| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೧೩. ಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪತಿರೂಪಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
13. Saddhammappatirūpakasuttavaṇṇanā
೧೫೬. ತೇರಸಮೇ ಅಞ್ಞಾಯ ಸಣ್ಠಹಿಂಸೂತಿ ಅರಹತ್ತೇ ಪತಿಟ್ಠಹಿಂಸು। ಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪತಿರೂಪಕನ್ತಿ ದ್ವೇ ಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪತಿರೂಪಕಾನಿ ಅಧಿಗಮಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪತಿರೂಪಕಞ್ಚ ಪರಿಯತ್ತಿಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪತಿರೂಪಕಞ್ಚ। ತತ್ಥ –
156. Terasame aññāya saṇṭhahiṃsūti arahatte patiṭṭhahiṃsu. Saddhammappatirūpakanti dve saddhammappatirūpakāni adhigamasaddhammappatirūpakañca pariyattisaddhammappatirūpakañca. Tattha –
‘‘ಓಭಾಸೇ ಚೇವ ಞಾಣೇ ಚ, ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿಕಮ್ಪತಿ।
‘‘Obhāse ceva ñāṇe ca, pītiyā ca vikampati;
ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯಾ ಸುಖೇ ಚೇವ, ಯೇಹಿ ಚಿತ್ತಂ ಪವೇಧತಿ॥
Passaddhiyā sukhe ceva, yehi cittaṃ pavedhati.
‘‘ಅಧಿಮೋಕ್ಖೇ ಚ ಪಗ್ಗಾಹೇ, ಉಪಟ್ಠಾನೇ ಚ ಕಮ್ಪತಿ।
‘‘Adhimokkhe ca paggāhe, upaṭṭhāne ca kampati;
ಉಪೇಕ್ಖಾವಜ್ಜನಾಯ ಚೇವ, ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ಚ ನಿಕನ್ತಿಯಾ॥
Upekkhāvajjanāya ceva, upekkhāya ca nikantiyā.
‘‘ಇಮಾನಿ ದಸ ಠಾನಾನಿ, ಪಞ್ಞಾ ಯಸ್ಸ ಪರಿಚಿತಾ।
‘‘Imāni dasa ṭhānāni, paññā yassa paricitā;
ಧಮ್ಮುದ್ಧಚ್ಚಕುಸಲೋ ಹೋತಿ, ನ ಚ ಸಮ್ಮೋಹ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ॥ (ಪಟಿ॰ ಮ॰ ೨.೭)। –
Dhammuddhaccakusalo hoti, na ca sammoha gacchatī’’ti. (paṭi. ma. 2.7); –
ಇದಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಸ್ಸ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಜಾತಂ ಅಧಿಗಮಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪತಿರೂಪಕಂ ನಾಮ। ತಿಸ್ಸೋ ಪನ ಸಙ್ಗೀತಿಯೋ ಅನಾರುಳ್ಹಂ ಧಾತುಕಥಾ ಆರಮ್ಮಣಕಥಾ ಅಸುಭಕಥಾ ಞಾಣವತ್ಥುಕಥಾ ವಿಜ್ಜಾಕರಣ್ಡಕೋತಿ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಥಾವತ್ಥೂಹಿ ಪರಿಬಾಹಿರಂ ಗುಳ್ಹವಿನಯಂ ಗುಳ್ಹವೇಸ್ಸನ್ತರಂ ಗುಳ್ಹಮಹೋಸಧಂ ವಣ್ಣಪಿಟಕಂ ಅಙ್ಗುಲಿಮಾಲಪಿಟಕಂ ರಟ್ಠಪಾಲಗಜ್ಜಿತಂ ಆಳವಕಗಜ್ಜಿತಂ ವೇದಲ್ಲಪಿಟಕನ್ತಿ ಅಬುದ್ಧವಚನಂ ಪರಿಯತ್ತಿಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪತಿರೂಪಕಂ ನಾಮ।
Idaṃ vipassanāñāṇassa upakkilesajātaṃ adhigamasaddhammappatirūpakaṃ nāma. Tisso pana saṅgītiyo anāruḷhaṃ dhātukathā ārammaṇakathā asubhakathā ñāṇavatthukathā vijjākaraṇḍakoti imehi pañcahi kathāvatthūhi paribāhiraṃ guḷhavinayaṃ guḷhavessantaraṃ guḷhamahosadhaṃ vaṇṇapiṭakaṃ aṅgulimālapiṭakaṃ raṭṭhapālagajjitaṃ āḷavakagajjitaṃ vedallapiṭakanti abuddhavacanaṃ pariyattisaddhammappatirūpakaṃ nāma.
ಜಾತರೂಪಪ್ಪತಿರೂಪಕನ್ತಿ ಸುವಣ್ಣರಸವಿಧಾನಂ ಆರಕೂಟಮಯಂ ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣಂ ಆಭರಣಜಾತಂ। ಛಣಕಾಲೇಸು ಹಿ ಮನುಸ್ಸಾ ‘‘ಆಭರಣಭಣ್ಡಕಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಆಪಣಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಅಥ ನೇ ಆಪಣಿಕಾ ಏವಂ ವದನ್ತಿ, ‘‘ಸಚೇ ತುಮ್ಹೇ ಆಭರಣತ್ಥಿಕಾ, ಇಮಾನಿ ಗಣ್ಹಥ। ಇಮಾನಿ ಹಿ ಘನಾನಿ ಚೇವ ವಣ್ಣವನ್ತಾನಿ ಚ ಅಪ್ಪಗ್ಘಾನಿ ಚಾ’’ತಿ। ತೇ ತೇಸಂ ಸುತ್ವಾ, ‘‘ಕಾರಣಂ ಇಮೇ ವದನ್ತಿ, ಇಮಾನಿ ಪಿಳನ್ಧಿತ್ವಾ ಸಕ್ಕಾ ನಕ್ಖತ್ತಂ ಕೀಳಿತುಂ, ಸೋಭನ್ತಿ ಚೇವ ಅಪ್ಪಗ್ಘಾನಿ ಚಾ’’ತಿ ತಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಸುವಣ್ಣಭಣ್ಡಂ ಅವಿಕ್ಕಿಯಮಾನಂ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಠಪೇತಬ್ಬಂ ಹೋತಿ। ಏವಂ ತಂ ಜಾತರೂಪಪ್ಪತಿರೂಪಕೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಅನ್ತರಧಾಯತಿ ನಾಮ।
Jātarūpappatirūpakanti suvaṇṇarasavidhānaṃ ārakūṭamayaṃ suvaṇṇavaṇṇaṃ ābharaṇajātaṃ. Chaṇakālesu hi manussā ‘‘ābharaṇabhaṇḍakaṃ gaṇhissāmā’’ti āpaṇaṃ gacchanti. Atha ne āpaṇikā evaṃ vadanti, ‘‘sace tumhe ābharaṇatthikā, imāni gaṇhatha. Imāni hi ghanāni ceva vaṇṇavantāni ca appagghāni cā’’ti. Te tesaṃ sutvā, ‘‘kāraṇaṃ ime vadanti, imāni piḷandhitvā sakkā nakkhattaṃ kīḷituṃ, sobhanti ceva appagghāni cā’’ti tāni gahetvā gacchanti. Suvaṇṇabhaṇḍaṃ avikkiyamānaṃ nidahitvā ṭhapetabbaṃ hoti. Evaṃ taṃ jātarūpappatirūpake uppanne antaradhāyati nāma.
ಅಥ ಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅನ್ತರಧಾನಂ ಹೋತೀತಿ ಅಧಿಗಮಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪಟಿಪತ್ತಿಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪರಿಯತ್ತಿಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸಾತಿ ತಿವಿಧಸ್ಸಾಪಿ ಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅನ್ತರಧಾನಂ ಹೋತಿ। ಪಠಮಬೋಧಿಯಞ್ಹಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಪ್ಪತ್ತಾ ಅಹೇಸುಂ। ಅಥ ಕಾಲೇ ಗಚ್ಛನ್ತೇ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಪಾಪುಣಿತುಂ ನ ಸಕ್ಖಿಂಸು, ಛಳಭಿಞ್ಞಾ ಅಹೇಸುಂ। ತತೋ ಛ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಪಾಪುಣಿತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ ಪಾಪುಣಿಂಸು। ಇದಾನಿ ಕಾಲೇ ಗಚ್ಛನ್ತೇ ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ ಪಾಪುಣಿತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಆಸವಕ್ಖಯಮತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸನ್ತಿ। ತಮ್ಪಿ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಅನಾಗಾಮಿಫಲಂ, ತಮ್ಪಿ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಂ, ತಮ್ಪಿ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಂ। ಗಚ್ಛನ್ತೇ ಕಾಲೇ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಮ್ಪಿ ಪತ್ತುಂ ನ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸನ್ತಿ। ಅಥ ನೇಸಂ ಯದಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಇಮೇಹಿ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇಹಿ ಉಪಕ್ಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಆರದ್ಧಮತ್ತಾವ ಠಸ್ಸತಿ, ತದಾ ಅಧಿಗಮಸದ್ಧಮ್ಮೋ ಅನ್ತರಹಿತೋ ನಾಮ ಭವಿಸ್ಸತಿ।
Atha saddhammassa antaradhānaṃ hotīti adhigamasaddhammassa paṭipattisaddhammassa pariyattisaddhammassāti tividhassāpi saddhammassa antaradhānaṃ hoti. Paṭhamabodhiyañhi bhikkhū paṭisambhidappattā ahesuṃ. Atha kāle gacchante paṭisambhidā pāpuṇituṃ na sakkhiṃsu, chaḷabhiññā ahesuṃ. Tato cha abhiññā pāpuṇituṃ asakkontā tisso vijjā pāpuṇiṃsu. Idāni kāle gacchante tisso vijjā pāpuṇituṃ asakkontā āsavakkhayamattaṃ pāpuṇissanti. Tampi asakkontā anāgāmiphalaṃ, tampi asakkontā sakadāgāmiphalaṃ, tampi asakkontā sotāpattiphalaṃ. Gacchante kāle sotāpattiphalampi pattuṃ na sakkhissanti. Atha nesaṃ yadā vipassanā imehi upakkilesehi upakkiliṭṭhā āraddhamattāva ṭhassati, tadā adhigamasaddhammo antarahito nāma bhavissati.
ಪಠಮಬೋಧಿಯಞ್ಹಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಚತುನ್ನಂ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾನಂ ಅನುಚ್ಛವಿಕಂ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಪೂರಯಿಂಸು। ಗಚ್ಛನ್ತೇ ಕಾಲೇ ತಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಛನ್ನಂ ಅಭಿಞ್ಞಾನಂ, ತಮ್ಪಿ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ತಿಸ್ಸನ್ನಂ ವಿಜ್ಜಾನಂ, ತಮ್ಪಿ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಅರಹತ್ತಫಲಮತ್ತಸ್ಸ। ಗಚ್ಛನ್ತೇ ಪನ ಕಾಲೇ ಅರಹತ್ತಸ್ಸ ಅನುಚ್ಛವಿಕಂ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಪೂರೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಅನಾಗಾಮಿಫಲಸ್ಸ ಅನುಚ್ಛವಿಕಂ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಪೂರೇಸ್ಸನ್ತಿ , ತಮ್ಪಿ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಸ್ಸ, ತಮ್ಪಿ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಸ್ಸ। ಯದಾ ಪನ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಸ್ಸಪಿ ಅನುಚ್ಛವಿಕಂ ಪಟಿಪದಂ ಪೂರೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಸೀಲಪಾರಿಸುದ್ಧಿಮತ್ತೇವ ಠಸ್ಸನ್ತಿ, ತದಾ ಪಟಿಪತ್ತಿಸದ್ಧಮ್ಮೋ ಅನ್ತರಹಿತೋ ನಾಮ ಭವಿಸ್ಸತಿ।
Paṭhamabodhiyañhi bhikkhū catunnaṃ paṭisambhidānaṃ anucchavikaṃ paṭipattiṃ pūrayiṃsu. Gacchante kāle taṃ asakkontā channaṃ abhiññānaṃ, tampi asakkontā tissannaṃ vijjānaṃ, tampi asakkontā arahattaphalamattassa. Gacchante pana kāle arahattassa anucchavikaṃ paṭipattiṃ pūretuṃ asakkontā anāgāmiphalassa anucchavikaṃ paṭipattiṃ pūressanti , tampi asakkontā sakadāgāmiphalassa, tampi asakkontā sotāpattiphalassa. Yadā pana sotāpattiphalassapi anucchavikaṃ paṭipadaṃ pūretuṃ asakkontā sīlapārisuddhimatteva ṭhassanti, tadā paṭipattisaddhammo antarahito nāma bhavissati.
ಯಾವ ಪನ ತೇಪಿಟಕಂ ಬುದ್ಧವಚನಂ ವತ್ತತಿ, ನ ತಾವ ಸಾಸನಂ ಅನ್ತರಹಿತನ್ತಿ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ತಿಟ್ಠನ್ತು ತೀಣಿ ವಾ, ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕೇ ಅನ್ತರಹಿತೇ ಇತರೇಸು ದ್ವೀಸು ತಿಟ್ಠನ್ತೇಸುಪಿ ಅನ್ತರಹಿತನ್ತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ। ದ್ವೀಸು ಅನ್ತರಹಿತೇಸು ವಿನಯಪಿಟಕಮತ್ತೇ ಠಿತೇಪಿ, ತತ್ರಾಪಿ ಖನ್ಧಕಪರಿವಾರೇಸು ಅನ್ತರಹಿತೇಸು ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗಮತ್ತೇ, ಮಹಾವಿನಯೇ ಅನ್ತರಹಿತೇ ದ್ವೀಸು ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇಸು ವತ್ತಮಾನೇಸುಪಿ ಸಾಸನಂ ಅನನ್ತರಹಿತಮೇವ। ಯದಾ ಪನ ದ್ವೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾ ಅನ್ತರಧಾಯಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಅಥ ಪರಿಯತ್ತಿಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅನ್ತರಧಾನಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ಅನ್ತರಹಿತೇ ಸಾಸನಂ ಅನ್ತರಹಿತಂ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಪರಿಯತ್ತಿಯಾ ಹಿ ಅನ್ತರಹಿತಾಯ ಪಟಿಪತ್ತಿ ಅನ್ತರಧಾಯತಿ, ಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಅನ್ತರಹಿತಾಯ ಅಧಿಗಮೋ ಅನ್ತರಧಾಯತಿ। ಕಿಂ ಕಾರಣಾ? ಅಯಞ್ಹಿ ಪರಿಯತ್ತಿ ಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತಿ, ಪಟಿಪತ್ತಿ ಅಧಿಗಮಸ್ಸ। ಇತಿ ಪಟಿಪತ್ತಿತೋಪಿ ಪರಿಯತ್ತಿಮೇವ ಪಮಾಣಂ।
Yāva pana tepiṭakaṃ buddhavacanaṃ vattati, na tāva sāsanaṃ antarahitanti vattuṃ vaṭṭati. Tiṭṭhantu tīṇi vā, abhidhammapiṭake antarahite itaresu dvīsu tiṭṭhantesupi antarahitanti na vattabbameva. Dvīsu antarahitesu vinayapiṭakamatte ṭhitepi, tatrāpi khandhakaparivāresu antarahitesu ubhatovibhaṅgamatte, mahāvinaye antarahite dvīsu pātimokkhesu vattamānesupi sāsanaṃ anantarahitameva. Yadā pana dve pātimokkhā antaradhāyissanti, atha pariyattisaddhammassa antaradhānaṃ bhavissati. Tasmiṃ antarahite sāsanaṃ antarahitaṃ nāma hoti. Pariyattiyā hi antarahitāya paṭipatti antaradhāyati, paṭipattiyā antarahitāya adhigamo antaradhāyati. Kiṃ kāraṇā? Ayañhi pariyatti paṭipattiyā paccayo hoti, paṭipatti adhigamassa. Iti paṭipattitopi pariyattimeva pamāṇaṃ.
ನನು ಚ ಕಸ್ಸಪಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಕಾಲೇ ಕಪಿಲೋ ನಾಮ ಅನಾರಾಧಕಭಿಕ್ಖು ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಬೀಜನಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಆಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ವತ್ತನ್ತಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ, ಅಥ ತಸ್ಸ ಭಯೇನ ಯೇಸಮ್ಪಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೋ ವತ್ತತಿ, ತೇಪಿ ‘‘ಮಯಂ ವತ್ತಾಮಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ನ ವತ್ತಾಮಾ’’ತಿ ವದಿಂಸು, ಸೋ ಬೀಜನಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಗತೋ, ತದಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನಂ ಓಸಕ್ಕಿತನ್ತಿ? ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಓಸಕ್ಕಿತಂ, ಪರಿಯತ್ತಿ ಪನ ಏಕನ್ತೇನೇವ ಪಮಾಣಂ। ಯಥಾ ಹಿ ಮಹತೋ ತಳಾಕಸ್ಸ ಪಾಳಿಯಾ ಥಿರಾಯ ಉದಕಂ ನ ಠಸ್ಸತೀತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಉದಕೇ ಸತಿ ಪದುಮಾದೀನಿ ಪುಪ್ಫಾನಿ ನ ಪುಪ್ಫಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ಏವಮೇವ ಮಹಾತಳಾಕಸ್ಸ ಥಿರಪಾಳಿಸದಿಸೇ ತೇಪಿಟಕೇ ಬುದ್ಧವಚನೇ ಸತಿ ಮಹಾತಳಾಕೇ ಉದಕಸದಿಸಾ ಪಟಿಪತ್ತಿಪೂರಕಾ ಕುಲಪುತ್ತಾ ನತ್ಥೀತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾ, ತೇಸು ಸತಿ ಮಹಾತಳಾಕೇ ಪದುಮಾದೀನಿ ಪುಪ್ಫಾನಿ ವಿಯ ಸೋತಾಪನ್ನಾದಯೋ ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಾ ನತ್ಥೀತಿ ನ ವತ್ತಬ್ಬಾತಿ ಏವಂ ಏಕನ್ತತೋ ಪರಿಯತ್ತಿಯೇವ ಪಮಾಣಂ।
Nanu ca kassapasammāsambuddhakāle kapilo nāma anārādhakabhikkhu ‘‘pātimokkhaṃ uddisissāmī’’ti bījaniṃ gahetvā āsane nisinno ‘‘atthi imasmiṃ vattantā’’ti pucchi, atha tassa bhayena yesampi pātimokkho vattati, tepi ‘‘mayaṃ vattāmā’’ti avatvā ‘‘na vattāmā’’ti vadiṃsu, so bījaniṃ ṭhapetvā uṭṭhāyāsanā gato, tadā sammāsambuddhassa sāsanaṃ osakkitanti? Kiñcāpi osakkitaṃ, pariyatti pana ekanteneva pamāṇaṃ. Yathā hi mahato taḷākassa pāḷiyā thirāya udakaṃ na ṭhassatīti na vattabbaṃ, udake sati padumādīni pupphāni na pupphissantīti na vattabbaṃ, evameva mahātaḷākassa thirapāḷisadise tepiṭake buddhavacane sati mahātaḷāke udakasadisā paṭipattipūrakā kulaputtā natthīti na vattabbā, tesu sati mahātaḷāke padumādīni pupphāni viya sotāpannādayo ariyapuggalā natthīti na vattabbāti evaṃ ekantato pariyattiyeva pamāṇaṃ.
ಪಥವೀಧಾತೂತಿ ದ್ವೇ ಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಚ ನಹುತಾನಿ ಬಹಲಾ ಮಹಾಪಥವೀ। ಆಪೋಧಾತೂತಿ ಪಥವಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಸುಭಕಿಣ್ಹಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾ ಉಗ್ಗತಂ ಕಪ್ಪವಿನಾಸಕಂ ಉದಕಂ। ತೇಜೋಧಾತೂತಿ ಪಥವಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ಆಭಸ್ಸರಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾ ಉಗ್ಗತೋ ಕಪ್ಪವಿನಾಸಕೋ ಅಗ್ಗಿ। ವಾಯೋಧಾತೂತಿ ಪಥವಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಾವ ವೇಹಪ್ಫಲಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾ ಉಗ್ಗತೋ ಕಪ್ಪವಿನಾಸಕೋ ವಾಯು। ಏತೇಸು ಹಿ ಏಕಧಮ್ಮೋಪಿ ಸತ್ಥು ಸಾಸನಂ ಅನ್ತರಧಾಪೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ಏವಮಾಹ। ಇಧೇವ ತೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಲೋಹತೋ ಲೋಹಖಾದಕಂ ಮಲಂ ವಿಯ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಮಯ್ಹಂಯೇವ ಸಾಸನೇ ತೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ। ಮೋಘಪುರಿಸಾತಿ ತುಚ್ಛಪುರಿಸಾ।
Pathavīdhātūti dve satasahassāni cattāri ca nahutāni bahalā mahāpathavī. Āpodhātūti pathavito paṭṭhāya yāva subhakiṇhabrahmalokā uggataṃ kappavināsakaṃ udakaṃ. Tejodhātūti pathavito paṭṭhāya yāva ābhassarabrahmalokā uggato kappavināsako aggi. Vāyodhātūti pathavito paṭṭhāya yāva vehapphalabrahmalokā uggato kappavināsako vāyu. Etesu hi ekadhammopi satthu sāsanaṃ antaradhāpetuṃ na sakkoti, tasmā evamāha. Idheva te uppajjantīti lohato lohakhādakaṃ malaṃ viya imasmiṃ mayhaṃyeva sāsane te uppajjanti. Moghapurisāti tucchapurisā.
ಆದಿಕೇನೇವ ಓಪಿಲವತೀತಿ ಏತ್ಥ ಆದಿಕೇನಾತಿ ಆದಾನೇನ ಗಹಣೇನ। ಓಪಿಲವತೀತಿ ನಿಮುಜ್ಜತಿ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಯಥಾ ಉದಕಚರಾ ನಾವಾ ಭಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹನ್ತೀ ನಿಮುಜ್ಜತಿ, ಏವಂ ಪರಿಯತ್ತಿಆದೀನಂ ಪೂರಣೇನ ಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅನ್ತರಧಾನಂ ನ ಹೋತಿ। ಪರಿಯತ್ತಿಯಾ ಹಿ ಹಾಯಮಾನಾಯ ಪಟಿಪತ್ತಿ ಹಾಯತಿ, ಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಹಾಯಮಾನಾಯ ಅಧಿಗಮೋ ಹಾಯತಿ। ಪರಿಯತ್ತಿಯಾ ಪೂರಯಮಾನಾಯ ಪರಿಯತ್ತಿಧರಾ ಪುಗ್ಗಲಾ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಪೂರೇನ್ತಿ, ಪಟಿಪತ್ತಿಪೂರಕಾ ಅಧಿಗಮಂ ಪೂರೇನ್ತಿ। ಇತಿ ನವಚನ್ದೋ ವಿಯ ಪರಿಯತ್ತಿಯಾದೀಸು ವಡ್ಢಮಾನಾಸು ಮಯ್ಹಂ ಸಾಸನಂ ವಡ್ಢತಿ ಯೇವಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
Ādikeneva opilavatīti ettha ādikenāti ādānena gahaṇena. Opilavatīti nimujjati. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā udakacarā nāvā bhaṇḍaṃ gaṇhantī nimujjati, evaṃ pariyattiādīnaṃ pūraṇena saddhammassa antaradhānaṃ na hoti. Pariyattiyā hi hāyamānāya paṭipatti hāyati, paṭipattiyā hāyamānāya adhigamo hāyati. Pariyattiyā pūrayamānāya pariyattidharā puggalā paṭipattiṃ pūrenti, paṭipattipūrakā adhigamaṃ pūrenti. Iti navacando viya pariyattiyādīsu vaḍḍhamānāsu mayhaṃ sāsanaṃ vaḍḍhati yevāti dasseti.
ಇದಾನಿ ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸದ್ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅನ್ತರಧಾನಞ್ಚೇವ ಠಿತಿ ಚ ಹೋತಿ, ತೇ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಪಞ್ಚ ಖೋತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಓಕ್ಕಮನೀಯಾತಿ ಅವಕ್ಕಮನೀಯಾ, ಹೇಟ್ಠಾಗಮನೀಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸತ್ಥರಿ ಅಗಾರವಾತಿಆದೀಸು ಅಗಾರವಾತಿ ಗಾರವರಹಿತಾ। ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸಾತಿ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸಯಾ ಅನೀಚವುತ್ತಿಕಾ। ತತ್ಥ ಯೋ ಚೇತಿಯಙ್ಗಣಂ ಆರೋಹನ್ತೋ ಛತ್ತಂ ಧಾರೇತಿ, ಉಪಾಹನಂ ಧಾರೇತಿ, ಅಞ್ಞತೋ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಕಥಂ ಕಥೇನ್ತೋ ಗಚ್ಛತಿ, ಅಯಂ ಸತ್ಥರಿ ಅಗಾರವೋ ನಾಮ।
Idāni yehi dhammehi saddhammassa antaradhānañceva ṭhiti ca hoti, te dassento pañca khotiādimāha. Tattha okkamanīyāti avakkamanīyā, heṭṭhāgamanīyāti attho. Satthari agāravātiādīsu agāravāti gāravarahitā. Appatissāti appatissayā anīcavuttikā. Tattha yo cetiyaṅgaṇaṃ ārohanto chattaṃ dhāreti, upāhanaṃ dhāreti, aññato oloketvā kathaṃ kathento gacchati, ayaṃ satthari agāravo nāma.
ಯೋ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಸ್ಸ ಕಾಲೇ ಸಙ್ಘುಟ್ಠೇ ದಹರಸಾಮಣೇರೇಹಿ ಪರಿವಾರಿತೋ ನಿಸೀದತಿ, ಅಞ್ಞಾನಿ ವಾ ನವಕಮ್ಮಾದೀನಿ ಕರೋತಿ, ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಗ್ಗೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ನಿದ್ದಾಯತಿ, ವಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಕಥೇನ್ತೋ ನಿಸೀದತಿ, ಅಯಂ ಧಮ್ಮೇ ಅಗಾರವೋ ನಾಮ।
Yo dhammassavanassa kāle saṅghuṭṭhe daharasāmaṇerehi parivārito nisīdati, aññāni vā navakammādīni karoti, dhammassavanagge nisinno niddāyati, vikkhitto vā aññaṃ kathento nisīdati, ayaṃ dhamme agāravo nāma.
ಯೋ ಥೇರುಪಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಅವನ್ದಿತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ, ಹತ್ಥಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಂ ದುಸ್ಸಪಲ್ಲತ್ಥಿಕಂ ಕರೋತಿ, ಅಞ್ಞಂ ವಾ ಪನ ಹತ್ಥಪಾದಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಕರೋತಿ, ವುಡ್ಢಾನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಅನಜ್ಝಿಟ್ಠೋ ಕಥೇತಿ, ಅಯಂ ಸಙ್ಘೇ ಅಗಾರವೋ ನಾಮ।
Yo therupaṭṭhānaṃ gantvā, avanditvā nisīdati, hatthapallatthikaṃ dussapallatthikaṃ karoti, aññaṃ vā pana hatthapādakukkuccaṃ karoti, vuḍḍhānaṃ santike anajjhiṭṭho katheti, ayaṃ saṅghe agāravo nāma.
ತಿಸ್ಸೋ ಪನ ಸಿಕ್ಖಾ ಅಪೂರೇನ್ತೋವ ಸಿಕ್ಖಾಯ ಅಗಾರವೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಅಟ್ಠ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಅನಿಬ್ಬತ್ತೇನ್ತೋ ತಾಸಂ ವಾ ಪನ ನಿಬ್ಬತ್ತನತ್ಥಾಯ ಪಯೋಗಂ ಅಕರೋನ್ತೋ ಸಮಾಧಿಸ್ಮಿಂ ಅಗಾರವೋ ನಾಮ। ಸುಕ್ಕಪಕ್ಖೋ ವುತ್ತವಿಪಲ್ಲಾಸೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ। ತೇರಸಮಂ।
Tisso pana sikkhā apūrentova sikkhāya agāravo nāma hoti. Aṭṭha samāpattiyo anibbattento tāsaṃ vā pana nibbattanatthāya payogaṃ akaronto samādhismiṃ agāravo nāma. Sukkapakkho vuttavipallāseneva veditabboti. Terasamaṃ.
ಕಸ್ಸಪಸಂಯುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Kassapasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೧೩. ಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪತಿರೂಪಕಸುತ್ತಂ • 13. Saddhammappatirūpakasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೧೩. ಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪತಿರೂಪಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 13. Saddhammappatirūpakasuttavaṇṇanā
