุกฺขสจฺจํ?
(Ka) dukkhaṃ dukkhasaccaṃ?
(ข) สจฺจา นิโรธสจฺจํ?
(Kha) saccā nirodhasaccaṃ?
(ก) ทุกฺขํ ทุกฺขสจฺจํ?
(Ka) dukkhaṃ dukkhasaccaṃ?
(ข) สจฺจา มคฺคสจฺจํ?
(Kha) saccā maggasaccaṃ?
(ก) สมุทโย สมุทยสจฺจํ?
(Ka) samudayo samudayasaccaṃ?
(ข) สจฺจา ทุกฺขสจฺจํ?
(Kha) saccā dukkhasaccaṃ?
(ก) สมุทโย สมุทยสจฺจํ?
(Ka) samudayo samudayasaccaṃ?
(ข) สจฺจา นิโรธสจฺจํ?
(Kha) saccā nirodhasaccaṃ?
(ก) สมุทโย สมุทยสจฺจํ?
(Ka) samudayo samudayasaccaṃ?
(ข) สจฺจา มคฺคสจฺจํ?
(Kha) saccā maggasaccaṃ?
(ก) นิโรโธ นิโรธสจฺจํ?
(Ka) nirodho nirodhasaccaṃ?
(ข) สจฺจา ทุกฺขสจฺจํ?
(Kha) saccā dukkhasaccaṃ?
(ก) นิโรโธ นิโรธสจฺจํ?
(Ka) nirodho nirodhasaccaṃ?
(ข) สจฺจา สมุทยสจฺจํ?
(Kha) saccā samudayasaccaṃ?
(ก) นิโรโธ นิโรธสจฺจํ?
(Ka) nirodho nirodhasaccaṃ?
(ข) สจฺจา มคฺคสจฺจํ?
(Kha) saccā maggasaccaṃ?
(ก) มโคฺค มคฺคสจฺจํ ?
(Ka) maggo maggasaccaṃ ?
(ข) สจฺจา ทุกฺขสจฺจํ?
(Kha) saccā dukkhasaccaṃ?
(ก) มโคฺค มคฺคสจฺจํ?
(Ka) maggo maggasaccaṃ?
(ข) สจฺจา สมุทยสจฺจํ?
(Kha) saccā samudayasaccaṃ?
(ก) มโคฺค มคฺคสจฺจํ?
(Ka) maggo maggasaccaṃ?
(ข) สจฺจา นิโรธสจฺจํ?
(Kha) saccā nirodhasaccaṃ?
(ข) ปจฺจนีกํ
(Kha) paccanīkaṃ
๕. (ก) น ทุกฺขํ น ทุกฺขสจฺจํ?
5. (Ka) na dukkhaṃ na dukkhasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น สมุทยสจฺจํ?
(Kha) na saccā na samudayasaccaṃ?
(ก) น ทุกฺขํ น ทุกฺขสจฺจํ?
(Ka) na dukkhaṃ na dukkhasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น นิโรธสจฺจํ?
(Kha) na saccā na nirodhasaccaṃ?
(ก) น ทุกฺขํ น ทุกฺขสจฺจํ?
(Ka) na dukkhaṃ na dukkhasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น มคฺคสจฺจํ?
(Kha) na saccā na maggasaccaṃ?
(ก) น สมุทโย น สมุทยสจฺจํ?
(Ka) na samudayo na samudayasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น ทุกฺขสจฺจํ?
(Kha) na saccā na dukkhasaccaṃ?
(ก) น สมุทโย น สมุทยสจฺจํ?
(Ka) na samudayo na samudayasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น นิโรธสจฺจํ?
(Kha) na saccā na nirodhasaccaṃ?
(ก) น สมุทโย น สมุทยสจฺจํ?
(Ka) na samudayo na samudayasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น มคฺคสจฺจํ?
(Kha) na saccā na maggasaccaṃ?
(ก) น นิโรโธ น นิโรธสจฺจํ?
(Ka) na nirodho na nirodhasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น ทุกฺขสจฺจํ?
(Kha) na saccā na dukkhasaccaṃ?
(ก) น นิโรโธ น นิโรธสจฺจํ?
(Ka) na nirodho na nirodhasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น สมุทยสจฺจํ?
(Kha) na saccā na samudayasaccaṃ?
(ก) น นิโรโธ น นิโรธสจฺจํ?
(Ka) na nirodho na nirodhasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น มคฺคสจฺจํ?
(Kha) na saccā na maggasaccaṃ?
(ก) น มโคฺค น มคฺคสจฺจํ?
(Ka) na maggo na maggasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น ทุกฺขสจฺจํ?
(Kha) na saccā na dukkhasaccaṃ?
(ก) น มโคฺค น มคฺคสจฺจํ?
(Ka) na maggo na maggasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น สมุทยสจฺจํ?
(Kha) na saccā na samudayasaccaṃ?
(ก) น มโคฺค น มคฺคสจฺจํ?
(Ka) na maggo na maggasaccaṃ?
(ข) น สจฺจา น นิโรธสจฺจํ?
(Kha) na saccā na nirodhasaccaṃ?
๓. สุทฺธสจฺจวาโร
3. Suddhasaccavāro
(ก) อนุโลมํ
(Ka) anulomaṃ
๖. (ก) ทุกฺขํ สจฺจํ?
6. (Ka) dukkhaṃ saccaṃ?
(ข) สจฺจา ทุกฺขํ?
(Kha) saccā dukkhaṃ?
(ก) สมุทโย สจฺจํ?
(Ka) samudayo saccaṃ?
(ข) สจฺจา สมุทโย?
(Kha) saccā samudayo?
(ก) นิโรโธ สจฺจํ?
(Ka) nirodho saccaṃ?
(ข) สจฺจา นิโรโธ?
(Kha) saccā nirodho?
(ก) มโคฺค สจฺจํ?
(Ka) maggo saccaṃ?
(ข) สจฺจา มโคฺค?
(Kha) saccā maggo?
(ข) ปจฺจนีกํ
(Kha) paccanīkaṃ
๗. (ก) น ทุกฺขํ น สจฺจํ?
7. (Ka) na dukkhaṃ na saccaṃ?
(ข) น สจฺจา น ทุกฺขํ?
(Kha) na saccā na dukkhaṃ?
(ก) น สมุทโย น สจฺจํ?
(Ka) na samudayo na saccaṃ?
(ข) น สจฺจา น สมุทโย?
(Kha) na saccā na samudayo?
(ก) น นิโรโธ น สจฺจํ?
(Ka) na nirodho na saccaṃ?
(ข) น สจฺจา น นิโรโธ?
(Kha) na saccā na nirodho?
(ก) น มโคฺค น สจฺจํ?
(Ka) na maggo na saccaṃ?
(ข) น สจฺจา น มโคฺค?
(Kha) na saccā na maggo?
๔. สุทฺธสจฺจมูลจกฺกวาโร
4. Suddhasaccamūlacakkavāro
(ก) อนุโลมํ
(Ka) anulomaṃ
๘. (ก) ทุกฺขํ สจฺจํ?
8. (Ka) dukkhaṃ saccaṃ?
(ข) สจฺจา สมุทโย?
(Kha) saccā samudayo?
(ก) ทุกฺขํ สจฺจํ?
(Ka) dukkhaṃ saccaṃ?
(ข) สจฺจา นิโรโธ ?
(Kha) saccā nirodho ?
(ก) ทุกฺขํ สจฺจํ?
(Ka) dukkhaṃ saccaṃ?
(ข) สจฺจา มโคฺค?
(Kha) saccā maggo?
สมุทโย สจฺจํ?
Samudayo saccaṃ?
สจฺจา ทุกฺขํ?…เป.… สจฺจา มโคฺค?
Saccā dukkhaṃ?…Pe… saccā maggo?
นิโรโธ สจฺจํ?
Nirodho saccaṃ?
สจฺจา ทุกฺขํ?…เป.… สจฺจา มโคฺค?
Saccā dukkhaṃ?…Pe… saccā maggo?
(ก) มโคฺค สจฺจํ?
(Ka) maggo saccaṃ?
(ข) สจฺจา ทุกฺขํ?
(Kha) saccā dukkhaṃ?
(ก) มโคฺค สจฺจํ?
(Ka) maggo saccaṃ?
(ข) สจฺจา สมุทโย?
(Kha) saccā samudayo?
(ก) มโคฺค สจฺจํ?
(Ka) maggo saccaṃ?
(ข) สจฺจา นิโรโธ?
(Kha) saccā nirodho?
(ข) ปจฺจนีกํ
(Kha) paccanīkaṃ
๙. (ก) น ทุกฺขํ น สจฺจํ?
9. (Ka) na dukkhaṃ na saccaṃ?
(ข) น สจฺจา น สมุทโย?
(Kha) na saccā na samudayo?
(ก) น ทุกฺขํ น สจฺจํ?
(Ka) na dukkhaṃ na saccaṃ?
(ข) น สจฺจา น นิโรโธ?
(Kha) na saccā na nirodho?
(ก) น ทุกฺขํ น สจฺจํ?
(Ka) na dukkhaṃ na saccaṃ?
(ข) น สจฺจา น มโคฺค?
(Kha) na saccā na maggo?
น สมุทโย น สจฺจํ?
Na samudayo na saccaṃ?
น สจฺจา น ทุกฺขํ?…เป.… น สจฺจา น มโคฺค?
Na saccā na dukkhaṃ?…Pe… na saccā na maggo?
น นิโรโธ น สจฺจํ?
Na nirodho na saccaṃ?
น สจฺจา น ทุกฺขํ?…เป.… น สจฺจา น มโคฺค?
Na saccā na dukkhaṃ?…Pe… na saccā na maggo?
(ก) น มโคฺค น สจฺจํ?
(Ka) na maggo na saccaṃ?
(ข) น สจฺจา น ทุกฺขํ?
(Kha) na saccā na dukkhaṃ?
(ก) น มโคฺค น สจฺจํ?
(Ka) na maggo na saccaṃ?
(ข) น สจฺจา น สมุทโย?
(Kha) na saccā na samudayo?
(ก) น มโคฺค น สจฺจํ?
(Ka) na maggo na saccaṃ?
(ข) น สจฺจา น นิโรโธ?
(Kha) na saccā na nirodho?
ปณฺณตฺติอุเทฺทสวาโรฯ
Paṇṇattiuddesavāro.
๑. ปณฺณตฺติวาร
1. Paṇṇattivāra
(ข) นิเทฺทโส
(Kha) niddeso
๑. ปทโสธนวาโร
1. Padasodhanavāro
(ก) อนุโลมํ
(Ka) anulomaṃ
๑๐. (ก) ทุกฺขํ ทุกฺขสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
10. (Ka) dukkhaṃ dukkhasaccanti? Āmantā.
(ข) ทุกฺขสจฺจํ ทุกฺขนฺติ?
(Kha) dukkhasaccaṃ dukkhanti?
กายิกํ ทุกฺขํ เจตสิกํ ทุกฺขํ ฐเปตฺวา อวเสสํ ทุกฺขสจฺจํ 1, น ทุกฺขํฯ กายิกํ ทุกฺขํ เจตสิกํ ทุกฺขํ ทุกฺขเญฺจว ทุกฺขสจฺจญฺจฯ
Kāyikaṃ dukkhaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ ṭhapetvā avasesaṃ dukkhasaccaṃ 2, na dukkhaṃ. Kāyikaṃ dukkhaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ dukkhañceva dukkhasaccañca.
(ก) สมุทโย สมุทยสจฺจนฺติ?
(Ka) samudayo samudayasaccanti?
สมุทยสจฺจํ ฐเปตฺวา อวเสโส สมุทโย, น สมุทยสจฺจํฯ สมุทยสจฺจํ สมุทโย เจว สมุทยสจฺจญฺจฯ
Samudayasaccaṃ ṭhapetvā avaseso samudayo, na samudayasaccaṃ. Samudayasaccaṃ samudayo ceva samudayasaccañca.
(ข) สมุทยสจฺจํ สมุทโยติ? อามนฺตาฯ
(Kha) samudayasaccaṃ samudayoti? Āmantā.
(ก) นิโรโธ นิโรธสจฺจนฺติ?
(Ka) nirodho nirodhasaccanti?
นิโรธสจฺจํ ฐเปตฺวา อวเสโส นิโรโธ, น นิโรธสจฺจํฯ นิโรธสจฺจํ นิโรโธ เจว นิโรธสจฺจญฺจฯ
Nirodhasaccaṃ ṭhapetvā avaseso nirodho, na nirodhasaccaṃ. Nirodhasaccaṃ nirodho ceva nirodhasaccañca.
(ข) นิโรธสจฺจํ นิโรโธติ? อามนฺตาฯ
(Kha) nirodhasaccaṃ nirodhoti? Āmantā.
(ก) มโคฺค มคฺคสจฺจนฺติ?
(Ka) maggo maggasaccanti?
มคฺคสจฺจํ ฐเปตฺวา อวเสโส มโคฺค, น มคฺคสจฺจํฯ มคฺคสจฺจํ มโคฺค เจว มคฺคสจฺจญฺจฯ
Maggasaccaṃ ṭhapetvā avaseso maggo, na maggasaccaṃ. Maggasaccaṃ maggo ceva maggasaccañca.
(ข) มคฺคสจฺจํ มโคฺคติ? อามนฺตาฯ
(Kha) maggasaccaṃ maggoti? Āmantā.
(ข) ปจฺจนีกํ
(Kha) paccanīkaṃ
๑๑. (ก) น ทุกฺขํ น ทุกฺขสจฺจนฺติ?
11. (Ka) na dukkhaṃ na dukkhasaccanti?
กายิกํ ทุกฺขํ เจตสิกํ ทุกฺขํ ฐเปตฺวา อวเสสํ น ทุกฺขํ 3 ทุกฺขสจฺจํฯ ทุกฺขญฺจ ทุกฺขสจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสํ น เจว ทุกฺขํ น จ ทุกฺขสจฺจํฯ
Kāyikaṃ dukkhaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ ṭhapetvā avasesaṃ na dukkhaṃ 4 dukkhasaccaṃ. Dukkhañca dukkhasaccañca ṭhapetvā avasesaṃ na ceva dukkhaṃ na ca dukkhasaccaṃ.
(ข) น ทุกฺขสจฺจํ น ทุกฺขนฺติ? อามนฺตาฯ
(Kha) na dukkhasaccaṃ na dukkhanti? Āmantā.
(ก) น สมุทโย น สมุทยสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
(Ka) na samudayo na samudayasaccanti? Āmantā.
(ข) น สมุทยสจฺจํ น สมุทโยติ?
(Kha) na samudayasaccaṃ na samudayoti?
สมุทยสจฺจํ ฐเปตฺวา อวเสโส น สมุทยสจฺจํ, สมุทโยฯ สมุทยญฺจ สมุทยสจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสโส น เจว สมุทโย น จ สมุทยสจฺจํฯ
Samudayasaccaṃ ṭhapetvā avaseso na samudayasaccaṃ, samudayo. Samudayañca samudayasaccañca ṭhapetvā avaseso na ceva samudayo na ca samudayasaccaṃ.
(ก) น นิโรโธ น นิโรธสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
(Ka) na nirodho na nirodhasaccanti? Āmantā.
(ข) น นิโรธสจฺจํ น นิโรโธติ?
(Kha) na nirodhasaccaṃ na nirodhoti?
นิโรธสจฺจํ ฐเปตฺวา อวเสโส น นิโรธสจฺจํ, นิโรโธฯ นิโรธญฺจ นิโรธสจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสโส น เจว นิโรโธ น จ นิโรธสจฺจํฯ
Nirodhasaccaṃ ṭhapetvā avaseso na nirodhasaccaṃ, nirodho. Nirodhañca nirodhasaccañca ṭhapetvā avaseso na ceva nirodho na ca nirodhasaccaṃ.
(ก) น มโคฺค น มคฺคสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
(Ka) na maggo na maggasaccanti? Āmantā.
(ข) น มคฺคสจฺจํ น มโคฺคติ?
(Kha) na maggasaccaṃ na maggoti?
มคฺคสจฺจํ ฐเปตฺวา อวเสโส น มคฺคสจฺจํ, มโคฺคฯ มคฺคญฺจ มคฺคสจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสโส น เจว มโคฺค น จ มคฺคสจฺจํฯ
Maggasaccaṃ ṭhapetvā avaseso na maggasaccaṃ, maggo. Maggañca maggasaccañca ṭhapetvā avaseso na ceva maggo na ca maggasaccaṃ.
๒. ปทโสธนมูลจกฺกวาโร
2. Padasodhanamūlacakkavāro
(ก) อนุโลมํ
(Ka) anulomaṃ
๑๒. (ก) ทุกฺขํ ทุกฺขสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
12. (Ka) dukkhaṃ dukkhasaccanti? Āmantā.
(ข) สจฺจา สมุทยสจฺจนฺติ?
(Kha) saccā samudayasaccanti?
สมุทยสจฺจํ สจฺจเญฺจว สมุทยสจฺจญฺจฯ อวเสสา สจฺจา 5 น สมุทยสจฺจํฯ
Samudayasaccaṃ saccañceva samudayasaccañca. Avasesā saccā 6 na samudayasaccaṃ.
ทุกฺขํ ทุกฺขสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
Dukkhaṃ dukkhasaccanti? Āmantā.
สจฺจา นิโรธสจฺจนฺติ?…เป.… สจฺจา มคฺคสจฺจนฺติ?
Saccā nirodhasaccanti?…Pe… saccā maggasaccanti?
มคฺคสจฺจํ สจฺจเญฺจว มคฺคสจฺจญฺจฯ อวเสสา สจฺจา น มคฺคสจฺจํฯ
Maggasaccaṃ saccañceva maggasaccañca. Avasesā saccā na maggasaccaṃ.
๑๓. สมุทโย สมุทยสจฺจนฺติ?
13. Samudayo samudayasaccanti?
สมุทยสจฺจํ ฐเปตฺวา อวเสโส สมุทโย, น สมุทยสจฺจํฯ สมุทยสจฺจํ สมุทโย เจว สมุทยสจฺจญฺจฯ สจฺจา ทุกฺขสจฺจนฺติ? …เป.… สจฺจา นิโรธสจฺจนฺติ?…เป.… สจฺจา มคฺคสจฺจนฺติ?
Samudayasaccaṃ ṭhapetvā avaseso samudayo, na samudayasaccaṃ. Samudayasaccaṃ samudayo ceva samudayasaccañca. Saccā dukkhasaccanti? …Pe… saccā nirodhasaccanti?…Pe… saccā maggasaccanti?
มคฺคสจฺจํ สจฺจเญฺจว มคฺคสจฺจญฺจฯ อวเสสา สจฺจา น มคฺคสจฺจํฯ
Maggasaccaṃ saccañceva maggasaccañca. Avasesā saccā na maggasaccaṃ.
๑๔. นิโรโธ นิโรธสจฺจนฺติ?
14. Nirodho nirodhasaccanti?
นิโรธสจฺจํ ฐเปตฺวา อวเสโส นิโรโธ, น นิโรธสจฺจํฯ นิโรธสจฺจํ นิโรโธ เจว นิโรธสจฺจญฺจฯ
Nirodhasaccaṃ ṭhapetvā avaseso nirodho, na nirodhasaccaṃ. Nirodhasaccaṃ nirodho ceva nirodhasaccañca.
สจฺจา ทุกฺขสจฺจนฺติ?…เป.… สจฺจา สมุทยสจฺจนฺติ? …เป.… สจฺจา มคฺคสจฺจนฺติ?
Saccā dukkhasaccanti?…Pe… saccā samudayasaccanti? …Pe… saccā maggasaccanti?
มคฺคสจฺจํ สจฺจเญฺจว มคฺคสจฺจญฺจฯ อวเสสา สจฺจา น มคฺคสจฺจํฯ
Maggasaccaṃ saccañceva maggasaccañca. Avasesā saccā na maggasaccaṃ.
๑๕. มโคฺค มคฺคสจฺจนฺติ?
15. Maggo maggasaccanti?
มคฺคสจฺจํ ฐเปตฺวา อวเสโส มโคฺค, น มคฺคสจฺจํฯ มคฺคสจฺจํ มโคฺค เจว มคฺคสจฺจญฺจฯ
Maggasaccaṃ ṭhapetvā avaseso maggo, na maggasaccaṃ. Maggasaccaṃ maggo ceva maggasaccañca.
สจฺจา ทุกฺขสจฺจนฺติ?…เป.… สจฺจา สมุทยสจฺจนฺติ? …เป.… สจฺจา นิโรธสจฺจนฺติ?
Saccā dukkhasaccanti?…Pe… saccā samudayasaccanti? …Pe… saccā nirodhasaccanti?
นิโรธสจฺจํ สจฺจเญฺจว นิโรธสจฺจญฺจฯ อวเสสา สจฺจา น นิโรธสจฺจํฯ
Nirodhasaccaṃ saccañceva nirodhasaccañca. Avasesā saccā na nirodhasaccaṃ.
(ข) ปจฺจนีกํ
(Kha) paccanīkaṃ
๑๖. (ก) น ทุกฺขํ น ทุกฺขสจฺจนฺติ?
16. (Ka) na dukkhaṃ na dukkhasaccanti?
กายิกํ ทุกฺขํ เจตสิกํ ทุกฺขํ ฐเปตฺวา อวเสสํ น ทุกฺขํ, ทุกฺขสจฺจํฯ ทุกฺขญฺจ ทุกฺขสจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสํ น เจว ทุกฺขํ น จ ทุกฺขสจฺจํฯ
Kāyikaṃ dukkhaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ ṭhapetvā avasesaṃ na dukkhaṃ, dukkhasaccaṃ. Dukkhañca dukkhasaccañca ṭhapetvā avasesaṃ na ceva dukkhaṃ na ca dukkhasaccaṃ.
(ข) น สจฺจา น สมุทยสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
(Kha) na saccā na samudayasaccanti? Āmantā.
น ทุกฺขํ น ทุกฺขสจฺจนฺติ?
Na dukkhaṃ na dukkhasaccanti?
กายิกํ ทุกฺขํ เจตสิกํ ทุกฺขํ ฐเปตฺวา อวเสสํ น ทุกฺขํ, ทุกฺขสจฺจํฯ ทุกฺขญฺจ ทุกฺขสจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสํ น เจว ทุกฺขํ น จ ทุกฺขสจฺจํฯ
Kāyikaṃ dukkhaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ ṭhapetvā avasesaṃ na dukkhaṃ, dukkhasaccaṃ. Dukkhañca dukkhasaccañca ṭhapetvā avasesaṃ na ceva dukkhaṃ na ca dukkhasaccaṃ.
น สจฺจา น นิโรธสจฺจนฺติ?…เป.… น สจฺจา น มคฺคสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
Na saccā na nirodhasaccanti?…Pe… na saccā na maggasaccanti? Āmantā.
๑๗. (ก) น สมุทโย น สมุทยสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
17. (Ka) na samudayo na samudayasaccanti? Āmantā.
(ข) น สจฺจา น ทุกฺขสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
(Kha) na saccā na dukkhasaccanti? Āmantā.
น สมุทโย น สมุทยสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
Na samudayo na samudayasaccanti? Āmantā.
น สจฺจา น นิโรธสจฺจนฺติ?…เป.… น สจฺจา น มคฺคสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
Na saccā na nirodhasaccanti?…Pe… na saccā na maggasaccanti? Āmantā.
๑๘. น นิโรโธ น นิโรธสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
18. Na nirodho na nirodhasaccanti? Āmantā.
น สจฺจา น ทุกฺขสจฺจนฺติ?…เป.… น สจฺจา น สมุทยสจฺจนฺติ?…เป.… น สจฺจา น มคฺคสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
Na saccā na dukkhasaccanti?…Pe… na saccā na samudayasaccanti?…Pe… na saccā na maggasaccanti? Āmantā.
๑๙. (ก) น มโคฺค น มคฺคสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
19. (Ka) na maggo na maggasaccanti? Āmantā.
(ข) น สจฺจา น ทุกฺขสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
(Kha) na saccā na dukkhasaccanti? Āmantā.
น มโคฺค น มคฺคสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
Na maggo na maggasaccanti? Āmantā.
น สจฺจา น สมุทยสจฺจนฺติ?…เป.… น สจฺจา น นิโรธสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
Na saccā na samudayasaccanti?…Pe… na saccā na nirodhasaccanti? Āmantā.
๓. สุทฺธสจฺจวาโร
3. Suddhasaccavāro
(ก) อนุโลมํ
(Ka) anulomaṃ
๒๐. (ก) ทุกฺขํ สจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
20. (Ka) dukkhaṃ saccanti? Āmantā.
(ข) สจฺจา ทุกฺขสจฺจนฺติ?
(Kha) saccā dukkhasaccanti?
ทุกฺขสจฺจํ สจฺจเญฺจว ทุกฺขสจฺจญฺจฯ อวเสสา สจฺจา น ทุกฺขสจฺจํฯ
Dukkhasaccaṃ saccañceva dukkhasaccañca. Avasesā saccā na dukkhasaccaṃ.
สมุทโย สจฺจนฺติ? อามนฺตา…เป.…ฯ
Samudayo saccanti? Āmantā…pe….
นิโรโธ สจฺจนฺติ? อามนฺตา…เป.…ฯ
Nirodho saccanti? Āmantā…pe….
(ก) มโคฺค สจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
(Ka) maggo saccanti? Āmantā.
(ข) สจฺจา มคฺคสจฺจนฺติ?
(Kha) saccā maggasaccanti?
มคฺคสจฺจํ สจฺจเญฺจว มคฺคสจฺจญฺจฯ อวเสสา สจฺจา น มคฺคสจฺจํฯ
Maggasaccaṃ saccañceva maggasaccañca. Avasesā saccā na maggasaccaṃ.
(ข) ปจฺจนีกํ
(Kha) paccanīkaṃ
๒๑. (ก) น ทุกฺขํ น สจฺจนฺติ?
21. (Ka) na dukkhaṃ na saccanti?
ทุกฺขํ ฐเปตฺวา อวเสสา สจฺจา น ทุกฺขํ, สจฺจาฯ ทุกฺขญฺจ สจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสํ น เจว ทุกฺขํ น จ สจฺจาฯ
Dukkhaṃ ṭhapetvā avasesā saccā na dukkhaṃ, saccā. Dukkhañca saccañca ṭhapetvā avasesaṃ na ceva dukkhaṃ na ca saccā.
(ข) น สจฺจา น ทุกฺขสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
(Kha) na saccā na dukkhasaccanti? Āmantā.
น สมุทโย น สจฺจนฺติ?
Na samudayo na saccanti?
สมุทยํ ฐเปตฺวา…เป.… นิโรธํ ฐเปตฺวา…เป.…ฯ
Samudayaṃ ṭhapetvā…pe… nirodhaṃ ṭhapetvā…pe….
(ก) น มโคฺค น สจฺจนฺติ?
(Ka) na maggo na saccanti?
มคฺคํ ฐเปตฺวา อวเสสา สจฺจา น มโคฺค, สจฺจาฯ มคฺคญฺจ สจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสา น เจว มโคฺค น จ สจฺจาฯ
Maggaṃ ṭhapetvā avasesā saccā na maggo, saccā. Maggañca saccañca ṭhapetvā avasesā na ceva maggo na ca saccā.
(ข) น สจฺจา น มคฺคสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
(Kha) na saccā na maggasaccanti? Āmantā.
๔. สุทฺธสจฺจมูลจกฺกวาโร
4. Suddhasaccamūlacakkavāro
(ก) อนุโลมํ
(Ka) anulomaṃ
๒๒. (ก) ทุกฺขํ สจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
22. (Ka) dukkhaṃ saccanti? Āmantā.
(ข) สจฺจา สมุทยสจฺจนฺติ?
(Kha) saccā samudayasaccanti?
สมุทยสจฺจํ สจฺจเญฺจว สมุทยสจฺจญฺจฯ อวเสสา สจฺจา น สมุทยสจฺจํฯ
Samudayasaccaṃ saccañceva samudayasaccañca. Avasesā saccā na samudayasaccaṃ.
ทุกฺขํ สจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
Dukkhaṃ saccanti? Āmantā.
สจฺจา นิโรธสจฺจนฺติ?…เป.…ฯ สจฺจา มคฺคสจฺจนฺติ?
Saccā nirodhasaccanti?…Pe…. Saccā maggasaccanti?
มคฺคสจฺจํ สจฺจเญฺจว มคฺคสจฺจญฺจฯ อวเสสา สจฺจา น มคฺคสจฺจํฯ
Maggasaccaṃ saccañceva maggasaccañca. Avasesā saccā na maggasaccaṃ.
สมุทโย สจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ…เป.…ฯ
Samudayo saccanti? Āmantā.…Pe….
นิโรโธ สจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ…เป.…ฯ
Nirodho saccanti? Āmantā.…Pe….
มโคฺค สจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
Maggo saccanti? Āmantā.
สจฺจา ทุกฺขสจฺจนฺติ?…เป.… สจฺจา สมุทยสจฺจนฺติ? …เป.… สจฺจา นิโรธสจฺจนฺติ?
Saccā dukkhasaccanti?…Pe… saccā samudayasaccanti? …Pe… saccā nirodhasaccanti?
นิโรธสจฺจํ สจฺจเญฺจว นิโรธสจฺจญฺจฯ อวเสสา สจฺจา น นิโรธสจฺจํฯ
Nirodhasaccaṃ saccañceva nirodhasaccañca. Avasesā saccā na nirodhasaccaṃ.
(ข) ปจฺจนีกํ
(Kha) paccanīkaṃ
๒๓. (ก) น ทุกฺขํ น สจฺจนฺติ?
23. (Ka) na dukkhaṃ na saccanti?
ทุกฺขํ ฐเปตฺวา อวเสสา สจฺจา น ทุกฺขํ, สจฺจาฯ ทุกฺขญฺจ สจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสา น เจว ทุกฺขํ น จ สจฺจาฯ
Dukkhaṃ ṭhapetvā avasesā saccā na dukkhaṃ, saccā. Dukkhañca saccañca ṭhapetvā avasesā na ceva dukkhaṃ na ca saccā.
(ข) น สจฺจา น สมุทยสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
(Kha) na saccā na samudayasaccanti? Āmantā.
น ทุกฺขํ น สจฺจนฺติ?
Na dukkhaṃ na saccanti?
ทุกฺขํ ฐเปตฺวา อวเสสา สจฺจา น ทุกฺขํ, สจฺจาฯ ทุกฺขญฺจ สจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสา น เจว ทุกฺขํ น จ สจฺจาฯ
Dukkhaṃ ṭhapetvā avasesā saccā na dukkhaṃ, saccā. Dukkhañca saccañca ṭhapetvā avasesā na ceva dukkhaṃ na ca saccā.
น สจฺจา น นิโรธสจฺจนฺติ?…เป.… น สจฺจา น มคฺคสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
Na saccā na nirodhasaccanti?…Pe… na saccā na maggasaccanti? Āmantā.
๒๔. น สมุทโย น สจฺจนฺติ?
24. Na samudayo na saccanti?
สมุทยํ ฐเปตฺวา อวเสสา สจฺจา น สมุทโย, สจฺจาฯ สมุทยญฺจ สจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสา น เจว สมุทโย น จ สจฺจาฯ
Samudayaṃ ṭhapetvā avasesā saccā na samudayo, saccā. Samudayañca saccañca ṭhapetvā avasesā na ceva samudayo na ca saccā.
น สจฺจา น ทุกฺขสจฺจนฺติ?…เป.…ฯ
Na saccā na dukkhasaccanti?…Pe….
๒๕. น นิโรโธ น สจฺจนฺติ?
25. Na nirodho na saccanti?
นิโรธํ ฐเปตฺวา…เป.…ฯ
Nirodhaṃ ṭhapetvā…pe….
๒๖. (ก) น มโคฺค น สจฺจนฺติ?
26. (Ka) na maggo na saccanti?
มคฺคํ ฐเปตฺวา อวเสสา สจฺจา น มโคฺค, สจฺจาฯ มคฺคญฺจ สจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสา น เจว มโคฺค น จ สจฺจาฯ
Maggaṃ ṭhapetvā avasesā saccā na maggo, saccā. Maggañca saccañca ṭhapetvā avasesā na ceva maggo na ca saccā.
(ข) น สจฺจา น ทุกฺขสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
(Kha) na saccā na dukkhasaccanti? Āmantā.
น มโคฺค น สจฺจนฺติ?
Na maggo na saccanti?
มคฺคํ ฐเปตฺวา อวเสสา สจฺจา น มโคฺค, สจฺจาฯ มคฺคญฺจ สจฺจญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสา น เจว มโคฺค น จ สจฺจาฯ
Maggaṃ ṭhapetvā avasesā saccā na maggo, saccā. Maggañca saccañca ṭhapetvā avasesā na ceva maggo na ca saccā.
น สจฺจา น สมุทยสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ…เป.…ฯ
Na saccā na samudayasaccanti? Āmantā.…Pe….
น สจฺจา น นิโรธสจฺจนฺติ? อามนฺตาฯ
Na saccā na nirodhasaccanti? Āmantā.
ปณฺณตฺตินิเทฺทสวาโรฯ
Paṇṇattiniddesavāro.
๒. ปวตฺติวาโร ๑. อุปฺปาทวาโร
2. Pavattivāro 1. uppādavāro
(๑) ปจฺจุปฺปนฺนวาโร
(1) Paccuppannavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๒๗. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
27. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjati tassa samudayasaccaṃ uppajjatīti?
สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte taṇhāvippayuttacittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjati. Taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca uppajjati samudayasaccañca uppajjati.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ uppajjati tassa dukkhasaccaṃ uppajjatīti? Āmantā.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjati tassa maggasaccaṃ uppajjatīti?
สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต มคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ ปญฺจโวกาเร มคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte maggavippayuttacittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ uppajjati. Pañcavokāre maggassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca uppajjati maggasaccañca uppajjati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ uppajjati tassa dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
อรูเป มคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ ปญฺจโวกาเร มคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Arūpe maggassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati. Pañcavokāre maggassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca uppajjati dukkhasaccañca uppajjati.
๒๘. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ? โนฯ
28. (Ka) yassa samudayasaccaṃ uppajjati tassa maggasaccaṃ uppajjatīti? No.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ? โนฯ
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ uppajjati tassa samudayasaccaṃ uppajjatīti? No.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๒๙. (ก) ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
29. (Ka) yattha dukkhasaccaṃ uppajjati tattha samudayasaccaṃ uppajjatīti?
อสญฺญสเตฺต ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ จตุโวกาเร ปญฺจโวกาเร ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Asaññasatte tattha dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tattha samudayasaccaṃ uppajjati. Catuvokāre pañcavokāre tattha dukkhasaccañca uppajjati samudayasaccañca uppajjati.
(ข) ยตฺถ วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yattha vā pana…pe…? Āmantā.
(ก) ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Ka) yattha dukkhasaccaṃ uppajjati tattha maggasaccaṃ uppajjatīti?
อปาเย อสญฺญสเตฺต ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ อวเสเส จตุโวกาเร ปญฺจโวกาเร ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Apāye asaññasatte tattha dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tattha maggasaccaṃ uppajjati. Avasese catuvokāre pañcavokāre tattha dukkhasaccañca uppajjati maggasaccañca uppajjati.
(ข) ยตฺถ วา ปน มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yattha vā pana maggasaccaṃ uppajjati tattha dukkhasaccaṃ uppajjatīti? Āmantā.
๓๐. (ก) ยตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
30. (Ka) yattha samudayasaccaṃ uppajjati tattha maggasaccaṃ uppajjatīti?
อปาเย ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ อวเสเส จตุโวกาเร ปญฺจโวกาเร ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Apāye tattha samudayasaccaṃ uppajjati, no ca tattha maggasaccaṃ uppajjati. Avasese catuvokāre pañcavokāre tattha samudayasaccañca uppajjati maggasaccañca uppajjati.
(ข) ยตฺถ วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yattha vā pana…pe…? Āmantā.
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๓๑. ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?…เป.…ฯ
31. Yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjati tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjatīti?…Pe….
(ยสฺสกมฺปิ ยสฺสยตฺถกมฺปิ สทิสํ วิตฺถาเรตพฺพํ)ฯ
(Yassakampi yassayatthakampi sadisaṃ vitthāretabbaṃ).
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๓๒. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ
32. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa samudayasaccaṃ nuppajjatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ nuppajjati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte taṇhāvippayuttacittassa uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca nuppajjati dukkhasaccañca nuppajjati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa maggasaccaṃ nuppajjatīti?
อรูเป มคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป ผลสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Arūpe maggassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe phalassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nuppajjati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต มคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป ผลสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte maggavippayuttacittassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe phalassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca nuppajjati dukkhasaccañca nuppajjati.
๓๓. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
33. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nuppajjati tassa maggasaccaṃ nuppajjatīti?
มคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตมคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Maggassa uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttamaggavippayuttacittassa uppādakkhaṇe nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ samudayasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nuppajjati tassa samudayasaccaṃ nuppajjatīti?
ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ มคฺควิปฺปยุตฺตตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส 7 อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe maggavippayuttataṇhāvippayuttacittassa 8 uppādakkhaṇe nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ maggasaccañca nuppajjati samudayasaccañca nuppajjati.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๓๔. (ก) ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิฯ
34. (Ka) yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati tattha samudayasaccaṃ nuppajjatīti? Natthi.
(ข) ยตฺถ วา ปน สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ? อุปฺปชฺชติฯ
(Kha) yattha vā pana samudayasaccaṃ nuppajjati tattha dukkhasaccaṃ nuppajjatīti? Uppajjati.
(ก) ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิฯ
(Ka) yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati tattha maggasaccaṃ nuppajjatīti? Natthi.
(ข) ยตฺถ วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ ? อุปฺปชฺชติฯ
(Kha) yattha vā pana maggasaccaṃ nuppajjati tattha dukkhasaccaṃ nuppajjatīti ? Uppajjati.
๓๕. (ก) ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ
35. (Ka) yattha samudayasaccaṃ nuppajjati tattha maggasaccaṃ nuppajjatīti? Āmantā.
(ข) ยตฺถ วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yattha vā pana maggasaccaṃ nuppajjati tattha samudayasaccaṃ nuppajjatīti?
อปาเย ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อสญฺญสเตฺต ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Apāye tattha maggasaccaṃ nuppajjati, no ca tattha samudayasaccaṃ nuppajjati. Asaññasatte tattha maggasaccañca nuppajjati samudayasaccañca nuppajjati.
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๓๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ
36. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ nuppajjati tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte taṇhāvippayuttacittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca nuppajjati dukkhasaccañca nuppajjati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjatīti?
อรูเป มคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป ผลสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Arūpe maggassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe phalassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjati tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต มคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป ผลสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte maggavippayuttacittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe phalassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca nuppajjati dukkhasaccañca nuppajjati.
๓๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
37. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ nuppajjati tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjatīti?
มคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตมคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Maggassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttamaggavippayuttacittassa uppādakkhaṇe asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjati tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjatīti?
ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ มคฺควิปฺปยุตฺตตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe maggavippayuttataṇhāvippayuttacittassa uppādakkhaṇe asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca nuppajjati samudayasaccañca nuppajjati.
(๒) อตีตวาโร
(2) Atītavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๓๘. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
38. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjittha tassa samudayasaccaṃ uppajjitthāti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ uppajjittha tassa dukkhasaccaṃ uppajjitthāti? Āmantā.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjittha tassa maggasaccaṃ uppajjitthāti?
อนภิสเมตาวีนํ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ฯ อภิสเมตาวีนํ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Anabhisametāvīnaṃ tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ maggasaccaṃ uppajjittha . Abhisametāvīnaṃ tesaṃ dukkhasaccañca uppajjittha maggasaccañca uppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.… อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe… uppajjitthāti? Āmantā.
๓๙. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
39. (Ka) yassa samudayasaccaṃ uppajjittha tassa maggasaccaṃ uppajjitthāti?
อนภิสเมตาวีนํ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Anabhisametāvīnaṃ tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ maggasaccaṃ uppajjittha. Abhisametāvīnaṃ tesaṃ samudayasaccañca uppajjittha maggasaccañca uppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.… อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe… uppajjitthāti? Āmantā.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๔๐. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ…เป.…ฯ
40. Yattha dukkhasaccaṃ uppajjittha…pe….
(ยตฺถกมฺปิ สพฺพตฺถ สทิสํฯ ตนฺตินานากรณํ เหฎฺฐา ยตฺถกสทิสํ)ฯ
(Yatthakampi sabbattha sadisaṃ. Tantinānākaraṇaṃ heṭṭhā yatthakasadisaṃ).
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๔๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
41. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjittha tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjitthāti?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อิตเรสํ จตุโวการานํ ปญฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjittha. Itaresaṃ catuvokārānaṃ pañcavokārānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjittha samudayasaccañca uppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ…เป.… อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana yattha…pe… uppajjitthāti? Āmantā.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjittha tassa tattha maggasaccaṃ uppajjitthāti?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน อนภิสเมตาวีนํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne anabhisametāvīnaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjittha. Abhisametāvīnaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjittha maggasaccañca uppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ…เป.… อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana yattha…pe… uppajjitthāti? Āmantā.
๔๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
42. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ uppajjittha tassa tattha maggasaccaṃ uppajjitthāti?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย อกุสเล จิเตฺต วตฺตมาเน อนภิสเมตาวีนํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ dutiye akusale citte vattamāne anabhisametāvīnaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjittha. Abhisametāvīnaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca uppajjittha maggasaccañca uppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ…เป.… อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana yattha…pe… uppajjitthāti? Āmantā.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๔๓. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิฯ
43. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjittha tassa samudayasaccaṃ nuppajjitthāti? Natthi.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.… นุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิฯ
(Kha) yassa vā pana…pe… nuppajjitthāti? Natthi.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิฯ
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjittha tassa maggasaccaṃ nuppajjitthāti? Natthi.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nuppajjittha tassa dukkhasaccaṃ nuppajjitthāti? Uppajjittha.
๔๔. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? นตฺถิฯ
44. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nuppajjittha tassa maggasaccaṃ nuppajjitthāti? Natthi.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.… นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana…pe… nuppajjitthāti? Uppajjittha.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๔๕. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ…เป.…ฯ
45. Yattha dukkhasaccaṃ nuppajjittha…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๔๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
46. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjitthāti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjitthāti?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถฯ สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjittha, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjittha. Suddhāvāsaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca nuppajjittha dukkhasaccañca nuppajjittha.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjitthāti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjitthāti?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน อนภิสเมตาวีนํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถฯ สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne anabhisametāvīnaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjittha, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjittha. Suddhāvāsaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca nuppajjittha dukkhasaccañca nuppajjittha.
๔๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
47. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjitthāti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjitthāti?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย อกุสเล จิเตฺต วตฺตมาเน อนภิสเมตาวีนํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถฯ สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ dutiye akusale citte vattamāne anabhisametāvīnaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjittha, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjittha. Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca nuppajjittha samudayasaccañca nuppajjittha.
(๓) อนาคตวาโร
(3) Anāgatavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๔๘. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
48. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjissati tassa samudayasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjissati. Itaresaṃ tesaṃ dukkhasaccañca uppajjissati samudayasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe…? Āmantā.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjissati tassa maggasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ uppajjissati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccañca uppajjissati maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.… อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe… uppajjissatīti? Āmantā.
๔๙. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
49. (Ka) yassa samudayasaccaṃ uppajjissati tassa maggasaccaṃ uppajjissatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ , โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjissati , no ca tesaṃ maggasaccaṃ uppajjissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccañca uppajjissati maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ uppajjissati tassa samudayasaccaṃ uppajjissatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccañca uppajjissati samudayasaccañca uppajjissati.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๕๐. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ…เป.…ฯ
50. Yattha dukkhasaccaṃ uppajjissati…pe….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๕๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
51. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjissati tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ จตุโวการานํ ปญฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti asaññasattānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjissati. Itaresaṃ catuvokārānaṃ pañcavokārānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjissati samudayasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ…เป.… อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ uppajjissati…pe… uppajjissatīti? Āmantā.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjissati tassa tattha maggasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ อาปายิกานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ, เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti āpāyikānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjissati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti, ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjissati maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ uppajjissati tassa tattha dukkhasaccaṃ uppajjissatīti? Āmantā.
๕๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
52. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ uppajjissati tassa tattha maggasaccaṃ uppajjissatīti?
อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha samudayasaccañca uppajjissati maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ uppajjissati tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjissatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ , โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjissati , no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha maggasaccañca uppajjissati samudayasaccañca uppajjissati.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๕๓. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
53. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjissati tassa samudayasaccaṃ nuppajjissatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ nuppajjissati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjissati. Pacchimacittasamaṅgīnaṃ tesaṃ samudayasaccañca nuppajjissati dukkhasaccañca nuppajjissati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjissati tassa maggasaccaṃ nuppajjissatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nuppajjissati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjissati. Pacchimacittasamaṅgīnaṃ tesaṃ maggasaccañca nuppajjissati dukkhasaccañca nuppajjissati.
๕๔. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
54. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nuppajjissati tassa maggasaccaṃ nuppajjissatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjissati. Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ tesaṃ samudayasaccañca nuppajjissati maggasaccañca nuppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nuppajjissati tassa samudayasaccaṃ nuppajjissatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjissati. Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ tesaṃ maggasaccañca nuppajjissati samudayasaccañca nuppajjissati.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๕๕. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ…เป.…ฯ
55. Yattha dukkhasaccaṃ nuppajjissati…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๕๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
56. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjissatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjissati. Pacchimacittasamaṅgīnaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca nuppajjissati dukkhasaccañca nuppajjissati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjissatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ อาปายิกานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti āpāyikānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjissati. Pacchimacittasamaṅgīnaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca nuppajjissati dukkhasaccañca nuppajjissati.
๕๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ ?
57. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjissatīti ?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjissati. Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca nuppajjissati maggasaccañca nuppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjissatīti?
อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjissati. Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca nuppajjissati samudayasaccañca nuppajjissati.
(๔) ปจฺจุปฺปนฺนาตีตวาโร
(4) Paccuppannātītavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๕๘. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
58. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjati tassa samudayasaccaṃ uppajjitthāti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ uppajjittha tassa dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati. Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca uppajjittha dukkhasaccañca uppajjati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อนภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjati tassa maggasaccaṃ uppajjitthāti? Anabhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ uppajjittha. Abhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca uppajjati maggasaccañca uppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ uppajjittha tassa dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
อภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ อภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Abhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati. Abhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca uppajjittha dukkhasaccañca uppajjati.
๕๙. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
59. (Ka) yassa samudayasaccaṃ uppajjati tassa maggasaccaṃ uppajjitthāti?
อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ uppajjittha. Abhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca uppajjati maggasaccañca uppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ uppajjittha tassa samudayasaccaṃ uppajjatīti?
อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน นิโรธสมาปนฺนานํ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Abhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne nirodhasamāpannānaṃ tesaṃ maggasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjati. Abhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca uppajjittha samudayasaccañca uppajjati.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๖๐. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ…เป.… (ยตฺถกา สทิสา สเพฺพ)ฯ
60. Yattha dukkhasaccaṃ uppajjati…pe… (yatthakā sadisā sabbe).
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๖๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
61. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjati tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjitthāti?
สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส 9 อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อิตเรสํ จตุโวการํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa 10 uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjittha. Itaresaṃ catuvokāraṃ pañcavokāraṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjati samudayasaccañca uppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ uppajjittha tassa tattha dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
จตุโวการา ปญฺจโวการา จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ จตุโวการํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Catuvokārā pañcavokārā cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjati. Catuvokāraṃ pañcavokāraṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca uppajjittha dukkhasaccañca uppajjati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjati tassa tattha maggasaccaṃ uppajjitthāti?
สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อนภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa uppādakkhaṇe anabhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjittha. Abhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjati maggasaccañca uppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ uppajjittha tassa tattha dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
อภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ อภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Abhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjati. Abhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca uppajjittha dukkhasaccañca uppajjati.
๖๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
62. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ uppajjati tassa tattha maggasaccaṃ uppajjitthāti?
อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjittha. Abhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca uppajjati maggasaccañca uppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ uppajjittha tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjatīti?
อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Abhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjati. Abhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca uppajjittha samudayasaccañca uppajjati.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๖๓. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ?
63. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa samudayasaccaṃ nuppajjitthāti?
อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Uppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิฯ
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ nuppajjittha tassa dukkhasaccaṃ nuppajjatīti? Natthi.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa maggasaccaṃ nuppajjitthāti?
อภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถฯ อนภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถฯ
Abhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjittha. Anabhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nuppajjittha tassa dukkhasaccaṃ nuppajjatīti ?
อนภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อนภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Anabhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjittha, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati. Anabhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca nuppajjittha dukkhasaccañca nuppajjati.
๖๔. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ?
64. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nuppajjati tassa maggasaccaṃ nuppajjitthāti?
อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน นิโรธสมาปนฺนานํ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถฯ อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถฯ
Abhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne nirodhasamāpannānaṃ tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjittha. Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ samudayasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nuppajjittha tassa samudayasaccaṃ nuppajjatīti?
อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjittha, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjati. Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ maggasaccañca nuppajjittha samudayasaccañca nuppajjati.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๖๕. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ…เป.…ฯ
65. Yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๖๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ?
66. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjitthāti?
จตุโวการา ปญฺจโวการา จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถฯ สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถฯ
Catuvokārā pañcavokārā cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjittha. Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca nuppajjati samudayasaccañca nuppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjittha, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati. Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca nuppajjittha dukkhasaccañca nuppajjati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjitthāti?
อภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถฯ สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อนภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถฯ
Abhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjittha. Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa bhaṅgakkhaṇe anabhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อนภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อนภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa uppādakkhaṇe anabhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjittha, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati. Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa bhaṅgakkhaṇe anabhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca nuppajjittha dukkhasaccañca nuppajjati.
๖๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ?
67. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ nuppajjati tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjitthāti?
อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถฯ สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถฯ
Abhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjittha. Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne anabhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjatīti?
อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjittha, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjati. Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne anabhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca nuppajjittha samudayasaccañca nuppajjati.
(๕) ปจฺจุปฺปนฺนานาคตวาโร
(5) Paccuppannānāgatavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๖๘. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
68. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjati tassa samudayasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฯ อิตเรสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjissati . Itaresaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca uppajjati samudayasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ uppajjissati tassa dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati. Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca uppajjissati dukkhasaccañca uppajjati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjati tassa maggasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ uppajjissati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca uppajjati maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ uppajjissati tassa dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca uppajjissati dukkhasaccañca uppajjati.
๖๙. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
69. (Ka) yassa samudayasaccaṃ uppajjati tassa maggasaccaṃ uppajjissatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ uppajjissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca uppajjati maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ uppajjissati tassa samudayasaccaṃ uppajjatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย 11 จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye 12 caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ maggasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca uppajjissati samudayasaccañca uppajjati.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๗๐. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ…เป.… (ยตฺถกมฺปิ ยสฺสยตฺถกสทิสํ กาตพฺพํ)ฯ
70. Yattha dukkhasaccaṃ uppajjati…pe… (yatthakampi yassayatthakasadisaṃ kātabbaṃ).
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๗๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ ?
71. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjati tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjissatīti ?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ จตุโวการํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjissati. Itaresaṃ catuvokāraṃ pañcavokāraṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjati samudayasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ uppajjissati tassa tattha dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
จตุโวการา ปญฺจโวการา จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ จตุโวการํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Catuvokārā pañcavokārā cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjati. Catuvokāraṃ pañcavokāraṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca uppajjissati dukkhasaccañca uppajjati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjati tassa tattha maggasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjissati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjati maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ uppajjissati tassa tattha dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca uppajjissati dukkhasaccañca uppajjati.
๗๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
72. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ uppajjati tassa tattha maggasaccaṃ uppajjissatīti?
อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca uppajjati maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ uppajjissati tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca uppajjissati samudayasaccañca uppajjati.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๗๓. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
73. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa samudayasaccaṃ nuppajjissatīti?
สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nuppajjati samudayasaccañca nuppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ nuppajjissati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca nuppajjissati dukkhasaccañca nuppajjati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa maggasaccaṃ nuppajjissatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nuppajjissati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca nuppajjissati dukkhasaccañca nuppajjati.
๗๔. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
74. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nuppajjati tassa maggasaccaṃ nuppajjissatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสานฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissānti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjissati. Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ samudayasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nuppajjissati tassa samudayasaccaṃ nuppajjatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ maggasaccañca nuppajjissati samudayasaccañca nuppajjati.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๗๕. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ…เป.…ฯ
75. Yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๗๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
76. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjissatīti?
จตุโวการา ปญฺจโวการา จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Catuvokārā pañcavokārā cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca nuppajjati samudayasaccañca nuppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca nuppajjissati dukkhasaccañca nuppajjati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjissatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญตฺตา จวนฺตานํ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe asaññattā cavantānaṃ arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca nuppajjissati dukkhasaccañca nuppajjati.
๗๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
77. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ nuppajjati tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjissatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ, อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjissati. Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ, āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca nuppajjati maggasaccañca nuppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjatīti?
อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca nuppajjissati samudayasaccañca nuppajjati.
(๖) อตีตานาคตวาโร
(6) Atītānāgatavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๗๘. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
78. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjittha tassa samudayasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjissati. Itaresaṃ tesaṃ dukkhasaccañca uppajjittha samudayasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ uppajjissati tassa dukkhasaccaṃ uppajjitthāti? Āmantā.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjittha tassa maggasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ maggasaccaṃ uppajjissati . Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccañca uppajjittha maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe…? Āmantā.
๗๙. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ ? อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ, เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
79. (Ka) yassa samudayasaccaṃ uppajjittha tassa maggasaccaṃ uppajjissatīti ? Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ maggasaccaṃ uppajjissati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti, ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccañca uppajjittha maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe…? Āmantā.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๘๐. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ…เป.…ฯ
80. Yattha dukkhasaccaṃ uppajjittha…pe….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๘๑. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
81. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjittha tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ อิตเรสํ จตุโวการานํ ปญฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti asaññasattānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjissati. Itaresaṃ catuvokārānaṃ pañcavokārānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjittha samudayasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ uppajjissati tassa tattha dukkhasaccaṃ uppajjitthāti?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อิตเรสํ จตุโวการานํ ปญฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Suddhāvāsaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjittha. Itaresaṃ catuvokārānaṃ pañcavokārānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca uppajjissati dukkhasaccañca uppajjittha.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjittha tassa tattha maggasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ อาปายิกานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti āpāyikānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjissati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjittha maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ uppajjissati tassa tattha dukkhasaccaṃ uppajjitthāti?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Suddhāvāsaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjittha. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha maggasaccañca uppajjissati dukkhasaccañca uppajjittha.
๘๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
82. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ uppajjittha tassa tattha maggasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ อาปายิกานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti āpāyikānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjittha, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjissati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha samudayasaccañca uppajjittha maggasaccañca uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ uppajjissati tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjitthāti?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne tesaṃ tattha maggasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjittha. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha maggasaccañca uppajjissati samudayasaccañca uppajjittha.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๘๓. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิฯ
83. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjittha tassa samudayasaccaṃ nuppajjissatīti? Natthi.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ nuppajjissati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjitthāti? Uppajjittha.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิฯ
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjittha tassa maggasaccaṃ nuppajjissatīti? Natthi.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nuppajjissati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjitthāti? Uppajjittha.
๘๔. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นตฺถิฯ
84. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nuppajjittha tassa maggasaccaṃ nuppajjissatīti? Natthi.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nuppajjissati tassa samudayasaccaṃ nuppajjitthāti? Uppajjittha.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๘๕. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ…เป.…ฯ
85. Yattha dukkhasaccaṃ nuppajjittha…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๘๖. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
86. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjissatīti? Uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjitthāti? Uppajjittha.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ? อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjissatīti? Uppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjitthāti? Uppajjittha.
๘๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
87. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ nuppajjittha tassa tattha maggasaccaṃ nuppajjissatīti?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjittha, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjissati. Asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca nuppajjittha maggasaccañca nuppajjissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถาติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nuppajjissati tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjitthāti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ อาปายิกานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิตฺถฯ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิตฺถฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti āpāyikānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjittha. Asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca nuppajjissati samudayasaccañca nuppajjittha.
อุปฺปาทวาโรฯ
Uppādavāro.
๒. ปวตฺติ ๒. นิโรธวาโร
2. Pavatti 2. nirodhavāro
(๑) ปจฺจุปฺปนฺนวาโร
(1) Paccuppannavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๘๘. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
88. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nirujjhati tassa samudayasaccaṃ nirujjhatīti?
สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte taṇhāvippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhati. Taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nirujjhati samudayasaccañca nirujjhati.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ nirujjhati tassa dukkhasaccaṃ nirujjhatīti? Āmantā.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nirujjhati tassa maggasaccaṃ nirujjhatīti?
สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต มคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ ปญฺจโวกาเร มคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ ฯ
Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte maggavippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhati. Pañcavokāre maggassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nirujjhati maggasaccañca nirujjhati .
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhati tassa dukkhasaccaṃ nirujjhatīti?
อรูเป มคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ ปญฺจโวกาเร มคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Arūpe maggassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhati. Pañcavokāre maggassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca nirujjhati dukkhasaccañca nirujjhati.
๘๙. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ
89. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nirujjhati tassa maggasaccaṃ nirujjhatīti? No.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhati tassa samudayasaccaṃ nirujjhatīti? No.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๙๐. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
90. Yattha dukkhasaccaṃ nirujjhati tattha samudayasaccaṃ nirujjhatīti?
อสญฺญสเตฺต ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ
Asaññasatte tattha dukkhasaccaṃ nirujjhati…pe….
(ยตฺถกํ อุปฺปาเทปิ นิโรเธปิ อุปฺปาทนิโรเธปิ สทิสํ, นตฺถิ นานากรณํ)ฯ
(Yatthakaṃ uppādepi nirodhepi uppādanirodhepi sadisaṃ, natthi nānākaraṇaṃ).
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๙๑. ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ
91. Yassa yattha dukkhasaccaṃ nirujjhati…pe….
(ยสฺสยตฺถกมฺปิ สทิสํ วิตฺถาเรตพฺพํ)ฯ
(Yassayatthakampi sadisaṃ vitthāretabbaṃ).
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๙๒. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ? อามนฺตาฯ
92. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhati tassa samudayasaccaṃ na nirujjhatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ na nirujjhati tassa dukkhasaccaṃ na nirujjhatīti?
สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte taṇhāvippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ na nirujjhati. Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca na nirujjhati dukkhasaccañca na nirujjhati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhati tassa maggasaccaṃ na nirujjhatīti?
อรูเป มคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป ผลสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Arūpe maggassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhati. Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe phalassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca na nirujjhati maggasaccañca na nirujjhati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhati tassa dukkhasaccaṃ na nirujjhatīti?
สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต มคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป ผลสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte maggavippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ na nirujjhati. Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe phalassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca na nirujjhati dukkhasaccañca na nirujjhati.
๙๓. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
93. (Ka) yassa samudayasaccaṃ na nirujjhati tassa maggasaccaṃ na nirujjhatīti?
มคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สเพฺพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตมคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Maggassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhati. Sabbesaṃ cittassa uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttamaggavippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ samudayasaccañca na nirujjhati maggasaccañca na nirujjhati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhati tassa samudayasaccaṃ na nirujjhatīti?
ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สเพฺพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ มคฺควิปฺปยุตฺตตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhati. Sabbesaṃ cittassa uppādakkhaṇe maggavippayuttataṇhāvippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ maggasaccañca na nirujjhati samudayasaccañca na nirujjhati.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๙๔. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ
94. Yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๙๕. ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ
95. Yassa yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati…pe….
(ยสฺสกมฺปิ 13 ยสฺสยตฺถกมฺปิ สทิสํ, ยสฺสยตฺถเกปิ นิโรธสมาปนฺนานนฺติ เจตํ น กาตพฺพํ)ฯ
(Yassakampi 14 yassayatthakampi sadisaṃ, yassayatthakepi nirodhasamāpannānanti cetaṃ na kātabbaṃ).
(๒) อตีตวาโร
(2) Atītavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๙๖. ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
96. Yassa dukkhasaccaṃ nirujjhittha tassa samudayasaccaṃ nirujjhitthāti? Āmantā.
(ยถา อุปฺปาทวาเร อตีตา ปุจฺฉา อนุโลมมฺปิ ปจฺจนีกมฺปิ วิภตฺตา เอวํ นิโรเธปิ วิภชิตพฺพา, นตฺถิ นานากรณํ)ฯ
(Yathā uppādavāre atītā pucchā anulomampi paccanīkampi vibhattā evaṃ nirodhepi vibhajitabbā, natthi nānākaraṇaṃ).
(๓) อนาคตวาโร
(3) Anāgatavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๙๗. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
97. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nirujjhissati tassa samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ 15 เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti 16 tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhissati. Itaresaṃ tesaṃ dukkhasaccañca nirujjhissati samudayasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe…? Āmantā.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nirujjhissati tassa maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccañca nirujjhissati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.… ฯ อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe… . Āmantā.
๙๘. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
98. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nirujjhissati tassa maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccañca nirujjhissati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhissati tassa samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccañca nirujjhissati samudayasaccañca nirujjhissati.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๙๙. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ…เป.…ฯ
99. Yattha dukkhasaccaṃ nirujjhissati…pe….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๑๐๐. ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
100. Yassa yattha dukkhasaccaṃ nirujjhissati tassa tattha samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ จตุโวการานํ ปญฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ…เป.…ฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti asaññasattānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhissati. Itaresaṃ catuvokārānaṃ pañcavokārānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca nirujjhissati samudayasaccañca nirujjhissati…pe….
(ยสฺสกมฺปิ ยสฺสยตฺถกมฺปิ สทิสํ)ฯ
(Yassakampi yassayatthakampi sadisaṃ).
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๑๐๑. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
101. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhissati tassa samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ na nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ na nirujjhissati. Pacchimacittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca na nirujjhissati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhissati tassa maggasaccaṃ na nirujjhissatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ na nirujjhissati. Pacchimacittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca na nirujjhissati.
๑๐๒. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
102. (Ka) yassa samudayasaccaṃ na nirujjhissati tassa maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ tesaṃ samudayasaccañca na nirujjhissati maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ tesaṃ maggasaccañca na nirujjhissati samudayasaccañca na nirujjhissati.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๑๐๓. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ…เป.…ฯ
103. Yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhissati…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๑๐๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
104. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhissati. Pacchimacittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca na nirujjhissati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha maggasaccaṃ na nirujjhissatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ อาปายิกานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ ปจฺฉิมจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti āpāyikānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhissati. Pacchimacittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca na nirujjhissati.
๑๐๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
105. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca na nirujjhissati maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca na nirujjhissati samudayasaccañca na nirujjhissati.
(๔) ปจฺจุปฺปนฺนาตีตวาโร
(4) Paccuppannātītavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๑๐๖. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
106. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nirujjhati tassa samudayasaccaṃ nirujjhitthāti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ nirujjhittha tassa dukkhasaccaṃ nirujjhatīti?
สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca nirujjhittha dukkhasaccañca nirujjhati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nirujjhati tassa maggasaccaṃ nirujjhitthāti?
อนภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถฯ
Anabhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhittha. Abhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nirujjhati maggasaccañca nirujjhittha.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhittha tassa dukkhasaccaṃ nirujjhatīti?
อภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ อภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Abhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhati. Abhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca nirujjhittha dukkhasaccañca nirujjhati.
๑๐๗. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ?
107. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nirujjhati tassa maggasaccaṃ nirujjhitthāti?
อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถฯ
Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhittha. Abhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca nirujjhati maggasaccañca nirujjhittha.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhittha tassa samudayasaccaṃ nirujjhatīti?
อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน นิโรธสมาปนฺนานํ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Abhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne nirodhasamāpannānaṃ tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhati. Abhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca nirujjhittha samudayasaccañca nirujjhati.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๑๐๘. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ
108. Yattha dukkhasaccaṃ nirujjhati…pe….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๑๐๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ?
109. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nirujjhati tassa tattha samudayasaccaṃ nirujjhitthāti?
สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถฯ อิตเรสํ จตุโวการา ปญฺจโวการา จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhittha. Itaresaṃ catuvokārā pañcavokārā cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca nirujjhati samudayasaccañca nirujjhittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ nirujjhittha tassa tattha dukkhasaccaṃ nirujjhatīti?
จตุโวการํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ จตุโวการา ปญฺจโวการา จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Catuvokāraṃ pañcavokāraṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhati. Catuvokārā pañcavokārā cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca nirujjhittha dukkhasaccañca nirujjhati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nirujjhati tassa tattha maggasaccaṃ nirujjhitthāti?
สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อนภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa bhaṅgakkhaṇe anabhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhittha. Abhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca nirujjhati maggasaccañca nirujjhittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nirujjhittha tassa tattha dukkhasaccaṃ nirujjhatīti?
อภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ อภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Abhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhati. Abhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca nirujjhittha dukkhasaccañca nirujjhati.
๑๑๐. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ?
110. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ nirujjhati tassa tattha maggasaccaṃ nirujjhitthāti?
อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถฯ
Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhittha. Abhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca nirujjhati maggasaccañca nirujjhittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nirujjhittha tassa tattha samudayasaccaṃ nirujjhatīti?
อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Abhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhati. Abhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca nirujjhittha samudayasaccañca nirujjhati.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๑๑๑. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถฯ
111. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhati tassa samudayasaccaṃ na nirujjhitthāti? Nirujjhittha.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ? นตฺถิฯ
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ na nirujjhittha tassa dukkhasaccaṃ na nirujjhatīti? Natthi.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhati tassa maggasaccaṃ na nirujjhitthāti?
อภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถฯ อนภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถฯ
Abhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhittha. Anabhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca na nirujjhati maggasaccañca na nirujjhittha.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhittha tassa dukkhasaccaṃ na nirujjhatīti?
อนภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ อนภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Anabhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhittha, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ na nirujjhati. Anabhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca na nirujjhittha dukkhasaccañca na nirujjhati.
๑๑๒. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
112. (Ka) yassa samudayasaccaṃ na nirujjhati tassa maggasaccaṃ na nirujjhitthāti?
อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน นิโรธสมาปนฺนานํ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถฯ อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถฯ
Abhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne nirodhasamāpannānaṃ tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhittha. Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ samudayasaccañca na nirujjhati maggasaccañca na nirujjhittha.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhittha tassa samudayasaccaṃ na nirujjhatīti?
อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhittha, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhati. Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ maggasaccañca na nirujjhittha samudayasaccañca na nirujjhati.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๑๑๓. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ
113. Yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๑๑๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
114. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati tassa tattha samudayasaccaṃ na nirujjhitthāti?
จตุโวการํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถฯ สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถฯ
Catuvokāraṃ pañcavokāraṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhittha. Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca na nirujjhati samudayasaccañca na nirujjhittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ na nirujjhittha tassa tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhatīti?
สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhittha, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati. Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca na nirujjhittha dukkhasaccañca na nirujjhati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati tassa tattha maggasaccaṃ na nirujjhitthāti?
อภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถฯ สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อนภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถฯ
Abhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhittha. Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa uppādakkhaṇe anabhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca na nirujjhati maggasaccañca na nirujjhittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ na nirujjhittha tassa tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhatīti?
สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อนภิสเมตาวีนํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สุทฺธาวาสานํ อุปปตฺติจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อนภิสเมตาวีนํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa bhaṅgakkhaṇe anabhisametāvīnaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhittha, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati. Suddhāvāsānaṃ upapatticittassa uppādakkhaṇe anabhisametāvīnaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca na nirujjhittha dukkhasaccañca na nirujjhati.
๑๑๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
115. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ na nirujjhati tassa tattha maggasaccaṃ na nirujjhitthāti?
อภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถฯ สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถฯ
Abhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhittha. Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne anabhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca na nirujjhati maggasaccañca na nirujjhittha.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ na nirujjhittha tassa tattha samudayasaccaṃ na nirujjhatīti?
อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน อนภิสเมตาวีนํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Anabhisametāvīnaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhittha, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhati. Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne anabhisametāvīnaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca na nirujjhittha samudayasaccañca na nirujjhati.
(๕) ปจฺจุปฺปนฺนานาคตวาโร
(5) Paccuppannānāgatavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๑๑๖. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
116. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nirujjhati tassa samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhissati. Itaresaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nirujjhati samudayasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ nirujjhatīti?
สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca nirujjhissati dukkhasaccañca nirujjhati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nirujjhati tassa maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nirujjhati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ nirujjhatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca nirujjhissati dukkhasaccañca nirujjhati.
๑๑๗. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
117. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nirujjhati tassa maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca nirujjhati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhissati tassa samudayasaccaṃ nirujjhatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca nirujjhissati samudayasaccañca nirujjhati.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๑๑๘. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ
118. Yattha dukkhasaccaṃ nirujjhati…pe….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๑๑๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
119. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nirujjhati tassa tattha samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ จตุโวการา ปญฺจโวการา จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhissati. Itaresaṃ catuvokārā pañcavokārā cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca nirujjhati samudayasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nirujjhatīti?
จตุโวการํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ จตุโวการา ปญฺจโวการา จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Catuvokāraṃ pañcavokāraṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhati. Catuvokārā pañcavokārā cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca nirujjhissati dukkhasaccañca nirujjhati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nirujjhati tassa tattha maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca nirujjhati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nirujjhatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ , โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati , no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhati. Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca nirujjhissati dukkhasaccañca nirujjhati.
๑๒๐. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
120. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ nirujjhati tassa tattha maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca nirujjhati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nirujjhissati tassa tattha samudayasaccaṃ nirujjhatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca nirujjhissati samudayasaccañca nirujjhati.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๑๒๑. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
121. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhati tassa samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti?
สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca na nirujjhati samudayasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ na nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ na nirujjhatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ na nirujjhati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca na nirujjhati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhati tassa maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati. Arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca na nirujjhati maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ na nirujjhatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ na nirujjhati. Arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca na nirujjhati.
๑๒๒. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
122. (Ka) yassa samudayasaccaṃ na nirujjhati tassa maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ samudayasaccañca na nirujjhati maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa samudayasaccaṃ na nirujjhatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน 17 เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne 18 tesaṃ maggasaccañca na nirujjhissati samudayasaccañca na nirujjhati.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๑๒๓. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ
123. Yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๑๒๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
124. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati tassa tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti?
จตุโวการํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Catuvokāraṃ pañcavokāraṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ arūpe aggamaggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca na nirujjhati samudayasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca na nirujjhati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati tassa tattha maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati. Arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ arūpe aggamaggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca na nirujjhati maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhati. Arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca bhaṅgakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca na nirujjhati.
๑๒๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
125. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ na nirujjhati tassa tattha maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca na nirujjhati maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha samudayasaccaṃ na nirujjhatīti?
อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิติฯ
Āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca na nirujjhissati samudayasaccañca na nirujjhiti.
(๖) อตีตานาคตวาโร
(6) Atītānāgatavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๑๒๖. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
126. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nirujjhittha tassa samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhissati. Itaresaṃ tesaṃ dukkhasaccañca nirujjhittha samudayasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe…? Āmantā.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nirujjhittha tassa maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccañca nirujjhittha maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe…? Āmantā.
๑๒๗. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
127. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nirujjhittha tassa maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccañca nirujjhittha maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe…? Āmantā.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๑๒๘. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ…เป.…ฯ
128. Yattha dukkhasaccaṃ nirujjhittha…pe….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๑๒๙. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
129. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nirujjhittha tassa tattha samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ จตุโวการานํ ปญฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti asaññasattānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhissati. Itaresaṃ catuvokārānaṃ pañcavokārānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca nirujjhittha samudayasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nirujjhitthāti ?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถฯ อิตเรสํ จตุโวการานํ ปญฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถฯ
Suddhāvāsaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhittha. Itaresaṃ catuvokārānaṃ pañcavokārānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca nirujjhissati dukkhasaccañca nirujjhittha.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nirujjhittha tassa tattha maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ อาปายิกานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti āpāyikānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha dukkhasaccañca nirujjhittha maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nirujjhitthāti?
สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถฯ
Suddhāvāsaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nirujjhittha. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha maggasaccañca nirujjhissati dukkhasaccañca nirujjhittha.
๑๓๐. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
130. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ nirujjhittha tassa tattha maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ อาปายิกานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti āpāyikānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhittha, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha samudayasaccañca nirujjhittha maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติฯ
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nirujjhissati tassa tattha samudayasaccaṃ nirujjhitthāti.
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิตฺถฯ
Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhittha. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ tattha maggasaccañca nirujjhissati samudayasaccañca nirujjhittha.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๑๓๑. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ? นตฺถิฯ
131. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhittha tassa samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti? Natthi.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ na nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ na nirujjhitthāti? Nirujjhittha.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ ? นตฺถิฯ
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ na nirujjhittha tassa maggasaccaṃ na nirujjhissatīti ? Natthi.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ na nirujjhitthāti? Nirujjhittha.
