Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā

    ၅. သဟသေယ္ယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

    5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ၅၀-၅၁. ပဉ္စမေ တတ္ရိဒံ နိဒသ္သနန္တိ သေသော။ ဒိရတ္တတိရတ္တန္တိ ဧတ္ထ ဒိရတ္တဂ္ဂဟဏံ ဝစနာလင္ကာရတ္ထံ, နိရန္တရံ တိသ္သောဝ ရတ္တိယော ဝသိတ္ဝာ စတုတ္ထဒိဝသာဒီသု သယန္တသ္သေဝ အာပတ္တိ, န ဧကန္တရိကာဒိဝသေန သယန္တသ္သာတိ ဒသ္သနတ္ထမ္ပီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဒိရတ္တဝိသိဋ္ဌဉ္ဟိ တိရတ္တံ ဝုစ္စမာနံ, တေန အနန္တရိကမေဝ တိရတ္တံ ဒီပေတီတိ။ ပဉ္စဟိ ဆဒနေဟီတိ ဣဋ္ဌကသိလာသုဓာတိဏပဏ္ဏေဟိ။ ဝာစုဂ္ဂတဝသေနာတိ ပဂုဏဝသေန။ ဒိယဍ္ဎဟတ္ထုဗ္ဗေဓော ဝဍ္ဎကီဟတ္ထေန ဂဟေတဗ္ဗော။ ဧကူပစာရော ဧကေန မဂ္ဂေန ပဝိသိတ္ဝာ အဗ္ဘောကာသံ အနုက္ကမိတ္ဝာ သဗ္ဗတ္ထ အနုပရိဂမနယောဂ္ဂော, ဧတံ ဗဟုဒ္ဝာရမ္ပိ ဧကူပစာရောဝ။ တတ္ထ ပန ကုဋ္ဋာဒီဟိ ရုန္ဓိတ္ဝာ ဝိသုံ ဒ္ဝာရံ ယောဇေန္တိ, နာနူပစာရော ဟောတိ။ သစေ ပန ရုန္ဓတိ ဧဝ, ဝိသုံ ဒ္ဝာရံ န ယောဇေန္တိ, ‘‘ဧတမ္ပိ ဧကူပစာရမေဝ မတ္တိကာဒီဟိ ပိဟိတဒ္ဝာရော ဝိယ ဂဗ္ဘော’’တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ အညထာ ဂဗ္ဘေ ပဝိသိတ္ဝာ ပမုခာဒီသု နိပန္နာနုပသမ္ပန္နေဟိ သဟသေယ္ယာပရိမုတ္တိယာ ဂဗ္ဘဒ္ဝာရံ မတ္တိကာဒီဟိ ပိဒဟာပေတ္ဝာ ဥဋ္ဌိတေ အရုဏေ ဝိဝရာပေန္တသ္သပိ အနာပတ္တိ ဘဝေယ္ယာတိ။

    50-51. Pañcame tatridaṃ nidassananti seso. Dirattatirattanti ettha dirattaggahaṇaṃ vacanālaṅkāratthaṃ, nirantaraṃ tissova rattiyo vasitvā catutthadivasādīsu sayantasseva āpatti, na ekantarikādivasena sayantassāti dassanatthampīti daṭṭhabbaṃ. Dirattavisiṭṭhañhi tirattaṃ vuccamānaṃ, tena anantarikameva tirattaṃ dīpetīti. Pañcahi chadanehīti iṭṭhakasilāsudhātiṇapaṇṇehi. Vācuggatavasenāti paguṇavasena. Diyaḍḍhahatthubbedho vaḍḍhakīhatthena gahetabbo. Ekūpacāro ekena maggena pavisitvā abbhokāsaṃ anukkamitvā sabbattha anuparigamanayoggo, etaṃ bahudvārampi ekūpacārova. Tattha pana kuṭṭādīhi rundhitvā visuṃ dvāraṃ yojenti, nānūpacāro hoti. Sace pana rundhati eva, visuṃ dvāraṃ na yojenti, ‘‘etampi ekūpacārameva mattikādīhi pihitadvāro viya gabbho’’ti gahetabbaṃ. Aññathā gabbhe pavisitvā pamukhādīsu nipannānupasampannehi sahaseyyāparimuttiyā gabbhadvāraṃ mattikādīhi pidahāpetvā uṭṭhite aruṇe vivarāpentassapi anāpatti bhaveyyāti.

