Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā

    സച്ഛികാതബ്ബനിദ്ദേസവണ്ണനാ

    Sacchikātabbaniddesavaṇṇanā

    ൨൯. സച്ഛികാതബ്ബനിദ്ദേസേ ദസ ഏകുത്തരവിസ്സജ്ജനാനി പടിലാഭസച്ഛികിരിയാവസേന വുത്താനി. തത്ഥ അകുപ്പാ ചേതോവിമുത്തീതി അരഹത്തഫലവിമുത്തി. സാ ഹി ന കുപ്പതി ന ചലതി ന പരിഹായതീതി അകുപ്പാ, സബ്ബകിലേസേഹി ചിത്തസ്സ വിമുത്തത്താ ചേതോവിമുത്തീതി വുച്ചതി. വിജ്ജാതി തിസ്സോ വിജ്ജാ. വിമുത്തീതി ദസുത്തരപരിയായേന അരഹത്തഫലം വുത്തം, സങ്ഗീതിപരിയായേന പന ‘‘വിമുത്തീതി ദ്വേ വിമുത്തിയോ ചിത്തസ്സ ച അധിമുത്തി നിബ്ബാനഞ്ചാ’’തി (ദീ॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൩.൩൦൪) വുത്തം. ഏത്ഥ ച അട്ഠ സമാപത്തിയോ നീവരണാദീഹി സുട്ഠു വിമുത്തത്താ വിമുത്തി നാമ, നിബ്ബാനം സബ്ബസങ്ഖതതോ വിമുത്തത്താ വിമുത്തി നാമ. തിസ്സോ വിജ്ജാതി പുബ്ബേനിവാസാനുസ്സതിഞാണം വിജ്ജാ സത്താനം ചുതൂപപാതേ ഞാണം വിജ്ജാ ആസവാനം ഖയേ ഞാണം വിജ്ജാ. തമവിജ്ഝനട്ഠേന വിജ്ജാ, വിദിതകരണട്ഠേനാപി വിജ്ജാ. പുബ്ബേനിവാസാനുസ്സതിഞാണഞ്ഹി ഉപ്പജ്ജമാനം പുബ്ബേനിവാസം ഛാദേത്വാ ഠിതം തമം വിജ്ഝതി, പുബ്ബേനിവാസഞ്ച വിദിതം കരോതീതി വിജ്ജാ. ചുതൂപപാതേ ഞാണം ചുതിപടിസന്ധിച്ഛാദകം തമം വിജ്ഝതി, ചുതൂപപാതഞ്ച വിദിതം കരോതീതി വിജ്ജാ. ആസവാനം ഖയേ ഞാണം ചതുസച്ചച്ഛാദകം തമം വിജ്ഝതി, ചതുസച്ചധമ്മേ ച വിദിതം കരോതീതി വിജ്ജാ. ചത്താരി സാമഞ്ഞഫലാനീതി സോതാപത്തിഫലം, സകദാഗാമിഫലം, അനാഗാമിഫലം, അരഹത്തഫലം. പാപധമ്മേ സമേതി വിനാസേതീതി സമണോ, സമണസ്സ ഭാവോ സാമഞ്ഞം. ചതുന്നം അരിയമഗ്ഗാനമേതം നാമം. സാമഞ്ഞസ്സ ഫലാനി സാമഞ്ഞഫലാനി.

    29. Sacchikātabbaniddese dasa ekuttaravissajjanāni paṭilābhasacchikiriyāvasena vuttāni. Tattha akuppā cetovimuttīti arahattaphalavimutti. Sā hi na kuppati na calati na parihāyatīti akuppā, sabbakilesehi cittassa vimuttattā cetovimuttīti vuccati. Vijjāti tisso vijjā. Vimuttīti dasuttarapariyāyena arahattaphalaṃ vuttaṃ, saṅgītipariyāyena pana ‘‘vimuttīti dve vimuttiyo cittassa ca adhimutti nibbānañcā’’ti (dī. ni. aṭṭha. 3.304) vuttaṃ. Ettha ca aṭṭha samāpattiyo nīvaraṇādīhi suṭṭhu vimuttattā vimutti nāma, nibbānaṃ sabbasaṅkhatato vimuttattā vimutti nāma. Tisso vijjāti pubbenivāsānussatiñāṇaṃ vijjā sattānaṃ cutūpapāte ñāṇaṃ vijjā āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ vijjā. Tamavijjhanaṭṭhena vijjā, viditakaraṇaṭṭhenāpi vijjā. Pubbenivāsānussatiñāṇañhi uppajjamānaṃ pubbenivāsaṃ chādetvā ṭhitaṃ tamaṃ vijjhati, pubbenivāsañca viditaṃ karotīti vijjā. Cutūpapāte ñāṇaṃ cutipaṭisandhicchādakaṃ tamaṃ vijjhati, cutūpapātañca viditaṃ karotīti vijjā. Āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ catusaccacchādakaṃ tamaṃ vijjhati, catusaccadhamme ca viditaṃ karotīti vijjā. Cattāri sāmaññaphalānīti sotāpattiphalaṃ, sakadāgāmiphalaṃ, anāgāmiphalaṃ, arahattaphalaṃ. Pāpadhamme sameti vināsetīti samaṇo, samaṇassa bhāvo sāmaññaṃ. Catunnaṃ ariyamaggānametaṃ nāmaṃ. Sāmaññassa phalāni sāmaññaphalāni.

    പഞ്ച ധമ്മക്ഖന്ധാതി സീലക്ഖന്ധോ, സമാധിക്ഖന്ധോ, പഞ്ഞാക്ഖന്ധോ, വിമുത്തിക്ഖന്ധോ, വിമുത്തിഞാണദസ്സനക്ഖന്ധോ. ധമ്മക്ഖന്ധാതി ധമ്മവിഭാഗാ ധമ്മകോട്ഠാസാ. സീലക്ഖന്ധാദീസുപി ഏസേവ നയോ. ലോകിയലോകുത്തരാ സീലസമാധിപഞ്ഞാ ഏവ സീലസമാധിപഞ്ഞാക്ഖന്ധാ . സമുച്ഛേദപടിപ്പസ്സദ്ധിനിസ്സരണവിമുത്തിയോ ഏവ വിമുത്തിക്ഖന്ധോ. തിവിധാ വിമുത്തിപച്ചവേക്ഖണാ ഏവ വിമുത്തിഞാണദസ്സനക്ഖന്ധോ. സോ ലോകിയോ ഏവ. ജാനനട്ഠേന ഞാണമേവ ദസ്സനട്ഠേന ദസ്സനന്തി ഞാണദസ്സനം, വിമുത്തീനം ഞാണദസ്സനം വിമുത്തിഞാണദസ്സനന്തി വുച്ചതി. വിക്ഖമ്ഭനതദങ്ഗവിമുത്തിയോ പന സമാധിപഞ്ഞാക്ഖന്ധേഹേവ സങ്ഗഹിതാ. ഇമേ പഞ്ച ധമ്മക്ഖന്ധാ സേക്ഖാനം സേക്ഖാ, അസേക്ഖാനം അസേക്ഖാതി വുത്താ. ഏതേസു ഹി ലോകിയാ ച നിസ്സരണവിമുത്തി ച നേവസേക്ഖാനാസേക്ഖാ. സേക്ഖാ ഹോന്താപി സേക്ഖാനം ഇമേ ഇതി സേക്ഖാ, അസേക്ഖാനം ഇമേ ഇതി അസേക്ഖാതി വുച്ചന്തി. ‘‘സേക്ഖേന വിമുത്തിക്ഖന്ധേന സമന്നാഗതോ ഹോതീ’’തി ഏത്ഥ പന നിസ്സരണവിമുത്തിയാ ആരമ്മണകരണവസേന സമന്നാഗതോതി വേദിതബ്ബോ. ഛ അഭിഞ്ഞാതി ഛ അധികാനി ഞാണാനി. കതമാ ഛ? ഇദ്ധിവിധഞാണം , ദിബ്ബസോതധാതുഞാണം, പുബ്ബേനിവാസാനുസ്സതിഞാണം, ചേതോപരിയഞാണം, ദിബ്ബചക്ഖുഞാണം, ആസവാനം ഖയേ ഞാണന്തി ഇമാ ഛ.

    Pañca dhammakkhandhāti sīlakkhandho, samādhikkhandho, paññākkhandho, vimuttikkhandho, vimuttiñāṇadassanakkhandho. Dhammakkhandhāti dhammavibhāgā dhammakoṭṭhāsā. Sīlakkhandhādīsupi eseva nayo. Lokiyalokuttarā sīlasamādhipaññā eva sīlasamādhipaññākkhandhā . Samucchedapaṭippassaddhinissaraṇavimuttiyo eva vimuttikkhandho. Tividhā vimuttipaccavekkhaṇā eva vimuttiñāṇadassanakkhandho. So lokiyo eva. Jānanaṭṭhena ñāṇameva dassanaṭṭhena dassananti ñāṇadassanaṃ, vimuttīnaṃ ñāṇadassanaṃ vimuttiñāṇadassananti vuccati. Vikkhambhanatadaṅgavimuttiyo pana samādhipaññākkhandheheva saṅgahitā. Ime pañca dhammakkhandhā sekkhānaṃ sekkhā, asekkhānaṃ asekkhāti vuttā. Etesu hi lokiyā ca nissaraṇavimutti ca nevasekkhānāsekkhā. Sekkhā hontāpi sekkhānaṃ ime iti sekkhā, asekkhānaṃ ime iti asekkhāti vuccanti. ‘‘Sekkhena vimuttikkhandhena samannāgato hotī’’ti ettha pana nissaraṇavimuttiyā ārammaṇakaraṇavasena samannāgatoti veditabbo. Cha abhiññāti cha adhikāni ñāṇāni. Katamā cha? Iddhividhañāṇaṃ , dibbasotadhātuñāṇaṃ, pubbenivāsānussatiñāṇaṃ, cetopariyañāṇaṃ, dibbacakkhuñāṇaṃ, āsavānaṃ khaye ñāṇanti imā cha.

    സത്ത ഖീണാസവബലാനീതി ഖീണാ ആസവാ അസ്സാതി ഖീണാസവോ, ഖീണാസവസ്സ ബലാനി ഖീണാസവബലാനി. കതമാനി സത്ത? വുത്താനി ഭഗവതാ –

    Satta khīṇāsavabalānīti khīṇā āsavā assāti khīṇāsavo, khīṇāsavassa balāni khīṇāsavabalāni. Katamāni satta? Vuttāni bhagavatā –

    ‘‘ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ അനിച്ചതോ സബ്ബേ സങ്ഖാരാ യഥാഭൂതം സമ്മപ്പഞ്ഞായ സുദിട്ഠാ ഹോന്തി. യമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ അനിച്ചതോ സബ്ബേ സങ്ഖാരാ യഥാഭൂതം സമ്മപ്പഞ്ഞായ സുദിട്ഠാ ഹോന്തി, ഇദമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ ബലം ഹോതി, യം ബലം ആഗമ്മ ഖീണാസവോ ഭിക്ഖു ആസവാനം ഖയം പടിജാനാതി ‘ഖീണാ മേ ആസവാ’തി.

    ‘‘Idha, bhikkhave, khīṇāsavassa bhikkhuno aniccato sabbe saṅkhārā yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti. Yampi, bhikkhave, khīṇāsavassa bhikkhuno aniccato sabbe saṅkhārā yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti, idampi, bhikkhave, khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti ‘khīṇā me āsavā’ti.

    ‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ അങ്ഗാരകാസൂപമാ കാമാതി യഥാഭൂതം സമ്മപ്പഞ്ഞായ സുദിട്ഠാ ഹോന്തി. യമ്പി, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… ഇദമ്പി ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ ബലം ഹോതി…പേ॰….

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, khīṇāsavassa bhikkhuno aṅgārakāsūpamā kāmāti yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti. Yampi, bhikkhave…pe… idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti…pe….

    ‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ വിവേകനിന്നം ചിത്തം ഹോതി വിവേകപോണം വിവേകപബ്ഭാരം വിവേകട്ഠം നേക്ഖമ്മാഭിരതം ബ്യന്തീഭൂതം സബ്ബസോ ആസവട്ഠാനിയേഹി ധമ്മേഹി. യമ്പി, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… ഇദമ്പി ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ ബലം ഹോതി…പേ॰….

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, khīṇāsavassa bhikkhuno vivekaninnaṃ cittaṃ hoti vivekapoṇaṃ vivekapabbhāraṃ vivekaṭṭhaṃ nekkhammābhirataṃ byantībhūtaṃ sabbaso āsavaṭṭhāniyehi dhammehi. Yampi, bhikkhave…pe… idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti…pe….

    ‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ ചത്താരോ സതിപട്ഠാനാ ഭാവിതാ ഹോന്തി സുഭാവിതാ. പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ഭാവിതാനി ഹോന്തി സുഭാവിതാനി. സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗാ ഭാവിതാ ഹോന്തി സുഭാവിതാ. അരിയോ അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഭാവിതോ ഹോതി സുഭാവിതോ. യമ്പി, ഭിക്ഖവേ, ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ അരിയോ അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ ഭാവിതോ ഹോതി സുഭാവിതോ, ഇദമ്പി ഖീണാസവസ്സ ഭിക്ഖുനോ ബലം ഹോതി, യം ബലം ആഗമ്മ ഖീണാസവോ ഭിക്ഖു ആസവാനം ഖയം പടിജാനാതി ‘ഖീണാ മേ ആസവാ’’’തി (അ॰ നി॰ ൧൦.൯൦; ദീ॰ നി॰ ൩.൩൫൭; പടി॰ മ॰ ൨.൪൪).

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, khīṇāsavassa bhikkhuno cattāro satipaṭṭhānā bhāvitā honti subhāvitā. Pañcindriyāni bhāvitāni honti subhāvitāni. Satta bojjhaṅgā bhāvitā honti subhāvitā. Ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvito hoti subhāvito. Yampi, bhikkhave, khīṇāsavassa bhikkhuno ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvito hoti subhāvito, idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti ‘khīṇā me āsavā’’’ti (a. ni. 10.90; dī. ni. 3.357; paṭi. ma. 2.44).

    തത്ഥ പഠമേന ബലേന ദുക്ഖസച്ചപടിവേധോ, ദുതിയേന സമുദയസച്ചപടിവേധോ, തതിയേന നിരോധസച്ചപടിവേധോ, ചതൂഹി മഗ്ഗസച്ചപടിവേധോ പകാസിതോ ഹോതി.

    Tattha paṭhamena balena dukkhasaccapaṭivedho, dutiyena samudayasaccapaṭivedho, tatiyena nirodhasaccapaṭivedho, catūhi maggasaccapaṭivedho pakāsito hoti.

    അട്ഠ വിമോക്ഖാതി ആരമ്മണേ അധിമുച്ചനട്ഠേന പച്ചനീകധമ്മേഹി ച സുട്ഠു മുച്ചനട്ഠേന വിമോക്ഖാ. ‘‘കതമേ അട്ഠ? രൂപീ രൂപാനി പസ്സതി, അയം പഠമോ വിമോക്ഖോ. അജ്ഝത്തം അരൂപസഞ്ഞീ ബഹിദ്ധാ രൂപാനി പസ്സതി, അയം ദുതിയോ വിമോക്ഖോ. ‘സുഭ’ന്തേവ അധിമുത്തോ ഹോതി, അയം തതിയോ വിമോക്ഖോ. സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ ‘അനന്തോ ആകാസോ’തി ആകാസാനഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, അയം ചതുത്ഥോ വിമോക്ഖോ. സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘അനന്തം വിഞ്ഞാണ’ന്തി വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, അയം പഞ്ചമോ വിമോക്ഖോ. സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘നത്ഥി കിഞ്ചീ’തി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, അയം ഛട്ഠോ വിമോക്ഖോ. സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, അയം സത്തമോ വിമോക്ഖോ. സബ്ബസോ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, അയം അട്ഠമോ വിമോക്ഖോ’’തി (ദീ॰ നി॰ ൨.൧൭൪; ൩.൩൫൮; അ॰ നി॰ ൮.൬൬).

    Aṭṭha vimokkhāti ārammaṇe adhimuccanaṭṭhena paccanīkadhammehi ca suṭṭhu muccanaṭṭhena vimokkhā. ‘‘Katame aṭṭha? Rūpī rūpāni passati, ayaṃ paṭhamo vimokkho. Ajjhattaṃ arūpasaññī bahiddhā rūpāni passati, ayaṃ dutiyo vimokkho. ‘Subha’nteva adhimutto hoti, ayaṃ tatiyo vimokkho. Sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ catuttho vimokkho. Sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ pañcamo vimokkho. Sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ chaṭṭho vimokkho. Sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ sattamo vimokkho. Sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati, ayaṃ aṭṭhamo vimokkho’’ti (dī. ni. 2.174; 3.358; a. ni. 8.66).

