| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೫. ಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
5. Sahaseyyasikkhāpadaṃ
೪೯. ಪಞ್ಚಮೇ ಮುಟ್ಠಾ ಸತಿ ಏತೇಸನ್ತಿ ಮುಟ್ಠಸ್ಸತೀ। ನತ್ಥಿ ಸಮ್ಪಜಾನಂ ಏತೇಸನ್ತಿ ಅಸಮ್ಪಜಾನಾ। ಭವಙ್ಗೋತಿಣ್ಣಕಾಲೇತಿ ನಿದ್ದೋಕ್ಕಮನಕಾಲೇ।
49. Pañcame muṭṭhā sati etesanti muṭṭhassatī. Natthi sampajānaṃ etesanti asampajānā. Bhavaṅgotiṇṇakāleti niddokkamanakāle.
೫೦. ‘‘ಪಕತಿಯಾ’’ತಿ ಪದಂ ‘‘ದೇನ್ತೀ’’ತಿ ಪದೇ ವಿಸೇಸನಂ। ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ದೇನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ‘‘ಗಾರವೇನಾ’’ತಿ ಪದಞ್ಚ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮತಾಯಾ’’ತಿ ಪದಞ್ಚ ‘‘ದೇನ್ತೀ’’ತಿ ಪದೇ ಹೇತು। ಸೀಸಸ್ಸ ಉಪಧಾನಂ ಉಸ್ಸೀಸಂ, ತಸ್ಸ ಕರೀಯತೇ ಉಸ್ಸೀಸಕರಣಂ , ತಂಯೇವ ಅತ್ಥೋ ಪಯೋಜನಂ ಉಸ್ಸೀಸಕರಣತ್ಥೋ, ತದತ್ಥಾಯ। ತತ್ರಾತಿ ಪುರಿಮವಚನಾಪೇಕ್ಖಂ, ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮತಾಯಾ’’ತಿ ವಚನೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಿದಸ್ಸನನ್ತಿ ಸೇಸೋ। ಅಥ ವಾ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮತಾಯಾತಿ ಪಚ್ಚತ್ತೇ ಭುಮ್ಮವಚನಂ। ‘‘ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಹೋತಿ ಸೀಲಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿಆದೀಸು (ದೀ॰ ನಿ॰ ೧.೧೯೫ ಆದಯೋ) ವಿಯ। ಇದಮ್ಪಿ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮತಾಯ ಅಯಂ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮತಾ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಭಾವೋ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಏಸ ನಯೋ ‘‘ತತ್ರಿದಂ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕತ್ತಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿಆದೀಸುಪಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಖಿಪನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ತನ್ತಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ರಾಹುಲಂ। ಅಥಾತಿ ಖಿಪನತೋ ಪಚ್ಛಾ। ಇದನ್ತಿ ವತ್ಥು। ಸಮ್ಮುಞ್ಚನಿಕಚವರಛಡ್ಡನಕಾನಿ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ತೇನಾಯಸ್ಮತಾ ರಾಹುಲೇನ ಪಾತಿತಂ ನು ಖೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಸೋ ಪನಾಯಸ್ಮಾ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಪರಿಭೋಗಾ ಅಞ್ಞೇಸನ್ತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ನ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾ।
50. ‘‘Pakatiyā’’ti padaṃ ‘‘dentī’’ti pade visesanaṃ. Te bhikkhū dentīti sambandho. ‘‘Gāravenā’’ti padañca ‘‘sikkhākāmatāyā’’ti padañca ‘‘dentī’’ti pade hetu. Sīsassa upadhānaṃ ussīsaṃ, tassa karīyate ussīsakaraṇaṃ, taṃyeva attho payojanaṃ ussīsakaraṇattho, tadatthāya. Tatrāti purimavacanāpekkhaṃ, ‘‘sikkhākāmatāyā’’ti vacaneti attho. Nidassananti seso. Atha vā sikkhākāmatāyāti paccatte bhummavacanaṃ. ‘‘Idampissa hoti sīlasmi’’ntiādīsu (dī. ni. 1.195 ādayo) viya. Idampi sikkhākāmatāya ayaṃ sikkhākāmatā sikkhākāmabhāvo hotīti yojanā. Esa nayo ‘‘tatridaṃ samantapāsādikāya samantapāsādikattasmi’’ntiādīsupi. Bhikkhū khipantīti yojanā. Tanti āyasmantaṃ rāhulaṃ. Athāti khipanato pacchā. Idanti vatthu. Sammuñcanikacavarachaḍḍanakāni sandhāya vuttaṃ. Tenāyasmatā rāhulena pātitaṃ nu khoti yojanā. So panāyasmā gacchatīti sambandho. Aparibhogā aññesanti aññehi na paribhuñjitabbā.
೫೧. ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ, ಯಸ್ಮಾ ವಾ। ಸಯನಂ ಸೇಯ್ಯಾ, ಕಾಯಪಸಾರಣಕಿರಿಯಾ, ಸಯನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಸೇಯ್ಯಾ, ಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿ। ತದುಭಯಮ್ಪಿ ಏಕಸೇಸೇನ ವಾ ಸಾಮಞ್ಞನಿದ್ದೇಸೇನ ವಾ ಏಕತೋ ಕತ್ವಾ ‘‘ಸಹಸೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥಾತಿ ದ್ವೀಸು ಸೇಯ್ಯಾಸು। ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ದ್ವೇ ಸೇಯ್ಯಾ ದಸ್ಸಿತಾ, ತಸ್ಮಾ। ‘‘ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಲಕ್ಖಣಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಪಾಕಟವೋಹಾರನ್ತಿ ಲೋಕೇ ವಿದಿತಂ ವಚನಂ। ದುಸ್ಸಕುಟಿಯನ್ತಿ ದುಸ್ಸೇನ ಛಾದಿತಕುಟಿಯಂ। ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ಯಥಾವುತ್ತೇ ಪಞ್ಚವಿಧಚ್ಛದನೇಯೇವ ಗಯ್ಹಮಾನೇ ಕೋ ದೋಸೋತಿ ಆಹ ‘‘ಪಞ್ಚವಿಧಚ್ಛದನೇಯೇವಾ’’ತಿಆದಿ। ಯಂ ಪನ ಸೇನಾಸನಂ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಪಾಕಾರೇನ ವಾತಿ ಇಟ್ಠಕಸಿಲಾದಾರುನಾ ವಾ। ಅಞ್ಞೇನ ವಾತಿ ಕಿಲಞ್ಜಾದಿನಾ ವಾ। ವತ್ಥೇನಪೀತಿ ಪಿಸದ್ದೋ ಪಗೇವ ಇಟ್ಠಕಾದಿನಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಯಸ್ಸಾತಿ ಸೇನಾಸನಸಙ್ಖಾತಾಯ ಸೇಯ್ಯಾಯ। ಉಪರೀತಿ ವಾ ಸಮನ್ತತೋತಿ ವಾ ಯೋಜನಾ। ಏಕೇನ ದ್ವಾರೇನ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬಪಾಸಾದಸ್ಸ ವಳಞ್ಜಿತಬ್ಬತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಏಕೂಪಚಾರೋ’’ತಿ। ಸತಗಬ್ಭಂ ವಾ ಚತುಸ್ಸಾಲಂ ಏಕೂಪಚಾರಂ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತನ್ತಿ ಸೇನಾಸನಸಙ್ಖಾತಂ ಸೇಯ್ಯಂ।
51.Hīti saccaṃ, yasmā vā. Sayanaṃ seyyā, kāyapasāraṇakiriyā, sayanti etthāti seyyā, mañcapīṭhādi. Tadubhayampi ekasesena vā sāmaññaniddesena vā ekato katvā ‘‘sahaseyya’’nti vuttanti dassento āha ‘‘seyyā’’tiādi. Tatthāti dvīsu seyyāsu. Tasmāti yasmā dve seyyā dassitā, tasmā. ‘‘Sabbacchannā’’tiādinā lakkhaṇaṃ vuttanti yojanā. Pākaṭavohāranti loke viditaṃ vacanaṃ. Dussakuṭiyanti dussena chāditakuṭiyaṃ. Aṭṭhakathāsu yathāvutte pañcavidhacchadaneyeva gayhamāne ko dosoti āha ‘‘pañcavidhacchadaneyevā’’tiādi. Yaṃ pana senāsanaṃ parikkhittanti sambandho. Pākārena vāti iṭṭhakasilādārunā vā. Aññena vāti kilañjādinā vā. Vatthenapīti pisaddo pageva iṭṭhakādināti dasseti. Yassāti senāsanasaṅkhātāya seyyāya. Uparīti vā samantatoti vā yojanā. Ekena dvārena pavisitvā sabbapāsādassa vaḷañjitabbataṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘ekūpacāro’’ti. Satagabbhaṃ vā catussālaṃ ekūpacāraṃ hotīti sambandho. Tanti senāsanasaṅkhātaṃ seyyaṃ.
ತತ್ಥಾತಿ ಸೇನಾಸನಸಙ್ಖಾತಾಯಂ ಸೇಯ್ಯಾಯಂ। ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಸಾಮಣೇರಾ ಸಚೇ ಹೋನ್ತಿ, ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಸಚೇ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಸಾಮಣೇರಾ’’ತಿ ಇದಂ ಪಚ್ಚಾಸನ್ನವಸೇನ ವುತ್ತಂ, ಉಪಲಕ್ಖಣವಸೇನ ವಾ ಅಞ್ಞೇಹಿಪಿ ಸಹಸೇಯ್ಯಾನಂ ಆಪತ್ತಿಸಮ್ಭವತೋ। ತೇತಿ ಸಾಮಣೇರಾ। ಸಬ್ಬೇಸನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ। ತಸ್ಸಾತಿ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ। ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ಏಸೋ ಏವ ನಯೋ, ನ ಅಞ್ಞೋ ನಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಥ ವಾ ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ಏಸೋ ಇವ ನಯೋ, ಏಸೋ ಏತಾದಿಸೋ ನಯೋ ಇವ ಅಯಂ ನಯೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
Tatthāti senāsanasaṅkhātāyaṃ seyyāyaṃ. Sambahulā sāmaṇerā sace honti, eko bhikkhu sace hotīti yojanā. ‘‘Sāmaṇerā’’ti idaṃ paccāsannavasena vuttaṃ, upalakkhaṇavasena vā aññehipi sahaseyyānaṃ āpattisambhavato. Teti sāmaṇerā. Sabbesanti bhikkhūnaṃ. Tassāti sāmaṇerassa. Eseva nayoti eso eva nayo, na añño nayoti attho. Atha vā eseva nayoti eso iva nayo, eso etādiso nayo iva ayaṃ nayo daṭṭhabboti attho.
ಅಪಿ ಚಾತಿ ಏಕಂಸೇನ। ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ। ಚತುಕ್ಕನ್ತಿ ಏಕಾವಾಸಏಕಾನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ, ಏಕಾವಾಸನಾನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ, ನಾನಾವಾಸಏಕಾನುಪಸಮ್ಪನ್ನಂ, ನಾನಾವಾಸನಾನುಪಸಮ್ಪನ್ನನ್ತಿ ಚತುಸಮೂಹಂ, ಚತುಪರಿಮಾಣಂ ವಾ। ಯೋತಿ ಭಿಕ್ಖು। ಹಿಸದ್ದೋ ವಿತ್ಥಾರಜೋತಕೋ, ತಂ ವಚನಂ ವಿತ್ಥಾರಯಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ವಿತ್ಥಾರೋ ಮಯಾ ವುಚ್ಚತೇತಿ ವಾ। ದೇವಸಿಕನ್ತಿ ದಿವಸೇ ದಿವಸೇ। ಣಿಕಪಚ್ಚಯೋ ಹಿ ವಿಚ್ಛತ್ಥವಾಚಕೋ। ಯೋಪಿ ಸಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಆಪತ್ತೀತಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ। ತತ್ರಾತಿ ‘‘ತಿರಚ್ಛಾನಗತೇನಾಪೀ’’ತಿ ವಚನೇ।
Api cāti ekaṃsena. Etthāti imasmiṃ sikkhāpade. Catukkanti ekāvāsaekānupasampannaṃ, ekāvāsanānupasampannaṃ, nānāvāsaekānupasampannaṃ, nānāvāsanānupasampannanti catusamūhaṃ, catuparimāṇaṃ vā. Yoti bhikkhu. Hisaddo vitthārajotako, taṃ vacanaṃ vitthārayissāmīti attho, vitthāro mayā vuccateti vā. Devasikanti divase divase. Ṇikapaccayo hi vicchatthavācako. Yopi sahaseyyaṃ kappeti, tassāpi āpattīti yojetabbo. Tatrāti ‘‘tiracchānagatenāpī’’ti vacane.
‘‘ಅಪದಾನಂ ಅಹಿಮಚ್ಛಾ, ದ್ವಿಪದಾನಞ್ಚ ಕುಕ್ಕುಟೀ।
‘‘Apadānaṃ ahimacchā, dvipadānañca kukkuṭī;
ಚತುಪ್ಪದಾನಂ ಮಜ್ಜಾರೀ, ವತ್ಥು ಪಾರಾಜಿಕಸ್ಸಿಮಾ’’ತಿ॥ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೫೫)।
Catuppadānaṃ majjārī, vatthu pārājikassimā’’ti. (pārā. aṭṭha. 1.55);
ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ವುತ್ತನಯೇನೇವಾ’’ತಿ। ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ತಸ್ಮಾ। ಗೋಧಾತಿ ಕುಣ್ಡೋ। ಬಿಳಾಲೋತಿ ಆಖುಭುಜೋ। ಮಙ್ಗುಸೋತಿ ನಕುಲೋ।
Imaṃ gāthaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘vuttanayenevā’’ti. Tasmāti yasmā veditabbo, tasmā. Godhāti kuṇḍo. Biḷāloti ākhubhujo. Maṅgusoti nakulo.
ಅಸಮ್ಬದ್ಧಭಿತ್ತಿಕಸ್ಸ ಕತಪಾಸಾದಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ। ತುಲಾತಿ ಏತ್ಥ ತುಲಾ ನಾಮ ಥಮ್ಭಾನ, ಮುಪರಿ ದಕ್ಖಿಣುತ್ತರವಿತ್ಥಾರವಸೇನ ಠಪಿತೋ ದಾರುವಿಸೇಸೋ ಥಲತಿ ಥಮ್ಭೇಸು ಪತಿಟ್ಠಾತೀತಿ ಕತ್ವಾ। ತಾ ಪನ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದತೋ ತಿಸ್ಸೋ, ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಪನ ಪಞ್ಚಸತ್ತನವಾದಯೋ। ನಾನೂಪಚಾರೇ ಪಾಸಾದೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
Asambaddhabhittikassa katapāsādassāti yojanā. Tulāti ettha tulā nāma thambhāna, mupari dakkhiṇuttaravitthāravasena ṭhapito dāruviseso thalati thambhesu patiṭṭhātīti katvā. Tā pana heṭṭhimaparicchedato tisso, ukkaṭṭhaparicchedena pana pañcasattanavādayo. Nānūpacāre pāsādeti sambandho.
ವಾಳಸಙ್ಘಾಟಾದೀಸೂತಿ ವಾಳರೂಪಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಕತೇಸು ಸಙ್ಘಾಟಾದೀಸು। ಆದಿಸದ್ದೇನ ತುಲಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ಸಙ್ಘಾಟೋ ನಾಮ ತುಲಾನ, ಮುಪರಿ ಪುಬ್ಬಪಚ್ಛಿಮಾಯಾಮವಸೇನ ಠಪಿತೋ ಕಟ್ಠವಿಸೇಸೋ ಸಮ್ಮಾ ಘಟೇನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಗೋಪಾನಸ್ಯಾದಯೋತಿ ಕತ್ವಾ। ತೇ ಪನ ತಯೋ ಹೋನ್ತಿ। ನಿಬ್ಬಕೋಸಬ್ಭನ್ತರೇತಿ ಛದನಕೋಟಿಅಬ್ಭನ್ತರೇ। ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ವಾ ಚತುರಸ್ಸಂ ವಾ ಸೇನಾಸನಂ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತತ್ರಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸೇನಾಸನೇ। ಅಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೋ ಗಬ್ಭಸ್ಸ ಉಪಚಾರೋ ಏತೇಸನ್ತಿ ಅಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಗಬ್ಭೂಪಚಾರಾ ಸಬ್ಬಗಬ್ಭಾ, ತೇ ಪವಿಸನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಿಪನ್ನಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ತತ್ರಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಪಮುಖೇ। ಪಮುಖಸ್ಸ ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನತ್ತಾ, ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛನ್ನತ್ತಾ ಚ ಆಪತ್ತಿಂ ಕರೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ನನು ಪಮುಖೇ ಛನ್ನಮೇವ ಅತ್ಥಿ, ನೋ ಪರಿಚ್ಛನ್ನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಗಬ್ಭಪರಿಕ್ಖೇಪೋ’’ತಿಆದಿ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ।
Vāḷasaṅghāṭādīsūti vāḷarūpaṃ dassetvā katesu saṅghāṭādīsu. Ādisaddena tulaṃ saṅgaṇhāti. Ettha ca saṅghāṭo nāma tulāna, mupari pubbapacchimāyāmavasena ṭhapito kaṭṭhaviseso sammā ghaṭenti ettha gopānasyādayoti katvā. Te pana tayo honti. Nibbakosabbhantareti chadanakoṭiabbhantare. Parimaṇḍalaṃ vā caturassaṃ vā senāsanaṃ hotīti sambandho. Tatrāti tasmiṃ senāsane. Aparicchinno gabbhassa upacāro etesanti aparicchinnagabbhūpacārā sabbagabbhā, te pavisantīti attho. Nipannānaṃ bhikkhūnanti yojanā. Tatrāti tasmiṃ pamukhe. Pamukhassa sabbacchannattā, sabbaparicchannattā ca āpattiṃ karotīti yojanā. Nanu pamukhe channameva atthi, no paricchannanti āha ‘‘gabbhaparikkhepo’’tiādi. Hīti saccaṃ.
ಯಂ ಪನ ಅನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಜಗತೀತಿ ಪಥವಿಯಾ ಚ ಮನ್ದಿರಾಲಿನ್ದವತ್ಥುಸ್ಸ ಚ ನಾಮಮೇತಂ। ಇಧ ಪನ ಮನ್ದಿರಾಲಿನ್ದವತ್ಥುಸಙ್ಖಾತಾ ಭೂಭೇದಾ ಗಹಿತಾ। ತತ್ಥಾತಿ ಅನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ। ಕಸ್ಮಾ ಪಾಳಿಯಾ ನ ಸಮೇತೀತಿ ಆಹ ‘‘ದಸಹತ್ಥುಬ್ಬೇಧಾಪೀ’’ತಿಆದಿ। ಹೀತಿ ಯಸ್ಮಾ। ತತ್ಥಾತಿ ಅನ್ಧಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ। ಯೇಪಿ ಮಹಾಪಾಸಾದಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ತೇಸುಪೀತಿ ಮಹಾಪಾಸಾದೇಸುಪಿ।
Yaṃ pana andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttanti sambandho. Jagatīti pathaviyā ca mandirālindavatthussa ca nāmametaṃ. Idha pana mandirālindavatthusaṅkhātā bhūbhedā gahitā. Tatthāti andhakaṭṭhakathāyaṃ. Kasmā pāḷiyā na sametīti āha ‘‘dasahatthubbedhāpī’’tiādi. Hīti yasmā. Tatthāti andhakaṭṭhakathāyaṃ. Yepi mahāpāsādā hontīti yojanā. Tesupīti mahāpāsādesupi.
ಸುಧಾಛದನಮಣ್ಡಪಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಸುಧಾ’’ತಿ ಇದಂ ಉಪಲಕ್ಖಣವಸೇನ ವುತ್ತಂ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಛದನಮಣ್ಡಪಸ್ಸಾಪಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ತಾ। ಮಣ್ಡಂ ವುಚ್ಚತಿ ಸೂರಿಯರಸ್ಮಿ, ತಂ ಪಾತಿ ರಕ್ಖತಿ, ತತೋ ವಾ ಜನನ್ತಿ ಮಣ್ಡಪಂ। ನನು ಏಕೂಪಚಾರಂ ಹೋತಿ ಪಾಕಾರಸ್ಸ ಛಿದ್ದತ್ತಾತಿ ಆಹ ‘‘ನ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ, ಯಸ್ಮಾ ವಾ। ವಳಞ್ಜನತ್ಥಾಯ ಏವಾತಿ ಏವಕಾರೋ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ನ ವಳಞ್ಜನೂಪಚ್ಛೇದನತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ। ಅಥ ವಾ ‘‘ಸದ್ದನ್ತರತ್ಥಾಪೋಹನೇನ ಸದ್ದೋ ಅತ್ಥಂ ವದತೀ’’ತಿ (ಉದಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧; ದೀ॰ ನಿ॰ ಟಿ॰ ೧.೧; ಮ॰ ನಿ॰ ಟೀ॰ ೧.ಮೂಲಪರಿಯಾಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ; ಸಂ॰ ನಿ॰ ಟೀ॰ ೧.೧.ಓಘತರಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ; ಅ॰ ನಿ॰ ಟೀ॰ ೧.೧.ರುಪಾದಿವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ) ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ನ ವಳಞ್ಜನೂಪಚ್ಛೇದನತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಕವಾಟನ್ತಿ ಏತ್ಥ ದ್ವಾರಮೇವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ ಪರಿಯಾಯೇನ ವುತ್ತತ್ತಾ, ಅಸತಿ ಚ ದ್ವಾರೇ ಕವಾಟಸ್ಸಾಭಾವತೋ। ಸಂವರಣವಿವರಣಕಾಲೇ ಕವತಿ ಸದ್ದಂ ಕರೋತೀತಿ ಕವಾಟಂ।
Sudhāchadanamaṇḍapassāti ettha ‘‘sudhā’’ti idaṃ upalakkhaṇavasena vuttaṃ yena kenaci chadanamaṇḍapassāpi adhippetattā. Maṇḍaṃ vuccati sūriyarasmi, taṃ pāti rakkhati, tato vā jananti maṇḍapaṃ. Nanu ekūpacāraṃ hoti pākārassa chiddattāti āha ‘‘na hī’’tiādi. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Vaḷañjanatthāya evāti evakāro yojetabbo. Tenāha ‘‘na vaḷañjanūpacchedanatthāyā’’ti. Atha vā ‘‘saddantaratthāpohanena saddo atthaṃ vadatī’’ti (udā. aṭṭha. 1; dī. ni. ṭi. 1.1; ma. ni. ṭī. 1.mūlapariyāyasuttavaṇṇanā; saṃ. ni. ṭī. 1.1.oghataraṇasuttavaṇṇanā; a. ni. ṭī. 1.1.rupādivaggavaṇṇanā) vuttattā ‘‘na vaḷañjanūpacchedanatthāyā’’ti vuttaṃ. Kavāṭanti ettha dvārameva adhippetaṃ pariyāyena vuttattā, asati ca dvāre kavāṭassābhāvato. Saṃvaraṇavivaraṇakāle kavati saddaṃ karotīti kavāṭaṃ.
ತತ್ರಾತಿ ‘‘ಏಕೂಪಚಾರತ್ತಾ’’ತಿ ವಚನೇ। ಯಸ್ಸಾತಿ ಪರವಾದಿನೋ। ಅನುಯೋಗೋ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ, ವುತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತತ್ಥಾತಿ ಪಿಹಿತದ್ವಾರೇ ಗಬ್ಭೇ। ಸೋತಿ ಪರವಾದೀ। ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನತ್ತಾ ಆಪತ್ತಿ ಇತಿ ವುತ್ತೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಏಸೇವ ನಯೋ ‘‘ಸಬ್ಬಪರಿಚ್ಛನ್ನತಾ ನ ಹೋತೀ’’ತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ। ಪಚ್ಚಾಗಮಿಸ್ಸತೀತಿ ಪತಿ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ, ಪುನ ಆಗಮಿಸ್ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Tatrāti ‘‘ekūpacārattā’’ti vacane. Yassāti paravādino. Anuyogo siyāti yojanā. Idhāti imasmiṃ sahaseyyasikkhāpade, vuttanti sambandho. Tatthāti pihitadvāre gabbhe. Soti paravādī. Sabbacchannattā āpatti iti vutteti yojanā. Eseva nayo ‘‘sabbaparicchannatā na hotī’’ti etthāpi. Paccāgamissatīti pati āgamissati, puna āgamissatīti attho.
ಬ್ಯಞ್ಜನಮತ್ತೇನೇವಾತಿ ‘‘ಸಬ್ಬಚ್ಛನ್ನಾ’’ತಿಆದಿಅಕ್ಖರಪದಮತ್ತೇನೇವ, ನ ಅತ್ಥವಸೇನ। ‘‘ಏವಞ್ಚ ಸತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಬ್ಯಾಪಿತದೋಸಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತತೋತಿ ಅನಾಪತ್ತಿತೋ, ಪರಿಹಾಯೇಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಅನಿಯತೇಸು ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ। ತತ್ಥಾತಿ ಅನಿಯತೇಸು। ಇಧಾಪೀತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಪಿ। ಯಂ ಯನ್ತಿ ಸೇನಾಸನಂ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ಸೇನಾಸನೇಸು, ಸಹಸೇಯ್ಯಾಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
Byañjanamattenevāti ‘‘sabbacchannā’’tiādiakkharapadamatteneva, na atthavasena. ‘‘Evañca satī’’ti iminā abyāpitadosaṃ dasseti. Tatoti anāpattito, parihāyeyyāti sambandho. Tasmāti yasmā aniyatesu vuttaṃ, tasmā. Tatthāti aniyatesu. Idhāpīti imasmiṃ sikkhāpadepi. Yaṃ yanti senāsanaṃ. Sabbatthāti sabbesu senāsanesu, sahaseyyāpatti hotīti sambandho.
೫೩. ದ್ವೀಸು ಅಟ್ಠಕಥಾವಾದೇಸು ಮಹಾಅಟ್ಠಕಥಾವಾದೋವ ಯುತ್ತೋತಿ ಸೋ ಪಚ್ಛಾ ವುತ್ತೋ।
53. Dvīsu aṭṭhakathāvādesu mahāaṭṭhakathāvādova yuttoti so pacchā vutto.
ಇಮಿನಾಪೀತಿ ಸೇನಮ್ಬಮಣ್ಡಪೇನಾಪಿ। ಏತನ್ತಿ ಜಗತಿಯಾ ಅಪರಿಕ್ಖಿತ್ತತಂ। ಯಥಾತಿ ಯಂಸದ್ದತ್ಥೋ ತತಿಯನ್ತನಿಪಾತೋ, ಯೇನ ಸೇನಮ್ಬಮಣ್ಡಪೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋತಿ। ಪಞ್ಚಮಂ।
Imināpīti senambamaṇḍapenāpi. Etanti jagatiyā aparikkhittataṃ. Yathāti yaṃsaddattho tatiyantanipāto, yena senambamaṇḍapenāti atthoti. Pañcamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೧. ಮುಸಾವಾದವಗ್ಗೋ • 1. Musāvādavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೫. ಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೫. ಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೫. ಪಠಮಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Paṭhamasahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೫. ಸಹಸೇಯ್ಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā
