| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
२. सहजातवारवण्णना
2. Sahajātavāravaṇṇanā
२३४-२४२. सहजातवारे कुसलं धम्मं सहजातोति कुसलं धम्मं पटिच्च तेन सहजातो हुत्वाति अत्थो। सेसमेत्थ पटिच्चवारे वुत्तनयेनेव वेदितब्बं। अवसाने पनस्स ‘‘पटिच्चत्तं नाम सहजातत्तं, सहजातत्तं नाम पटिच्चत्त’’न्ति इदं उभिन्नम्पि एतेसं वारानं अत्थतो निन्नानाकरणभावदस्सनत्थं वुत्तं। अत्थतो हि एते द्वेपि निन्नानाकरणा। एवं सन्तेपि अञ्ञमञ्ञस्स अत्थनियमनत्थं वुत्ता। ‘‘चक्खुञ्च पटिच्च रूपे चा’’तिआदीसु हि असहजातम्पि पटिच्च उप्पज्जतीति वुच्चति। सहजातम्पि च उपादारूपं भूतरूपस्स पच्चयो न होति। इति पटिच्चवारेन सहजातपच्चयभावं, सहजातवारेन च पटिच्चाति वुत्तस्स सहजातभावं नियमेतुं उभोपेते वुत्ता। अपिच तथा बुज्झनकानं अज्झासयवसेन देसनाविलासेन निरुत्तिपटिसम्भिदाप्पभेदजाननवसेन चापि एते उभोपि वुत्ताति।
234-242. Sahajātavāre kusalaṃ dhammaṃ sahajātoti kusalaṃ dhammaṃ paṭicca tena sahajāto hutvāti attho. Sesamettha paṭiccavāre vuttanayeneva veditabbaṃ. Avasāne panassa ‘‘paṭiccattaṃ nāma sahajātattaṃ, sahajātattaṃ nāma paṭiccatta’’nti idaṃ ubhinnampi etesaṃ vārānaṃ atthato ninnānākaraṇabhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Atthato hi ete dvepi ninnānākaraṇā. Evaṃ santepi aññamaññassa atthaniyamanatthaṃ vuttā. ‘‘Cakkhuñca paṭicca rūpe cā’’tiādīsu hi asahajātampi paṭicca uppajjatīti vuccati. Sahajātampi ca upādārūpaṃ bhūtarūpassa paccayo na hoti. Iti paṭiccavārena sahajātapaccayabhāvaṃ, sahajātavārena ca paṭiccāti vuttassa sahajātabhāvaṃ niyametuṃ ubhopete vuttā. Apica tathā bujjhanakānaṃ ajjhāsayavasena desanāvilāsena niruttipaṭisambhidāppabhedajānanavasena cāpi ete ubhopi vuttāti.
सहजातवारवण्णना निट्ठिता।
Sahajātavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / पट्ठानपाळि • Paṭṭhānapāḷi / १. कुसलत्तिकं • 1. Kusalattikaṃ
