| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਉਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Udāna-aṭṭhakathā |
੯. ਸਧਾਯਮਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
9. Sadhāyamānasuttavaṇṇanā
੪੯. ਨવਮੇ ਮਾਣવਕਾਤਿ ਤਰੁਣਾ। ਪਠਮੇ ਯੋਬ੍ਬਨੇ ਠਿਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਮਾਰਕਾ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾ।
49. Navame māṇavakāti taruṇā. Paṭhame yobbane ṭhitā brāhmaṇakumārakā idhādhippetā.
ਸਧਾਯਮਾਨਰੂਪਾਤਿ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡਨਜਾਤਿਕਂ વਚਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੇਨ੍ਤਾ ਸਧਨ੍ਤਿ, ਤਦਤ੍ਥવਚਨਸੀਲਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਸ੍ਸਾਯਂ વਚਨਤ੍ਥੋ – ਸਧਨਂ ਸਧੋ, ਤਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ ਸਧਯਮਾਨਾਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਦੀਘਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਸਧਾਯਮਾਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਥ વਾ વਿਸੇਸਤੋ ਸਸੇਧੇ વਿਯ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਆવਦਨ੍ਤੀਤਿ ਸਧਾਯਮਾਨਾ। ਤੇ ਏવਂ ਸਭਾવਤਾਯ ‘‘ਸਧਾਯਮਾਨਰੂਪਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਸਦ੍ਦਾਯਮਾਨਰੂਪਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਮਹਾਸਦ੍ਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਭਗવਤੋ ਅવਿਦੂਰੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ ਭਗવਤੋ ਸવਨવਿਸਯੇ ਤਂ ਤਂ ਮੁਖਾਰੁਲ਼੍ਹਂ વਦਨ੍ਤਾ ਅਤਿਯਨ੍ਤਿ।
Sadhāyamānarūpāti uppaṇḍanajātikaṃ vacanaṃ sandhāya vuttaṃ. Aññesaṃ uppaṇḍentā sadhanti, tadatthavacanasīlāti attho. Tassāyaṃ vacanattho – sadhanaṃ sadho, taṃ ācikkhantīti sadhayamānāti vattabbe dīghaṃ katvā ‘‘sadhāyamānā’’ti vuttaṃ. Atha vā visesato sasedhe viya attānaṃ āvadantīti sadhāyamānā. Te evaṃ sabhāvatāya ‘‘sadhāyamānarūpā’’ti vuttaṃ. ‘‘Saddāyamānarūpā’’tipi pāṭho, uccāsaddamahāsaddaṃ karontāti attho. Bhagavato avidūre atikkamantīti bhagavato savanavisaye taṃ taṃ mukhāruḷhaṃ vadantā atiyanti.
ਏਤਮਤ੍ਥਂ વਿਦਿਤ੍વਾਤਿ ਏਤਂ ਤੇਸਂ વਾਚਾਯ ਅਸਞ੍ਞਤਭਾવਂ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਤਦਤ੍ਥਦੀਪਕਂ ਧਮ੍ਮਸਂવੇਗવਸੇਨ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ।
Etamatthaṃviditvāti etaṃ tesaṃ vācāya asaññatabhāvaṃ jānitvā tadatthadīpakaṃ dhammasaṃvegavasena imaṃ udānaṃ udānesi.
ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਮੁਟ੍ਠਾਤਿ ਦਨ੍ਧਾ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿਨੋ। ਪਣ੍ਡਿਤਾਭਾਸਾਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਪਤਿਰੂਪਕਾ ‘‘ਕੇ ਅਞ੍ਞੇ ਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਮਯਮੇવੇਤ੍ਥ ਜਾਨਾਮਾ’’ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਅਤ੍ਤਾਨਮੇવ ਜਾਨਨ੍ਤਂ ਕਤ੍વਾ ਸਮੁਦਾਚਰਣਤੋ। વਾਚਾਗੋਚਰਭਾਣਿਨੋਤਿ ਯੇਸਂ વਾਚਾ ਏવ ਗੋਚਰੋ વਿਸਯੋ, ਤੇ વਾਚਾਗੋਚਰਭਾਣਿਨੋ, વਾਚਾવਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਭਾਣਿਨੋ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਅਪਰਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ। ਅਥ વਾ વਾਚਾਯ ਅਗੋਚਰਂ ਅਰਿਯਾਨਂ ਕਥਾਯ ਅવਿਸਯਂ ਮੁਸਾવਾਦਂ ਭਣਨ੍ਤੀਤਿ વਾਚਾਗੋਚਰਭਾਣਿਨੋ। ਅਥ વਾ ‘‘ਗੋਚਰਭਾਣਿਨੋ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਕਾਰਸ੍ਸ ਰਸ੍ਸਭਾવੋ ਕਤੋ। વਾਚਾਗੋਚਰਾ, ਨ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾਦਿਗੋਚਰਾ ਭਾਣਿਨੋવ। ਕਥਂ ਭਾਣਿਨੋ? ਯਾવਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮੁਖਾਯਾਮਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਾવ ਮੁਖਾਯਾਮਂ ਯਾવ ਮੁਖਪ੍ਪਸਾਰਣਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਾવ ਪਸਾਰੇਤ੍વਾ ਭਾਣਿਨੋ, ਪਰੇਸੁ ਗਾਰવੇਨ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਅવਿਸਯਤਾਯ ਚ ਮੁਖਸਙ੍ਕੋਚਂ ਨ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥ વਾ વਾਚਾਗੋਚਰਾ ਏવ ਹੁਤ੍વਾ ਭਾਣਿਨੋ, ਸਯਂ ਅਜਾਨਿਤ੍વਾ ਪਰਪਤ੍ਤਿਕਾ ਏવ ਹੁਤ੍વਾ વਤ੍ਤਾਰੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਤੋ ਏવ ਯਾવਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਮੁਖਾਯਾਮਂ ਯੇਨ વਚਨੇਨ ਸਾવੇਤਬ੍ਬਾ, ਤਂ ਅਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਯਾવਦੇવ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੁਖਪ੍ਪਸਾਰਣਮਤ੍ਤਂ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯੇਨ ਨੀਤਾ ਨ ਤਂ વਿਦੂਤਿ ਯੇਨ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਚ੍ਚਾਦਿਨਾ ਨਿਲ੍ਲਜ੍ਜਭਾવਂ ਪਣ੍ਡਿਤਮਾਨੀਭਾવਞ੍ਚ ਨੀਤਾ ‘‘ਮਯਮੇવਂ ਭਣਾਮਾ’’ਤਿ, ਤਂ ਤਥਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਭਣਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਨ વਿਦੂ, ਅવਿਦ੍ਦਸੁਨੋ ਅਸੂਰਾ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Tattha parimuṭṭhāti dandhā muṭṭhassatino. Paṇḍitābhāsāti paṇḍitapatirūpakā ‘‘ke aññe jānanti, mayamevettha jānāmā’’ti tasmiṃ tasmiṃ atthe attānameva jānantaṃ katvā samudācaraṇato. Vācāgocarabhāṇinoti yesaṃ vācā eva gocaro visayo, te vācāgocarabhāṇino, vācāvatthumattasseva bhāṇino atthassa apariññātattā. Atha vā vācāya agocaraṃ ariyānaṃ kathāya avisayaṃ musāvādaṃ bhaṇantīti vācāgocarabhāṇino. Atha vā ‘‘gocarabhāṇino’’ti ettha ākārassa rassabhāvo kato. Vācāgocarā, na satipaṭṭhānādigocarā bhāṇinova. Kathaṃ bhāṇino? Yāvicchanti mukhāyāmaṃ attano yāva mukhāyāmaṃ yāva mukhappasāraṇaṃ icchanti, tāva pasāretvā bhāṇino, paresu gāravena, attano avisayatāya ca mukhasaṅkocaṃ na karontīti attho. Atha vā vācāgocarā eva hutvā bhāṇino, sayaṃ ajānitvā parapattikā eva hutvā vattāroti attho. Tato eva yāvicchanti mukhāyāmaṃ yena vacanena sāvetabbā, taṃ acintetvā yāvadeva attano mukhappasāraṇamattaṃ icchantīti attho. Yena nītā na taṃ vidūti yena muṭṭhassaccādinā nillajjabhāvaṃ paṇḍitamānībhāvañca nītā ‘‘mayamevaṃ bhaṇāmā’’ti, taṃ tathā attano bhaṇantassa kāraṇaṃ na vidū, aviddasuno asūrā na jānantīti attho.
ਨવਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Navamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਉਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Udānapāḷi / ੯. ਸਧਾਯਮਾਨਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Sadhāyamānasuttaṃ