๑๓๒. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ? นตฺถิฯ
132. (Ka) yassa samudayasaccaṃ na nirujjhittha tassa maggasaccaṃ na nirujjhissatīti? Natthi.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa samudayasaccaṃ na nirujjhitthāti? Nirujjhittha.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๑๓๓. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ…เป.…ฯ
133. Yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhittha…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๑๓๔. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ? นิรุชฺฌิสฺสติฯ
134. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhittha tassa tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti? Nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhitthāti? Nirujjhittha.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ? นิรุชฺฌิสฺสติฯ
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ na nirujjhittha tassa tattha maggasaccaṃ na nirujjhissatīti? Nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ? นิรุชฺฌิตฺถฯ
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ na nirujjhitthāti? Nirujjhittha.
๑๓๕. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
135. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ na nirujjhittha tassa tattha maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāne tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhittha, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati. Asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca na nirujjhittha maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถาติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha samudayasaccaṃ na nirujjhitthāti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ อาปายิกานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิตฺถฯ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิตฺถฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti āpāyikānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhittha. Asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca na nirujjhissati samudayasaccañca na nirujjhittha.
นิโรธวาโรฯ
Nirodhavāro.
๒. ปวตฺติ ๓. อุปฺปาทนิโรธวาโร
2. Pavatti 3. uppādanirodhavāro
(๑) ปจฺจุปฺปนฺนวาโร
(1) Paccuppannavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๑๓๖. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ
136. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjati tassa samudayasaccaṃ nirujjhatīti? No.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ? โนฯ
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ nirujjhati tassa dukkhasaccaṃ uppajjatīti? No.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjati tassa maggasaccaṃ nirujjhatīti? No.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ? โนฯ
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhati tassa dukkhasaccaṃ uppajjatīti? No.
๑๓๗. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ
137. (Ka) yassa samudayasaccaṃ uppajjati tassa maggasaccaṃ nirujjhatīti? No.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ? โนฯ
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhati tassa samudayasaccaṃ uppajjatīti? No.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๑๓๘. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ?
138. Yattha dukkhasaccaṃ uppajjati tattha samudayasaccaṃ nirujjhatīti?
อสญฺญสเตฺต ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ
Asaññasatte tattha dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tattha samudayasaccaṃ nirujjhati…pe….
(ยตฺถกํ อุปฺปาทวาเรปิ นิโรธวาเรปิ อุปฺปาทนิโรธวาเรปิ สทิสํ นตฺถิ นานากรณํ)ฯ
(Yatthakaṃ uppādavārepi nirodhavārepi uppādanirodhavārepi sadisaṃ natthi nānākaraṇaṃ).
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๑๓๙. ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌตีติ? โนฯ
139. Yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjati tassa tattha samudayasaccaṃ nirujjhatīti? No.
(ยสฺสกมฺปิ ยสฺสยตฺถกมฺปิ สทิสํ)ฯ
(Yassakampi yassayatthakampi sadisaṃ).
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๑๔๐. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
140. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa samudayasaccaṃ na nirujjhatīti?
ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Taṇhāya bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte taṇhāvippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nuppajjati samudayasaccañca na nirujjhati.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ na nirujjhati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte taṇhāvippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca na nirujjhati dukkhasaccañca nuppajjati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa maggasaccaṃ na nirujjhatīti?
มคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต มคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Maggassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte maggavippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nuppajjati maggasaccañca na nirujjhati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต มคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati. Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte maggavippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca na nirujjhati dukkhasaccañca nuppajjati.
๑๔๑. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?
141. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nuppajjati tassa maggasaccaṃ na nirujjhatīti?
มคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ มคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ
Maggassa bhaṅgakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhati. Taṇhāvippayuttacittassa uppādakkhaṇe maggavippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ samudayasaccañca nuppajjati maggasaccañca na nirujjhati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhati tassa samudayasaccaṃ nuppajjatīti?
ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ มคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjati. Maggavippayuttacittassa bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacittassa uppādakkhaṇe nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ maggasaccañca na nirujjhati samudayasaccañca nuppajjati.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๑๔๒. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ…เป.…ฯ
142. Yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๑๔๓. ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ…เป.…ฯ
143. Yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati…pe….
(ยสฺสกมฺปิ ยสฺสยตฺถกมฺปิ สทิสํ, ยสฺสยตฺถเกปิ นิโรธสมาปนฺนานนฺติ น กาตพฺพํ)ฯ
(Yassakampi yassayatthakampi sadisaṃ, yassayatthakepi nirodhasamāpannānanti na kātabbaṃ).
(๒) อตีตวาโร
(2) Atītavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๑๔๔. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
144. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjittha tassa samudayasaccaṃ nirujjhitthāti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe…? Āmantā.
(อตีตา ปุจฺฉา ยถา อุปฺปาทวาเร วิภตฺตา เอวํ อุปฺปาทนิโรธวาเรปิ อนุโลมมฺปิ ปจฺจนีกมฺปิ วิภชิตพฺพํ)ฯ
(Atītā pucchā yathā uppādavāre vibhattā evaṃ uppādanirodhavārepi anulomampi paccanīkampi vibhajitabbaṃ).
(๓) อนาคตวาโร
(3) Anāgatavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๑๔๕. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
145. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjissati tassa samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhissati. Itaresaṃ tesaṃ dukkhasaccañca uppajjissati samudayasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe…? Āmantā.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjissati tassa maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ dukkhasaccañca uppajjissati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yassa vā pana…pe…? Āmantā.
๑๔๖. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
146. (Ka) yassa samudayasaccaṃ uppajjissati tassa maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjissati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccañca uppajjissati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhissati tassa samudayasaccaṃ uppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccañca nirujjhissati samudayasaccañca uppajjissati.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๑๔๗. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ…เป.…ฯ
147. Yattha dukkhasaccaṃ uppajjissati…pe….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๑๔๘. ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
148. Yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjissati tassa tattha samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ …เป.… อิตเรสํ จตุโวการานํ ปญฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ…เป.…ฯ (ยสฺสกมฺปิ ยสฺสยตฺถกมฺปิ สทิสํ)ฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti asaññasattānaṃ tesaṃ tattha …pe… itaresaṃ catuvokārānaṃ pañcavokārānaṃ tesaṃ tattha…pe…. (Yassakampi yassayatthakampi sadisaṃ).
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๑๔๙. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
149. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjissati tassa samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ na nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคีนํ อรหนฺตานํ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggasamaṅgīnaṃ arahantānaṃ yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjissati. Pacchimacittasamaṅgīnaṃ tesaṃ samudayasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca nuppajjissati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjissati tassa maggasaccaṃ na nirujjhissatīti? Āmantā.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ ปจฺฉิมจิตฺตสมงฺคีนํ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjissati. Pacchimacittasamaṅgīnaṃ tesaṃ maggasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca nuppajjissati.
๑๕๐. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
150. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nuppajjissati tassa maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjissati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ tesaṃ samudayasaccañca nuppajjissati maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa samudayasaccaṃ nuppajjissatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ tesaṃ maggasaccañca na nirujjhissati samudayasaccañca nuppajjissati.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๑๕๑. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ…เป.…ฯ
151. Yattha dukkhasaccaṃ nuppajjissati…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๑๕๒. ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชิสฺสติ…เป.…ฯ
152. Yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjissati…pe….
(ยสฺสกมฺปิ ยสฺสยตฺถกมฺปิ สทิสํ, สมุทยสจฺจํ มคฺคสจฺจํ นานากรณํ, อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ, อรหนฺตานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชิสฺสติ)ฯ
(Yassakampi yassayatthakampi sadisaṃ, samudayasaccaṃ maggasaccaṃ nānākaraṇaṃ, aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe, arahantānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca na nirujjhissati samudayasaccañca nuppajjissati).
(๔) ปจฺจุปฺปนฺนาตีตวาโร
(4) Paccuppannātītavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๑๕๓. ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
153. Yassa dukkhasaccaṃ uppajjati tassa samudayasaccaṃ nirujjhitthāti? Āmantā.
ยสฺส วา ปน…เป.…ฯ
Yassa vā pana…pe….
(ปจฺจุปฺปนฺนอตีตา 19 ปุจฺฉา อุปฺปาทวาเรปิ อุปฺปาทนิโรธวาเรปิ ยสฺสกมฺปิ ยตฺถกมฺปิ ยสฺสยตฺถกมฺปิ อนุโลมมฺปิ ปจฺจนีกมฺปิ สทิสํ, อสโมฺมหเนฺตน วิภชิตพฺพา)ฯ
(Paccuppannaatītā 20 pucchā uppādavārepi uppādanirodhavārepi yassakampi yatthakampi yassayatthakampi anulomampi paccanīkampi sadisaṃ, asammohantena vibhajitabbā).
(๕) ปจฺจุปฺปนฺนานาคตวาโร
(5) Paccuppannānāgatavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๑๕๔. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
154. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjati tassa samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อิตเรสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhissati. Itaresaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca uppajjati samudayasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ สเพฺพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati. Sabbesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca nirujjhissati dukkhasaccañca uppajjati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ uppajjati tassa maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca uppajjati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ uppajjati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca nirujjhissati dukkhasaccañca uppajjati.
๑๕๕. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
155. (Ka) yassa samudayasaccaṃ uppajjati tassa maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca uppajjati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ nirujjhissati tassa samudayasaccaṃ uppajjatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ maggasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ uppajjati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca nirujjhissati samudayasaccañca uppajjati.
(ข) อนุโลมโอกาโส
(Kha) anulomaokāso
๑๕๖. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ…เป.…ฯ
156. Yattha dukkhasaccaṃ uppajjati…pe….
(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา
(Ga) anulomapuggalokāsā
๑๕๗. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
157. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjati tassa tattha samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ…เป.… อิตเรสํ จตุโวการํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ…เป.…ฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ…pe… itaresaṃ catuvokāraṃ pañcavokāraṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ…pe….
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
จตุโวการา ปญฺจโวการา จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ จตุโวการํ ปญฺจโวการํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Catuvokārā pañcavokārā cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjati. Catuvokāraṃ pañcavokāraṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca nirujjhissati dukkhasaccañca uppajjati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ uppajjati tassa tattha maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccañca uppajjati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ uppajjatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ uppajjati. Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca nirujjhissati dukkhasaccañca uppajjati.
๑๕๘. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
158. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ uppajjati tassa tattha maggasaccaṃ nirujjhissatīti?
อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha samudayasaccañca uppajjati maggasaccañca nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ nirujjhissati tassa tattha samudayasaccaṃ uppajjatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชติฯ เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ tattha maggasaccaṃ nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ uppajjati. Ye maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccañca nirujjhissati samudayasaccañca uppajjati.
(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล
(Gha) paccanīkapuggalo
๑๕๙. (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
159. (Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti?
สเพฺพสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Sabbesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nuppajjati samudayasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana samudayasaccaṃ na nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ samudayasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca nuppajjati.
(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคผลสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggaphalassa uppādakkhaṇe tesaṃ dukkhasaccañca nuppajjati maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคผลสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ dukkhasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggaphalassa uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca nuppajjati.
๑๖๐. (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
160. (Ka) yassa samudayasaccaṃ nuppajjati tassa maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne nirodhasamāpannānaṃ asaññasattānaṃ tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ samudayasaccañca nuppajjati maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa samudayasaccaṃ nuppajjatīti?
เย ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Ye puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ samudayasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ maggasaccañca na nirujjhissati samudayasaccañca nuppajjati.
(ง) ปจฺจนีกโอกาโส
(Ṅa) paccanīkaokāso
๑๖๑. ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ…เป.…ฯ
161. Yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati…pe….
(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา
(Ca) paccanīkapuggalokāsā
๑๖๒. (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
162. (Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissatīti?
จตุโวการา ปญฺจโวการา จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Catuvokārā pañcavokārā cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca nuppajjati samudayasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคมคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ upapajjantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggamaggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca nuppajjati.
(ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
(Ka) yassa yattha dukkhasaccaṃ nuppajjati tassa tattha maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ ตสฺส จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป มคฺคสฺส จ ผลสฺส จ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคผลสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตา 21 จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti tassa cittassa bhaṅgakkhaṇe ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe maggassa ca phalassa ca uppādakkhaṇe tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggaphalassa uppādakkhaṇe asaññasattā 22 cavantānaṃ tesaṃ tattha dukkhasaccañca nuppajjati maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha dukkhasaccaṃ nuppajjatīti?
อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตํ 23 อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ จวนฺตานํ ปวเตฺต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อรูเป อคฺคผลสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตา จวนฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ ทุกฺขสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Arahantānaṃ cittassa uppādakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ upapajjantānaṃ pavatte cittassa uppādakkhaṇe asaññasattaṃ 24 upapajjantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha dukkhasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ cittassa bhaṅgakkhaṇe āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ cavantānaṃ pavatte cittassa bhaṅgakkhaṇe arūpe aggaphalassa uppādakkhaṇe asaññasattā cavantānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca na nirujjhissati dukkhasaccañca nuppajjati.
๑๖๓. (ก) ยสฺส ยตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
163. (Ka) yassa yattha samudayasaccaṃ nuppajjati tassa tattha maggasaccaṃ na nirujjhissatīti?
อคฺคมคฺคสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ยสฺส จิตฺตสฺส อนนฺตรา อคฺคมคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เย จเญฺญ มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติฯ
Aggamaggassa uppādakkhaṇe yassa cittassa anantarā aggamaggaṃ paṭilabhissanti ye caññe maggaṃ paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjati, no ca tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha samudayasaccañca nuppajjati maggasaccañca na nirujjhissati.
(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชตีติ?
(Kha) yassa vā pana yattha maggasaccaṃ na nirujjhissati tassa tattha samudayasaccaṃ nuppajjatīti?
อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌิสฺสติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ อคฺคมคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ อรหนฺตานํ อาปายิกานํ เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เตสํ ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิเตฺต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌิสฺสติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ
Āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya uppādakkhaṇe tesaṃ tattha maggasaccaṃ na nirujjhissati, no ca tesaṃ tattha samudayasaccaṃ nuppajjati. Aggamaggassa bhaṅgakkhaṇe arahantānaṃ āpāyikānaṃ ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti tesaṃ taṇhāya bhaṅgakkhaṇe taṇhāvippayuttacitte vattamāne asaññasattānaṃ tesaṃ tattha maggasaccañca na nirujjhissati samudayasaccañca nuppajjati.
(๖) อตีตานาคตวาโร
(6) Atītānāgatavāro
(ก) อนุโลมปุคฺคโล
(Ka) anulomapuggalo
๑๖๔. ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิสฺสตีติ?
164. Yassa dukkhasaccaṃ uppajjittha tassa samudayasaccaṃ nirujjhissatīti?
(ยถา นิโรธวาเร อตีตานาคตา 25 ปุจฺฉา อนุโลมมฺปิ ปจฺจนีกมฺปิ วิภตฺตา เอวํ อุปฺปาทนิโรธวาเรปิ อสโมฺมหเนฺตน วิภชิตพฺพํ)ฯ
(Yathā nirodhavāre atītānāgatā 26 pucchā anulomampi paccanīkampi vibhattā evaṃ uppādanirodhavārepi asammohantena vibhajitabbaṃ).
อุปฺปาทนิโรธวาโรฯ
Uppādanirodhavāro.
ปวตฺติวาโร นิฎฺฐิโตฯ
Pavattivāro niṭṭhito.
๓. ปริญฺญาวาโร
3. Pariññāvāro
๑. ปจฺจุปฺปนฺนวาโร
1. Paccuppannavāro
๑๖๕. (ก) โย ทุกฺขสจฺจํ ปริชานาติ โส สมุทยสจฺจํ ปชหตีติ? อามนฺตาฯ
165. (Ka) yo dukkhasaccaṃ parijānāti so samudayasaccaṃ pajahatīti? Āmantā.
(ข) โย วา ปน สมุทยสจฺจํ ปชหติ โส ทุกฺขสจฺจํ ปริชานาตีติ? อามนฺตาฯ
(Kha) yo vā pana samudayasaccaṃ pajahati so dukkhasaccaṃ parijānātīti? Āmantā.
(ก) โย ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานาติ โส สมุทยสจฺจํ นปฺปชหตีติ? อามนฺตาฯ
(Ka) yo dukkhasaccaṃ na parijānāti so samudayasaccaṃ nappajahatīti? Āmantā.
(ข) โย วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yo vā pana…pe…? Āmantā.
๒. อตีตวาโร
2. Atītavāro
๑๖๖. (ก) โย ทุกฺขสจฺจํ ปริชานิตฺถ โส สมุทยสจฺจํ ปชหิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
166. (Ka) yo dukkhasaccaṃ parijānittha so samudayasaccaṃ pajahitthāti? Āmantā.
(ข) โย วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yo vā pana…pe…? Āmantā.
(ก) โย ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานิตฺถ โส สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิตฺถาติ? อามนฺตาฯ
(Ka) yo dukkhasaccaṃ na parijānittha so samudayasaccaṃ nappajahitthāti? Āmantā.
(ข) โย วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yo vā pana…pe…? Āmantā.
๓. อนาคตวาโร
3. Anāgatavāro
๑๖๗. (ก) โย ทุกฺขสจฺจํ ปริชานิสฺสติ โส สมุทยสจฺจํ ปชหิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
167. (Ka) yo dukkhasaccaṃ parijānissati so samudayasaccaṃ pajahissatīti? Āmantā.
(ข) โย วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yo vā pana…pe…? Āmantā.
(ก) โย ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานิสฺสติ โส สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิสฺสตีติ? อามนฺตาฯ
(Ka) yo dukkhasaccaṃ na parijānissati so samudayasaccaṃ nappajahissatīti? Āmantā.
(ข) โย วา ปน…เป.…? อามนฺตาฯ
(Kha) yo vā pana…pe…? Āmantā.
๔. ปจฺจุปฺปนฺนาตีตวาโร
4. Paccuppannātītavāro
๑๖๘. (ก) โย ทุกฺขสจฺจํ ปริชานาติ โส สมุทยสจฺจํ ปชหิตฺถาติ? โนฯ
168. (Ka) yo dukkhasaccaṃ parijānāti so samudayasaccaṃ pajahitthāti? No.
(ข) โย วา ปน สมุทยสจฺจํ ปชหิตฺถ โส ทุกฺขสจฺจํ ปริชานาตีติ? โนฯ
(Kha) yo vā pana samudayasaccaṃ pajahittha so dukkhasaccaṃ parijānātīti? No.
(ก) โย ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานาติ โส สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิตฺถาติ?
(Ka) yo dukkhasaccaṃ na parijānāti so samudayasaccaṃ nappajahitthāti?
อรหา ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานาติ, โน จ สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิตฺถฯ อคฺคมคฺคสมงฺคิญฺจ อรหนฺตญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา ทุกฺขสจฺจญฺจ น ปริชานนฺติ สมุทยสจฺจญฺจ นปฺปชหิตฺถฯ
Arahā dukkhasaccaṃ na parijānāti, no ca samudayasaccaṃ nappajahittha. Aggamaggasamaṅgiñca arahantañca ṭhapetvā avasesā puggalā dukkhasaccañca na parijānanti samudayasaccañca nappajahittha.
(ข) โย วา ปน สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิตฺถ โส ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานาตีติ?
(Kha) yo vā pana samudayasaccaṃ nappajahittha so dukkhasaccaṃ na parijānātīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคี สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิตฺถ, โน จ ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานาติฯ อคฺคมคฺคสมงฺคิญฺจ อรหนฺตญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา สมุทยสจฺจญฺจ นปฺปชหิตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ น ปริชานนฺติฯ
Aggamaggasamaṅgī samudayasaccaṃ nappajahittha, no ca dukkhasaccaṃ na parijānāti. Aggamaggasamaṅgiñca arahantañca ṭhapetvā avasesā puggalā samudayasaccañca nappajahittha dukkhasaccañca na parijānanti.
๕. ปจฺจุปฺปนฺนานาคตวาโร
5. Paccuppannānāgatavāro
๑๖๙. (ก) โย ทุกฺขสจฺจํ ปริชานาติ โส สมุทยสจฺจํ ปชหิสฺสตีติ? โนฯ
169. (Ka) yo dukkhasaccaṃ parijānāti so samudayasaccaṃ pajahissatīti? No.
(ข) โย วา ปน สมุทยสจฺจํ ปชหิสฺสติ โส ทุกฺขสจฺจํ ปริชานาตีติ? โนฯ
(Kha) yo vā pana samudayasaccaṃ pajahissati so dukkhasaccaṃ parijānātīti? No.
(ก) โย ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานาติ โส สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิสฺสตีติ?
(Ka) yo dukkhasaccaṃ na parijānāti so samudayasaccaṃ nappajahissatīti?
เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เต ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานนฺติ, โน จ สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิสฺสนฺติฯ อรหา เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เต ทุกฺขสจฺจญฺจ น ปริชานนฺติ สมุทยสจฺจญฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติฯ
Ye maggaṃ paṭilabhissanti te dukkhasaccaṃ na parijānanti, no ca samudayasaccaṃ nappajahissanti. Arahā ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti te dukkhasaccañca na parijānanti samudayasaccañca nappajahissanti.
(ข) โย วา ปน สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิสฺสติ โส ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานาตีติ?
(Kha) yo vā pana samudayasaccaṃ nappajahissati so dukkhasaccaṃ na parijānātīti?
อคฺคมคฺคสมงฺคี สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิสฺสติ, โน จ ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานาติฯ อรหา เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เต สมุทยสจฺจญฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น ปริชานนฺติฯ
Aggamaggasamaṅgī samudayasaccaṃ nappajahissati, no ca dukkhasaccaṃ na parijānāti. Arahā ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti te samudayasaccañca nappajahissanti dukkhasaccañca na parijānanti.
๖. อตีตานาคตวาโร
6. Atītānāgatavāro
๑๗๐. (ก) โย ทุกฺขสจฺจํ ปริชานิตฺถ โส สมุทยสจฺจํ ปชหิสฺสตีติ? โนฯ
170. (Ka) yo dukkhasaccaṃ parijānittha so samudayasaccaṃ pajahissatīti? No.
(ข) โย วา ปน สมุทยสจฺจํ ปชหิสฺสติ โส ทุกฺขสจฺจํ ปริชานิตฺถาติ? โนฯ
(Kha) yo vā pana samudayasaccaṃ pajahissati so dukkhasaccaṃ parijānitthāti? No.
(ก) โย ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานิตฺถ โส สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิสฺสตีติ?
(Ka) yo dukkhasaccaṃ na parijānittha so samudayasaccaṃ nappajahissatīti?
เย มคฺคํ ปฎิลภิสฺสนฺติ เต ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานิตฺถ, โน จ เต สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิสฺสนฺติฯ อคฺคมคฺคสมงฺคี เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เต ทุกฺขสจฺจญฺจ น ปริชานิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติฯ
Ye maggaṃ paṭilabhissanti te dukkhasaccaṃ na parijānittha, no ca te samudayasaccaṃ nappajahissanti. Aggamaggasamaṅgī ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti te dukkhasaccañca na parijānittha samudayasaccañca nappajahissanti.
(ข) โย วา ปน สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิสฺสติ โส ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานิตฺถาติ?
(Kha) yo vā pana samudayasaccaṃ nappajahissati so dukkhasaccaṃ na parijānitthāti?
อรหา สมุทยสจฺจํ นปฺปชหิสฺสติ, โน จ ทุกฺขสจฺจํ น ปริชานิตฺถฯ อคฺคมคฺคสมงฺคี เย จ ปุถุชฺชนา มคฺคํ น ปฎิลภิสฺสนฺติ เต สมุทยสจฺจญฺจ นปฺปชหิสฺสนฺติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น ปริชานิตฺถฯ
Arahā samudayasaccaṃ nappajahissati, no ca dukkhasaccaṃ na parijānittha. Aggamaggasamaṅgī ye ca puthujjanā maggaṃ na paṭilabhissanti te samudayasaccañca nappajahissanti dukkhasaccañca na parijānittha.
ปริญฺญาวาโรฯ
Pariññāvāro.
สจฺจยมกํ นิฎฺฐิตํฯ
Saccayamakaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๕. สจฺจยมกํ • 5. Saccayamakaṃ
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๕. สจฺจยมกํ • 5. Saccayamakaṃ
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๕. สจฺจยมกํ • 5. Saccayamakaṃ