Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā

    ൫. സഹസേയ്യസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ൪൯. പഞ്ചമസിക്ഖാപദേ – മുട്ഠസ്സതീ അസമ്പജാനാതി പുബ്ബഭാഗേ സതിസമ്പജഞ്ഞസ്സ അകരണവസേനേതം വുത്തം, ഭവങ്ഗോതിണ്ണകാലേ പന കുതോ സതിസമ്പജഞ്ഞന്തി! വികൂജമാനാതി വിപ്പലപമാനാ . കാകച്ഛമാനാതി നാസായ കാകസദ്ദം വിയ നിരത്ഥകസദ്ദം മുഞ്ചമാനാ. ഉപാസകാതി പഠമതരം ഉട്ഠിതഉപാസകാ.

    49. Pañcamasikkhāpade – muṭṭhassatī asampajānāti pubbabhāge satisampajaññassa akaraṇavasenetaṃ vuttaṃ, bhavaṅgotiṇṇakāle pana kuto satisampajaññanti! Vikūjamānāti vippalapamānā . Kākacchamānāti nāsāya kākasaddaṃ viya niratthakasaddaṃ muñcamānā. Upāsakāti paṭhamataraṃ uṭṭhitaupāsakā.

    ൫൦. ഏതദവോചുന്തി ‘‘ഭഗവതാ ആവുസോ രാഹുല സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്ത’’ന്തി ഭിക്ഖൂ സിക്ഖാപദഗാരവേനേവ ഏതം അവോചും. പകതിയാ പന തേ ഭഗവതി ച ഗാരവേന ആയസ്മതോ ച രാഹുലസ്സ സിക്ഖാകാമതായ തസ്സ ആയസ്മതോ വസനട്ഠാനം ആഗതസ്സ ചൂളമഞ്ചകം വാ അപസ്സേനം വാ യം അത്ഥി തം പഞ്ഞപേത്വാ ചീവരം വാ ഉത്തരാസങ്ഗം വാ ഉസ്സീസകരണത്ഥായ ദേന്തി . തത്രിദം തസ്സായസ്മതോ സിക്ഖാകാമതായ – ഭിക്ഖൂ കിര തം ദൂരതോവ ആഗച്ഛന്തം ദിസ്വാ മുട്ഠിസമ്മുഞ്ജനിഞ്ച കചവരഛഡ്ഡനകഞ്ച ബഹി ഖിപന്തി. അഥഞ്ഞേഹി ‘‘ആവുസോ കേനിദം പാതിത’’ന്തി വുത്തേ അഞ്ഞേ ഏവം വദന്തി – ‘‘ഭന്തേ, രാഹുലോ ഇമസ്മിം പദേസേ സഞ്ചരി, തേന നു ഖോ പാതിത’’ന്തി. സോ പനായസ്മാ ‘‘ന മയ്ഹം ഭന്തേ ഇദം കമ്മ’’ന്തി ഏകദിവസമ്പി അവത്വാ തം പടിസാമേത്വാ ഭിക്ഖൂ ഖമാപേത്വാ ഗച്ഛതി. വച്ചകുടിയാ സേയ്യം കപ്പേസീതി തംയേവ സിക്ഖാകാമതം അനുബ്രൂഹന്തോ ധമ്മസേനാപതിമഹാമോഗ്ഗല്ലാനആനന്ദത്ഥേരാദീനം സന്തികം അഗന്ത്വാ ഭഗവതോ വളഞ്ജനകവച്ചകുടിയം സേയ്യം കപ്പേസി. സാ കിര കുടി കവാടബദ്ധാ ഗന്ധപരിഭണ്ഡകതാ സമോസരിതപുപ്ഫദാമാ ചേതിയട്ഠാനമിവ തിട്ഠതി, അപരിഭോഗാ അഞ്ഞേസം.

    50.Etadavocunti ‘‘bhagavatā āvuso rāhula sikkhāpadaṃ paññatta’’nti bhikkhū sikkhāpadagāraveneva etaṃ avocuṃ. Pakatiyā pana te bhagavati ca gāravena āyasmato ca rāhulassa sikkhākāmatāya tassa āyasmato vasanaṭṭhānaṃ āgatassa cūḷamañcakaṃ vā apassenaṃ vā yaṃ atthi taṃ paññapetvā cīvaraṃ vā uttarāsaṅgaṃ vā ussīsakaraṇatthāya denti . Tatridaṃ tassāyasmato sikkhākāmatāya – bhikkhū kira taṃ dūratova āgacchantaṃ disvā muṭṭhisammuñjaniñca kacavarachaḍḍanakañca bahi khipanti. Athaññehi ‘‘āvuso kenidaṃ pātita’’nti vutte aññe evaṃ vadanti – ‘‘bhante, rāhulo imasmiṃ padese sañcari, tena nu kho pātita’’nti. So panāyasmā ‘‘na mayhaṃ bhante idaṃ kamma’’nti ekadivasampi avatvā taṃ paṭisāmetvā bhikkhū khamāpetvā gacchati. Vaccakuṭiyā seyyaṃ kappesīti taṃyeva sikkhākāmataṃ anubrūhanto dhammasenāpatimahāmoggallānaānandattherādīnaṃ santikaṃ agantvā bhagavato vaḷañjanakavaccakuṭiyaṃ seyyaṃ kappesi. Sā kira kuṭi kavāṭabaddhā gandhaparibhaṇḍakatā samosaritapupphadāmā cetiyaṭṭhānamiva tiṭṭhati, aparibhogā aññesaṃ.

    ൫൧. ഉത്തരിദിരത്തതിരത്തന്തി ഭഗവാ സാമണേരാനം സങ്ഗഹകരണത്ഥായ തിരത്തം പരിഹാരം അദാസി. ന ഹി യുത്തം കുലദാരകേ പബ്ബാജേത്വാ നാനുഗ്ഗഹേതുന്തി. സഹസേയ്യന്തി ഏകതോ സേയ്യം. സേയ്യാതി കായപ്പസാരണസങ്ഖാതം സയനമ്പി വുച്ചതി, യസ്മിം സേനാസനേ സയന്തി, തമ്പി. തത്ഥ സേനാസനം താവ ദസ്സേതും ‘‘സേയ്യാ നാമ സബ്ബച്ഛന്നാ’’തിആദി വുത്തം. കായപ്പസാരണം ദസ്സേതും അനുപസമ്പന്നേ നിപന്നേ ഭിക്ഖു നിപജ്ജതീ’’തിആദി വുത്തം. തസ്മാ അയമേത്ഥ അത്ഥോ – ‘‘സേനാസനസങ്ഖാതം സേയ്യം പവിസിത്വാ കായപ്പസാരണസങ്ഖാതം സേയ്യം കപ്പേയ്യ വിദഹേയ്യ സമ്പാദേയ്യാ’’തി. സബ്ബച്ഛന്നാതിആദിനാ പന തസ്സാ സേനാസനസങ്ഖാതായ സേയ്യായ ലക്ഖണം വുത്തം. തസ്മാ യം സേനാസനം ഉപരി പഞ്ചഹി ഛദനേഹി അഞ്ഞേന വാ കേനചി സബ്ബമേവ പടിച്ഛന്നം, അയം സബ്ബച്ഛന്നാ നാമ സേയ്യാ. അട്ഠകഥാസു പന പാകടവോഹാരം ഗഹേത്വാ വാചുഗ്ഗതവസേന ‘‘സബ്ബച്ഛന്നാ നാമ പഞ്ചഹി ഛദനേഹി ഛന്നാ’’തി വുത്തം. കിഞ്ചാപി വുത്തം? അഥ ഖോ ദുസ്സകുടിയം വസന്തസ്സാപി ന സക്കാ അനാപത്തി കാതും, തസ്മാ യം കിഞ്ചി പടിച്ഛാദനസമത്ഥം ഇധ ഛദനഞ്ച പരിച്ഛന്നഞ്ച വേദിതബ്ബം. പഞ്ചവിധച്ഛദനേയേവ ഹി ഗയ്ഹമാനേ പദരച്ഛന്നേപി സഹസേയ്യാ ന ഭവേയ്യ. യം പന സേനാസനം ഭൂമിതോ പട്ഠായ യാവ ഛദനം ആഹച്ച പാകാരേന വാ അഞ്ഞേന വാ കേനചി അന്തമസോ വത്ഥേനാപി പരിക്ഖിത്തം, അയം സബ്ബപരിച്ഛന്നാ നാമ സേയ്യാ. ഛദനം അനാഹച്ച സബ്ബന്തിമേന പരിയായേന ദിയഡ്ഢഹത്ഥുബ്ബേധേന പാകാരാദിനാ പരിക്ഖിത്താപി സബ്ബപരിച്ഛന്നായേവാതി കുരുന്ദട്ഠകഥായം വുത്തം. യസ്സാ പന ഉപരി ബഹുതരം ഠാനം ഛന്നം, അപ്പം അച്ഛന്നം, സമന്തതോ വാ ബഹുതരം പരിക്ഖിത്തം, അപ്പം അപരിക്ഖിത്തം, അയം യേഭുയ്യേന ഛന്നാ യേഭുയ്യേന പരിച്ഛന്നാ നാമ. ഇമിനാ ഹി ലക്ഖണേന സമന്നാഗതോ സചേപി സത്തഭൂമകോ പാസാദോ ഏകൂപചാരോ ഹോതി, സതഗബ്ഭം വാ ചതുസ്സാലം വാ, ഏകസേയ്യാഇച്ചേവ സങ്ഖ്യം ഗച്ഛതി. തം സന്ധായ വുത്തം ‘‘ചതുത്ഥേ ദിവസേ അത്ഥങ്ഗതേ സൂരിയേ അനുപസമ്പന്നേ നിപന്നേ ഭിക്ഖു നിപജ്ജതി, ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സാ’’തിആദി.