    നവ അനുപുബ്ബനിരോധാതി നവ അനുപടിപാടിയാ നിരോധാ. ‘‘കതമേ നവ? പഠമം ഝാനം സമാപന്നസ്സ കാമസഞ്ഞാ നിരുദ്ധാ ഹോതി, ദുതിയം ഝാനം സമാപന്നസ്സ വിതക്കവിചാരാ നിരുദ്ധാ ഹോന്തി, തതിയം ഝാനം സമാപന്നസ്സ പീതി നിരുദ്ധാ ഹോതി, ചതുത്ഥം ഝാനം സമാപന്നസ്സ അസ്സാസപസ്സാസാ നിരുദ്ധാ ഹോന്തി, ആകാസാനഞ്ചായതനം സമാപന്നസ്സ രൂപസഞ്ഞാ നിരുദ്ധാ ഹോതി, വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമാപന്നസ്സ ആകാസാനഞ്ചായതനസഞ്ഞാ നിരുദ്ധാ ഹോതി, ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമാപന്നസ്സ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനസഞ്ഞാ നിരുദ്ധാ ഹോതി, നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം സമാപന്നസ്സ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസഞ്ഞാ നിരുദ്ധാ ഹോതി, സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധം സമാപന്നസ്സ സഞ്ഞാ ച വേദനാ ച നിരുദ്ധാ ഹോന്തീ’’തി (അ॰ നി॰ ൯.൩൧; ദീ॰ നി॰ ൩.൩൪൪, ൩൫൯).

    Nava anupubbanirodhāti nava anupaṭipāṭiyā nirodhā. ‘‘Katame nava? Paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa kāmasaññā niruddhā hoti, dutiyaṃ jhānaṃ samāpannassa vitakkavicārā niruddhā honti, tatiyaṃ jhānaṃ samāpannassa pīti niruddhā hoti, catutthaṃ jhānaṃ samāpannassa assāsapassāsā niruddhā honti, ākāsānañcāyatanaṃ samāpannassa rūpasaññā niruddhā hoti, viññāṇañcāyatanaṃ samāpannassa ākāsānañcāyatanasaññā niruddhā hoti, ākiñcaññāyatanaṃ samāpannassa viññāṇañcāyatanasaññā niruddhā hoti, nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpannassa ākiñcaññāyatanasaññā niruddhā hoti, saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa saññā ca vedanā ca niruddhā hontī’’ti (a. ni. 9.31; dī. ni. 3.344, 359).

    ദസ അസേക്ഖാ ധമ്മാതി ഉപരി സിക്ഖിതബ്ബാഭാവതോ ന സിക്ഖന്തീതി അസേക്ഖാ. അഥ വാ തീസു സിക്ഖാസു സിക്ഖന്തീതി സേക്ഖാ, വുദ്ധിപ്പത്താ സേക്ഖാതി അസേക്ഖാ, അരഹന്തോ. അസേക്ഖാനം ഇമേ ഇതി അസേക്ഖാ. ‘‘കതമേ ദസ? അസേക്ഖാ സമ്മാദിട്ഠി, അസേക്ഖോ സമ്മാസങ്കപ്പോ, അസേക്ഖാ സമ്മാവാചാ, അസേക്ഖോ സമ്മാകമ്മന്തോ, അസേക്ഖോ സമ്മാആജീവോ, അസേക്ഖോ സമ്മാവായാമോ, അസേക്ഖാ സമ്മാസതി, അസേക്ഖോ സമ്മാസമാധി, അസേക്ഖം സമ്മാഞാണം, അസേക്ഖാ സമ്മാവിമുത്തീ’’തി (ദീ॰ നി॰ ൩.൩൪൮, ൩൬൦). അസേക്ഖം സമ്മാഞാണന്തി അരഹത്തഫലപഞ്ഞം ഠപേത്വാ സേസലോകിയപഞ്ഞാ. സമ്മാവിമുത്തീതി അരഹത്തഫലവിമുത്തി. അട്ഠകഥായം (ദീ॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൩.൩൪൮) പന വുത്തം –

    Dasa asekkhā dhammāti upari sikkhitabbābhāvato na sikkhantīti asekkhā. Atha vā tīsu sikkhāsu sikkhantīti sekkhā, vuddhippattā sekkhāti asekkhā, arahanto. Asekkhānaṃ ime iti asekkhā. ‘‘Katame dasa? Asekkhā sammādiṭṭhi, asekkho sammāsaṅkappo, asekkhā sammāvācā, asekkho sammākammanto, asekkho sammāājīvo, asekkho sammāvāyāmo, asekkhā sammāsati, asekkho sammāsamādhi, asekkhaṃ sammāñāṇaṃ, asekkhā sammāvimuttī’’ti (dī. ni. 3.348, 360). Asekkhaṃ sammāñāṇanti arahattaphalapaññaṃ ṭhapetvā sesalokiyapaññā. Sammāvimuttīti arahattaphalavimutti. Aṭṭhakathāyaṃ (dī. ni. aṭṭha. 3.348) pana vuttaṃ –

    ‘‘അസേക്ഖാ സമ്മാദിട്ഠീതിആദയോ സബ്ബേപി ഫലസമ്പയുത്തധമ്മാ ഏവ. ഏത്ഥ ച സമ്മാദിട്ഠി സമ്മാഞാണന്തി ദ്വീസു ഠാനേസു പഞ്ഞാവ കഥിതാ. സമ്മാവിമുത്തീതി ഇമിനാ പന പദേന വുത്താവസേസാ ഫലസമാപത്തിധമ്മാ സങ്ഗഹിതാ’’തി.

    ‘‘Asekkhā sammādiṭṭhītiādayo sabbepi phalasampayuttadhammā eva. Ettha ca sammādiṭṭhi sammāñāṇanti dvīsu ṭhānesu paññāva kathitā. Sammāvimuttīti iminā pana padena vuttāvasesā phalasamāpattidhammā saṅgahitā’’ti.

    സബ്ബം, ഭിക്ഖവേ, സച്ഛികാതബ്ബന്തിആദീസു ആരമ്മണസച്ഛികിരിയാ വേദിതബ്ബാ. രൂപം പസ്സന്തോ സച്ഛികരോതീതിആദീസു രൂപാദീനി ലോകിയാനി പസ്സിതബ്ബാകാരേന പസ്സന്തോ താനേവ രൂപാദീനി ആരമ്മണസച്ഛികിരിയായ സച്ഛികരോതി, രൂപാദീനി വാ പസ്സിതബ്ബാകാരേന പസ്സന്തോ തേന ഹേതുനാ സച്ഛികാതബ്ബം നിബ്ബാനം സച്ഛികരോതി. പസ്സന്തോതി ഹി പദം ഹേതുഅത്ഥേപി അക്ഖരചിന്തകാ ഇച്ഛന്തി. അനഞ്ഞാതഞ്ഞസ്സാമീതിന്ദ്രിയാദീനി പന ലോകുത്തരാനി പച്ചവേക്ഖണവസേന പസ്സന്തോ താനേവ ആരമ്മണസച്ഛികിരിയായ സച്ഛികരോതി. ‘‘അമതോഗധം നിബ്ബാനം പരിയോസാനട്ഠേന സച്ഛികരോതീ’’തി ഇദം പരിഞ്ഞേയ്യപഹാതബ്ബസച്ഛികാതബ്ബഭാവേതബ്ബേസു സച്ഛികാതബ്ബത്താ ഉജുകമേവ. യേ യേ ധമ്മാ സച്ഛികതാ ഹോന്തി, തേ തേ ധമ്മാ ഫസ്സിതാ ഹോന്തീതി ആരമ്മണസച്ഛികിരിയായ സച്ഛികതാ ആരമ്മണഫസ്സേന ഫുട്ഠാ ഹോന്തി, പടിലാഭസച്ഛികിരിയായ സച്ഛികതാ പടിലാഭഫസ്സേന ഫുട്ഠാ ഹോന്തീതി.

    Sabbaṃ, bhikkhave, sacchikātabbantiādīsu ārammaṇasacchikiriyā veditabbā. Rūpaṃ passanto sacchikarotītiādīsu rūpādīni lokiyāni passitabbākārena passanto tāneva rūpādīni ārammaṇasacchikiriyāya sacchikaroti, rūpādīni vā passitabbākārena passanto tena hetunā sacchikātabbaṃ nibbānaṃ sacchikaroti. Passantoti hi padaṃ hetuatthepi akkharacintakā icchanti. Anaññātaññassāmītindriyādīni pana lokuttarāni paccavekkhaṇavasena passanto tāneva ārammaṇasacchikiriyāya sacchikaroti. ‘‘Amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena sacchikarotī’’ti idaṃ pariññeyyapahātabbasacchikātabbabhāvetabbesu sacchikātabbattā ujukameva. Ye ye dhammā sacchikatā honti, te te dhammā phassitā hontīti ārammaṇasacchikiriyāya sacchikatā ārammaṇaphassena phuṭṭhā honti, paṭilābhasacchikiriyāya sacchikatā paṭilābhaphassena phuṭṭhā hontīti.

    സച്ഛികാതബ്ബനിദ്ദേസവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Sacchikātabbaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗപാളി • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ൧. സുതമയഞാണനിദ്ദേസോ • 1. Sutamayañāṇaniddeso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact