Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
३. साधुसुत्तं
3. Sādhusuttaṃ
३३. सावत्थिनिदानं । अथ खो सम्बहुला सतुल्लपकायिका देवतायो अभिक्कन्ताय रत्तिया अभिक्कन्तवण्णा केवलकप्पं जेतवनं ओभासेत्वा येन भगवा तेनुपसङ्कमिंसु; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं अट्ठंसु। एकमन्तं ठिता खो एका देवता भगवतो सन्तिके इमं उदानं उदानेसि –
33. Sāvatthinidānaṃ . Atha kho sambahulā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘साधु खो, मारिस, दानं।
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ;
मच्छेरा च पमादा च, एवं दानं न दीयति।
Maccherā ca pamādā ca, evaṃ dānaṃ na dīyati;
पुञ्ञं आकङ्खमानेन, देय्यं होति विजानता’’ति॥
Puññaṃ ākaṅkhamānena, deyyaṃ hoti vijānatā’’ti.
अथ खो अपरा देवता भगवतो सन्तिके इमं उदानं उदानेसि –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘साधु खो, मारिस, दानं।
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ;
अपि च अप्पकस्मिम्पि साहु दानं’’॥
Api ca appakasmimpi sāhu dānaṃ’’.
‘‘अप्पस्मेके पवेच्छन्ति, बहुनेके न दिच्छरे।
‘‘Appasmeke pavecchanti, bahuneke na dicchare;
अप्पस्मा दक्खिणा दिन्ना, सहस्सेन समं मिता’’ति॥
Appasmā dakkhiṇā dinnā, sahassena samaṃ mitā’’ti.
अथ खो अपरा देवता भगवतो सन्तिके इमं उदानं उदानेसि –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘साधु खो, मारिस, दानं; अप्पकस्मिम्पि साहु दानं।
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ; appakasmimpi sāhu dānaṃ;
अपि च सद्धायपि साहु दानं’’॥
Api ca saddhāyapi sāhu dānaṃ’’.
‘‘दानञ्च युद्धञ्च समानमाहु,
‘‘Dānañca yuddhañca samānamāhu,
अप्पापि सन्ता बहुके जिनन्ति।
Appāpi santā bahuke jinanti;
अप्पम्पि चे सद्दहानो ददाति,
Appampi ce saddahāno dadāti,
तेनेव सो होति सुखी परत्था’’ति॥
Teneva so hoti sukhī paratthā’’ti.
अथ खो अपरा देवता भगवतो सन्तिके इमं उदानं उदानेसि –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘साधु खो, मारिस, दानं; अप्पकस्मिम्पि साहु दानं।
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ; appakasmimpi sāhu dānaṃ;
सद्धायपि साहु दानं; अपि च धम्मलद्धस्सापि साहु दानं’’॥
Saddhāyapi sāhu dānaṃ; api ca dhammaladdhassāpi sāhu dānaṃ’’.
‘‘यो धम्मलद्धस्स ददाति दानं,
‘‘Yo dhammaladdhassa dadāti dānaṃ,
उट्ठानवीरियाधिगतस्स जन्तु।
Uṭṭhānavīriyādhigatassa jantu;
अतिक्कम्म सो वेतरणिं यमस्स,
Atikkamma so vetaraṇiṃ yamassa,
दिब्बानि ठानानि उपेति मच्चो’’ति॥
Dibbāni ṭhānāni upeti macco’’ti.
अथ खो अपरा देवता भगवतो सन्तिके इमं उदानं उदानेसि –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘साधु खो, मारिस, दानं; अप्पकस्मिम्पि साहु दानं।
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ; appakasmimpi sāhu dānaṃ;
सद्धायपि साहु दानं; धम्मलद्धस्सापि साहु दानं।
Saddhāyapi sāhu dānaṃ; dhammaladdhassāpi sāhu dānaṃ;
अपि च विचेय्य दानम्पि साहु दानं’’॥
Api ca viceyya dānampi sāhu dānaṃ’’.
‘‘विचेय्य दानं सुगतप्पसत्थं,
‘‘Viceyya dānaṃ sugatappasatthaṃ,
ये दक्खिणेय्या इध जीवलोके।
Ye dakkhiṇeyyā idha jīvaloke;
एतेसु दिन्नानि महप्फलानि,
Etesu dinnāni mahapphalāni,
बीजानि वुत्तानि यथा सुखेत्ते’’ति॥
Bījāni vuttāni yathā sukhette’’ti.
अथ खो अपरा देवता भगवतो सन्तिके इमं उदानं उदानेसि –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘साधु खो, मारिस, दानं; अप्पकस्मिम्पि साहु दानं।
‘‘Sādhu kho, mārisa, dānaṃ; appakasmimpi sāhu dānaṃ;
सद्धायपि साहु दानं; धम्मलद्धस्सापि साहु दानं।
Saddhāyapi sāhu dānaṃ; dhammaladdhassāpi sāhu dānaṃ;
विचेय्य दानम्पि साहु दानं; अपि च पाणेसुपि साधु संयमो’’॥
Viceyya dānampi sāhu dānaṃ; api ca pāṇesupi sādhu saṃyamo’’.
परूपवादा न करोन्ति पापं।
Parūpavādā na karonti pāpaṃ;
भीरुं पसंसन्ति न हि तत्थ सूरं,
Bhīruṃ pasaṃsanti na hi tattha sūraṃ,
भया हि सन्तो न करोन्ति पाप’’न्ति॥
Bhayā hi santo na karonti pāpa’’nti.
अथ खो अपरा देवता भगवन्तं एतदवोच – ‘‘कस्स नु खो, भगवा, सुभासित’’न्ति?
Atha kho aparā devatā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kassa nu kho, bhagavā, subhāsita’’nti?
‘‘सब्बासं वो सुभासितं परियायेन, अपि च ममपि सुणाथ –
‘‘Sabbāsaṃ vo subhāsitaṃ pariyāyena, api ca mamapi suṇātha –
‘‘सद्धा हि दानं बहुधा पसत्थं,
‘‘Saddhā hi dānaṃ bahudhā pasatthaṃ,
दाना च खो धम्मपदंव सेय्यो।
Dānā ca kho dhammapadaṃva seyyo;
पुब्बे च हि पुब्बतरे च सन्तो,
Pubbe ca hi pubbatare ca santo,
निब्बानमेवज्झगमुं सपञ्ञा’’ति॥
Nibbānamevajjhagamuṃ sapaññā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ३. साधुसुत्तवण्णना • 3. Sādhusuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ३. साधुसुत्तवण्णना • 3. Sādhusuttavaṇṇanā