Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ൩. സാധുസുത്തവണ്ണനാ

    3. Sādhusuttavaṇṇanā

    ൩൩. ഉദാനം ഉദാനേസീതി പീതിവേഗേന ഉഗ്ഗിരിതബ്ബതായ ഉദാനം ഉഗ്ഗിരി ഉച്ചാരേസി. തയിദം യസ്മാ പീതിസമുട്ഠാപിതം വചനം, തസ്മാ വുത്തം ‘‘ഉദാഹാരം ഉദാഹരീ’’തി . യഥാ പന തം വചനം ‘‘ഉദാന’’ന്തി വുച്ചതി, തം ദസ്സേതും ‘‘യഥാ ഹീ’’തിആദി വുത്തം. സദ്ധായാതി ഏത്ഥ -കാരോ ഹേതുഅത്ഥോ. പരിച്ചാഗചേതനായ ഹി സദ്ധാ വിസേസപച്ചയോ അസ്സദ്ധസ്സ തദഭാവതോ. പി-സദ്ദോ വുത്തത്ഥസമ്പിണ്ഡനത്ഥോ. ‘‘സാഹൂ’’തി പദം സാധുസദ്ദേന സമാനത്ഥം ദട്ഠബ്ബം. കഥന്തി ദാനയുദ്ധാനം വിപക്ഖസഭാവാതി അധിപ്പായോ. ഏതം ഉഭയന്തി ദാനം യുദ്ധന്തി ഇദം ദ്വയം. ജീവിതഭീരുകോതി ജീവിതവിനാസഭീരുകോ. ഖയഭീരുകോതി ഭോഗക്ഖയസ്സ ഭീരുകോ. വദന്തോതി ജീവിതേ സാലയതം, തതോ ഏവ യുജ്ഝനേ അസമത്ഥതം പവേദേന്തോ. ഛേജ്ജന്തി ഹത്ഥപാദാദിഛേദോ. ഉസ്സഹന്തോതി വീരിയം കരോന്തോ. ഏവം ഭോഗേ രക്ഖിസ്സാമീതി തഥാ ഭോഗേ അപരിക്ഖീണേ കരിസ്സാമീതി. വദന്തോതി ഇധ ഭോഗേസു ലോഭം, തതോ ഏവ ദാതും അസമത്ഥതം പവേദേന്തോ. ഏവന്തി ഏവം ജീവിതഭോഗനിരപേക്ഖതായ ദാനഞ്ച യുദ്ധഞ്ച സമം ഹോതി. സദ്ധാദിസമ്പന്നോതി സദ്ധാധമ്മജീവിതാവീമംസാസീലാദിഗുണസമന്നാഗതോ. സോ ഹി ദേയ്യവത്ഥുനോ പരിത്തകത്താ അപ്പകമ്പി ദദന്തോ അത്തനോ പന ചിത്തസമ്പത്തിയാ ഖേത്തസമ്പത്തിയാ ച ബഹും ഉളാരപുഞ്ഞം പവഡ്ഢേന്തോ ബഹുവിധം ലോഭ-ദോസ-ഇസ്സാ-മച്ഛരിയ-ദിട്ഠിവിചികിച്ഛാദിഭേദം തപ്പടിപക്ഖം അഭിഭവതി, തതോ ഏവ ച തം മഹപ്ഫലം ഹോതി മഹാനിസംസം. അട്ഠകഥായം പന ‘‘മച്ഛേരം മദ്ദതി’’ച്ചേവ വുത്തം, തസ്സ പന ഉജുവിപച്ചനീകഭാവതോ.

    33.Udānaṃudānesīti pītivegena uggiritabbatāya udānaṃ uggiri uccāresi. Tayidaṃ yasmā pītisamuṭṭhāpitaṃ vacanaṃ, tasmā vuttaṃ ‘‘udāhāraṃ udāharī’’ti . Yathā pana taṃ vacanaṃ ‘‘udāna’’nti vuccati, taṃ dassetuṃ ‘‘yathā hī’’tiādi vuttaṃ. Saddhāyāti ettha ya-kāro hetuattho. Pariccāgacetanāya hi saddhā visesapaccayo assaddhassa tadabhāvato. Pi-saddo vuttatthasampiṇḍanattho. ‘‘Sāhū’’ti padaṃ sādhusaddena samānatthaṃ daṭṭhabbaṃ. Kathanti dānayuddhānaṃ vipakkhasabhāvāti adhippāyo. Etaṃ ubhayanti dānaṃ yuddhanti idaṃ dvayaṃ. Jīvitabhīrukoti jīvitavināsabhīruko. Khayabhīrukoti bhogakkhayassa bhīruko. Vadantoti jīvite sālayataṃ, tato eva yujjhane asamatthataṃ pavedento. Chejjanti hatthapādādichedo. Ussahantoti vīriyaṃ karonto. Evaṃ bhoge rakkhissāmīti tathā bhoge aparikkhīṇe karissāmīti. Vadantoti idha bhogesu lobhaṃ, tato eva dātuṃ asamatthataṃ pavedento. Evanti evaṃ jīvitabhoganirapekkhatāya dānañca yuddhañca samaṃ hoti. Saddhādisampannoti saddhādhammajīvitāvīmaṃsāsīlādiguṇasamannāgato. So hi deyyavatthuno parittakattā appakampi dadanto attano pana cittasampattiyā khettasampattiyā ca bahuṃ uḷārapuññaṃ pavaḍḍhento bahuvidhaṃ lobha-dosa-issā-macchariya-diṭṭhivicikicchādibhedaṃ tappaṭipakkhaṃ abhibhavati, tato eva ca taṃ mahapphalaṃ hoti mahānisaṃsaṃ. Aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘maccheraṃ maddati’’cceva vuttaṃ, tassa pana ujuvipaccanīkabhāvato.

    പരത്ഥാതി പരലോകേ. ഏകസാടകബ്രാഹ്മണവത്ഥു അന്വയവസേന, അങ്കുരവത്ഥു ബ്യതിരേകവസേന വിത്ഥാരേതബ്ബം.

    Paratthāti paraloke. Ekasāṭakabrāhmaṇavatthu anvayavasena, aṅkuravatthu byatirekavasena vitthāretabbaṃ.

    ധമ്മോ ലദ്ധോ ഏതേനാതി ധമ്മലദ്ധോ, പുഗ്ഗലോ. അഗ്ഗിആഹിതപദസ്സ വിയ സദ്ദസിദ്ധി ദട്ഠബ്ബാ. ‘‘ഉട്ഠാനന്തി കായികം വീരിയം, വീരിയന്തി ചേതസിക’’ന്തി വദന്തി. ഉട്ഠാനന്തി ഭോഗുപ്പാദേ യുത്തപയുത്തതാ. വീരിയന്തി തജ്ജോ ഉസ്സാഹോ. യമസ്സ ആണാപവത്തിട്ഠാനം. വേതരണിമ്പി ഇതരേ നിരയേ ച അതിക്കമ്മ. തേ പന അബ്ബുദാദീനം വസേന അവീചിം ദസധാ കത്വാ അവസേസമഹാനിരയേ സത്തപി ആയുപ്പമാണഭേദേന തയോ തയോ കത്വാ ഏകതിംസാതി വദന്തി. സഞ്ജീവാദിനിരയസംവത്തനസ്സ കമ്മസ്സ തിക്ഖമജ്ഝമുദുഭാവേന തസ്സ ആയുപ്പമാണസ്സ തിവിധതാ വിഭാവേതബ്ബാ. അപരേ പന ‘‘അട്ഠ മഹാനിരയാ സോളസ ഉസ്സദനിരയാ ആദിതോ ചത്താരോ സിതനിരയേ ഏകം കത്വാ സത്ത സിതനിരയാതി ഏവം ഏകതിംസ മഹാനിരയാ’’തി വദന്തി. മഹാനിരയഗ്ഗഹണതോ ആദിതോ ചത്താരോ സിതനിരയാ ഏകോ നിരയോ കതോതി.

    Dhammo laddho etenāti dhammaladdho, puggalo. Aggiāhitapadassa viya saddasiddhi daṭṭhabbā. ‘‘Uṭṭhānanti kāyikaṃ vīriyaṃ, vīriyanti cetasika’’nti vadanti. Uṭṭhānanti bhoguppāde yuttapayuttatā. Vīriyanti tajjo ussāho. Yamassa āṇāpavattiṭṭhānaṃ. Vetaraṇimpi itare niraye ca atikkamma. Te pana abbudādīnaṃ vasena avīciṃ dasadhā katvā avasesamahāniraye sattapi āyuppamāṇabhedena tayo tayo katvā ekatiṃsāti vadanti. Sañjīvādinirayasaṃvattanassa kammassa tikkhamajjhamudubhāvena tassa āyuppamāṇassa tividhatā vibhāvetabbā. Apare pana ‘‘aṭṭha mahānirayā soḷasa ussadanirayā ādito cattāro sitaniraye ekaṃ katvā satta sitanirayāti evaṃ ekatiṃsa mahānirayā’’ti vadanti. Mahānirayaggahaṇato ādito cattāro sitanirayā eko nirayo katoti.

    തേസന്തി വിചിനിത്വാ ഗഹിതപച്ചയാനം. പഞ്ചനവുതിപാസണ്ഡഭേദാ പപഞ്ചസൂദനിസംവണ്ണനായം വുത്തനയേന വേദിതബ്ബാ. തത്ഥാതി തേസു ദ്വീസു വിചിനനേസു. ദക്ഖിണാവിചിനനം ആഹ, ഉപമാനാനി ഹി നാമ യാവദേവ ഉപമേയ്യത്ഥവിഭാവനത്ഥാനി. ഏതേന സുഖേത്തഗഹണതോപി ദക്ഖിണേയ്യവിചിനനം ദട്ഠബ്ബം.

    Tesanti vicinitvā gahitapaccayānaṃ. Pañcanavutipāsaṇḍabhedā papañcasūdanisaṃvaṇṇanāyaṃ vuttanayena veditabbā. Tatthāti tesu dvīsu vicinanesu. Dakkhiṇāvicinanaṃ āha, upamānāni hi nāma yāvadeva upameyyatthavibhāvanatthāni. Etena sukhettagahaṇatopi dakkhiṇeyyavicinanaṃ daṭṭhabbaṃ.

    പാണേസു സംയമോതി ഇമിനാ ദസവിധമ്പി കുസലകമ്മപഥധമ്മം ദസ്സേതി. യഥാ ഹി ‘‘പാണേസു സംയമോ’’തി ഇമിനാ സത്താനം ജീവിതാവോരോപനതോ സംയമോ വുത്തോ, ഏവം തേസം സാപതേയ്യാവഹാരതോ പരദാരാമസനതോ വിസംവാദനതോ അഞ്ഞമഞ്ഞഭേദനതോ ഫരുസവചനേന സങ്ഘട്ടനതോ നിരത്ഥകവിപ്പലപനതോ പരസന്തകാഭിജ്ഝാനതോ ഉച്ഛേദചിന്തനതോ മിച്ഛാഭിനിവേസനതോ ച സംയമോ ഹോതീതി. തേനാഹ ‘‘സീലാനിസംസം കഥേതുമാരദ്ധാ’’തി. ഫരുസവചനസംയമോ പനേത്ഥ സരൂപേനേവ വുത്തോ.

    Pāṇesu saṃyamoti iminā dasavidhampi kusalakammapathadhammaṃ dasseti. Yathā hi ‘‘pāṇesu saṃyamo’’ti iminā sattānaṃ jīvitāvoropanato saṃyamo vutto, evaṃ tesaṃ sāpateyyāvahārato paradārāmasanato visaṃvādanato aññamaññabhedanato pharusavacanena saṅghaṭṭanato niratthakavippalapanato parasantakābhijjhānato ucchedacintanato micchābhinivesanato ca saṃyamo hotīti. Tenāha ‘‘sīlānisaṃsaṃ kathetumāraddhā’’ti. Pharusavacanasaṃyamo panettha sarūpeneva vutto.

    പരസ്സ ഉപവാദഭയേനാതി പാപകിരിയഹേതു പരേന അത്തനോ വത്തബ്ബഉപവാദഭയേന. ഉപവാദഭയാതി ഉപവാദഭയനിമിത്തം. ‘‘കഥം നു ഖോ അമ്ഹേ പരേ ന ഉപവദേയ്യു’’ന്തി ആസീസന്താ പാപം ന കരോന്തി. ധമ്മപദമേവാതി അസങ്ഖതധമ്മകോട്ഠാസോ ഏവ സേയ്യോ സേട്ഠോ. യസ്മാ സബ്ബസങ്ഖതം അനിച്ചം ഖയധമ്മം വയധമ്മം വിരാഗധമ്മം നിരോധധമ്മം, തസ്മാ തദധിഗമായ ഉസ്സാഹോ കരണീയോതി ദസ്സേതി. പുബ്ബസദ്ദോ കാലവിസേസവിസയോതി ആഹ ‘‘പുബ്ബേ ച കസ്സപബുദ്ധാദികാലേപീ’’തിആദി. പുന അകാലവിസേസോ അപാടിയേക്കോ ഭുമ്മത്ഥവിസയോവാതി ആഹ ‘‘സബ്ബേപി വാ’’തിആദി. തത്ഥ സബ്ബേപി വാതി ഏതേ സബ്ബേപി കസ്സപബുദ്ധാദയോ ലോകനാഥാ സന്തോ നാമ വൂപസന്തസബ്ബകിലേസസന്താപാ സന്തസബ്ഭൂതഗുണത്താ.

    Parassa upavādabhayenāti pāpakiriyahetu parena attano vattabbaupavādabhayena. Upavādabhayāti upavādabhayanimittaṃ. ‘‘Kathaṃ nu kho amhe pare na upavadeyyu’’nti āsīsantā pāpaṃ na karonti. Dhammapadamevāti asaṅkhatadhammakoṭṭhāso eva seyyo seṭṭho. Yasmā sabbasaṅkhataṃ aniccaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammaṃ, tasmā tadadhigamāya ussāho karaṇīyoti dasseti. Pubbasaddo kālavisesavisayoti āha ‘‘pubbe ca kassapabuddhādikālepī’’tiādi. Puna akālaviseso apāṭiyekko bhummatthavisayovāti āha ‘‘sabbepi vā’’tiādi. Tattha sabbepi vāti ete sabbepi kassapabuddhādayo lokanāthā santo nāma vūpasantasabbakilesasantāpā santasabbhūtaguṇattā.

    സാധുസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Sādhusuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൩. സാധുസുത്തം • 3. Sādhusuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൩. സാധുസുത്തവണ്ണനാ • 3. Sādhusuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact