Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(៨) ៣. យមកវគ្គោ
(8) 3. Yamakavaggo
១-១០. សទ្ធាសុត្តាទិវណ្ណនា
1-10. Saddhāsuttādivaṇṇanā
៧១-៨០. អដ្ឋមស្ស បឋមាទីនិ ឧត្តានត្ថានេវ។ ទសមេ កុច្ឆិតំ សីទតីតិ កុសីតោ ទ-ការស្ស ត-ការំ កត្វា។ យស្ស ធម្មស្ស វសេន បុគ្គលោ ‘‘កុសីតោ’’តិ វុច្ចតិ, សោ កុសិតភាវោ ឥធ កុសិត-សទ្ទេន វុត្តោ។ វិនាបិ ហិ ភាវជោតនសទ្ទំ ភាវត្ថោ វិញ្ញាយតិ យថា ‘‘បដស្ស សុក្ក’’ន្តិ, តស្មា កុសីតភាវវត្ថូនីតិ អត្ថោ។ តេនាហ ‘‘កោសជ្ជការណានីតិ អត្ថោ’’តិ។ កម្មំ នាម សមណសារុប្បំ ឦទិសន្តិ អាហ ‘‘ចីវរវិចារណាទី’’តិ។ វីរិយន្តិ បធានវីរិយំ។ តំ បន ចង្កមនវសេន ករណេ កាយិកន្តិបិ វត្តព្ពតំ លភតីតិ អាហ ‘‘ទុវិធម្បី’’តិ។ បត្តិយាតិ បាបុណនត្ថំ។ ឱសីទនន្តិ ភាវនានុយោគេ សង្កោចោ។ មាសេហិ អាចិតំ និចិតំ វិយាតិ មាសាចិតំ, តំ មញ្ញេ។ យស្មា មាសា តិន្តា វិសេសេន គរុកា ហោន្តិ, តស្មា ‘‘យថា តិន្តមាសោ’’តិអាទិ វុត្តំ។ វុដ្ឋិតោ ហោតិ គិលានភាវាតិ អធិប្បាយោ។
71-80. Aṭṭhamassa paṭhamādīni uttānatthāneva. Dasame kucchitaṃ sīdatīti kusīto da-kārassa ta-kāraṃ katvā. Yassa dhammassa vasena puggalo ‘‘kusīto’’ti vuccati, so kusitabhāvo idha kusita-saddena vutto. Vināpi hi bhāvajotanasaddaṃ bhāvattho viññāyati yathā ‘‘paṭassa sukka’’nti, tasmā kusītabhāvavatthūnīti attho. Tenāha ‘‘kosajjakāraṇānīti attho’’ti. Kammaṃ nāma samaṇasāruppaṃ īdisanti āha ‘‘cīvaravicāraṇādī’’ti. Vīriyanti padhānavīriyaṃ. Taṃ pana caṅkamanavasena karaṇe kāyikantipi vattabbataṃ labhatīti āha ‘‘duvidhampī’’ti. Pattiyāti pāpuṇanatthaṃ. Osīdananti bhāvanānuyoge saṅkoco. Māsehi ācitaṃ nicitaṃ viyāti māsācitaṃ, taṃ maññe. Yasmā māsā tintā visesena garukā honti, tasmā ‘‘yathā tintamāso’’tiādi vuttaṃ. Vuṭṭhito hoti gilānabhāvāti adhippāyo.
តេសន្តិ អារម្ភវត្ថូនំ។ ឥមិនាវ នយេនាតិ ឥមិនា កុសីតវត្ថូសុ វុត្តេនេវ នយេន ‘‘ទុវិធម្បិ វីរិយំ អារភតី’’តិអាទិនា។ ឥទំ បឋមន្តិ ‘‘ឥទំ, ហន្ទាហំ, វីរិយំ អារភាមី’’តិ, ‘‘ឯវំ ភាវនាយ អព្ភុស្សហនំ បឋមំ អារម្ភវត្ថូ’’តិអាទិនា ច អត្ថោ វេទិតព្ពោ។ យថា តថា បឋមំ បវត្តំ អព្ភុស្សហនញ្ហិ ឧបរិ វីរិយារម្ភស្ស ការណំ ហោតិ។ អនុរូបបច្ចវេក្ខណសហិតានិ ហិ អព្ភុស្សហនានិ តម្មូលកានិ វា បច្ចវេក្ខណានិ អដ្ឋ អារម្ភវត្ថូនីតិ វេទិតព្ពានិ។
Tesanti ārambhavatthūnaṃ. Imināva nayenāti iminā kusītavatthūsu vutteneva nayena ‘‘duvidhampi vīriyaṃ ārabhatī’’tiādinā. Idaṃ paṭhamanti ‘‘idaṃ, handāhaṃ, vīriyaṃ ārabhāmī’’ti, ‘‘evaṃ bhāvanāya abbhussahanaṃ paṭhamaṃ ārambhavatthū’’tiādinā ca attho veditabbo. Yathā tathā paṭhamaṃ pavattaṃ abbhussahanañhi upari vīriyārambhassa kāraṇaṃ hoti. Anurūpapaccavekkhaṇasahitāni hi abbhussahanāni tammūlakāni vā paccavekkhaṇāni aṭṭha ārambhavatthūnīti veditabbāni.
សទ្ធាសុត្តាទិវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Saddhāsuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
យមកវគ្គវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Yamakavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
៨១-៦២៦. សេសំ ឧត្តានមេវ។
81-626. Sesaṃ uttānameva.
ឥតិ មនោរថបូរណិយា អង្គុត្តរនិកាយ-អដ្ឋកថាយ
Iti manorathapūraṇiyā aṅguttaranikāya-aṭṭhakathāya
អដ្ឋកនិបាតវណ្ណនាយ អនុត្តានត្ថទីបនា សមត្តា។
Aṭṭhakanipātavaṇṇanāya anuttānatthadīpanā samattā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya
១. បឋមសទ្ធាសុត្តំ • 1. Paṭhamasaddhāsuttaṃ
២. ទុតិយសទ្ធាសុត្តំ • 2. Dutiyasaddhāsuttaṃ
៣. បឋមមរណស្សតិសុត្តំ • 3. Paṭhamamaraṇassatisuttaṃ
៤. ទុតិយមរណស្សតិសុត្តំ • 4. Dutiyamaraṇassatisuttaṃ
៥. បឋមសម្បទាសុត្តំ • 5. Paṭhamasampadāsuttaṃ
៦. ទុតិយសម្បទាសុត្តំ • 6. Dutiyasampadāsuttaṃ
៧. ឥច្ឆាសុត្តំ • 7. Icchāsuttaṃ
៨. អលំសុត្តំ • 8. Alaṃsuttaṃ
៩. បរិហានសុត្តំ • 9. Parihānasuttaṃ
១០. កុសីតារម្ភវត្ថុសុត្តំ • 10. Kusītārambhavatthusuttaṃ
១. សតិសម្បជញ្ញសុត្តំ • 1. Satisampajaññasuttaṃ
២. បុណ្ណិយសុត្តំ • 2. Puṇṇiyasuttaṃ
៣. មូលកសុត្តំ • 3. Mūlakasuttaṃ
៤. ចោរសុត្តំ • 4. Corasuttaṃ
៥. សមណសុត្តំ • 5. Samaṇasuttaṃ
៦. យសសុត្តំ • 6. Yasasuttaṃ
៧. បត្តនិកុជ្ជនសុត្តំ • 7. Pattanikujjanasuttaṃ
៨. អប្បសាទបវេទនីយសុត្តំ • 8. Appasādapavedanīyasuttaṃ
៩. បដិសារណីយសុត្តំ • 9. Paṭisāraṇīyasuttaṃ
១០. សម្មាវត្តនសុត្តំ • 10. Sammāvattanasuttaṃ
(១០) ៥. សាមញ្ញវគ្គោ • (10) 5. Sāmaññavaggo
(១១). រាគបេយ្យាលំ • (11). Rāgapeyyālaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
១-២. សទ្ធាសុត្តទ្វយវណ្ណនា • 1-2. Saddhāsuttadvayavaṇṇanā
៣-៩. មរណស្សតិសុត្តទ្វយាទិវណ្ណនា • 3-9. Maraṇassatisuttadvayādivaṇṇanā
១០. កុសីតារម្ភវត្ថុសុត្តវណ្ណនា • 10. Kusītārambhavatthusuttavaṇṇanā
១-២. សតិសម្បជញ្ញសុត្តវណ្ណនា • 1-2. Satisampajaññasuttavaṇṇanā
៣. មូលកសុត្តវណ្ណនា • 3. Mūlakasuttavaṇṇanā
៤. ចោរសុត្តវណ្ណនា • 4. Corasuttavaṇṇanā
៥. សមណសុត្តវណ្ណនា • 5. Samaṇasuttavaṇṇanā
៦. យសសុត្តវណ្ណនា • 6. Yasasuttavaṇṇanā
៧. បត្តនិកុជ្ជនសុត្តវណ្ណនា • 7. Pattanikujjanasuttavaṇṇanā
៨. អប្បសាទបវេទនីយសុត្តវណ្ណនា • 8. Appasādapavedanīyasuttavaṇṇanā
៩. បដិសារណីយសុត្តវណ្ណនា • 9. Paṭisāraṇīyasuttavaṇṇanā
១០. សម្មាវត្តនសុត្តវណ្ណនា • 10. Sammāvattanasuttavaṇṇanā
(១០) ៥. សាមញ្ញវគ្គោ • (10) 5. Sāmaññavaggo