    တေသံ ပယောဂေ ပယောဂေ ဘိက္ခုသ္သ အာပတ္တီတိ ဧတ္ထ ကေစိ ‘‘အနုဋ္ဌဟနေန အကိရိယသမုဋ္ဌာနာ အာပတ္တိ ဝုတ္တာ တသ္မိံ ခဏေ သယန္တသ္သ ကိရိယာဘာဝာ။ ဣဒဉ္ဟိ သိက္ခာပဒံ သိယာ ကိရိယာယ သမုဋ္ဌာတိ, သိယာ အကိရိယာယ သမုဋ္ဌာတိ။ ကိရိယာသမုဋ္ဌာနတာ စသ္သ တဗ္ဗဟုလဝသေန ဝုတ္တာတိ ဝဒတိ။ ယထာ စေတံ, ဧဝံ ဒိဝာသယနမ္ပိ။ အနုဋ္ဌဟနေန, ဟိ ဒ္ဝာရာသံဝရဏေန စေတံ အကိရိယသမဥဋ္ဌာနမ္ပိ ဟောတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ ဣဒဉ္စ ယုတ္တံ ဝိယ ဒိသ္သတိ, ဝီမံသိတ္ဝာ ဂဟေတဗ္ဗံ။

    Tesaṃ payoge payoge bhikkhussa āpattīti ettha keci ‘‘anuṭṭhahanena akiriyasamuṭṭhānā āpatti vuttā tasmiṃ khaṇe sayantassa kiriyābhāvā. Idañhi sikkhāpadaṃ siyā kiriyāya samuṭṭhāti, siyā akiriyāya samuṭṭhāti. Kiriyāsamuṭṭhānatā cassa tabbahulavasena vuttāti vadati. Yathā cetaṃ, evaṃ divāsayanampi. Anuṭṭhahanena, hi dvārāsaṃvaraṇena cetaṃ akiriyasamauṭṭhānampi hotī’’ti vadanti. Idañca yuttaṃ viya dissati, vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.

    ‘‘ဥပရိမတလေန သဒ္ဓိံ အသမ္ဗဒ္ဓဘိတ္တိကသ္သာ’’တိ ဣဒံ သမ္ဗဒ္ဓဘိတ္တိကေ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထီတိ ဒသ္သနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ဥပရိမတလေ သယိတသ္သ သင္ကာ ဧဝ နတ္ထီတိ ‘‘ဟေဋ္ဌာပာသာဒေ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ နာနူပစာရေတိ ဗဟိ နိသ္သေဏိယာ အာရောဟဏီယေ။

    ‘‘Uparimatalenasaddhiṃ asambaddhabhittikassā’’ti idaṃ sambaddhabhittike vattabbameva natthīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Uparimatale sayitassa saṅkā eva natthīti ‘‘heṭṭhāpāsāde’’tiādi vuttaṃ. Nānūpacāreti bahi nisseṇiyā ārohaṇīye.

    သဘာသင္ခေပေနာတိ သဘာကာရေန။ ‘‘အဍ္ဎကုဋ္ဋကေ’’တိ ဣမိနာ သဏ္ဌာနံ ဒသ္သေတိ။ ယတ္ထ တီသု ဒ္ဝီသု ဝာ ပသ္သေသု ဘိတ္တိယော ဗဒ္ဓာ, ဆဒနံ ဝာ အသမ္ပတ္တာ အဍ္ဎဘိတ္တိ, ဣဒံ အဍ္ဎကုဋ္ဋကံ နာမ။ ဝာဠသင္ဃာဋော နာမ ပရိက္ခေပသ္သ အန္တော ထမ္ဘာဒီနံ ဥပရိ ဝာဠရူပေဟိ ကတသင္ဃာဋော။ ပရိက္ခေပသ္သ ဗဟိဂတေတိ ဧတ္ထ ယသ္မိံ ပသ္သေ ပရိက္ခေပော နတ္ထိ, တတ္ထ သစေ ဘူမိတော ဝတ္ထု ဥစ္စံ ဟောတိ, ဥဘတော ဥစ္စဝတ္ထုတော ဟေဋ္ဌာ ဘူမိယံ နိဗ္ဗကောသဗ္ဘန္တရေပိ အနာပတ္တိ ဧဝ တတ္ထ သေနာသနဝောဟာရာဘာဝတော။ အထ ဝတ္ထု နီစံ ဘူမိသမမေဝ သေနာသနသ္သ ဟေဋ္ဌိမတလေ တိဋ္ဌတိ, တတ္ထ ပရိက္ခေပရဟိတဒိသာယ နိဗ္ဗကောသဗ္ဘန္တရေ သဗ္ဗတ္ထ အာပတ္တိ ဟောတိ, ပရိစ္ဆေဒာဘာဝတော ပရိက္ခေပသ္သ ဗဟိ ဧဝ အနာပတ္တီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပရိမဏ္ဍလံ ဝာတိအာဒိ မဇ္ဈေ ဥဒကပတနတ္ထာယ အာကာသင္ဂဏဝန္တံ သေနာသနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ အပရိစ္ဆိန္နဂဗ္ဘူပစာရေတိ ဧကေကဂဗ္ဘသ္သ ဒ္ဝီသု ပသ္သေသု ပမုခေန ဂမနံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာ ဒိယဍ္ဎဟတ္ထုဗ္ဗေဓတော အနူနံ ကုဋ္ဋံ ကတ္ဝာ အာကာသင္ဂဏေန ပဝေသံ ကရောန္တိ, ဧဝံ အကတောတိ အတ္ထော။ ဂဗ္ဘပရိက္ခေပောတိ စတုရသ္သပာသာဒာဒီသု သမန္တာ ဌိတဂဗ္ဘဘိတ္တိယော သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။

    Sabhāsaṅkhepenāti sabhākārena. ‘‘Aḍḍhakuṭṭake’’ti iminā saṇṭhānaṃ dasseti. Yattha tīsu dvīsu vā passesu bhittiyo baddhā, chadanaṃ vā asampattā aḍḍhabhitti, idaṃ aḍḍhakuṭṭakaṃ nāma. Vāḷasaṅghāṭo nāma parikkhepassa anto thambhādīnaṃ upari vāḷarūpehi katasaṅghāṭo. Parikkhepassa bahigateti ettha yasmiṃ passe parikkhepo natthi, tattha sace bhūmito vatthu uccaṃ hoti, ubhato uccavatthuto heṭṭhā bhūmiyaṃ nibbakosabbhantarepi anāpatti eva tattha senāsanavohārābhāvato. Atha vatthu nīcaṃ bhūmisamameva senāsanassa heṭṭhimatale tiṭṭhati, tattha parikkheparahitadisāya nibbakosabbhantare sabbattha āpatti hoti, paricchedābhāvato parikkhepassa bahi eva anāpattīti daṭṭhabbaṃ. Parimaṇḍalaṃ vātiādi majjhe udakapatanatthāya ākāsaṅgaṇavantaṃ senāsanaṃ sandhāya vuttaṃ. Tattha aparicchinnagabbhūpacāreti ekekagabbhassa dvīsu passesu pamukhena gamanaṃ paricchinditvā diyaḍḍhahatthubbedhato anūnaṃ kuṭṭaṃ katvā ākāsaṅgaṇena pavesaṃ karonti, evaṃ akatoti attho. Gabbhaparikkhepoti caturassapāsādādīsu samantā ṭhitagabbhabhittiyo sandhāya vuttaṃ.

    ပာဋေက္ကသန္နိဝေသာတိ ဧကေကဒိသာယ ဂဗ္ဘပာဠိယော ဣတရဒိသာသု ဂဗ္ဘပာဠီနံ အဘာဝေန, ဘာဝေပိ ဝာ အညမညဘိတ္တိစ္ဆဒနေဟိ အသမ္ဗန္ဓတာယ ပာဋေက္ကသန္နိဝေသာ နာမ ဝုစ္စတိ။ တံ။ပေ.။ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ တတ္ထ ပာစိတ္တိယေန အနာပတ္တီတိ ဝုတ္တံ, န ဒုက္ကဋေန။ တာဒိသာယ ဟိ ဂဗ္ဘပာဠိယာ ပမုခံ တီသု ဒိသာသု ဘိတ္တီနံ အဘာဝေန ဧကဒိသာယ ဂဗ္ဘဘိတ္တိမတ္တေန သဗ္ဗစ္ဆန္နံ စူဠပရိစ္ဆန္နံ နာမ ဟောတိ။ တသ္မာ ဒုက္ကဋမေဝ။ ယဒိ ပန တသ္သ ပမုခသ္သ ဣတရဒိသာသုပိ ဧကိသ္သံ, သဗ္ဗာသု ဝာ ဘိတ္တိံ ကရောန္တိ, တဒာ သဗ္ဗစ္ဆန္နဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နာဒိဘာဝတော ပာစိတ္တိယမေဝ ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဘူမိယံ ဝိနာ ဇဂတိယာ ပမုခံ သန္ဓာယာတိ ဧတ္ထ ဥစ္စဝတ္ထုံ အကတ္ဝာ ဘူမိယံ ကတဂေဟသ္သ ပမုခံ သန္ဓာယ အပရိက္ခိတ္တေ ပာစိတ္တိယေန အနာပတ္တီတိ ဣဒံ ကထိတံ ။ ဥစ္စဝတ္ထုကံ စေ ပမုခံ ဟောတိ, တေန ဝတ္ထုနာ ပရိက္ခိတ္တသင္ခ္ယမေဝ ပမုခံ ဂစ္ဆတီတိ အဓိပ္ပာယော။ တတ္ထာတိ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ။ ဇဂတိယာ ပမာဏံ ဝတ္ဝာတိ ပကတိဘူမိယာ နိပန္နော ယထာ ဇဂတိယာ ဥပရိ သယိတံ န ပသ္သတိ, ဧဝံ ဥစ္စာတိဥစ္စဝတ္ထုသ္သ ဥဗ္ဗေဓပ္ပမာဏံ ဝတ္ဝာ။ ဧကဒိသာယ ဥဇုကမေဝ ဒီဃံ ကတ္ဝာ သန္နိဝေသိတော ပာသာဒော ဧကသာလသန္နိဝေသော။ ဒ္ဝီသု, တီသု ဝာ စတူသုပိ ဝာ ဒိသာသု သိင္ဃာဋကသဏ္ဌာနာဒိဝသေန ကတာ ဒ္ဝိသာလာဒိသန္နိဝေသာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သာလပ္ပဘေဒဒီပနမေဝ စေတ္ထ ပုရိမတော ဝိသေသောတိ။ ပရိက္ခေပော ဝိဒ္ဓသ္တောတိ ပမုခသ္သ ပရိက္ခေပံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။

    Pāṭekkasannivesāti ekekadisāya gabbhapāḷiyo itaradisāsu gabbhapāḷīnaṃ abhāvena, bhāvepi vā aññamaññabhitticchadanehi asambandhatāya pāṭekkasannivesā nāma vuccati. Taṃ…pe… sandhāya vuttanti tattha pācittiyena anāpattīti vuttaṃ, na dukkaṭena. Tādisāya hi gabbhapāḷiyā pamukhaṃ tīsu disāsu bhittīnaṃ abhāvena ekadisāya gabbhabhittimattena sabbacchannaṃ cūḷaparicchannaṃ nāma hoti. Tasmā dukkaṭameva. Yadi pana tassa pamukhassa itaradisāsupi ekissaṃ, sabbāsu vā bhittiṃ karonti, tadā sabbacchannaupaḍḍhaparicchannādibhāvato pācittiyameva hotīti daṭṭhabbaṃ. Bhūmiyaṃ vinā jagatiyā pamukhaṃ sandhāyāti ettha uccavatthuṃ akatvā bhūmiyaṃ katagehassa pamukhaṃ sandhāya aparikkhitte pācittiyena anāpattīti idaṃ kathitaṃ . Uccavatthukaṃ ce pamukhaṃ hoti, tena vatthunā parikkhittasaṅkhyameva pamukhaṃ gacchatīti adhippāyo. Tatthāti andhakaṭṭhakathāyaṃ. Jagatiyā pamāṇaṃ vatvāti pakatibhūmiyā nipanno yathā jagatiyā upari sayitaṃ na passati, evaṃ uccātiuccavatthussa ubbedhappamāṇaṃ vatvā. Ekadisāya ujukameva dīghaṃ katvā sannivesito pāsādo ekasālasanniveso. Dvīsu, tīsu vā catūsupi vā disāsu siṅghāṭakasaṇṭhānādivasena katā dvisālādisannivesā veditabbā. Sālappabhedadīpanameva cettha purimato visesoti. Parikkhepo viddhastoti pamukhassa parikkhepaṃ sandhāya vadati.

    ၅၃. ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နံ သေနာသနံ ဒုက္ကဋသ္သ အာဒိံ ဝတ္ဝာ ပာဠိယံ ဒသ္သိတတ္တာ တတော အဓိကံ သဗ္ဗစ္ဆန္နဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နာဒိကမ္ပိ သဗ္ဗံ ပာဠိယံ အဝုတ္တမ္ပိ ပာစိတ္တိယသ္သေဝ ဝတ္ထုဘာဝေန ဒသ္သိတံ သိက္ခာပဒသ္သ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇတ္တာ, ဂရုကေ ဌာတဗ္ဗတော စာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သတ္တ ပာစိတ္တိယာနီတိ ပာဠိယံ ဝုတ္တပာစိတ္တိယဒ္ဝယံ သာမညတော ဧကတ္တေန ဂဟေတ္ဝာ ဝုတ္တံ။

    53. Upaḍḍhacchannaupaḍḍhaparicchannaṃ senāsanaṃ dukkaṭassa ādiṃ vatvā pāḷiyaṃ dassitattā tato adhikaṃ sabbacchannaupaḍḍhaparicchannādikampi sabbaṃ pāḷiyaṃ avuttampi pācittiyasseva vatthubhāvena dassitaṃ sikkhāpadassa paṇṇattivajjattā, garuke ṭhātabbato cāti veditabbaṃ. Satta pācittiyānīti pāḷiyaṃ vuttapācittiyadvayaṃ sāmaññato ekattena gahetvā vuttaṃ.

    ၅၄. ပာဠိယံ ‘‘တတိယာယ ရတ္တိယာ ပုရာရုဏာ နိက္ခမိတ္ဝာ ပုန ဝသတီ’’တိ ဣဒံ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန ဝုတ္တံ, အနိက္ခမိတ္ဝာ ပန ပုရာရုဏာ ဥဋ္ဌဟိတ္ဝာ အန္တောဆဒနေ နိသိန္နသ္သာပိ ပုနဒိဝသေ သဟသေယ္ယေန အနာပတ္တိ ဧဝ။ သေနမ္ဗမဏ္ဍပဝဏ္ဏံ ဟောတီတိ သီဟဠဒီပေ ကိရ ဥစ္စဝတ္ထုကော သဗ္ဗစ္ဆန္နော သဗ္ဗအပရိစ္ဆန္နော ဧဝံနာမကော သန္နိပာတမဏ္ဍပော အတ္ထိ, တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စတုတ္ထဘာဂော စူဠကံ, ဒ္ဝေ ဘာဂာ ဥပဍ္ဎံ, တီသု ဘာဂေသု ဒ္ဝေ ဘာဂာ ယေဘုယ္ယန္တိ ဣမိနာ နယေန စူဠကစ္ဆန္နပရိစ္ဆန္နတာဒီနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ပာစိတ္တိယဝတ္ထုကသေနာသနံ, တတ္ထ အနုပသမ္ပန္နေန သဟ နိပဇ္ဇနံ, စတုတ္ထဒိဝသေ သူရိယတ္ထင္ဂမနန္တိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနိ။

    54. Pāḷiyaṃ ‘‘tatiyāya rattiyā purāruṇā nikkhamitvā puna vasatī’’ti idaṃ ukkaṭṭhavasena vuttaṃ, anikkhamitvā pana purāruṇā uṭṭhahitvā antochadane nisinnassāpi punadivase sahaseyyena anāpatti eva. Senambamaṇḍapavaṇṇaṃ hotīti sīhaḷadīpe kira uccavatthuko sabbacchanno sabbaaparicchanno evaṃnāmako sannipātamaṇḍapo atthi, taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Ettha catutthabhāgo cūḷakaṃ, dve bhāgā upaḍḍhaṃ, tīsu bhāgesu dve bhāgā yebhuyyanti iminā nayena cūḷakacchannaparicchannatādīni veditabbāni. Pācittiyavatthukasenāsanaṃ, tattha anupasampannena saha nipajjanaṃ, catutthadivase sūriyatthaṅgamananti imānettha tīṇi aṅgāni.

    သဟသေယ္ယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၁. မုသာဝာဒဝဂ္ဂော • 1. Musāvādavaggo

    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၅. သဟသေယ္ယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၅. သဟသေယ္ယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၅. ပဌမသဟသေယ္ယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 5. Paṭhamasahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၅. သဟသေယ္ယသိက္ခာပဒံ • 5. Sahaseyyasikkhāpadaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact