| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๙. สทฺธสุตฺตวณฺณนา
9. Saddhasuttavaṇṇanā
๙. นวเม โทณิยา พโทฺธติ ยวสสฺสโทณิยา สมีเป พโทฺธฯ อนฺตรํ กริตฺวาติ อพฺภนฺตเร กตฺวาฯ ฌายตีติ จิเนฺตติฯ ปชฺฌายตีติ อิโต จิโต จ นานปฺปการกํ ฌายติฯ นิชฺฌายตีติ นิรนฺตรวเสน นิพทฺธํ ฌายติฯ ปถวิมฺปิ นิสฺสาย ฌายตีติ สมาปตฺติยํ สนิกนฺติกวเสเนตํ วุตฺตํฯ สมาปตฺติยญฺหิ สนิกนฺติกตฺตา เอส ขฬุโงฺก นาม กโตฯ อาปาทีสุปิ เอเสว นโยฯ
9. Navame doṇiyā baddhoti yavasassadoṇiyā samīpe baddho. Antaraṃ karitvāti abbhantare katvā. Jhāyatīti cinteti. Pajjhāyatīti ito cito ca nānappakārakaṃ jhāyati. Nijjhāyatīti nirantaravasena nibaddhaṃ jhāyati. Pathavimpi nissāya jhāyatīti samāpattiyaṃ sanikantikavasenetaṃ vuttaṃ. Samāpattiyañhi sanikantikattā esa khaḷuṅko nāma kato. Āpādīsupi eseva nayo.
กถญฺจ สทฺธ อาชานียฌายิตํ โหตีติ กถํ การณาการณํ ชานนฺตสฺส สินฺธวสฺส ฌายิตํ โหติฯ ยถา อิณนฺติอาทีสุ อิณสทิสํ พนฺธนสทิสํ ธนชานิสทิสํ กลิสงฺขาตมหาปราธสทิสญฺจ กตฺวา อตฺตโน อภิมุขสฺส ปโตทสฺส อโชฺฌหรณสงฺขาตํ ปตนํ วิปสฺสตีติ อโตฺถฯ เนว ปถวิํ นิสฺสาย ฌายตีติ สมาปตฺติสุขนิกนฺติยา อภาเวน ปถวิอารมฺมณาย จตุกฺกปญฺจกชฺฌานสญฺญาย น ฌายติ, นิยนฺติยา อภาเวเนว โส อาชานีโย นาม โหตีติฯ ฌายติ จ ปนาติ นิพฺพานารมฺมณาย ผลสมาปตฺติยา ฌายติฯ ปถวิยํ ปถวิสญฺญา วิภูตา โหตีติ ปถวารมฺมเณ อุปฺปนฺนา จตุกฺกปญฺจกชฺฌานสญฺญา วิภูตา ปากฎา โหติฯ ‘‘วิภูตา, ภเนฺต, รูปสญฺญา อวิภูตา อฎฺฐิกสญฺญา’’ติ อิมสฺมิญฺหิ สุเตฺต สมติกฺกมสฺส อตฺถิตาย วิภูตตา วุตฺตา, อิธ ปน วิปสฺสนาวเสน อนิจฺจทุกฺขานตฺตโต ทิฎฺฐตฺตา วิภูตา นาม ชาตาฯ อาโปสญฺญาทีสุปิ เอเสว นโยฯ เอวเมตฺถ เหฎฺฐา วิย สมาปตฺติวเสน สมติกฺกมํ อวตฺวา วิปสฺสนาจารวเสน สมติกฺกโม วุโตฺตฯ เอวํ ฌายีติ เอวํ วิปสฺสนาปฎิปาฎิยา อาคนฺตฺวา อุปฺปาทิตาย ผลสมาปตฺติยา ฌายโนฺตฯ
Kathañca saddha ājānīyajhāyitaṃ hotīti kathaṃ kāraṇākāraṇaṃ jānantassa sindhavassa jhāyitaṃ hoti. Yathā iṇantiādīsu iṇasadisaṃ bandhanasadisaṃ dhanajānisadisaṃ kalisaṅkhātamahāparādhasadisañca katvā attano abhimukhassa patodassa ajjhoharaṇasaṅkhātaṃ patanaṃ vipassatīti attho. Neva pathaviṃ nissāya jhāyatīti samāpattisukhanikantiyā abhāvena pathaviārammaṇāya catukkapañcakajjhānasaññāya na jhāyati, niyantiyā abhāveneva so ājānīyo nāma hotīti. Jhāyati ca panāti nibbānārammaṇāya phalasamāpattiyā jhāyati. Pathaviyaṃ pathavisaññā vibhūtā hotīti pathavārammaṇe uppannā catukkapañcakajjhānasaññā vibhūtā pākaṭā hoti. ‘‘Vibhūtā, bhante, rūpasaññā avibhūtā aṭṭhikasaññā’’ti imasmiñhi sutte samatikkamassa atthitāya vibhūtatā vuttā, idha pana vipassanāvasena aniccadukkhānattato diṭṭhattā vibhūtā nāma jātā. Āposaññādīsupi eseva nayo. Evamettha heṭṭhā viya samāpattivasena samatikkamaṃ avatvā vipassanācāravasena samatikkamo vutto. Evaṃ jhāyīti evaṃ vipassanāpaṭipāṭiyā āgantvā uppāditāya phalasamāpattiyā jhāyanto.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๙. สทฺธสุตฺตํ • 9. Saddhasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๑๐. กิมตฺถิยสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-10. Kimatthiyasuttādivaṇṇanā
