| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
២. ទុតិយបណ្ណាសកំ
2. Dutiyapaṇṇāsakaṃ
(៦) ១. សចិត្តវគ្គោ
(6) 1. Sacittavaggo
១. សចិត្តសុត្តំ
1. Sacittasuttaṃ
៥១. ឯកំ សមយំ ភគវា សាវត្ថិយំ វិហរតិ ជេតវនេ អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារាមេ។ តត្រ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘ភិក្ខវោ’’តិ។ ‘‘ភទន្តេ’’តិ តេ ភិក្ខូ ភគវតោ បច្ចស្សោសុំ។ ភគវា ឯតទវោច –
51. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘នោ ចេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បរចិត្តបរិយាយកុសលោ ហោតិ, អថ ‘សចិត្តបរិយាយកុសលោ ភវិស្សាមី’តិ 1 – ឯវញ្ហិ វោ, ភិក្ខវេ, សិក្ខិតព្ពំ។
‘‘No ce, bhikkhave, bhikkhu paracittapariyāyakusalo hoti, atha ‘sacittapariyāyakusalo bhavissāmī’ti 2 – evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ សចិត្តបរិយាយកុសលោ ហោតិ? សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, ឥត្ថី វា បុរិសោ វា ទហរោ យុវា មណ្ឌនកជាតិកោ អាទាសេ វា បរិសុទ្ធេ បរិយោទាតេ អច្ឆេ វា ឧទកបត្តេ សកំ មុខនិមិត្តំ បច្ចវេក្ខមានោ សចេ តត្ថ បស្សតិ រជំ វា អង្គណំ វា, តស្សេវ រជស្ស វា អង្គណស្ស វា បហានាយ វាយមតិ។ នោ ចេ តត្ថ បស្សតិ រជំ វា អង្គណំ វា, តេនេវត្តមនោ ហោតិ បរិបុណ្ណសង្កប្បោ – ‘លាភា វត មេ, បរិសុទ្ធំ វត មេ’តិ។ ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ បច្ចវេក្ខណា ពហុការា 3 ហោតិ កុសលេសុ ធម្មេសុ – ‘អភិជ្ឈាលុ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, អនភិជ្ឈាលុ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, ព្យាបន្នចិត្តោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, អព្យាបន្នចិត្តោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, ថិនមិទ្ធបរិយុដ្ឋិតោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, វិគតថិនមិទ្ធោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ , ឧទ្ធតោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, អនុទ្ធតោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, វិចិកិច្ឆោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, តិណ្ណវិចិកិច្ឆោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, កោធនោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, អក្កោធនោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, សំកិលិដ្ឋចិត្តោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, អសំកិលិដ្ឋចិត្តោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ , សារទ្ធកាយោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, អសារទ្ធកាយោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, កុសីតោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, អារទ្ធវីរិយោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, អសមាហិតោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមិ, សមាហិតោ នុ ខោ ពហុលំ វិហរាមី’តិ។
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sacittapariyāyakusalo hoti? Seyyathāpi, bhikkhave, itthī vā puriso vā daharo yuvā maṇḍanakajātiko ādāse vā parisuddhe pariyodāte acche vā udakapatte sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno sace tattha passati rajaṃ vā aṅgaṇaṃ vā, tasseva rajassa vā aṅgaṇassa vā pahānāya vāyamati. No ce tattha passati rajaṃ vā aṅgaṇaṃ vā, tenevattamano hoti paripuṇṇasaṅkappo – ‘lābhā vata me, parisuddhaṃ vata me’ti. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno paccavekkhaṇā bahukārā 4 hoti kusalesu dhammesu – ‘abhijjhālu nu kho bahulaṃ viharāmi, anabhijjhālu nu kho bahulaṃ viharāmi, byāpannacitto nu kho bahulaṃ viharāmi, abyāpannacitto nu kho bahulaṃ viharāmi, thinamiddhapariyuṭṭhito nu kho bahulaṃ viharāmi, vigatathinamiddho nu kho bahulaṃ viharāmi , uddhato nu kho bahulaṃ viharāmi, anuddhato nu kho bahulaṃ viharāmi, vicikiccho nu kho bahulaṃ viharāmi, tiṇṇavicikiccho nu kho bahulaṃ viharāmi, kodhano nu kho bahulaṃ viharāmi, akkodhano nu kho bahulaṃ viharāmi, saṃkiliṭṭhacitto nu kho bahulaṃ viharāmi, asaṃkiliṭṭhacitto nu kho bahulaṃ viharāmi , sāraddhakāyo nu kho bahulaṃ viharāmi, asāraddhakāyo nu kho bahulaṃ viharāmi, kusīto nu kho bahulaṃ viharāmi, āraddhavīriyo nu kho bahulaṃ viharāmi, asamāhito nu kho bahulaṃ viharāmi, samāhito nu kho bahulaṃ viharāmī’ti.
‘‘សចេ , ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘អភិជ្ឈាលុ ពហុលំ វិហរាមិ, ព្យាបន្នចិត្តោ ពហុលំ វិហរាមិ, ថិនមិទ្ធបរិយុដ្ឋិតោ ពហុលំ វិហរាមិ, ឧទ្ធតោ ពហុលំ វិហរាមិ, វិចិកិច្ឆោ ពហុលំ វិហរាមិ, កោធនោ ពហុលំ វិហរាមិ, សំកិលិដ្ឋចិត្តោ ពហុលំ វិហរាមិ, សារទ្ធកាយោ ពហុលំ វិហរាមិ, កុសីតោ ពហុលំ វិហរាមិ, អសមាហិតោ ពហុលំ វិហរាមី’តិ, តេន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនា តេសំយេវ បាបកានំ អកុសលានំ ធម្មានំ បហានាយ អធិមត្តោ ឆន្ទោ ច វាយាមោ ច ឧស្សាហោ ច ឧស្សោឡ្ហី ច អប្បដិវានី ច សតិ ច សម្បជញ្ញញ្ច ករណីយំ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, អាទិត្តចេលោ វា អាទិត្តសីសោ វា។ តស្សេវ ចេលស្ស វា សីសស្ស វា និព្ពាបនាយ អធិមត្តំ ឆន្ទញ្ច វាយាមញ្ច ឧស្សាហញ្ច ឧស្សោឡ្ហិញ្ច អប្បដិវានិញ្ច សតិញ្ច សម្បជញ្ញញ្ច ករេយ្យ។ ឯវមេវំ ខោ តេន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនា តេសំយេវ បាបកានំ អកុសលានំ ធម្មានំ បហានាយ អធិមត្តោ ឆន្ទោ ច វាយាមោ ច ឧស្សាហោ ច ឧស្សោឡ្ហី ច អប្បដិវានី ច សតិ ច សម្បជញ្ញញ្ច ករណីយំ។
‘‘Sace , bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘abhijjhālu bahulaṃ viharāmi, byāpannacitto bahulaṃ viharāmi, thinamiddhapariyuṭṭhito bahulaṃ viharāmi, uddhato bahulaṃ viharāmi, vicikiccho bahulaṃ viharāmi, kodhano bahulaṃ viharāmi, saṃkiliṭṭhacitto bahulaṃ viharāmi, sāraddhakāyo bahulaṃ viharāmi, kusīto bahulaṃ viharāmi, asamāhito bahulaṃ viharāmī’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, ādittacelo vā ādittasīso vā. Tasseva celassa vā sīsassa vā nibbāpanāya adhimattaṃ chandañca vāyāmañca ussāhañca ussoḷhiñca appaṭivāniñca satiñca sampajaññañca kareyya. Evamevaṃ kho tena, bhikkhave, bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ.
‘‘សចេ បន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ បច្ចវេក្ខមានោ ឯវំ ជានាតិ – ‘អនភិជ្ឈាលុ ពហុលំ វិហរាមិ, អព្យាបន្នចិត្តោ ពហុលំ វិហរាមិ, វិគតថិនមិទ្ធោ ពហុលំ វិហរាមិ, អនុទ្ធតោ ពហុលំ វិហរាមិ, តិណ្ណវិចិកិច្ឆោ ពហុលំ វិហរាមិ, អក្កោធនោ ពហុលំ វិហរាមិ, អសំកិលិដ្ឋចិត្តោ ពហុលំ វិហរាមិ, អសារទ្ធកាយោ ពហុលំ វិហរាមិ, អារទ្ធវីរិយោ ពហុលំ វិហរាមិ, សមាហិតោ ពហុលំ វិហរាមី’តិ, តេន, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនា តេសុយេវ កុសលេសុ ធម្មេសុ បតិដ្ឋាយ ឧត្តរិ អាសវានំ ខយាយ យោគោ ករណីយោ’’តិ។ បឋមំ។
‘‘Sace pana, bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘anabhijjhālu bahulaṃ viharāmi, abyāpannacitto bahulaṃ viharāmi, vigatathinamiddho bahulaṃ viharāmi, anuddhato bahulaṃ viharāmi, tiṇṇavicikiccho bahulaṃ viharāmi, akkodhano bahulaṃ viharāmi, asaṃkiliṭṭhacitto bahulaṃ viharāmi, asāraddhakāyo bahulaṃ viharāmi, āraddhavīriyo bahulaṃ viharāmi, samāhito bahulaṃ viharāmī’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā tesuyeva kusalesu dhammesu patiṭṭhāya uttari āsavānaṃ khayāya yogo karaṇīyo’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ១-៤. សចិត្តសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-4. Sacittasuttādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-១០. សចិត្តសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-10. Sacittasuttādivaṇṇanā
