| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಉದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Udāna-aṭṭhakathā |
೯. ಸಧಾಯಮಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
9. Sadhāyamānasuttavaṇṇanā
೪೯. ನವಮೇ ಮಾಣವಕಾತಿ ತರುಣಾ। ಪಠಮೇ ಯೋಬ್ಬನೇ ಠಿತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಮಾರಕಾ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಾ।
49. Navame māṇavakāti taruṇā. Paṭhame yobbane ṭhitā brāhmaṇakumārakā idhādhippetā.
ಸಧಾಯಮಾನರೂಪಾತಿ ಉಪ್ಪಣ್ಡನಜಾತಿಕಂ ವಚನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಅಞ್ಞೇಸಂ ಉಪ್ಪಣ್ಡೇನ್ತಾ ಸಧನ್ತಿ, ತದತ್ಥವಚನಸೀಲಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಸಾಯಂ ವಚನತ್ಥೋ – ಸಧನಂ ಸಧೋ, ತಂ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತೀತಿ ಸಧಯಮಾನಾತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ದೀಘಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಸಧಾಯಮಾನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅಥ ವಾ ವಿಸೇಸತೋ ಸಸೇಧೇ ವಿಯ ಅತ್ತಾನಂ ಆವದನ್ತೀತಿ ಸಧಾಯಮಾನಾ। ತೇ ಏವಂ ಸಭಾವತಾಯ ‘‘ಸಧಾಯಮಾನರೂಪಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಸದ್ದಾಯಮಾನರೂಪಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಮಹಾಸದ್ದಂ ಕರೋನ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಭಗವತೋ ಅವಿದೂರೇ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತೀತಿ ಭಗವತೋ ಸವನವಿಸಯೇ ತಂ ತಂ ಮುಖಾರುಳ್ಹಂ ವದನ್ತಾ ಅತಿಯನ್ತಿ।
Sadhāyamānarūpāti uppaṇḍanajātikaṃ vacanaṃ sandhāya vuttaṃ. Aññesaṃ uppaṇḍentā sadhanti, tadatthavacanasīlāti attho. Tassāyaṃ vacanattho – sadhanaṃ sadho, taṃ ācikkhantīti sadhayamānāti vattabbe dīghaṃ katvā ‘‘sadhāyamānā’’ti vuttaṃ. Atha vā visesato sasedhe viya attānaṃ āvadantīti sadhāyamānā. Te evaṃ sabhāvatāya ‘‘sadhāyamānarūpā’’ti vuttaṃ. ‘‘Saddāyamānarūpā’’tipi pāṭho, uccāsaddamahāsaddaṃ karontāti attho. Bhagavato avidūre atikkamantīti bhagavato savanavisaye taṃ taṃ mukhāruḷhaṃ vadantā atiyanti.
ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾತಿ ಏತಂ ತೇಸಂ ವಾಚಾಯ ಅಸಞ್ಞತಭಾವಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ತದತ್ಥದೀಪಕಂ ಧಮ್ಮಸಂವೇಗವಸೇನ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ।
Etamatthaṃviditvāti etaṃ tesaṃ vācāya asaññatabhāvaṃ jānitvā tadatthadīpakaṃ dhammasaṃvegavasena imaṃ udānaṃ udānesi.
ತತ್ಥ ಪರಿಮುಟ್ಠಾತಿ ದನ್ಧಾ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತಿನೋ। ಪಣ್ಡಿತಾಭಾಸಾತಿ ಪಣ್ಡಿತಪತಿರೂಪಕಾ ‘‘ಕೇ ಅಞ್ಞೇ ಜಾನನ್ತಿ, ಮಯಮೇವೇತ್ಥ ಜಾನಾಮಾ’’ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅತ್ತಾನಮೇವ ಜಾನನ್ತಂ ಕತ್ವಾ ಸಮುದಾಚರಣತೋ। ವಾಚಾಗೋಚರಭಾಣಿನೋತಿ ಯೇಸಂ ವಾಚಾ ಏವ ಗೋಚರೋ ವಿಸಯೋ, ತೇ ವಾಚಾಗೋಚರಭಾಣಿನೋ, ವಾಚಾವತ್ಥುಮತ್ತಸ್ಸೇವ ಭಾಣಿನೋ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಅಪರಿಞ್ಞಾತತ್ತಾ। ಅಥ ವಾ ವಾಚಾಯ ಅಗೋಚರಂ ಅರಿಯಾನಂ ಕಥಾಯ ಅವಿಸಯಂ ಮುಸಾವಾದಂ ಭಣನ್ತೀತಿ ವಾಚಾಗೋಚರಭಾಣಿನೋ। ಅಥ ವಾ ‘‘ಗೋಚರಭಾಣಿನೋ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಆಕಾರಸ್ಸ ರಸ್ಸಭಾವೋ ಕತೋ। ವಾಚಾಗೋಚರಾ, ನ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾದಿಗೋಚರಾ ಭಾಣಿನೋವ। ಕಥಂ ಭಾಣಿನೋ? ಯಾವಿಚ್ಛನ್ತಿ ಮುಖಾಯಾಮಂ ಅತ್ತನೋ ಯಾವ ಮುಖಾಯಾಮಂ ಯಾವ ಮುಖಪ್ಪಸಾರಣಂ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ತಾವ ಪಸಾರೇತ್ವಾ ಭಾಣಿನೋ, ಪರೇಸು ಗಾರವೇನ, ಅತ್ತನೋ ಅವಿಸಯತಾಯ ಚ ಮುಖಸಙ್ಕೋಚಂ ನ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಥ ವಾ ವಾಚಾಗೋಚರಾ ಏವ ಹುತ್ವಾ ಭಾಣಿನೋ, ಸಯಂ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಪರಪತ್ತಿಕಾ ಏವ ಹುತ್ವಾ ವತ್ತಾರೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ತತೋ ಏವ ಯಾವಿಚ್ಛನ್ತಿ ಮುಖಾಯಾಮಂ ಯೇನ ವಚನೇನ ಸಾವೇತಬ್ಬಾ, ತಂ ಅಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಯಾವದೇವ ಅತ್ತನೋ ಮುಖಪ್ಪಸಾರಣಮತ್ತಂ ಇಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯೇನ ನೀತಾ ನ ತಂ ವಿದೂತಿ ಯೇನ ಮುಟ್ಠಸ್ಸಚ್ಚಾದಿನಾ ನಿಲ್ಲಜ್ಜಭಾವಂ ಪಣ್ಡಿತಮಾನೀಭಾವಞ್ಚ ನೀತಾ ‘‘ಮಯಮೇವಂ ಭಣಾಮಾ’’ತಿ, ತಂ ತಥಾ ಅತ್ತನೋ ಭಣನ್ತಸ್ಸ ಕಾರಣಂ ನ ವಿದೂ, ಅವಿದ್ದಸುನೋ ಅಸೂರಾ ನ ಜಾನನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Tattha parimuṭṭhāti dandhā muṭṭhassatino. Paṇḍitābhāsāti paṇḍitapatirūpakā ‘‘ke aññe jānanti, mayamevettha jānāmā’’ti tasmiṃ tasmiṃ atthe attānameva jānantaṃ katvā samudācaraṇato. Vācāgocarabhāṇinoti yesaṃ vācā eva gocaro visayo, te vācāgocarabhāṇino, vācāvatthumattasseva bhāṇino atthassa apariññātattā. Atha vā vācāya agocaraṃ ariyānaṃ kathāya avisayaṃ musāvādaṃ bhaṇantīti vācāgocarabhāṇino. Atha vā ‘‘gocarabhāṇino’’ti ettha ākārassa rassabhāvo kato. Vācāgocarā, na satipaṭṭhānādigocarā bhāṇinova. Kathaṃ bhāṇino? Yāvicchanti mukhāyāmaṃ attano yāva mukhāyāmaṃ yāva mukhappasāraṇaṃ icchanti, tāva pasāretvā bhāṇino, paresu gāravena, attano avisayatāya ca mukhasaṅkocaṃ na karontīti attho. Atha vā vācāgocarā eva hutvā bhāṇino, sayaṃ ajānitvā parapattikā eva hutvā vattāroti attho. Tato eva yāvicchanti mukhāyāmaṃ yena vacanena sāvetabbā, taṃ acintetvā yāvadeva attano mukhappasāraṇamattaṃ icchantīti attho. Yena nītā na taṃ vidūti yena muṭṭhassaccādinā nillajjabhāvaṃ paṇḍitamānībhāvañca nītā ‘‘mayamevaṃ bhaṇāmā’’ti, taṃ tathā attano bhaṇantassa kāraṇaṃ na vidū, aviddasuno asūrā na jānantīti attho.
ನವಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Navamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಉದಾನಪಾಳಿ • Udānapāḷi / ೯. ಸಧಾಯಮಾನಸುತ್ತಂ • 9. Sadhāyamānasuttaṃ
