Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදාන-අට්ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā |
2. සාගතත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා
2. Sāgatattheraapadānavaṇṇanā
සොභිතො නාම නාමෙනාතිආදිකං ආයස්මතො සාගතත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො පදුමුත්තරස්ස භගවතො කාලෙ එකස්මිං බ්රාහ්මණකුලෙ නිබ්බත්තො සබ්බසිප්පෙසු නිප්ඵත්තිං පත්තො නාමෙන සොභිතො නාම හුත්වා තිණ්ණං වෙදානං පාරගූ සනිඝණ්ඩුකෙටුභානං සාක්ඛරප්පභෙදානං ඉතිහාසපඤ්චමානං පදකො වෙය්යාකරණො ලොකායතමහාපුරිසලක්ඛණෙසු අනවයො. සො එකදිවසං පදුමුත්තරං භගවන්තං ද්වත්තිංසමහාපුරිසලක්ඛණසිරියා සොභමානං උය්යානද්වාරෙන ගච්ඡන්තං දිස්වා අතීව පසන්නමානසො අනෙකෙහි උපායෙහි අනෙකෙහි ගුණවණ්ණෙහි ථොමනං අකාසි. භගවා තස්ස ථොමනං සුත්වා ‘‘අනාගතෙ ගොතමස්ස භගවතො සාසනෙ සාගතො නාම සාවකො භවිස්සතී’’ති බ්යාකරණං අදාසි. සො තතො පට්ඨාය පුඤ්ඤානි කරොන්තො යාවතායුකං ඨත්වා තතො චුතො දෙවලොකෙ නිබ්බත්තො. කප්පසතසහස්සදෙවමනුස්සෙසු උභයසම්පත්තියො අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ එකස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො. තස්ස මාතාපිතරො සොමනස්සං වඩ්ඪෙන්තො සුජාතො ආගතොති සාගතොති නාමං කරිංසු. සො සාසනෙ පසීදිත්වා පබ්බජිත්වා විපස්සනං වඩ්ඪෙත්වා අරහත්තං පත්තො.
Sobhito nāma nāmenātiādikaṃ āyasmato sāgatattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle ekasmiṃ brāhmaṇakule nibbatto sabbasippesu nipphattiṃ patto nāmena sobhito nāma hutvā tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū sanighaṇḍukeṭubhānaṃ sākkharappabhedānaṃ itihāsapañcamānaṃ padako veyyākaraṇo lokāyatamahāpurisalakkhaṇesu anavayo. So ekadivasaṃ padumuttaraṃ bhagavantaṃ dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇasiriyā sobhamānaṃ uyyānadvārena gacchantaṃ disvā atīva pasannamānaso anekehi upāyehi anekehi guṇavaṇṇehi thomanaṃ akāsi. Bhagavā tassa thomanaṃ sutvā ‘‘anāgate gotamassa bhagavato sāsane sāgato nāma sāvako bhavissatī’’ti byākaraṇaṃ adāsi. So tato paṭṭhāya puññāni karonto yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato cuto devaloke nibbatto. Kappasatasahassadevamanussesu ubhayasampattiyo anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kulagehe nibbatto. Tassa mātāpitaro somanassaṃ vaḍḍhento sujāto āgatoti sāgatoti nāmaṃ kariṃsu. So sāsane pasīditvā pabbajitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ patto.
17. එවං සො පුඤ්ඤසම්භාරානුරූපෙන පත්තඅරහත්තඵලො අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො සොභිතො නාම නාමෙනාතිආදිමාහ. තත්ථ තදා පුඤ්ඤසම්භාරස්ස පරිපූරණසමයෙ නාමෙන සොභිතො නාම බ්රාහ්මණො අහොසින්ති සම්බන්ධො.
17. Evaṃ so puññasambhārānurūpena pattaarahattaphalo attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento sobhito nāma nāmenātiādimāha. Tattha tadā puññasambhārassa paripūraṇasamaye nāmena sobhito nāma brāhmaṇo ahosinti sambandho.
21. විපථා උද්ධරිත්වානාති විරුද්ධපථා කුමග්ගා, උප්පථා වා උද්ධරිත්වා අපනෙත්වා. පථං ආචික්ඛසෙති, භන්තෙ, සබ්බඤ්ඤු තුවං පථං සප්පුරිසමග්ගං නිබ්බානාධිගමනුපායං ආචික්ඛසෙ කථෙසි දෙසෙසි විභජි උත්තානිං අකාසීති අත්ථො. සෙසං උත්තානත්ථමෙවාති.
21.Vipathā uddharitvānāti viruddhapathā kumaggā, uppathā vā uddharitvā apanetvā. Pathaṃ ācikkhaseti, bhante, sabbaññu tuvaṃ pathaṃ sappurisamaggaṃ nibbānādhigamanupāyaṃ ācikkhase kathesi desesi vibhaji uttāniṃ akāsīti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
සාගතත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.
Sāgatattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්දකනිකාය • Khuddakanikāya / අපදානපාළි • Apadānapāḷi / 2. සාගතත්ථෙරඅපදානං • 2. Sāgatattheraapadānaṃ