    51.Uttaridirattatirattanti bhagavā sāmaṇerānaṃ saṅgahakaraṇatthāya tirattaṃ parihāraṃ adāsi. Na hi yuttaṃ kuladārake pabbājetvā nānuggahetunti. Sahaseyyanti ekato seyyaṃ. Seyyāti kāyappasāraṇasaṅkhātaṃ sayanampi vuccati, yasmiṃ senāsane sayanti, tampi. Tattha senāsanaṃ tāva dassetuṃ ‘‘seyyā nāma sabbacchannā’’tiādi vuttaṃ. Kāyappasāraṇaṃ dassetuṃ anupasampanne nipanne bhikkhu nipajjatī’’tiādi vuttaṃ. Tasmā ayamettha attho – ‘‘senāsanasaṅkhātaṃ seyyaṃ pavisitvā kāyappasāraṇasaṅkhātaṃ seyyaṃ kappeyya vidaheyya sampādeyyā’’ti. Sabbacchannātiādinā pana tassā senāsanasaṅkhātāya seyyāya lakkhaṇaṃ vuttaṃ. Tasmā yaṃ senāsanaṃ upari pañcahi chadanehi aññena vā kenaci sabbameva paṭicchannaṃ, ayaṃ sabbacchannā nāma seyyā. Aṭṭhakathāsu pana pākaṭavohāraṃ gahetvā vācuggatavasena ‘‘sabbacchannā nāma pañcahi chadanehi channā’’ti vuttaṃ. Kiñcāpi vuttaṃ? Atha kho dussakuṭiyaṃ vasantassāpi na sakkā anāpatti kātuṃ, tasmā yaṃ kiñci paṭicchādanasamatthaṃ idha chadanañca paricchannañca veditabbaṃ. Pañcavidhacchadaneyeva hi gayhamāne padaracchannepi sahaseyyā na bhaveyya. Yaṃ pana senāsanaṃ bhūmito paṭṭhāya yāva chadanaṃ āhacca pākārena vā aññena vā kenaci antamaso vatthenāpi parikkhittaṃ, ayaṃ sabbaparicchannā nāma seyyā. Chadanaṃ anāhacca sabbantimena pariyāyena diyaḍḍhahatthubbedhena pākārādinā parikkhittāpi sabbaparicchannāyevāti kurundaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Yassā pana upari bahutaraṃ ṭhānaṃ channaṃ, appaṃ acchannaṃ, samantato vā bahutaraṃ parikkhittaṃ, appaṃ aparikkhittaṃ, ayaṃ yebhuyyena channā yebhuyyena paricchannā nāma. Iminā hi lakkhaṇena samannāgato sacepi sattabhūmako pāsādo ekūpacāro hoti, satagabbhaṃ vā catussālaṃ vā, ekaseyyāicceva saṅkhyaṃ gacchati. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘catutthe divase atthaṅgate sūriye anupasampanne nipanne bhikkhu nipajjati, āpatti pācittiyassā’’tiādi.

    തത്ഥ ച നിപജ്ജനമത്തേനേവ പാചിത്തിയം. സചേ പന സമ്ബഹുലാ സാമണേരാ, ഏകോ ഭിക്ഖു, സാമണേരഗണനായ പാചിത്തിയാ. തേ ചേ ഉട്ഠായുട്ഠായ നിപജ്ജന്തി, തേസം പയോഗേ പയോഗേ ഭിക്ഖുസ്സ ആപത്തി. ഭിക്ഖുസ്സ ഉട്ഠായുട്ഠായ നിപജ്ജനേ പന ഭിക്ഖുസ്സേവ പയോഗേന ഭിക്ഖുസ്സ ആപത്തി. സചേ പന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ ഏകോ സാമണേരോ സബ്ബേസം ആപത്തിം കരോതി, തസ്സ ഉട്ഠായുട്ഠായ നിപജ്ജനേനപി ഭിക്ഖൂനം ആപത്തിയേവ. ഉഭയേസം സമ്ബഹുലഭാവേപി ഏസേവ നയോ.

    Tattha ca nipajjanamatteneva pācittiyaṃ. Sace pana sambahulā sāmaṇerā, eko bhikkhu, sāmaṇeragaṇanāya pācittiyā. Te ce uṭṭhāyuṭṭhāya nipajjanti, tesaṃ payoge payoge bhikkhussa āpatti. Bhikkhussa uṭṭhāyuṭṭhāya nipajjane pana bhikkhusseva payogena bhikkhussa āpatti. Sace pana sambahulā bhikkhū eko sāmaṇero sabbesaṃ āpattiṃ karoti, tassa uṭṭhāyuṭṭhāya nipajjanenapi bhikkhūnaṃ āpattiyeva. Ubhayesaṃ sambahulabhāvepi eseva nayo.

    അപിചേത്ഥ ഏകാവാസാദികമ്പി ചതുക്കം വേദിതബ്ബം. യോ ഹി ഏകസ്മിം ആവാസേ ഏകേനേവ അനുപസമ്പന്നേന സദ്ധിം തിരത്തം സഹസേയ്യം കപ്പേതി, തസ്സ ചതുത്ഥദിവസതോ പട്ഠായ ദേവസികാ ആപത്തി. യോപി ഏകസ്മിംയേവ ആവാസേ നാനാഅനുപസമ്പന്നേഹി സദ്ധിം തിരത്തം സഹസേയ്യം കപ്പേതി, തസ്സപി. യോപി നാനാആവാസേസു ഏകേനേവ അനുപസമ്പന്നേന സദ്ധിം തിരത്തം സഹസേയ്യം കപ്പേതി, തസ്സപി. യോപി നാനാആവാസേസു നാനാഅനുപസമ്പന്നേഹി സദ്ധിം യോജനസതമ്പി ഗന്ത്വാ സഹസേയ്യം കപ്പേതി, തസ്സപി ചതുത്ഥദിവസതോ പട്ഠായ ദേവസികാ ആപത്തി.

    Apicettha ekāvāsādikampi catukkaṃ veditabbaṃ. Yo hi ekasmiṃ āvāse ekeneva anupasampannena saddhiṃ tirattaṃ sahaseyyaṃ kappeti, tassa catutthadivasato paṭṭhāya devasikā āpatti. Yopi ekasmiṃyeva āvāse nānāanupasampannehi saddhiṃ tirattaṃ sahaseyyaṃ kappeti, tassapi. Yopi nānāāvāsesu ekeneva anupasampannena saddhiṃ tirattaṃ sahaseyyaṃ kappeti, tassapi. Yopi nānāāvāsesu nānāanupasampannehi saddhiṃ yojanasatampi gantvā sahaseyyaṃ kappeti, tassapi catutthadivasato paṭṭhāya devasikā āpatti.

    അയഞ്ച സഹസേയ്യാപത്തി നാമ ‘‘ഭിക്ഖും ഠപേത്വാ അവസേസോ അനുപസമ്പന്നോ നാമാ’’തി വചനതോ തിരച്ഛാനഗതേനപി സദ്ധിം ഹോതി, തത്ര തിരച്ഛാനഗതസ്സ പരിച്ഛേദോ മേഥുനധമ്മാപത്തിയാ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബോ. തസ്മാ സചേപി ഗോധാബിളാലമങ്ഗുസാദീസു കോചി പവിസിത്വാ ഭിക്ഖുനോ വസനസേനാസനേ ഏകൂപചാരട്ഠാനേ സയതി, സഹസേയ്യാവ ഹോതി.

    Ayañca sahaseyyāpatti nāma ‘‘bhikkhuṃ ṭhapetvā avaseso anupasampanno nāmā’’ti vacanato tiracchānagatenapi saddhiṃ hoti, tatra tiracchānagatassa paricchedo methunadhammāpattiyā vuttanayeneva veditabbo. Tasmā sacepi godhābiḷālamaṅgusādīsu koci pavisitvā bhikkhuno vasanasenāsane ekūpacāraṭṭhāne sayati, sahaseyyāva hoti.

    യദി പന ഥമ്ഭാനം ഉപരി കതപാസാദസ്സ ഉപരിമതലേന സദ്ധിം അസമ്ബദ്ധഭിത്തികസ്സ ഭിത്തിയാ ഉപരി ഠിതസുസിരതുലാസീസസ്സ സുസിരേന പവിസിത്വാ തുലായ അബ്ഭന്തരേ സയിത്വാ തേനേവ സുസിരേന നിക്ഖമിത്വാ ഗച്ഛതി , ഹേട്ഠാപാസാദേ സയിതഭിക്ഖുസ്സ അനാപത്തി. സചേ ഛദനേ ഛിദ്ദം ഹോതി, തേന പവിസിത്വാ അന്തോഛദനേ വസിത്വാ തേനേവ പക്കമതി, നാനൂപചാരേ ഉപരിമതലേ ഛദനബ്ഭന്തരേ സയിതസ്സ ആപത്തി, ഹേട്ഠിമതലേ സയിതസ്സ അനാപത്തി. സചേ അന്തോപാസാദേനേവ ആരോഹിത്വാ സബ്ബതലാനി പരിഭുഞ്ജന്തി, ഏകൂപചാരാനി ഹോന്തി, തേസു യത്ഥ കത്ഥചി സയിതസ്സ ആപത്തി.

    Yadi pana thambhānaṃ upari katapāsādassa uparimatalena saddhiṃ asambaddhabhittikassa bhittiyā upari ṭhitasusiratulāsīsassa susirena pavisitvā tulāya abbhantare sayitvā teneva susirena nikkhamitvā gacchati , heṭṭhāpāsāde sayitabhikkhussa anāpatti. Sace chadane chiddaṃ hoti, tena pavisitvā antochadane vasitvā teneva pakkamati, nānūpacāre uparimatale chadanabbhantare sayitassa āpatti, heṭṭhimatale sayitassa anāpatti. Sace antopāsādeneva ārohitvā sabbatalāni paribhuñjanti, ekūpacārāni honti, tesu yattha katthaci sayitassa āpatti.

    സഭാസങ്ഖേപേന കതേ അഡ്ഢകുട്ടകസേനാസനേ സയിതസ്സ വാളസങ്ഘാടാദീസു കപോതാദയോ പവിസിത്വാ സയന്തി, ആപത്തിയേവ. പരിക്ഖേപസ്സ ബഹിഗതേ നിബ്ബകോസബ്ഭന്തരേ സയന്തി, അനാപത്തി. പരിമണ്ഡലം വാ ചതുരസ്സം വാ ഏകച്ഛദനായ ഗബ്ഭമാലായ സതഗബ്ഭം ചേപി സേനാസനം ഹോതി, തത്ര ചേ ഏകേന സാധാരണദ്വാരേന പവിസിത്വാ വിസും പാകാരേന അപരിച്ഛിന്നഗബ്ഭൂപചാരേ സബ്ബഗബ്ഭേ പവിസന്തി, ഏകഗബ്ഭേപി അനുപസമ്പന്നേ നിപന്നേ സബ്ബഗബ്ഭേസു നിപന്നാനം ആപത്തി. സചേ സപമുഖാ ഗബ്ഭാ ഹോന്തി, പമുഖസ്സ ഉപരി അച്ഛന്നം ഉച്ചവത്ഥുകം ചേപി ഹോതി, പമുഖേ സയിതോ ഗബ്ഭേ സയിതാനം ആപത്തിം ന കരോതി. സചേ പന ഗബ്ഭച്ഛദനേനേവ സദ്ധിം സമ്ബദ്ധച്ഛദനം ഹോതി, തത്ര സയിതോ സബ്ബേസം ആപത്തിം കരോതി. കസ്മാ? സബ്ബച്ഛന്നത്താ സബ്ബപരിച്ഛന്നത്താ ച, ഗബ്ഭപരിക്ഖേപോയേവ ഹിസ്സ പരിക്ഖേപോതി. ഏതേനേവ ഹി നയേന അട്ഠകഥാസു ലോഹപാസാദപരിക്ഖേപസ്സ ചതൂസു ദ്വാരകോട്ഠകേസു ആപത്തി വുത്താ.

    Sabhāsaṅkhepena kate aḍḍhakuṭṭakasenāsane sayitassa vāḷasaṅghāṭādīsu kapotādayo pavisitvā sayanti, āpattiyeva. Parikkhepassa bahigate nibbakosabbhantare sayanti, anāpatti. Parimaṇḍalaṃ vā caturassaṃ vā ekacchadanāya gabbhamālāya satagabbhaṃ cepi senāsanaṃ hoti, tatra ce ekena sādhāraṇadvārena pavisitvā visuṃ pākārena aparicchinnagabbhūpacāre sabbagabbhe pavisanti, ekagabbhepi anupasampanne nipanne sabbagabbhesu nipannānaṃ āpatti. Sace sapamukhā gabbhā honti, pamukhassa upari acchannaṃ uccavatthukaṃ cepi hoti, pamukhe sayito gabbhe sayitānaṃ āpattiṃ na karoti. Sace pana gabbhacchadaneneva saddhiṃ sambaddhacchadanaṃ hoti, tatra sayito sabbesaṃ āpattiṃ karoti. Kasmā? Sabbacchannattā sabbaparicchannattā ca, gabbhaparikkhepoyeva hissa parikkhepoti. Eteneva hi nayena aṭṭhakathāsu lohapāsādaparikkhepassa catūsu dvārakoṭṭhakesu āpatti vuttā.

    യം പന അന്ധകട്ഠകഥായം ‘‘അപരിക്ഖിത്തേ പമുഖേ അനാപത്തീതി ഭൂമിയം വിനാ ജഗതിയാ പമുഖം സന്ധായ കഥിന’’ന്തി വുത്തം, തം അന്ധകരട്ഠേ പാടേക്കസന്നിവേസാ ഏകച്ഛദനാ ഗബ്ഭപാളിയോ സന്ധായ വുത്തം. യഞ്ച തത്ഥ ‘‘ഭൂമിയം വിനാ ജഗതിയാ’’തി വുത്തം, തം നേവ അട്ഠകഥാസു അത്ഥി; ന പാളിയാ സമേതി. ദസഹത്ഥുബ്ബേധാപി ഹി ജഗതി പരിക്ഖേപസങ്ഖ്യം ന ഗച്ഛതി. തസ്മാ യമ്പി തത്ഥ ദുതിയസിക്ഖാപദേ ജഗതിയാ പമാണം വത്വാ ‘‘ഏതം ഏകൂപചാരം പരിച്ഛന്നം നാമ ഹോതീ’’തി വുത്തം, തം ന ഗഹേതബ്ബം. യേപി ഏകസാലദ്വിസാലതിസാലചതുസ്സാലസന്നിവേസാ മഹാപാസാദാ ഏകസ്മിം ഓകാസേ പാദേ ധോവിത്വാ പവിട്ഠേന സക്കാ ഹോന്തി സബ്ബത്ഥ അനുപരിഗന്തും , തേസുപി സഹസേയ്യാപത്തിയാ ന മുച്ചതി. സചേ തസ്മിം തസ്മിം ഠാനേ ഉപചാരം പരിച്ഛിന്ദിത്വാ കതാ ഹോന്തി, ഏകൂപചാരട്ഠാനേയേവ ആപത്തി.

    Yaṃ pana andhakaṭṭhakathāyaṃ ‘‘aparikkhitte pamukhe anāpattīti bhūmiyaṃ vinā jagatiyā pamukhaṃ sandhāya kathina’’nti vuttaṃ, taṃ andhakaraṭṭhe pāṭekkasannivesā ekacchadanā gabbhapāḷiyo sandhāya vuttaṃ. Yañca tattha ‘‘bhūmiyaṃ vinā jagatiyā’’ti vuttaṃ, taṃ neva aṭṭhakathāsu atthi; na pāḷiyā sameti. Dasahatthubbedhāpi hi jagati parikkhepasaṅkhyaṃ na gacchati. Tasmā yampi tattha dutiyasikkhāpade jagatiyā pamāṇaṃ vatvā ‘‘etaṃ ekūpacāraṃ paricchannaṃ nāma hotī’’ti vuttaṃ, taṃ na gahetabbaṃ. Yepi ekasāladvisālatisālacatussālasannivesā mahāpāsādā ekasmiṃ okāse pāde dhovitvā paviṭṭhena sakkā honti sabbattha anuparigantuṃ , tesupi sahaseyyāpattiyā na muccati. Sace tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne upacāraṃ paricchinditvā katā honti, ekūpacāraṭṭhāneyeva āpatti.

    ദ്വീഹി ദ്വാരേഹി യുത്തസ്സ സുധാഛദനമണ്ഡപസ്സ മജ്ഝേ പാകാരം കരോന്തി, ഏകേന ദ്വാരേന പവിസിത്വാ ഏകസ്മിം പരിച്ഛേദേ അനുപസമ്പന്നോ സയതി, ഏകസ്മിം ഭിക്ഖു, അനാപത്തി. പാകാരേ ഗോധാദീനം പവിസനമത്തമ്പി ഛിദ്ദം ഹോതി, ഏകസ്മിഞ്ച പരിച്ഛേദേ ഗോധാ സയന്തി, അനാപത്തിയേവ. ന ഹി ഛിദ്ദേന ഗേഹം ഏകൂപചാരം നാമ ഹോതി. സചേ പാകാരമജ്ഝേ ഛിന്ദിത്വാ ദ്വാരം യോജേന്തി, ഏകൂപചാരതായ ആപത്തി. തം ദ്വാരം കവാടേന പിദഹിത്വാ സയന്തി, ആപത്തിയേവ. ന ഹി ദ്വാരപിദഹനേന ഗേഹം നാനൂപചാരം നാമ ഹോതി, ദ്വാരം വാ അദ്വാരം. കവാടഞ്ഹി സംവരണവിവരണേഹി യഥാസുഖം വളഞ്ജനത്ഥായ കതം, ന വളഞ്ജനൂപച്ഛേദനത്ഥായ. സചേ പന തം ദ്വാരം പുന ഇട്ഠകാഹി പിദഹന്തി, അദ്വാരം ഹോതി, പുരിമേ നാനൂപചാരഭാവേയേവ തിട്ഠതി. ദീഘപമുഖം ചേതിയഘരം ഹോതി. ഏകം കവാടം അന്തോ, ഏകം ബഹി, ദ്വിന്നം കവാടാനം അന്തരേ അനുപസമ്പന്നോ അന്തോചേതിയഘരേ സയന്തസ്സ ആപത്തിം കരോതി, ഏകൂപചാരത്താ.

    Dvīhi dvārehi yuttassa sudhāchadanamaṇḍapassa majjhe pākāraṃ karonti, ekena dvārena pavisitvā ekasmiṃ paricchede anupasampanno sayati, ekasmiṃ bhikkhu, anāpatti. Pākāre godhādīnaṃ pavisanamattampi chiddaṃ hoti, ekasmiñca paricchede godhā sayanti, anāpattiyeva. Na hi chiddena gehaṃ ekūpacāraṃ nāma hoti. Sace pākāramajjhe chinditvā dvāraṃ yojenti, ekūpacāratāya āpatti. Taṃ dvāraṃ kavāṭena pidahitvā sayanti, āpattiyeva. Na hi dvārapidahanena gehaṃ nānūpacāraṃ nāma hoti, dvāraṃ vā advāraṃ. Kavāṭañhi saṃvaraṇavivaraṇehi yathāsukhaṃ vaḷañjanatthāya kataṃ, na vaḷañjanūpacchedanatthāya. Sace pana taṃ dvāraṃ puna iṭṭhakāhi pidahanti, advāraṃ hoti, purime nānūpacārabhāveyeva tiṭṭhati. Dīghapamukhaṃ cetiyagharaṃ hoti. Ekaṃ kavāṭaṃ anto, ekaṃ bahi, dvinnaṃ kavāṭānaṃ antare anupasampanno antocetiyaghare sayantassa āpattiṃ karoti, ekūpacārattā.

    തത്ര യസ്സ ‘‘സിയാ അയം ഏകൂപചാരനാനൂപചാരതാ നാമ ഉദോസിതസിക്ഖാപദേ വുത്താ, ഇധ പന ‘സേയ്യാ നാമ സബ്ബച്ഛന്നാ സബ്ബപരിച്ഛന്നാ യേഭുയ്യേന ഛന്നാ യേഭുയ്യേന പരിച്ഛന്നാ’തി ഏത്തകമേവ വുത്തം, പിഹിതദ്വാരോ ച ഗബ്ഭോ സബ്ബപരിച്ഛന്നോവ ഹോതി. തസ്മാ തത്ഥ അന്തോ സയിതേനേവ സദ്ധിം ആപത്തി, ബഹി സയിതേന അനാപത്തീ’’തി. സോ ഏവം വത്തബ്ബോ – ‘‘അപിഹിതദ്വാരേ പന കസ്മാ ബഹി സയിതേന ആപത്തീ’’തി? പമുഖസ്സ ഗബ്ഭേന സദ്ധിം സബ്ബച്ഛന്നത്താ. ‘‘കിം പന ഗബ്ഭേ പിഹിതേ ഛദനം വിദ്ധസ്തം ഹോതീ’’തി? ന വിദ്ധസ്തം, ഗബ്ഭേന സദ്ധിം പമുഖസ്സ സബ്ബപരിച്ഛന്നതാ ന ഹോതി. ‘‘കിം പരിക്ഖേപോ വിദ്ധസ്തോ’’തി? അദ്ധാ വക്ഖതി ‘‘ന വിദ്ധസ്തോ, കവാടേന ഉപചാരോ പരിച്ഛന്നോ’’തി. ഏവം ദൂരമ്പി ഗന്ത്വാ പുന ഏകൂപചാരനാനൂപചാരതംയേവ പച്ചാഗമിസ്സതി.

    Tatra yassa ‘‘siyā ayaṃ ekūpacāranānūpacāratā nāma udositasikkhāpade vuttā, idha pana ‘seyyā nāma sabbacchannā sabbaparicchannā yebhuyyena channā yebhuyyena paricchannā’ti ettakameva vuttaṃ, pihitadvāro ca gabbho sabbaparicchannova hoti. Tasmā tattha anto sayiteneva saddhiṃ āpatti, bahi sayitena anāpattī’’ti. So evaṃ vattabbo – ‘‘apihitadvāre pana kasmā bahi sayitena āpattī’’ti? Pamukhassa gabbhena saddhiṃ sabbacchannattā. ‘‘Kiṃ pana gabbhe pihite chadanaṃ viddhastaṃ hotī’’ti? Na viddhastaṃ, gabbhena saddhiṃ pamukhassa sabbaparicchannatā na hoti. ‘‘Kiṃ parikkhepo viddhasto’’ti? Addhā vakkhati ‘‘na viddhasto, kavāṭena upacāro paricchanno’’ti. Evaṃ dūrampi gantvā puna ekūpacāranānūpacārataṃyeva paccāgamissati.

    അപിച യദി ബ്യഞ്ജനമത്തേയേവ അത്ഥോ സുവിഞ്ഞേയ്യോ സിയാ, സബ്ബച്ഛന്നാതി വചനതോ പഞ്ചന്നം അഞ്ഞതരേന ഛദനേന ഛന്നാ ഏവ സേയ്യാ സിയാ, ന അഞ്ഞേന. ഏവഞ്ച സതി പദരച്ഛന്നാദീസു അനാപത്തി സിയാ. തതോ യദത്ഥം സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം, സ്വേവ അത്ഥോ പരിഹായേയ്യ . പരിഹായതു വാ മാ വാ, കഥം അവുത്തം ഗഹേതബ്ബന്തി; കോ വാ വദതി ‘‘അവുത്തം ഗഹേതബ്ബ’’ന്തി? വുത്തഞ്ഹേതം അനിയതേസു – ‘‘പടിച്ഛന്നം നാമ ആസനം കുട്ടേന വാ കവാടേന വാ കിലഞ്ജേന വാ സാണിപാകാരേന വാ രുക്ഖേന വാ ഥമ്ഭേന വാ കോട്ഠലികായ വാ യേന കേനചി പടിച്ഛന്നം ഹോതീ’’തി. തസ്മാ യഥാ തത്ഥ യേന കേനചി പടിച്ഛന്നം പടിച്ഛന്നമേവ, ഏവമിധാപി ഗഹേതബ്ബം. തസ്മാ സേനാസനം ഖുദ്ദകം വാ ഹോതു മഹന്തം വാ അഞ്ഞേന സദ്ധിം സമ്ബദ്ധം വാ അസമ്ബദ്ധം വാ ദീഘം വാ വട്ടം വാ ചതുരസ്സം വാ ഏകഭൂമകം വാ, അനേകഭൂമകം വാ, യം യം ഏകൂപചാരം സബ്ബത്ഥ യേന കേനചി പടിച്ഛാദനേന സബ്ബച്ഛന്നേ സബ്ബപരിച്ഛന്നേ യേഭുയ്യേന വാ ഛന്നേ യേഭുയ്യേന വാ പരിച്ഛന്നേ സഹസേയ്യാപത്തി ഹോതീതി.

    Apica yadi byañjanamatteyeva attho suviññeyyo siyā, sabbacchannāti vacanato pañcannaṃ aññatarena chadanena channā eva seyyā siyā, na aññena. Evañca sati padaracchannādīsu anāpatti siyā. Tato yadatthaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ, sveva attho parihāyeyya . Parihāyatu vā mā vā, kathaṃ avuttaṃ gahetabbanti; ko vā vadati ‘‘avuttaṃ gahetabba’’nti? Vuttañhetaṃ aniyatesu – ‘‘paṭicchannaṃ nāma āsanaṃ kuṭṭena vā kavāṭena vā kilañjena vā sāṇipākārena vā rukkhena vā thambhena vā koṭṭhalikāya vā yena kenaci paṭicchannaṃ hotī’’ti. Tasmā yathā tattha yena kenaci paṭicchannaṃ paṭicchannameva, evamidhāpi gahetabbaṃ. Tasmā senāsanaṃ khuddakaṃ vā hotu mahantaṃ vā aññena saddhiṃ sambaddhaṃ vā asambaddhaṃ vā dīghaṃ vā vaṭṭaṃ vā caturassaṃ vā ekabhūmakaṃ vā, anekabhūmakaṃ vā, yaṃ yaṃ ekūpacāraṃ sabbattha yena kenaci paṭicchādanena sabbacchanne sabbaparicchanne yebhuyyena vā channe yebhuyyena vā paricchanne sahaseyyāpatti hotīti.

    ൫൩. ഉപഡ്ഢച്ഛന്നേ ഉപഡ്ഢപരിച്ഛന്നേ ആപത്തി ദുക്കടസ്സാതി ഏത്ഥ സബ്ബച്ഛന്നേ ഉപഡ്ഢപരിച്ഛന്നേതി ഏവമാദീസുപി മഹാപച്ചരിയം ദുക്കടമേവാതി വുത്തം. മഹാഅട്ഠകഥായം പന ‘‘സബ്ബച്ഛന്നേ യേഭുയ്യേനപരിച്ഛന്നേ പാചിത്തിയം, സബ്ബച്ഛന്നേ ഉപഡ്ഢപരിച്ഛന്നേ പാചിത്തിയം, യേഭുയ്യേനഛന്നേ ഉപഡ്ഢപരിച്ഛന്നേ പാചിത്തിയം, സബ്ബപരിച്ഛന്നേ യേഭുയ്യേനഛന്നേ പാചിത്തിയം, സബ്ബപരിഛന്നേ ഉപഡ്ഢച്ഛന്നേ പാചിത്തിയം, യേഭുയ്യേനപരിച്ഛന്നേ ഉപഡ്ഢച്ഛന്നേ പാചിത്തിയം, പാളിയം വുത്തപാചിത്തിയേന സദ്ധിം സത്ത പാചിത്തിയാനീ’’തി വുത്തം. ‘‘സബ്ബച്ഛന്നേ ചൂളകപരിച്ഛന്നേ ദുക്കടം, യേഭുയ്യേനഛന്നേ ചൂളകപരിച്ഛന്നേ ദുക്കടം, സബ്ബപരിച്ഛന്നേ ചൂളകച്ഛന്നേ ദുക്കടം, യേഭുയ്യേനപരിച്ഛന്നേ ചൂളകച്ഛന്നേ ദുക്കടം, പാളിയം ദുക്കടേന സഹ പഞ്ച ദുക്കടാനീ’’തി വുത്തം.

    53.Upaḍḍhacchanne upaḍḍhaparicchanne āpatti dukkaṭassāti ettha sabbacchanne upaḍḍhaparicchanneti evamādīsupi mahāpaccariyaṃ dukkaṭamevāti vuttaṃ. Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘sabbacchanne yebhuyyenaparicchanne pācittiyaṃ, sabbacchanne upaḍḍhaparicchanne pācittiyaṃ, yebhuyyenachanne upaḍḍhaparicchanne pācittiyaṃ, sabbaparicchanne yebhuyyenachanne pācittiyaṃ, sabbaparichanne upaḍḍhacchanne pācittiyaṃ, yebhuyyenaparicchanne upaḍḍhacchanne pācittiyaṃ, pāḷiyaṃ vuttapācittiyena saddhiṃ satta pācittiyānī’’ti vuttaṃ. ‘‘Sabbacchanne cūḷakaparicchanne dukkaṭaṃ, yebhuyyenachanne cūḷakaparicchanne dukkaṭaṃ, sabbaparicchanne cūḷakacchanne dukkaṭaṃ, yebhuyyenaparicchanne cūḷakacchanne dukkaṭaṃ, pāḷiyaṃ dukkaṭena saha pañca dukkaṭānī’’ti vuttaṃ.

    ‘‘ഉപഡ്ഢച്ഛന്നേ ചൂളകപരിച്ഛന്നേ അനാപത്തി, ഉപഡ്ഢപരിച്ഛന്നേ ചൂളകച്ഛന്നേ അനാപത്തി, ചൂളകച്ഛന്നേ ചൂളകപരിച്ഛന്നേ അനാപത്തി, സബ്ബച്ഛന്നേ സബ്ബഅപരിച്ഛന്നേതി ച ഏത്ഥ സേനമ്ബമണ്ഡപവണ്ണം ഹോതീ’’തി വുത്തം. ഇമിനാപേതം വേദിതബ്ബം – ‘‘യഥാ ജഗതി പരിക്ഖേപസങ്ഖയ ന ഗച്ഛതീ’’തി. സേസം ഉത്താനത്ഥമേവ.

    ‘‘Upaḍḍhacchanne cūḷakaparicchanne anāpatti, upaḍḍhaparicchanne cūḷakacchanne anāpatti, cūḷakacchanne cūḷakaparicchanne anāpatti, sabbacchanne sabbaaparicchanneti ca ettha senambamaṇḍapavaṇṇaṃ hotī’’ti vuttaṃ. Imināpetaṃ veditabbaṃ – ‘‘yathā jagati parikkhepasaṅkhaya na gacchatī’’ti. Sesaṃ uttānatthameva.

    ഏളകലോമസമുട്ഠാനം – കായതോ ച കായചിത്തതോ ച സമുട്ഠാതി, കിരിയം, നോസഞ്ഞാവിമോക്ഖം, അചിത്തകം, പണ്ണത്തിവജ്ജം, കായകമ്മം, തിചിത്തം, തിവേദനന്തി.

    Eḷakalomasamuṭṭhānaṃ – kāyato ca kāyacittato ca samuṭṭhāti, kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.

    സഹസേയ്യസിക്ഖാപദം പഞ്ചമം.

    Sahaseyyasikkhāpadaṃ pañcamaṃ.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൧. മുസാവാദവഗ്ഗോ • 1. Musāvādavaggo

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൫. സഹസേയ്യസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൫. പഠമസഹസേയ്യസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 5. Paṭhamasahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൫. സഹസേയ്യസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 5. Sahaseyyasikkhāpadavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൫. സഹസേയ്യസിക്ഖാപദം • 5. Sahaseyyasikkhāpadaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact