Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / པཉྩཔཀརཎ-མཱུལཊཱིཀཱ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā

    ༦. སཧཛཱཏཔཙྩཡནིདྡེསཝཎྞནཱ

    6. Sahajātapaccayaniddesavaṇṇanā

    . ‘‘ཨཉྙམཉྙསྶཱཏི ཨཉྙོ ཨཉྙསྶཱ’’ཏི པོརཱཎཔཱཋོ། པཱལི༹ཡཾ པན ‘‘ཨཉྙམཉྙཾ སཧཛཱཏཔཙྩཡེན པཙྩཡོ’’ཏི ཨེཏྠ ཝུཏྟསྶ ‘‘ཨཉྙམཉྙ’’ནྟི ཨིམསྶ ཨཏྠོ ཝཏྟབྦོ , ན ཨཝུཏྟསྶ ‘‘ཨཉྙམཉྙསྶཱ’’ཏི ཨིམསྶ, ན ཙ སམཱནཏྠསྶཔི སདྡནྟརསྶ ཨཏྠེ ཝུཏྟེ སདྡནྟརསྶ ཨཏྠོ ཝུཏྟོ ཧོཏི, ཏསྨཱ ‘‘ཨཉྙམཉྙནྟི ཨཉྙོ ཨཉྙསྶཱ’’ཏི པཋནྟི། ཨོཀྐནྟཱིཏི པཉྩཝོཀཱརཔཊིསནྡྷིཡེཝ ཝུཙྩཏི, ན ཨིཏརཱཏི ཨིམིནཱ ཨདྷིཔྤཱཡེནཱཧ ‘‘པཉྩཝོཀཱརབྷཝེ པཊིསནྡྷིཀྑཎེ’’ཏི། རཱུཔིནོ དྷམྨཱ ཨརཱུཔཱིནཾ དྷམྨཱནནྟི ཨིདཾ ཡདིཔི པུབྦེ ‘‘ཨོཀྐནྟིཀྑཎེ ནཱམརཱུཔ’’ནྟི ཝུཏྟཾ, ཏཐཱཔི ན ཏེན ཁཎནྟརེ པཙྩཡབྷཱཝོ རཱུཔཱིནཾ ནིཝཱརིཏོཏི ཏནྣིཝཱརཎཏྠཾ ཝུཏྟཾ། ཀཉྩི ཀཱལེཏི ཀེཙི ཀིསྨིཉྩི ཀཱལེཏི ཝཱ ཨཏྠོ། ཏེན རཱུཔིནོ དྷམྨཱ ཀེཙི ཝཏྠུབྷཱུཏཱ ཀིསྨིཉྩི པཊིསནྡྷིཀཱལེཏི རཱུཔནྟརཱནཾ ཝཏྠུསྶ ཙ ཀཱལནྟརེ ཨརཱུཔཱིནཾ སཧཛཱཏཔཙྩཡཾ པུབྦེ ཨནིཝཱརིཏཾ ནིཝཱརེཏི། ཨེཝཉྩ ཀཏྭཱ ‘‘ཀཉྩི ཀཱལ’’ནྟི ཝཱ ‘‘ཀིསྨིཉྩི ཀཱལེ’’ཏི ཝཱ ཝཏྟབྦེ ཝིབྷཏྟིཝིཔལླཱསོ ཀཏོ། ཏེན ཧི ‘‘ཀཉྩཱི’’ཏི ཨུཔཡོགེཀཝཙནཾ ‘‘རཱུཔིནོ དྷམྨཱ’’ཏི ཨེཏེན སཧ སམྦནྡྷེན པཙྩཏྟབཧུཝཙནསྶ ཨཱདེསོ, ‘‘ཀཱལེ’’ཏི ཨིམིནཱ སམྦནྡྷེན བྷུམྨེཀཝཙནསྶཱཏི ཝིཉྙཱཡཏི། པུརིམེན ཙ ‘‘ཨེཀོ ཁནྡྷོ ཝཏྠུ ཙ ཏིཎྞནྣཾ ཁནྡྷཱན’’ནྟིཨཱདིནཱ ནཱམསཧིཏསྶེཝ ཝཏྠུསྶ ‘‘ནཱམསྶ པཙྩཡོ’’ཏི ཝཏྟབྦཏྟེ ཨཱཔནྣེ ཨེཏེན ཀེཝལསྶེཝ ཏཐཱ ཝཏྟབྦཏཾ དསྶེཏི།

    6. ‘‘Aññamaññassāti añño aññassā’’ti porāṇapāṭho. Pāḷiyaṃ pana ‘‘aññamaññaṃ sahajātapaccayena paccayo’’ti ettha vuttassa ‘‘aññamañña’’nti imassa attho vattabbo , na avuttassa ‘‘aññamaññassā’’ti imassa, na ca samānatthassapi saddantarassa atthe vutte saddantarassa attho vutto hoti, tasmā ‘‘aññamaññanti añño aññassā’’ti paṭhanti. Okkantīti pañcavokārapaṭisandhiyeva vuccati, na itarāti iminā adhippāyenāha ‘‘pañcavokārabhave paṭisandhikkhaṇe’’ti. Rūpino dhammā arūpīnaṃ dhammānanti idaṃ yadipi pubbe ‘‘okkantikkhaṇe nāmarūpa’’nti vuttaṃ, tathāpi na tena khaṇantare paccayabhāvo rūpīnaṃ nivāritoti tannivāraṇatthaṃ vuttaṃ. Kañci kāleti keci kismiñci kāleti vā attho. Tena rūpino dhammā keci vatthubhūtā kismiñci paṭisandhikāleti rūpantarānaṃ vatthussa ca kālantare arūpīnaṃ sahajātapaccayaṃ pubbe anivāritaṃ nivāreti. Evañca katvā ‘‘kañci kāla’’nti vā ‘‘kismiñci kāle’’ti vā vattabbe vibhattivipallāso kato. Tena hi ‘‘kañcī’’ti upayogekavacanaṃ ‘‘rūpino dhammā’’ti etena saha sambandhena paccattabahuvacanassa ādeso, ‘‘kāle’’ti iminā sambandhena bhummekavacanassāti viññāyati. Purimena ca ‘‘eko khandho vatthu ca tiṇṇannaṃ khandhāna’’ntiādinā nāmasahitasseva vatthussa ‘‘nāmassa paccayo’’ti vattabbatte āpanne etena kevalasseva tathā vattabbataṃ dasseti.

    ཏཡོ ན ཨཉྙམཉྙཝསེནཱཏི ལབྦྷམཱནེཔི ཀཏྠཙི ཨཉྙམཉྙསཧཛཱཏཔཙྩཡབྷཱཝེ ཝཙནེན ཨསངྒཧིཏཏྟཱ ཏསྶ ཨེཝཾ ཝུཏྟནྟི དཊྛབྦཾ། ཙཏུསམུཊྛཱནིཀསྶ རཱུཔསྶ ཨེཀདེསབྷཱུཏེ ཀམྨསམུཊྛཱནརཱུཔེ སམུདཱཡེཀདེསཝསེན སཱམིཝཙནཾ དཊྛབྦཾ, ནིདྡྷཱརཎེ ཝཱ།

    Tayo na aññamaññavasenāti labbhamānepi katthaci aññamaññasahajātapaccayabhāve vacanena asaṅgahitattā tassa evaṃ vuttanti daṭṭhabbaṃ. Catusamuṭṭhānikassa rūpassa ekadesabhūte kammasamuṭṭhānarūpe samudāyekadesavasena sāmivacanaṃ daṭṭhabbaṃ, niddhāraṇe vā.

    སཧཛཱཏཔཙྩཡནིདྡེསཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།

    Sahajātapaccayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཨབྷིདྷམྨཔིཊཀ • Abhidhammapiṭaka / པཊྛཱནཔཱལི༹ • Paṭṭhānapāḷi / (༢) པཙྩཡནིདྡེསོ • (2) Paccayaniddeso

    ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཨབྷིདྷམྨཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / པཉྩཔཀརཎ-ཨནུཊཱིཀཱ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ༦. སཧཛཱཏཔཙྩཡནིདྡེསཝཎྞནཱ • 6. Sahajātapaccayaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact