| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੩. ਸਾਧੁਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
3. Sādhusuttavaṇṇanā
੩੩. ਤਤਿਯੇ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸੀਤਿ ਉਦਾਹਾਰਂ ਉਦਾਹਰਿ। ਯਥਾ ਹਿ ਯਂ ਤੇਲਂ ਮਾਨਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ વਿਸ੍ਸਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਅવਸੇਸਕੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਯਞ੍ਚ ਜਲਂ ਤਲ਼ਾਕਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਓਘੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਏવਮੇવਂ ਯਂ ਪੀਤਿવਚਨਂ ਹਦਯਂ ਗਹੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਅਧਿਕਂ ਹੁਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤੋ ਅਸਣ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਤਂ ਉਦਾਨਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਏવਰੂਪਂ ਪੀਤਿਮਯਂ વਚਨਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਦ੍ਧਾਯਪਿ ਸਾਹੁ ਦਾਨਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਫਲਞ੍ਚ ਸਦ੍ਦਹਿਤ੍વਾਪਿ ਦਿਨ੍ਨਦਾਨਂ ਸਾਹੁ ਲਦ੍ਧਕਂ ਭਦ੍ਦਕਮੇવ। ਆਹੂਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ। ਕਥਂ ਪਨੇਤਂ ਉਭਯਂ ਸਮਂ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ? ਜੀવਿਤਭੀਰੁਕੋ ਹਿ ਯੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਖਯਭੀਰੁਕੋ ਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ‘‘ਜੀવਿਤਞ੍ਚ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ ਯੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਾਮਿ ਚਾ’’ਤਿ ਹਿ વਦਨ੍ਤੋ ਨ ਯੁਜ੍ਝਤਿ। ਜੀવਿਤੇ ਪਨ ਆਲਯਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ, ‘‘ਛੇਜ੍ਜਂ વਾ ਹੋਤੁ ਮਰਣਂ વਾ, ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੇਤਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਉਸ੍ਸਹਨ੍ਤੋવ ਯੁਜ੍ਝਤਿ। ‘‘ਭੋਗੇ ਚ ਰਕ੍ਖਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਦਾਨਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤੋ ਨ ਦਦਾਤਿ। ਭੋਗੇਸੁ ਪਨ ਆਲਯਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਉਸ੍ਸਹਨ੍ਤੋવ ਦੇਤਿ। ਏવਂ ਦਾਨਞ੍ਚ ਯੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਸਮਂ ਹੋਤਿ। ਕਿਞ੍ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ? ਅਪ੍ਪਾਪਿ ਸਨ੍ਤਾ ਬਹੁਕੇ ਜਿਨਨ੍ਤੀਤਿ ਯਥਾ ਚ ਯੁਦ੍ਧੇ ਅਪ੍ਪਕਾਪਿ વੀਰਪੁਰਿਸਾ ਬਹੁਕੇ ਭੀਰੁਪੁਰਿਸੇ ਜਿਨਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਸਦ੍ਧਾਦਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਪ੍ਪਕਮ੍ਪਿ ਦਾਨਂ ਦਦਨ੍ਤੋ ਬਹੁਮਚ੍ਛੇਰਂ ਮਦ੍ਦਤਿ, ਬਹੁਞ੍ਚ ਦਾਨવਿਪਾਕਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਦਾਨਞ੍ਚ ਯੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਸਮਾਨਂ। ਤੇਨੇવਾਹ –
33. Tatiye udānaṃ udānesīti udāhāraṃ udāhari. Yathā hi yaṃ telaṃ mānaṃ gahetuṃ na sakkoti vissanditvā gacchati, taṃ avasesakoti vuccati. Yañca jalaṃ taḷākaṃ gahetuṃ na sakkoti, ajjhottharitvā gacchati, taṃ oghoti vuccati, evamevaṃ yaṃ pītivacanaṃ hadayaṃ gahetuṃ na sakkoti, adhikaṃ hutvā anto asaṇṭhahitvā bahi nikkhamati, taṃ udānanti vuccati. Evarūpaṃ pītimayaṃ vacanaṃ nicchāresīti attho. Saddhāyapi sāhu dānanti kammañca kammaphalañca saddahitvāpi dinnadānaṃ sāhu laddhakaṃ bhaddakameva. Āhūti kathenti. Kathaṃ panetaṃ ubhayaṃ samaṃ nāma hotīti? Jīvitabhīruko hi yujjhituṃ na sakkoti, khayabhīruko dātuṃ na sakkoti. ‘‘Jīvitañca rakkhissāmi yujjhissāmi cā’’ti hi vadanto na yujjhati. Jīvite pana ālayaṃ vissajjetvā, ‘‘chejjaṃ vā hotu maraṇaṃ vā, gaṇhissāmetaṃ issariya’’nti ussahantova yujjhati. ‘‘Bhoge ca rakkhissāmi, dānañca dassāmī’’ti vadanto na dadāti. Bhogesu pana ālayaṃ vissajjetvā mahādānaṃ dassāmīti ussahantova deti. Evaṃ dānañca yuddhañca samaṃ hoti. Kiñca bhiyyo? Appāpi santā bahuke jinantīti yathā ca yuddhe appakāpi vīrapurisā bahuke bhīrupurise jinanti, evaṃ saddhādisampanno appakampi dānaṃ dadanto bahumaccheraṃ maddati, bahuñca dānavipākaṃ adhigacchati. Evampi dānañca yuddhañca samānaṃ. Tenevāha –
‘‘ਅਪ੍ਪਮ੍ਪਿ ਚੇ ਸਦ੍ਦਹਾਨੋ ਦਦਾਤਿ,
‘‘Appampi ce saddahāno dadāti,
ਤੇਨੇવ ਸੋ ਹੋਤਿ ਸੁਖੀ ਪਰਤ੍ਥਾ’’ਤਿ॥
Teneva so hoti sukhī paratthā’’ti.
ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਪਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਪਕਾਸਨਤ੍ਥਂ ਏਕਸਾਟਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣવਤ੍ਥੁ ਚ ਅਙ੍ਕੁਰવਤ੍ਥੁ ਚ વਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ।
Imassa ca panatthassa pakāsanatthaṃ ekasāṭakabrāhmaṇavatthu ca aṅkuravatthu ca vitthāretabbaṃ.
ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮੇਨ ਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭੋਗਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ। ਏਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲਦ੍ਧਧਮ੍ਮੋ ਨਾਮ ਅਧਿਗਤਧਮ੍ਮੋ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲੋ। ਇਤਿ ਯਂ ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਭੋਗਸ੍ਸ ਦਾਨਂ ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਦੀਯਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਸਾਧੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯੋ ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧਸ੍ਸਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਗਾਥਾਪਦੇ ਅਯਮੇવ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਟ੍ਠਾਨવੀਰਿਯਾਧਿਗਤਸ੍ਸਾਤਿ ਉਟ੍ਠਾਨੇਨ ਚ વੀਰਿਯੇਨ ਚ ਅਧਿਗਤਸ੍ਸ ਭੋਗਸ੍ਸ। વੇਤਰਣਿਨ੍ਤਿ ਦੇਸਨਾਸੀਸਮਤ੍ਤਮੇਤਂ। ਯਮਸ੍ਸ ਪਨ વੇਤਰਣਿਮ੍ਪਿ ਸਞ੍ਜੀવਕਾਲ਼ਸੁਤ੍ਤਾਦਯੋਪਿ ਏਕਤਿਂਸਮਹਾਨਿਰਯੇਪਿ ਸਬ੍ਬਸੋવ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Dhammaladdhassāti dhammena samena laddhassa bhogassa dhammaladdhassa ca puggalassa. Ettha puggalo laddhadhammo nāma adhigatadhammo ariyapuggalo. Iti yaṃ dhammaladdhassa bhogassa dānaṃ dhammaladdhassa ariyapuggalassa dīyati, tampi sādhūti attho. Yo dhammaladdhassāti imasmimpi gāthāpade ayameva attho. Uṭṭhānavīriyādhigatassāti uṭṭhānena ca vīriyena ca adhigatassa bhogassa. Vetaraṇinti desanāsīsamattametaṃ. Yamassa pana vetaraṇimpi sañjīvakāḷasuttādayopi ekatiṃsamahānirayepi sabbasova atikkamitvāti attho.
વਿਚੇਯ੍ਯ ਦਾਨਨ੍ਤਿ વਿਚਿਨਿਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨਦਾਨਂ। ਤਤ੍ਥ ਦ੍વੇ વਿਚਿਨਨਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾવਿਚਿਨਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯવਿਚਿਨਨਞ੍ਚ। ਤੇਸੁ ਲਾਮਕਲਾਮਕੇ ਪਚ੍ਚਯੇ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਪਣੀਤਪਣੀਤੇ વਿਚਿਨਿਤ੍વਾ ਤੇਸਂ ਦਾਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਾવਿਚਿਨਨਂ ਨਾਮ। વਿਪਨ੍ਨਸੀਲੇ ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਪਞ੍ਚਨવੁਤਿਪਾਸਣ੍ਡਭੇਦੇ વਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੇ ਪਹਾਯ ਸੀਲਾਦਿਗੁਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਸਾਸਨੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਦਾਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯવਿਚਿਨਨਂ ਨਾਮ। ਏવਂ ਦ੍વੀਹਾਕਾਰੇਹਿ વਿਚੇਯ੍ਯ ਦਾਨਂ। ਸੁਗਤਪ੍ਪਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸੁਗਤੇਨ વਣ੍ਣਿਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯવਿਚਿਨਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਯੇ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਬੀਜਾਨਿ વੁਤ੍ਤਾਨਿ ਯਥਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਨ ਦਕ੍ਖਿਣਾવਿਚਿਨਨਂ ਆਹ। ਅવਿਪਨ੍ਨਬੀਜਸਦਿਸਾ ਹਿ વਿਚਿਨਿਤ੍વਾ ਗਹਿਤਾ ਪਣੀਤਪਣੀਤਾ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਾਤਿ।
Viceyya dānanti vicinitvā dinnadānaṃ. Tattha dve vicinanā dakkhiṇāvicinanaṃ dakkhiṇeyyavicinanañca. Tesu lāmakalāmake paccaye apanetvā paṇītapaṇīte vicinitvā tesaṃ dānaṃ dakkhiṇāvicinanaṃ nāma. Vipannasīle ito bahiddhā pañcanavutipāsaṇḍabhede vā dakkhiṇeyye pahāya sīlādiguṇasampannānaṃ sāsane pabbajitānaṃ dānaṃ dakkhiṇeyyavicinanaṃ nāma. Evaṃ dvīhākārehi viceyya dānaṃ. Sugatappasatthanti sugatena vaṇṇitaṃ. Tattha dakkhiṇeyyavicinanaṃ dassento ye dakkhiṇeyyātiādimāha. Bījāni vuttāni yathāti iminā pana dakkhiṇāvicinanaṃ āha. Avipannabījasadisā hi vicinitvā gahitā paṇītapaṇītā deyyadhammāti.
ਪਾਣੇਸੁਪਿ ਸਾਧੁ ਸਂਯਮੋਤਿ ਪਾਣੇਸੁ ਸਂਯਤਭਾવੋਪਿ ਭਦ੍ਦਕੋ। ਅਯਂ ਦੇવਤਾ ਇਤਰਾਹਿ ਕਥਿਤਂ ਦਾਨਾਨਿਸਂਸਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸੀਲਾਨਿਸਂਸਂ ਕਥੇਤੁਮਾਰਦ੍ਧਾ। ਅਹੇਠਯਂ ਚਰਨ੍ਤਿ ਅવਿਹਿਂਸਨ੍ਤੋ ਚਰਮਾਨੋ। ਪਰੂਪવਾਦਾਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਉਪવਾਦਭਯੇਨ। ਭਯਾਤਿ ਉਪવਾਦਭਯਾ। ਦਾਨਾ ਚ ਖੋ ਧਮ੍ਮਪਦਂવ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਦਾਨਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਧਮ੍ਮਪਦਮੇવ ਸੇਯ੍ਯੋ। ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਹਿ ਪੁਬ੍ਬਤਰੇ ਚ ਸਨ੍ਤੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਕਸ੍ਸਪਬੁਦ੍ਧਾਦਿਕਾਲੇ ਪੁਬ੍ਬਤਰੇ ਚ ਕੋਣਾਗਮਨਬੁਦ੍ਧਾਦਿਕਾਲੇ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ વਾ ਏਤੇ ਪੁਬ੍ਬੇ ਚ ਪੁਬ੍ਬਤਰੇ ਚ ਸਨ੍ਤੋ ਨਾਮਾਤਿ। ਤਤਿਯਂ।
Pāṇesupi sādhu saṃyamoti pāṇesu saṃyatabhāvopi bhaddako. Ayaṃ devatā itarāhi kathitaṃ dānānisaṃsaṃ atikkamitvā sīlānisaṃsaṃ kathetumāraddhā. Aheṭhayaṃ caranti avihiṃsanto caramāno. Parūpavādāti parassa upavādabhayena. Bhayāti upavādabhayā. Dānā ca kho dhammapadaṃva seyyoti dānato nibbānasaṅkhātaṃ dhammapadameva seyyo. Pubbe ca hi pubbatare ca santoti pubbe ca kassapabuddhādikāle pubbatare ca koṇāgamanabuddhādikāle, sabbepi vā ete pubbe ca pubbatare ca santo nāmāti. Tatiyaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੩. ਸਾਧੁਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Sādhusuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੩. ਸਾਧੁਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Sādhusuttavaṇṇanā
