| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៩. សទ្ធសុត្តំ
9. Saddhasuttaṃ
៩. ឯកំ សមយំ ភគវា នាតិកេ វិហរតិ គិញ្ជកាវសថេ ។ អថ ខោ អាយស្មា សទ្ធោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ អាយស្មន្តំ សទ្ធំ ភគវា ឯតទវោច –
9. Ekaṃ samayaṃ bhagavā nātike viharati giñjakāvasathe . Atha kho āyasmā saddho yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ saddhaṃ bhagavā etadavoca –
‘‘អាជានីយឈាយិតំ ខោ, សទ្ធ, ឈាយ; មា ខឡុង្កឈាយិតំ 1។ កថញ្ច, ខឡុង្កឈាយិតំ ហោតិ? អស្សខឡុង្កោ ហិ , សទ្ធ, ទោណិយា ពទ្ធោ 2 ‘យវសំ យវស’ន្តិ ឈាយតិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? ន ហិ, សទ្ធ, អស្សខឡុង្កស្ស ទោណិយា ពទ្ធស្ស ឯវំ ហោតិ – ‘កិំ នុ ខោ មំ អជ្ជ អស្សទម្មសារថិ ការណំ ការេស្សតិ, កិមស្សាហំ 3 បដិករោមី’តិ។ សោ ទោណិយា ពទ្ធោ ‘យវសំ យវស’ន្តិ ឈាយតិ។ ឯវមេវំ ខោ, សទ្ធ, ឥធេកច្ចោ បុរិសខឡុង្កោ អរញ្ញគតោបិ រុក្ខមូលគតោបិ សុញ្ញាគារគតោបិ កាមរាគបរិយុដ្ឋិតេន ចេតសា វិហរតិ កាមរាគបរេតេន ឧប្បន្នស្ស ច កាមរាគស្ស និស្សរណំ យថាភូតំ នប្បជានាតិ។ សោ កាមរាគំយេវ អន្តរំ កត្វា ឈាយតិ បជ្ឈាយតិ និជ្ឈាយតិ អវជ្ឈាយតិ, ព្យាបាទបរិយុដ្ឋិតេន ចេតសា វិហរតិ… ថិនមិទ្ធបរិយុដ្ឋិតេន ចេតសា វិហរតិ… ឧទ្ធច្ចកុក្កុច្ចបរិយុដ្ឋិតេន ចេតសា វិហរតិ… វិចិកិច្ឆាបរិយុដ្ឋិតេន ចេតសា វិហរតិ វិចិកិច្ឆាបរេតេន, ឧប្បន្នាយ ច វិចិកិច្ឆាយ និស្សរណំ យថាភូតំ នប្បជានាតិ។ សោ វិចិកិច្ឆំយេវ អន្តរំ កត្វា ឈាយតិ បជ្ឈាយតិ និជ្ឈាយតិ អវជ្ឈាយតិ។ សោ បថវិម្បិ និស្សាយ ឈាយតិ, អាបម្បិ និស្សាយ ឈាយតិ, តេជម្បិ និស្សាយ ឈាយតិ, វាយម្បិ និស្សាយ ឈាយតិ, អាកាសានញ្ចាយតនម្បិ និស្សាយ ឈាយតិ, វិញ្ញាណញ្ចាយតនម្បិ និស្សាយ ឈាយតិ, អាកិញ្ចញ្ញាយតនម្បិ និស្សាយ ឈាយតិ, នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនម្បិ និស្សាយ ឈាយតិ, ឥធលោកម្បិ និស្សាយ ឈាយតិ, បរលោកម្បិ និស្សាយ ឈាយតិ, យម្បិទំ ទិដ្ឋំ សុតំ មុតំ វិញ្ញាតំ បត្តំ បរិយេសិតំ អនុវិចរិតំ មនសា, តម្បិ និស្សាយ ឈាយតិ។ ឯវំ ខោ, សទ្ធ, បុរិសខឡុង្កឈាយិតំ ហោតិ។
‘‘Ājānīyajhāyitaṃ kho, saddha, jhāya; mā khaḷuṅkajhāyitaṃ 4. Kathañca, khaḷuṅkajhāyitaṃ hoti? Assakhaḷuṅko hi , saddha, doṇiyā baddho 5 ‘yavasaṃ yavasa’nti jhāyati. Taṃ kissa hetu? Na hi, saddha, assakhaḷuṅkassa doṇiyā baddhassa evaṃ hoti – ‘kiṃ nu kho maṃ ajja assadammasārathi kāraṇaṃ kāressati, kimassāhaṃ 6 paṭikaromī’ti. So doṇiyā baddho ‘yavasaṃ yavasa’nti jhāyati. Evamevaṃ kho, saddha, idhekacco purisakhaḷuṅko araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā viharati kāmarāgaparetena uppannassa ca kāmarāgassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti. So kāmarāgaṃyeva antaraṃ katvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati avajjhāyati, byāpādapariyuṭṭhitena cetasā viharati… thinamiddhapariyuṭṭhitena cetasā viharati… uddhaccakukkuccapariyuṭṭhitena cetasā viharati… vicikicchāpariyuṭṭhitena cetasā viharati vicikicchāparetena, uppannāya ca vicikicchāya nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti. So vicikicchaṃyeva antaraṃ katvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati avajjhāyati. So pathavimpi nissāya jhāyati, āpampi nissāya jhāyati, tejampi nissāya jhāyati, vāyampi nissāya jhāyati, ākāsānañcāyatanampi nissāya jhāyati, viññāṇañcāyatanampi nissāya jhāyati, ākiñcaññāyatanampi nissāya jhāyati, nevasaññānāsaññāyatanampi nissāya jhāyati, idhalokampi nissāya jhāyati, paralokampi nissāya jhāyati, yampidaṃ diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, tampi nissāya jhāyati. Evaṃ kho, saddha, purisakhaḷuṅkajhāyitaṃ hoti.
‘‘កថញ្ច , សទ្ធ , អាជានីយឈាយិតំ ហោតិ? ភទ្រោ ហិ, សទ្ធ, អស្សាជានីយោ ទោណិយា ពទ្ធោ ន ‘យវសំ យវស’ន្តិ ឈាយតិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? ភទ្រស្ស ហិ, សទ្ធ, អស្សាជានីយស្ស ទោណិយា ពទ្ធស្ស ឯវំ ហោតិ – ‘កិំ នុ ខោ មំ អជ្ជ អស្សទម្មសារថិ ការណំ ការេស្សតិ, កិមស្សាហំ បដិករោមី’តិ។ សោ ទោណិយា ពទ្ធោ ន ‘យវសំ យវស’ន្តិ ឈាយតិ។ ភទ្រោ ហិ, សទ្ធ, អស្សាជានីយោ យថា ឥណំ យថា ពន្ធំ យថា ជានិំ យថា កលិំ ឯវំ បតោទស្ស អជ្ឈោហរណំ សមនុបស្សតិ។ ឯវមេវំ ខោ, សទ្ធ, ភទ្រោ បុរិសាជានីយោ អរញ្ញគតោបិ រុក្ខមូលគតោបិ សុញ្ញាគារគតោបិ ន កាមរាគបរិយុដ្ឋិតេន ចេតសា វិហរតិ ន កាមរាគបរេតេន, ឧប្បន្នស្ស ច កាមរាគស្ស និស្សរណំ យថាភូតំ បជានាតិ, ន ព្យាបាទបរិយុដ្ឋិតេន ចេតសា វិហរតិ… ន ថិនមិទ្ធបរិយុដ្ឋិតេន ចេតសា វិហរតិ… ន ឧទ្ធច្ចកុក្កុច្ចបរិយុដ្ឋិតេន ចេតសា វិហរតិ… ន វិចិកិច្ឆាបរិយុដ្ឋិតេន ចេតសា វិហរតិ ន វិចិកិច្ឆាបរេតេន, ឧប្បន្នាយ ច វិចិកិច្ឆាយ និស្សរណំ យថាភូតំ បជានាតិ។ សោ នេវ បថវិំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន អាបំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន តេជំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន វាយំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន អាកាសានញ្ចាយតនំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន វិញ្ញាណញ្ចាយតនំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន អាកិញ្ចញ្ញាយតនំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន ឥធលោកំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន បរលោកំ និស្សាយ ឈាយតិ, យម្បិទំ ទិដ្ឋំ សុតំ មុតំ វិញ្ញាតំ បត្តំ បរិយេសិតំ អនុវិចរិតំ មនសា, តម្បិ និស្សាយ ន ឈាយតិ; ឈាយតិ ច បន។ ឯវំ ឈាយិញ្ច បន, សទ្ធ, ភទ្រំ បុរិសាជានីយំ សឥន្ទា ទេវា សព្រហ្មកា សបជាបតិកា អារកាវ នមស្សន្តិ –
‘‘Kathañca , saddha , ājānīyajhāyitaṃ hoti? Bhadro hi, saddha, assājānīyo doṇiyā baddho na ‘yavasaṃ yavasa’nti jhāyati. Taṃ kissa hetu? Bhadrassa hi, saddha, assājānīyassa doṇiyā baddhassa evaṃ hoti – ‘kiṃ nu kho maṃ ajja assadammasārathi kāraṇaṃ kāressati, kimassāhaṃ paṭikaromī’ti. So doṇiyā baddho na ‘yavasaṃ yavasa’nti jhāyati. Bhadro hi, saddha, assājānīyo yathā iṇaṃ yathā bandhaṃ yathā jāniṃ yathā kaliṃ evaṃ patodassa ajjhoharaṇaṃ samanupassati. Evamevaṃ kho, saddha, bhadro purisājānīyo araññagatopi rukkhamūlagatopi suññāgāragatopi na kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā viharati na kāmarāgaparetena, uppannassa ca kāmarāgassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, na byāpādapariyuṭṭhitena cetasā viharati… na thinamiddhapariyuṭṭhitena cetasā viharati… na uddhaccakukkuccapariyuṭṭhitena cetasā viharati… na vicikicchāpariyuṭṭhitena cetasā viharati na vicikicchāparetena, uppannāya ca vicikicchāya nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. So neva pathaviṃ nissāya jhāyati, na āpaṃ nissāya jhāyati, na tejaṃ nissāya jhāyati, na vāyaṃ nissāya jhāyati, na ākāsānañcāyatanaṃ nissāya jhāyati, na viññāṇañcāyatanaṃ nissāya jhāyati, na ākiñcaññāyatanaṃ nissāya jhāyati, na nevasaññānāsaññāyatanaṃ nissāya jhāyati, na idhalokaṃ nissāya jhāyati, na paralokaṃ nissāya jhāyati, yampidaṃ diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, tampi nissāya na jhāyati; jhāyati ca pana. Evaṃ jhāyiñca pana, saddha, bhadraṃ purisājānīyaṃ saindā devā sabrahmakā sapajāpatikā ārakāva namassanti –
‘‘នមោ តេ បុរិសាជញ្ញ, នមោ តេ បុរិសុត្តម;
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
យស្ស តេ នាភិជានាម, យម្បិ និស្សាយ ឈាយសី’’តិ។
Yassa te nābhijānāma, yampi nissāya jhāyasī’’ti.
ឯវំ វុត្តេ អាយស្មា សទ្ធោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘កថំ ឈាយី បន, ភន្តេ, ភទ្រោ បុរិសាជានីយោ 7 នេវ បថវិំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន អាបំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន តេជំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន វាយំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន អាកាសានញ្ចាយតនំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន វិញ្ញាណញ្ចាយតនំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន អាកិញ្ចញ្ញាយតនំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនំ និស្សាយ ឈាយតិ, ន ឥធលោកំ និស្សាយ ឈាយតិ , ន បរលោកំ និស្សាយ ឈាយតិ, យម្បិទំ ទិដ្ឋំ សុតំ មុតំ វិញ្ញាតំ បត្តំ បរិយេសិតំ អនុវិចរិតំ មនសា, តម្បិ និស្សាយ ន ឈាយតិ; ឈាយតិ ច បន? កថំ ឈាយិញ្ច បន, ភន្តេ, ភទ្រំ បុរិសាជានីយំ សឥន្ទា ទេវា សព្រហ្មកា សបជាបតិកា អារកាវ នមស្សន្តិ –
Evaṃ vutte āyasmā saddho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kathaṃ jhāyī pana, bhante, bhadro purisājānīyo 8 neva pathaviṃ nissāya jhāyati, na āpaṃ nissāya jhāyati, na tejaṃ nissāya jhāyati, na vāyaṃ nissāya jhāyati, na ākāsānañcāyatanaṃ nissāya jhāyati, na viññāṇañcāyatanaṃ nissāya jhāyati, na ākiñcaññāyatanaṃ nissāya jhāyati, na nevasaññānāsaññāyatanaṃ nissāya jhāyati, na idhalokaṃ nissāya jhāyati , na paralokaṃ nissāya jhāyati, yampidaṃ diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, tampi nissāya na jhāyati; jhāyati ca pana? Kathaṃ jhāyiñca pana, bhante, bhadraṃ purisājānīyaṃ saindā devā sabrahmakā sapajāpatikā ārakāva namassanti –
‘‘នមោ តេ បុរិសាជញ្ញ, នមោ តេ បុរិសុត្តម;
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
យស្ស តេ នាភិជានាម, យម្បិ និស្សាយ ឈាយសី’’តិ។
Yassa te nābhijānāma, yampi nissāya jhāyasī’’ti.
‘‘ឥធ, សទ្ធ, ភទ្រស្ស បុរិសាជានីយស្ស បថវិយំ បថវិសញ្ញា វិភូតា ហោតិ, អាបស្មិំ អាបោសញ្ញា វិភូតា ហោតិ, តេជស្មិំ តេជោសញ្ញា វិភូតា ហោតិ, វាយស្មិំ វាយោសញ្ញា វិភូតា ហោតិ, អាកាសានញ្ចាយតនេ អាកាសានញ្ចាយតនសញ្ញា វិភូតា ហោតិ, វិញ្ញាណញ្ចាយតនេ វិញ្ញាណញ្ចាយតនសញ្ញា វិភូតា ហោតិ, អាកិញ្ចញ្ញាយតនេ អាកិញ្ចញ្ញាយតនសញ្ញា វិភូតា ហោតិ, នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនេ នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនសញ្ញា វិភូតា ហោតិ, ឥធលោកេ ឥធលោកសញ្ញា វិភូតា ហោតិ, បរលោកេ បរលោកសញ្ញា វិភូតា ហោតិ, យម្បិទំ ទិដ្ឋំ សុតំ មុតំ វិញ្ញាតំ បត្តំ បរិយេសិតំ អនុវិចរិតំ មនសា, តត្រាបិ សញ្ញា វិភូតា ហោតិ។ ឯវំ ឈាយី ខោ, សទ្ធ, ភទ្រោ បុរិសាជានីយោ នេវ បថវិំ និស្សាយ ឈាយតិ…បេ.… យម្បិទំ ទិដ្ឋំ សុតំ មុតំ វិញ្ញាតំ បត្តំ បរិយេសិតំ អនុវិចរិតំ មនសា, តម្បិ និស្សាយ ន ឈាយតិ; ឈាយតិ ច បន។ ឯវំ ឈាយិញ្ច បន, សទ្ធ, ភទ្រំ បុរិសាជានីយំ សឥន្ទា ទេវា សព្រហ្មកា សបជាបតិកា អារកាវ នមស្សន្តិ –
‘‘Idha, saddha, bhadrassa purisājānīyassa pathaviyaṃ pathavisaññā vibhūtā hoti, āpasmiṃ āposaññā vibhūtā hoti, tejasmiṃ tejosaññā vibhūtā hoti, vāyasmiṃ vāyosaññā vibhūtā hoti, ākāsānañcāyatane ākāsānañcāyatanasaññā vibhūtā hoti, viññāṇañcāyatane viññāṇañcāyatanasaññā vibhūtā hoti, ākiñcaññāyatane ākiñcaññāyatanasaññā vibhūtā hoti, nevasaññānāsaññāyatane nevasaññānāsaññāyatanasaññā vibhūtā hoti, idhaloke idhalokasaññā vibhūtā hoti, paraloke paralokasaññā vibhūtā hoti, yampidaṃ diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, tatrāpi saññā vibhūtā hoti. Evaṃ jhāyī kho, saddha, bhadro purisājānīyo neva pathaviṃ nissāya jhāyati…pe… yampidaṃ diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, tampi nissāya na jhāyati; jhāyati ca pana. Evaṃ jhāyiñca pana, saddha, bhadraṃ purisājānīyaṃ saindā devā sabrahmakā sapajāpatikā ārakāva namassanti –
‘‘នមោ តេ បុរិសាជញ្ញ, នមោ តេ បុរិសុត្តម;
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
យស្ស តេ នាភិជានាម, យម្បិ និស្សាយ ឈាយសី’’តិ។ នវមំ;
Yassa te nābhijānāma, yampi nissāya jhāyasī’’ti. navamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៩. សទ្ធសុត្តវណ្ណនា • 9. Saddhasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-១០. កិមត្ថិយសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-10. Kimatthiyasuttādivaṇṇanā
