| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੨. ਦੁਤਿਯਪਣ੍ਣਾਸਕਂ
2. Dutiyapaṇṇāsakaṃ
(੬) ੧. ਸਚਿਤ੍ਤવਗ੍ਗੋ
(6) 1. Sacittavaggo
੧. ਸਚਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ
1. Sacittasuttaṃ
੫੧. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ। ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
51. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਨੋ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯਕੁਸਲੋ ਹੋਤਿ, ਅਥ ‘ਸਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯਕੁਸਲੋ ਭવਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ 1 – ਏવਞ੍ਹਿ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ।
‘‘No ce, bhikkhave, bhikkhu paracittapariyāyakusalo hoti, atha ‘sacittapariyāyakusalo bhavissāmī’ti 2 – evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ.
‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਚਿਤ੍ਤਪਰਿਯਾਯਕੁਸਲੋ ਹੋਤਿ? ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਤ੍ਥੀ વਾ ਪੁਰਿਸੋ વਾ ਦਹਰੋ ਯੁવਾ ਮਣ੍ਡਨਕਜਾਤਿਕੋ ਆਦਾਸੇ વਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਚ੍ਛੇ વਾ ਉਦਕਪਤ੍ਤੇ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਚੇ ਤਤ੍ਥ ਪਸ੍ਸਤਿ ਰਜਂ વਾ ਅਙ੍ਗਣਂ વਾ, ਤਸ੍ਸੇવ ਰਜਸ੍ਸ વਾ ਅਙ੍ਗਣਸ੍ਸ વਾ ਪਹਾਨਾਯ વਾਯਮਤਿ। ਨੋ ਚੇ ਤਤ੍ਥ ਪਸ੍ਸਤਿ ਰਜਂ વਾ ਅਙ੍ਗਣਂ વਾ, ਤੇਨੇવਤ੍ਤਮਨੋ ਹੋਤਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ – ‘ਲਾਭਾ વਤ ਮੇ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ વਤ ਮੇ’ਤਿ। ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਾ ਬਹੁਕਾਰਾ 3 ਹੋਤਿ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ – ‘ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, વਿਗਤਥਿਨਮਿਦ੍ਧੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ , ਉਦ੍ਧਤੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, વਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਤਿਣ੍ਣવਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਕੋਧਨੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ , ਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਕੁਸੀਤੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਸਮਾਹਿਤੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਸਮਾਹਿਤੋ ਨੁ ਖੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮੀ’ਤਿ।
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sacittapariyāyakusalo hoti? Seyyathāpi, bhikkhave, itthī vā puriso vā daharo yuvā maṇḍanakajātiko ādāse vā parisuddhe pariyodāte acche vā udakapatte sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno sace tattha passati rajaṃ vā aṅgaṇaṃ vā, tasseva rajassa vā aṅgaṇassa vā pahānāya vāyamati. No ce tattha passati rajaṃ vā aṅgaṇaṃ vā, tenevattamano hoti paripuṇṇasaṅkappo – ‘lābhā vata me, parisuddhaṃ vata me’ti. Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno paccavekkhaṇā bahukārā 4 hoti kusalesu dhammesu – ‘abhijjhālu nu kho bahulaṃ viharāmi, anabhijjhālu nu kho bahulaṃ viharāmi, byāpannacitto nu kho bahulaṃ viharāmi, abyāpannacitto nu kho bahulaṃ viharāmi, thinamiddhapariyuṭṭhito nu kho bahulaṃ viharāmi, vigatathinamiddho nu kho bahulaṃ viharāmi , uddhato nu kho bahulaṃ viharāmi, anuddhato nu kho bahulaṃ viharāmi, vicikiccho nu kho bahulaṃ viharāmi, tiṇṇavicikiccho nu kho bahulaṃ viharāmi, kodhano nu kho bahulaṃ viharāmi, akkodhano nu kho bahulaṃ viharāmi, saṃkiliṭṭhacitto nu kho bahulaṃ viharāmi, asaṃkiliṭṭhacitto nu kho bahulaṃ viharāmi , sāraddhakāyo nu kho bahulaṃ viharāmi, asāraddhakāyo nu kho bahulaṃ viharāmi, kusīto nu kho bahulaṃ viharāmi, āraddhavīriyo nu kho bahulaṃ viharāmi, asamāhito nu kho bahulaṃ viharāmi, samāhito nu kho bahulaṃ viharāmī’ti.
‘‘ਸਚੇ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਏવਂ ਜਾਨਾਤਿ – ‘ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਉਦ੍ਧਤੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, વਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਕੋਧਨੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਕੁਸੀਤੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਸਮਾਹਿਤੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮੀ’ਤਿ, ਤੇਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤੇਸਂਯੇવ ਪਾਪਕਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯ ਅਧਿਮਤ੍ਤੋ ਛਨ੍ਦੋ ਚ વਾਯਾਮੋ ਚ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਚ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹੀ ਚ ਅਪ੍ਪਟਿવਾਨੀ ਚ ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਕਰਣੀਯਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਦਿਤ੍ਤਚੇਲੋ વਾ ਆਦਿਤ੍ਤਸੀਸੋ વਾ। ਤਸ੍ਸੇવ ਚੇਲਸ੍ਸ વਾ ਸੀਸਸ੍ਸ વਾ ਨਿਬ੍ਬਾਪਨਾਯ ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਛਨ੍ਦਞ੍ਚ વਾਯਾਮਞ੍ਚ ਉਸ੍ਸਾਹਞ੍ਚ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹਿਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਟਿવਾਨਿਞ੍ਚ ਸਤਿਞ੍ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਕਰੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવਂ ਖੋ ਤੇਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤੇਸਂਯੇવ ਪਾਪਕਾਨਂ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯ ਅਧਿਮਤ੍ਤੋ ਛਨ੍ਦੋ ਚ વਾਯਾਮੋ ਚ ਉਸ੍ਸਾਹੋ ਚ ਉਸ੍ਸੋਲ਼੍ਹੀ ਚ ਅਪ੍ਪਟਿવਾਨੀ ਚ ਸਤਿ ਚ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਞ੍ਚ ਕਰਣੀਯਂ।
‘‘Sace , bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘abhijjhālu bahulaṃ viharāmi, byāpannacitto bahulaṃ viharāmi, thinamiddhapariyuṭṭhito bahulaṃ viharāmi, uddhato bahulaṃ viharāmi, vicikiccho bahulaṃ viharāmi, kodhano bahulaṃ viharāmi, saṃkiliṭṭhacitto bahulaṃ viharāmi, sāraddhakāyo bahulaṃ viharāmi, kusīto bahulaṃ viharāmi, asamāhito bahulaṃ viharāmī’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, ādittacelo vā ādittasīso vā. Tasseva celassa vā sīsassa vā nibbāpanāya adhimattaṃ chandañca vāyāmañca ussāhañca ussoḷhiñca appaṭivāniñca satiñca sampajaññañca kareyya. Evamevaṃ kho tena, bhikkhave, bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ.
‘‘ਸਚੇ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਏવਂ ਜਾਨਾਤਿ – ‘ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, વਿਗਤਥਿਨਮਿਦ੍ਧੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਤਿਣ੍ਣવਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਕ੍ਕੋਧਨੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਅਸਾਰਦ੍ਧਕਾਯੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮਿ, ਸਮਾਹਿਤੋ ਬਹੁਲਂ વਿਹਰਾਮੀ’ਤਿ, ਤੇਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਤੇਸੁਯੇવ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਉਤ੍ਤਰਿ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾਯ ਯੋਗੋ ਕਰਣੀਯੋ’’ਤਿ। ਪਠਮਂ।
‘‘Sace pana, bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘anabhijjhālu bahulaṃ viharāmi, abyāpannacitto bahulaṃ viharāmi, vigatathinamiddho bahulaṃ viharāmi, anuddhato bahulaṃ viharāmi, tiṇṇavicikiccho bahulaṃ viharāmi, akkodhano bahulaṃ viharāmi, asaṃkiliṭṭhacitto bahulaṃ viharāmi, asāraddhakāyo bahulaṃ viharāmi, āraddhavīriyo bahulaṃ viharāmi, samāhito bahulaṃ viharāmī’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā tesuyeva kusalesu dhammesu patiṭṭhāya uttari āsavānaṃ khayāya yogo karaṇīyo’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੧-੪. ਸਚਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-4. Sacittasuttādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧-੧੦. ਸਚਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-10. Sacittasuttādivaṇṇanā
