| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཨུདཱན-ཨཊྛཀཐཱ • Udāna-aṭṭhakathā |
༩. སདྷཱཡམཱནསུཏྟཝཎྞནཱ
9. Sadhāyamānasuttavaṇṇanā
༤༩. ནཝམེ མཱཎཝཀཱཏི ཏརུཎཱ། པཋམེ ཡོབྦནེ ཋིཏཱ བྲཱཧྨཎཀུམཱརཀཱ ཨིདྷཱདྷིཔྤེཏཱ།
49. Navame māṇavakāti taruṇā. Paṭhame yobbane ṭhitā brāhmaṇakumārakā idhādhippetā.
སདྷཱཡམཱནརཱུཔཱཏི ཨུཔྤཎྜནཛཱཏིཀཾ ཝཙནཾ སནྡྷཱཡ ཝུཏྟཾ། ཨཉྙེསཾ ཨུཔྤཎྜེནྟཱ སདྷནྟི, ཏདཏྠཝཙནསཱིལཱཏི ཨཏྠོ། ཏསྶཱཡཾ ཝཙནཏྠོ – སདྷནཾ སདྷོ, ཏཾ ཨཱཙིཀྑནྟཱིཏི སདྷཡམཱནཱཏི ཝཏྟབྦེ དཱིགྷཾ ཀཏྭཱ ‘‘སདྷཱཡམཱནཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ། ཨཐ ཝཱ ཝིསེསཏོ སསེདྷེ ཝིཡ ཨཏྟཱནཾ ཨཱཝདནྟཱིཏི སདྷཱཡམཱནཱ། ཏེ ཨེཝཾ སབྷཱཝཏཱཡ ‘‘སདྷཱཡམཱནརཱུཔཱ’’ཏི ཝུཏྟཾ། ‘‘སདྡཱཡམཱནརཱུཔཱ’’ཏིཔི པཱཋོ, ཨུཙྩཱསདྡམཧཱསདྡཾ ཀརོནྟཱཏི ཨཏྠོ། བྷགཝཏོ ཨཝིདཱུརེ ཨཏིཀྐམནྟཱིཏི བྷགཝཏོ སཝནཝིསཡེ ཏཾ ཏཾ མུཁཱརུལ༹ྷཾ ཝདནྟཱ ཨཏིཡནྟི།
Sadhāyamānarūpāti uppaṇḍanajātikaṃ vacanaṃ sandhāya vuttaṃ. Aññesaṃ uppaṇḍentā sadhanti, tadatthavacanasīlāti attho. Tassāyaṃ vacanattho – sadhanaṃ sadho, taṃ ācikkhantīti sadhayamānāti vattabbe dīghaṃ katvā ‘‘sadhāyamānā’’ti vuttaṃ. Atha vā visesato sasedhe viya attānaṃ āvadantīti sadhāyamānā. Te evaṃ sabhāvatāya ‘‘sadhāyamānarūpā’’ti vuttaṃ. ‘‘Saddāyamānarūpā’’tipi pāṭho, uccāsaddamahāsaddaṃ karontāti attho. Bhagavato avidūre atikkamantīti bhagavato savanavisaye taṃ taṃ mukhāruḷhaṃ vadantā atiyanti.
ཨེཏམཏྠཾ ཝིདིཏྭཱཏི ཨེཏཾ ཏེསཾ ཝཱཙཱཡ ཨསཉྙཏབྷཱཝཾ ཛཱནིཏྭཱ ཏདཏྠདཱིཔཀཾ དྷམྨསཾཝེགཝསེན ཨིམཾ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི།
Etamatthaṃviditvāti etaṃ tesaṃ vācāya asaññatabhāvaṃ jānitvā tadatthadīpakaṃ dhammasaṃvegavasena imaṃ udānaṃ udānesi.
ཏཏྠ པརིམུཊྛཱཏི དནྡྷཱ མུཊྛསྶཏིནོ། པཎྜིཏཱབྷཱསཱཏི པཎྜིཏཔཏིརཱུཔཀཱ ‘‘ཀེ ཨཉྙེ ཛཱནནྟི, མཡམེཝེཏྠ ཛཱནཱམཱ’’ཏི ཏསྨིཾ ཏསྨིཾ ཨཏྠེ ཨཏྟཱནམེཝ ཛཱནནྟཾ ཀཏྭཱ སམུདཱཙརཎཏོ། ཝཱཙཱགོཙརབྷཱཎིནོཏི ཡེསཾ ཝཱཙཱ ཨེཝ གོཙརོ ཝིསཡོ, ཏེ ཝཱཙཱགོཙརབྷཱཎིནོ, ཝཱཙཱཝཏྠུམཏྟསྶེཝ བྷཱཎིནོ ཨཏྠསྶ ཨཔརིཉྙཱཏཏྟཱ། ཨཐ ཝཱ ཝཱཙཱཡ ཨགོཙརཾ ཨརིཡཱནཾ ཀཐཱཡ ཨཝིསཡཾ མུསཱཝཱདཾ བྷཎནྟཱིཏི ཝཱཙཱགོཙརབྷཱཎིནོ། ཨཐ ཝཱ ‘‘གོཙརབྷཱཎིནོ’’ཏི ཨེཏྠ ཨཱཀཱརསྶ རསྶབྷཱཝོ ཀཏོ། ཝཱཙཱགོཙརཱ, ན སཏིཔཊྛཱནཱདིགོཙརཱ བྷཱཎིནོཝ། ཀཐཾ བྷཱཎིནོ? ཡཱཝིཙྪནྟི མུཁཱཡཱམཾ ཨཏྟནོ ཡཱཝ མུཁཱཡཱམཾ ཡཱཝ མུཁཔྤསཱརཎཾ ཨིཙྪནྟི, ཏཱཝ པསཱརེཏྭཱ བྷཱཎིནོ, པརེསུ གཱརཝེན, ཨཏྟནོ ཨཝིསཡཏཱཡ ཙ མུཁསངྐོཙཾ ན ཀརོནྟཱིཏི ཨཏྠོ། ཨཐ ཝཱ ཝཱཙཱགོཙརཱ ཨེཝ ཧུཏྭཱ བྷཱཎིནོ, སཡཾ ཨཛཱནིཏྭཱ པརཔཏྟིཀཱ ཨེཝ ཧུཏྭཱ ཝཏྟཱརོཏི ཨཏྠོ། ཏཏོ ཨེཝ ཡཱཝིཙྪནྟི མུཁཱཡཱམཾ ཡེན ཝཙནེན སཱཝེཏབྦཱ, ཏཾ ཨཙིནྟེཏྭཱ ཡཱཝདེཝ ཨཏྟནོ མུཁཔྤསཱརཎམཏྟཾ ཨིཙྪནྟཱིཏི ཨཏྠོ། ཡེན ནཱིཏཱ ན ཏཾ ཝིདཱུཏི ཡེན མུཊྛསྶཙྩཱདིནཱ ནིལླཛྫབྷཱཝཾ པཎྜིཏམཱནཱིབྷཱཝཉྩ ནཱིཏཱ ‘‘མཡམེཝཾ བྷཎཱམཱ’’ཏི, ཏཾ ཏཐཱ ཨཏྟནོ བྷཎནྟསྶ ཀཱརཎཾ ན ཝིདཱུ, ཨཝིདྡསུནོ ཨསཱུརཱ ན ཛཱནནྟཱིཏི ཨཏྠོ།
Tattha parimuṭṭhāti dandhā muṭṭhassatino. Paṇḍitābhāsāti paṇḍitapatirūpakā ‘‘ke aññe jānanti, mayamevettha jānāmā’’ti tasmiṃ tasmiṃ atthe attānameva jānantaṃ katvā samudācaraṇato. Vācāgocarabhāṇinoti yesaṃ vācā eva gocaro visayo, te vācāgocarabhāṇino, vācāvatthumattasseva bhāṇino atthassa apariññātattā. Atha vā vācāya agocaraṃ ariyānaṃ kathāya avisayaṃ musāvādaṃ bhaṇantīti vācāgocarabhāṇino. Atha vā ‘‘gocarabhāṇino’’ti ettha ākārassa rassabhāvo kato. Vācāgocarā, na satipaṭṭhānādigocarā bhāṇinova. Kathaṃ bhāṇino? Yāvicchanti mukhāyāmaṃ attano yāva mukhāyāmaṃ yāva mukhappasāraṇaṃ icchanti, tāva pasāretvā bhāṇino, paresu gāravena, attano avisayatāya ca mukhasaṅkocaṃ na karontīti attho. Atha vā vācāgocarā eva hutvā bhāṇino, sayaṃ ajānitvā parapattikā eva hutvā vattāroti attho. Tato eva yāvicchanti mukhāyāmaṃ yena vacanena sāvetabbā, taṃ acintetvā yāvadeva attano mukhappasāraṇamattaṃ icchantīti attho. Yena nītā na taṃ vidūti yena muṭṭhassaccādinā nillajjabhāvaṃ paṇḍitamānībhāvañca nītā ‘‘mayamevaṃ bhaṇāmā’’ti, taṃ tathā attano bhaṇantassa kāraṇaṃ na vidū, aviddasuno asūrā na jānantīti attho.
ནཝམསུཏྟཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Navamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / ཁུདྡཀནིཀཱཡ • Khuddakanikāya / ཨུདཱནཔཱལི༹ • Udānapāḷi / ༩. སདྷཱཡམཱནསུཏྟཾ • 9. Sadhāyamānasuttaṃ
