Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိနယာလင္ကာရ-ဋီကာ • Vinayālaṅkāra-ṭīkā |
၁၆. သဟသေယ္ယဝိနိစ္ဆယကထာ
16. Sahaseyyavinicchayakathā
၇၉. ဧဝံ ဘူတဂာမဝိနိစ္ဆယံ ကထေတ္ဝာ ဣဒာနိ သဟသေယ္ယဝိနိစ္ဆယံ ကထေတုံ ‘‘ဒုဝိဓံ သဟသေယ္ယက’’န္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဒ္ဝေ ဝိဓာ ပကာရာ ယသ္သ သဟသေယ္ယကသ္သ တံ ဒုဝိဓံ, သဟ သယနံ, သဟ ဝာ သယတိ ဧတ္ထာတိ သဟသေယ္ယာ, သဟသေယ္ယာ ဧဝ သဟသေယ္ယကံ သကတ္ထေ က-ပစ္စယဝသေန။ တံ ပန အနုပသမ္ပန္နေနသဟသေယ္ယာမာတုဂာမေနသဟသေယ္ယာဝသေန ဒုဝိဓံ။ တေနာဟ ‘‘ဒုဝိဓံ သဟသေယ္ယက’’န္တိ။ ဒိရတ္တတိရတ္တန္တိ ဧတ္ထ ဝစနသိလိဋ္ဌတာမတ္တေန ဒိရတ္တဂ္ဂဟဏံ ကတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တိရတ္တဉ္ဟိ သဟဝာသေ လဗ္ဘမာနေ ဒိရတ္တေ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထီတိ ဒိရတ္တဂ္ဂဟဏံ ဝိသုံ န ပယောဇေတိ။ တေနေဝာဟ ‘‘ဥတ္တရိဒိရတ္တတိရတ္တန္တိ ဘဂဝာ သာမဏေရာနံ သင္ဂဟကရဏတ္ထာယ တိရတ္တပရိဟာရံ အဒာသီ’’တိ။ နိရန္တရံ တိရတ္တဂ္ဂဟဏတ္ထံ ဝာ ဒိရတ္တဂ္ဂဟဏံ ကတံ။ ကေဝလဉ္ဟိ ‘‘တိရတ္တ’’န္တိ ဝုတ္တေ အညတ္ထ ဝာသေန အန္တရိကမ္ပိ တိရတ္တံ ဂဏ္ဟေယ္ယ။ ဒိရတ္တဝိသိဋ္ဌံ ပန တိရတ္တံ ဝုစ္စမာနံ တေန အနန္တရိကမေဝ တိရတ္တံ ဒီပေတိ။ ဝိမတိဝိနောဒနိယမ္ပိ (ဝိ. ဝိ. ဋီ. ပာစိတ္တိယ ၂.၅၀-၅၁) ‘‘ဒိရတ္တဂ္ဂဟဏံ ဝစနာလင္ကာရတ္ထံ။ နိရန္တရံ တိသ္သောဝ ရတ္တိယော သယိတ္ဝာ စတုတ္ထဒိဝသာဒီသု သယန္တသ္သေဝ အာပတ္တိ, န ဧကန္တရိကာဒိဝသေန သယန္တသ္သာတိ ဒသ္သနတ္ထမ္ပီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ သဟသေယ္ယံ ဧကတော သေယ္ယံ။ သေယ္ယန္တိ စေတ္ထ ကာယပ္ပသာရဏသင္ခာတံ သယနမ္ပိ ဝုစ္စတိ, ယသ္မိံ သေနာသနေ သယန္တိ, တမ္ပိ, တသ္မာ သေယ္ယံ ကပ္ပေယ္ယာတိ ဧတ္ထ သေနာသနသင္ခာတံ သေယ္ယံ ပဝိသိတ္ဝာ ကာယပ္ပသာရဏသင္ခာတံ သေယ္ယံ ကပ္ပေယ္ယ သမ္ပာဒေယ္ယာတိ အတ္ထော။ ဒိယဍ္ဎဟတ္ထုဗ္ဗေဓေနာတိ ဧတ္ထ ဒိယဍ္ဎဟတ္ထော ဝဍ္ဎကိဟတ္ထေန ဂဟေတဗ္ဗော။ ပဉ္စဟိ ဆဒနေဟီတိ ဣဋ္ဌကာသိလာသုဓာတိဏပဏ္ဏသင္ခာတေဟိ ပဉ္စဟိ ဆဒနေဟိ။ ဝာစုဂ္ဂတဝသေနာတိ ပဂုဏဝသေန။
79. Evaṃ bhūtagāmavinicchayaṃ kathetvā idāni sahaseyyavinicchayaṃ kathetuṃ ‘‘duvidhaṃ sahaseyyaka’’ntiādimāha. Tattha dve vidhā pakārā yassa sahaseyyakassa taṃ duvidhaṃ, saha sayanaṃ, saha vā sayati etthāti sahaseyyā, sahaseyyā eva sahaseyyakaṃ sakatthe ka-paccayavasena. Taṃ pana anupasampannenasahaseyyāmātugāmenasahaseyyāvasena duvidhaṃ. Tenāha ‘‘duvidhaṃ sahaseyyaka’’nti. Dirattatirattanti ettha vacanasiliṭṭhatāmattena dirattaggahaṇaṃ katanti veditabbaṃ. Tirattañhi sahavāse labbhamāne diratte vattabbameva natthīti dirattaggahaṇaṃ visuṃ na payojeti. Tenevāha ‘‘uttaridirattatirattanti bhagavā sāmaṇerānaṃ saṅgahakaraṇatthāya tirattaparihāraṃ adāsī’’ti. Nirantaraṃ tirattaggahaṇatthaṃ vā dirattaggahaṇaṃ kataṃ. Kevalañhi ‘‘tiratta’’nti vutte aññattha vāsena antarikampi tirattaṃ gaṇheyya. Dirattavisiṭṭhaṃ pana tirattaṃ vuccamānaṃ tena anantarikameva tirattaṃ dīpeti. Vimativinodaniyampi (vi. vi. ṭī. pācittiya 2.50-51) ‘‘dirattaggahaṇaṃ vacanālaṅkāratthaṃ. Nirantaraṃ tissova rattiyo sayitvā catutthadivasādīsu sayantasseva āpatti, na ekantarikādivasena sayantassāti dassanatthampīti daṭṭhabba’’nti vuttaṃ. Sahaseyyaṃ ekato seyyaṃ. Seyyanti cettha kāyappasāraṇasaṅkhātaṃ sayanampi vuccati, yasmiṃ senāsane sayanti, tampi, tasmā seyyaṃ kappeyyāti ettha senāsanasaṅkhātaṃ seyyaṃ pavisitvā kāyappasāraṇasaṅkhātaṃ seyyaṃ kappeyya sampādeyyāti attho. Diyaḍḍhahatthubbedhenāti ettha diyaḍḍhahattho vaḍḍhakihatthena gahetabbo. Pañcahi chadanehīti iṭṭhakāsilāsudhātiṇapaṇṇasaṅkhātehi pañcahi chadanehi. Vācuggatavasenāti paguṇavasena.
ဧကူပစာရောတိ ဝဠဉ္ဇနဒ္ဝာရသ္သ ဧကတ္တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ (ဝိ. ဝိ. ဋီ. ပာစိတ္တိယ ၂.၅၀-၅၁) ပန ‘‘ဧကူပစာရော ဧကေန မဂ္ဂေန ပဝိသိတ္ဝာ အဗ္ဘောကာသံ အနောက္ကမိတ္ဝာ သဗ္ဗတ္ထ အနုပရိဂမနယောဂ္ဂော, ဧတံ ဗဟုဒ္ဝာရမ္ပိ ဧကူပစာရောဝ။ ယတ္ထ ပန ကုဋ္ဋာဒီဟိ ရုန္ဓိတ္ဝာ ဝိသုံ ဒ္ဝာရံ ယောဇေန္တိ, နာနူပစာရော ဟောတိ။ သစေ ပန ရုန္ဓတိ ဧဝ, ဝိသုံ ဒ္ဝာရံ န ယောဇေန္တိ, ဧတမ္ပိ ဧကူပစာရမေဝ မတ္တိကာဒီဟိ ပိဟိတဒ္ဝာရော ဝိယ ဂဗ္ဘောတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ အညထာ ဂဗ္ဘေ ပဝိသိတ္ဝာ ပမုခာဒီသု နိပန္နာနုပသမ္ပန္နေဟိ သဟသေယ္ယာပရိမုတ္တိယာ ဂဗ္ဘဒ္ဝာရံ မတ္တိကာဒီဟိ ပိဒဟာပေတ္ဝာ ဥဋ္ဌိတေ အရုဏေ ဝိဝရာပေန္တသ္သပိ အနာပတ္တိ ဘဝေယ္ယာ’’တိ ဝုတ္တံ။ စတုသာလံ ဧကူပစာရံ ဟောတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ တေသံ ပယောဂေ ပယောဂေ ဘိက္ခုသ္သ အာပတ္တီတိ ဧတ္ထ ကေစိ ‘‘အနုဋ္ဌဟနေန အကိရိယသမုဋ္ဌာနာ အာပတ္တိ ဝုတ္တာ, တသ္မိံ ခဏေ နိဒ္ဒာယန္တသ္သ ကိရိယာဘာဝာ။ ဣဒဉ္ဟိ သိက္ခာပဒံ သိယာ ကိရိယာယ, သိယာ အကိရိယာယ သမုဋ္ဌာတိ။ ကိရိယာယ သမုဋ္ဌာနတာ စသ္သ တဗ္ဗဟုလဝသေန ဝုတ္တာ’’တိ ဝဒန္တိ။ ‘‘ယထာ စေတံ, ဧဝံ ဒိဝာသယနမ္ပိ။ အနုဋ္ဌဟနေန, ဟိ ဒ္ဝာရာသံဝရဏေန စေတံ အကိရိယသမုဋ္ဌာနမ္ပိ ဟောတီ’’တိ ဝဒန္တိ, ဣဒဉ္စ ယုတ္တံ ဝိယ ဒိသ္သတိ, ဝီမံသိတ္ဝာ ဂဟေတဗ္ဗံ။
Ekūpacāroti vaḷañjanadvārassa ekattaṃ sandhāya vuttaṃ. Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. pācittiya 2.50-51) pana ‘‘ekūpacāro ekena maggena pavisitvā abbhokāsaṃ anokkamitvā sabbattha anuparigamanayoggo, etaṃ bahudvārampi ekūpacārova. Yattha pana kuṭṭādīhi rundhitvā visuṃ dvāraṃ yojenti, nānūpacāro hoti. Sace pana rundhati eva, visuṃ dvāraṃ na yojenti, etampi ekūpacārameva mattikādīhi pihitadvāro viya gabbhoti gahetabbaṃ. Aññathā gabbhe pavisitvā pamukhādīsu nipannānupasampannehi sahaseyyāparimuttiyā gabbhadvāraṃ mattikādīhi pidahāpetvā uṭṭhite aruṇe vivarāpentassapi anāpatti bhaveyyā’’ti vuttaṃ. Catusālaṃ ekūpacāraṃ hotīti sambandho. Tesaṃ payoge payoge bhikkhussa āpattīti ettha keci ‘‘anuṭṭhahanena akiriyasamuṭṭhānā āpatti vuttā, tasmiṃ khaṇe niddāyantassa kiriyābhāvā. Idañhi sikkhāpadaṃ siyā kiriyāya, siyā akiriyāya samuṭṭhāti. Kiriyāya samuṭṭhānatā cassa tabbahulavasena vuttā’’ti vadanti. ‘‘Yathā cetaṃ, evaṃ divāsayanampi. Anuṭṭhahanena, hi dvārāsaṃvaraṇena cetaṃ akiriyasamuṭṭhānampi hotī’’ti vadanti, idañca yuttaṃ viya dissati, vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.
၈၀. ဥပရိမတလေန သဒ္ဓိံ အသမ္ဗဒ္ဓဘိတ္တိကသ္သာတိ ဣဒံ သမ္ဗဒ္ဓဘိတ္တိကေ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထီတိ ဒသ္သနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ဥပရိမတလေ သယိတသ္သ သင္ကာ ဧဝ နတ္ထီတိ ‘‘ဟေဋ္ဌာပာသာဒေ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ နာနူပစာရေတိ ယတ္ထ ဗဟိ နိသ္သေဏိံ ကတ္ဝာ ဥပရိမတလံ အာရောဟန္တိ, တာဒိသံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘ဥပရိမတလေပီ’’တိ။ အာကာသင္ဂဏေ နိပဇ္ဇန္တသ္သ အာပတ္တိအဘာဝတော ‘‘ဆဒနဗ္ဘန္တရေ’’တိ ဝုတ္တံ။ သဘာသင္ခေပေနာတိ သဘာကာရေန။ အဍ္ဎကုဋ္ဋကေ သေနာသနေတိ ဧတ္ထ ‘‘အဍ္ဎကုဋ္ဋကံ နာမ ယတ္ထ ဥပဍ္ဎံ မုဉ္စိတ္ဝာ တီသု ပသ္သေသု ဘိတ္တိယော ဗဒ္ဓာ ဟောန္တိ , ယတ္ထ ဝာ ဧကသ္မိံ ပသ္သေ ဘိတ္တိံ ဥဋ္ဌာပေတ္ဝာ ဥဘောသု ပသ္သေသု ဥပဍ္ဎံ ဥပဍ္ဎံ ကတ္ဝာ ဘိတ္တိယော ဥဋ္ဌာပေန္တိ, တာဒိသံ သေနာသန’’န္တိ တီသုပိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ, ဂဏ္ဌိပဒေ ပန ‘‘အဍ္ဎကုဋ္ဋကေတိ ဆဒနံ အဍ္ဎေန အသမ္ပတ္တကုဋ္ဋကေ’’တိ ဝုတ္တံ, တမ္ပိ နော န ယုတ္တံ။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ ပန ‘‘သဘာသင္ခေပေနာတိ ဝုတ္တသ္သေဝ အဍ္ဎကုဋ္ဋကေတိ ဣမိနာ သဏ္ဌာနံ ဒသ္သေတိ။ ယတ္ထ တီသု, ဒ္ဝီသု ဝာ ပသ္သေသု ဘိတ္တိယော ဗဒ္ဓာ, ဆဒနံ ဝာ အသမ္ပတ္တာ အဍ္ဎဘိတ္တိ, ဣဒံ အဍ္ဎကုဋ္ဋကံ နာမာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဝာဠသင္ဃာဋော နာမ ပရိက္ခေပသ္သ အန္တော ထမ္ဘာဒီနံ ဥပရိ ဝာဠရူပေဟိ ကတသင္ဃာဋော။
80.Uparimatalena saddhiṃ asambaddhabhittikassāti idaṃ sambaddhabhittike vattabbameva natthīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Uparimatale sayitassa saṅkā eva natthīti ‘‘heṭṭhāpāsāde’’tiādi vuttaṃ. Nānūpacāreti yattha bahi nisseṇiṃ katvā uparimatalaṃ ārohanti, tādisaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘uparimatalepī’’ti. Ākāsaṅgaṇe nipajjantassa āpattiabhāvato ‘‘chadanabbhantare’’ti vuttaṃ. Sabhāsaṅkhepenāti sabhākārena. Aḍḍhakuṭṭake senāsaneti ettha ‘‘aḍḍhakuṭṭakaṃ nāma yattha upaḍḍhaṃ muñcitvā tīsu passesu bhittiyo baddhā honti , yattha vā ekasmiṃ passe bhittiṃ uṭṭhāpetvā ubhosu passesu upaḍḍhaṃ upaḍḍhaṃ katvā bhittiyo uṭṭhāpenti, tādisaṃ senāsana’’nti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ, gaṇṭhipade pana ‘‘aḍḍhakuṭṭaketi chadanaṃ aḍḍhena asampattakuṭṭake’’ti vuttaṃ, tampi no na yuttaṃ. Vimativinodaniyaṃ pana ‘‘sabhāsaṅkhepenāti vuttasseva aḍḍhakuṭṭaketi iminā saṇṭhānaṃ dasseti. Yattha tīsu, dvīsu vā passesu bhittiyo baddhā, chadanaṃ vā asampattā aḍḍhabhitti, idaṃ aḍḍhakuṭṭakaṃ nāmā’’ti vuttaṃ. Vāḷasaṅghāṭo nāma parikkhepassa anto thambhādīnaṃ upari vāḷarūpehi katasaṅghāṭo.
ပရိက္ခေပသ္သ ဗဟိ ဂတေတိ ဧတ္ထ ယတ္ထ ယသ္မိံ ပသ္သေ ပရိက္ခေပော နတ္ထိ, တတ္ထာပိ ပရိက္ခေပာရဟပဒေသတော ဗဟိ ဂတေ အနာပတ္တိယေဝာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ (ဝိ. ဝိ. ဋီ. ပာစိတ္တိယ ၂.၅၀-၅၁) ပန ‘‘ပရိက္ခေပသ္သ ဗဟိ ဂတေတိ ဧတ္ထ ယသ္မိံ ပသ္သေ ပရိက္ခေပော နတ္ထိ, တတ္ထ သစေ ဘူမိတော ဝတ္ထု ဥစ္စံ ဟောတိ, ဥဘတော ဥစ္စဝတ္ထုတော ဟေဋ္ဌာ ဘူမိယံ နိဗ္ဗကောသဗ္ဘန္တရေပိ အနာပတ္တိ ဧဝ တတ္ထ သေနာသနဝောဟာရာဘာဝတော။ အထ ဝတ္ထု နီစံ ဘူမိသမမေဝ သေနာသနသ္သ ဟေဋ္ဌိမတလေ တိဋ္ဌတိ, တတ္ထ ပရိက္ခေပရဟိတဒိသာယ နိဗ္ဗကောသဗ္ဘန္တရေ သဗ္ဗတ္ထ အာပတ္တိ ဟောတိ, ပရိစ္ဆေဒာဘာဝတော ပရိက္ခေပသ္သ ဗဟိ ဧဝ အနာပတ္တီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ အပရိစ္ဆိန္နဂဗ္ဘူပစာရေတိ ဧတ္ထ မဇ္ဈေ ဝိဝဋင္ဂဏဝန္တာသု မဟာစတုသာလာသု ယထာ အာကာသင္ဂဏံ အနောတရိတ္ဝာ ပမုခေနေဝ ဂန္တ္ဝာ သဗ္ဗဂဗ္ဘေ ပဝိသိတုံ န သက္ကာ ဟောတိ, ဧဝံ ဧကေကဂဗ္ဘသ္သ ဒ္ဝီသု ပသ္သေသု ကုဋ္ဋံ နီဟရိတ္ဝာ ကတံ ပရိစ္ဆိန္နဂဗ္ဘူပစာရံ နာမ, ဣဒံ ပန တာဒိသံ န ဟောတီတိ ‘‘အပရိစ္ဆိန္နဂဗ္ဘူပစာရေ’’တိ ဝုတ္တံ။ သဗ္ဗဂဗ္ဘေပိ ပဝိသန္တီတိ ဂဗ္ဘူပစာရသ္သ အပရိစ္ဆိန္နတ္တာ အာကာသင္ဂဏံ အနောတရိတ္ဝာပိ ပမုခေနေဝ ဂန္တ္ဝာ တံ တံ ဂဗ္ဘံ ပဝိသန္တိ။ အထ ကုတော တသ္သ ပရိက္ခေပောယေဝ သဗ္ဗပရိစ္ဆိန္နတ္တာတိ ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘ဂဗ္ဘပရိက္ခေပောယေဝ ဟိသ္သ ပရိက္ခေပော’’တိ, ဣဒဉ္စ သမန္တာ ဂဗ္ဘဘိတ္တိယော သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ စတုသာလဝသေန ဟိ သန္နိဝိဋ္ဌေ သေနာသနေ ဂဗ္ဘပမုခံ ဝိသုံ အပရိက္ခိတ္တမ္ပိ သမန္တာ ဌိတံ ဂဗ္ဘဘိတ္တီနံ ဝသေန ပရိက္ခိတ္တံ နာမ ဟောတိ။
Parikkhepassa bahi gateti ettha yattha yasmiṃ passe parikkhepo natthi, tatthāpi parikkhepārahapadesato bahi gate anāpattiyevāti daṭṭhabbaṃ. Vimativinodaniyaṃ (vi. vi. ṭī. pācittiya 2.50-51) pana ‘‘parikkhepassa bahi gateti ettha yasmiṃ passe parikkhepo natthi, tattha sace bhūmito vatthu uccaṃ hoti, ubhato uccavatthuto heṭṭhā bhūmiyaṃ nibbakosabbhantarepi anāpatti eva tattha senāsanavohārābhāvato. Atha vatthu nīcaṃ bhūmisamameva senāsanassa heṭṭhimatale tiṭṭhati, tattha parikkheparahitadisāya nibbakosabbhantare sabbattha āpatti hoti, paricchedābhāvato parikkhepassa bahi eva anāpattīti daṭṭhabba’’nti vuttaṃ. Aparicchinnagabbhūpacāreti ettha majjhe vivaṭaṅgaṇavantāsu mahācatusālāsu yathā ākāsaṅgaṇaṃ anotaritvā pamukheneva gantvā sabbagabbhe pavisituṃ na sakkā hoti, evaṃ ekekagabbhassa dvīsu passesu kuṭṭaṃ nīharitvā kataṃ paricchinnagabbhūpacāraṃ nāma, idaṃ pana tādisaṃ na hotīti ‘‘aparicchinnagabbhūpacāre’’ti vuttaṃ. Sabbagabbhepi pavisantīti gabbhūpacārassa aparicchinnattā ākāsaṅgaṇaṃ anotaritvāpi pamukheneva gantvā taṃ taṃ gabbhaṃ pavisanti. Atha kuto tassa parikkhepoyeva sabbaparicchinnattāti vuttanti āha ‘‘gabbhaparikkhepoyeva hissa parikkhepo’’ti, idañca samantā gabbhabhittiyo sandhāya vuttaṃ. Catusālavasena hi sanniviṭṭhe senāsane gabbhapamukhaṃ visuṃ aparikkhittampi samantā ṭhitaṃ gabbhabhittīnaṃ vasena parikkhittaṃ nāma hoti.
၈၁. ဧကဒိသာယ ဥဇုကမေဝ ဒီဃံ ကတ္ဝာ သန္နိဝေသိတော ပာသာဒော ဧကသာလသန္နိဝေသော။ ဒ္ဝီသု တီသု စတူသု ဝာ ဒိသာသု သိင္ဃာဋကသဏ္ဌာနာဒိဝသေန ကတာ ဒ္ဝိသာလာဒိသန္နိဝေသာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သာလပ္ပဘေဒဒီပနမေဝ စေတ္ထ ပုရိမတော ဝိသေသောတိ။ အဋ္ဌ ပာစိတ္တိယာနီတိ ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နံ ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နံ သေနာသနံ ဒုက္ကဋဝတ္ထုသ္သ အာဒိံ ကတ္ဝာ ပာဠိယံ ဒသ္သိတတ္တာ တတော အဓိကံ သဗ္ဗစ္ဆန္နဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နာဒိကမ္ပိ သဗ္ဗံ ပာဠိယံ အဝုတ္တမ္ပိ ပာစိတ္တိယသ္သေဝ ဝတ္ထုဘာဝေန ဒသ္သိတံ သိက္ခာပဒသ္သ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇတ္တာ, ဂရုကေ ဌာတဗ္ဗတော စာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘သတ္တ ပာစိတ္တိယာနီ’’တိ ပာဠိယံ ဝုတ္တပာစိတ္တိယဒ္ဝယံ သာမညတော ဧကတ္တေန ဂဟေတ္ဝာ ဝုတ္တံ။ ပာဠိယံ (ပာစိ. ၅၄) ‘‘တတိယာယ ရတ္တိယာ ပုရာရုဏာ နိက္ခမိတ္ဝာ ပုန သယတီ’’တိ ဣဒံ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန ဝုတ္တံ, အနိက္ခမိတ္ဝာ ပုရာရုဏာ ဥဋ္ဌဟိတ္ဝာ အန္တောဆဒနေ နိသိန္နသ္သာပိ ပုန ဒိဝသေ သဟသေယ္ယေန အနာပတ္တိ ဧဝ။ ဧတ္ထ စတုဘာဂော စူဠကံ, ဒ္ဝေဘာဂာ ဥပဍ္ဎံ, တီသု ဘာဂေသု ဒ္ဝေ ဘာဂာ ယေဘုယ္ယန္တိ ဣမိနာ လက္ခဏေန စူဠကစ္ဆန္နပရိစ္ဆန္နာဒီနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ဣဒာနိ ဒုတိယသိက္ခာပဒေပိ ယထာဝုတ္တနယံ အတိဒိသန္တော ‘‘မာတုဂာမေန။ပေ.။ အယမေဝ ဝိနိစ္ဆယော’’တိ အာဟ။ ‘‘မတိတ္ထိယာ ပာရာဇိကဝတ္ထုဘူတာယပိ အနုပာဒိန္နပက္ခေ ဌိတတ္တာ သဟသေယ္ယာပတ္တိံ န ဇနေတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ ‘‘အတ္ထင္ဂတေ သူရိယေ မာတုဂာမေ နိပန္နေ နိပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပာစိတ္တိယသ္သာ’’တိ (ပာစိ. ၅၇) ဝစနတော ဒိဝာ တသ္သ သယန္တသ္သ သဟသေယ္ယာပတ္တိ န ဟောတိယေဝာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
81. Ekadisāya ujukameva dīghaṃ katvā sannivesito pāsādo ekasālasanniveso. Dvīsu tīsu catūsu vā disāsu siṅghāṭakasaṇṭhānādivasena katā dvisālādisannivesā veditabbā. Sālappabhedadīpanameva cettha purimato visesoti. Aṭṭha pācittiyānīti upaḍḍhacchannaṃ upaḍḍhaparicchannaṃ senāsanaṃ dukkaṭavatthussa ādiṃ katvā pāḷiyaṃ dassitattā tato adhikaṃ sabbacchannaupaḍḍhaparicchannādikampi sabbaṃ pāḷiyaṃ avuttampi pācittiyasseva vatthubhāvena dassitaṃ sikkhāpadassa paṇṇattivajjattā, garuke ṭhātabbato cāti veditabbaṃ. ‘‘Satta pācittiyānī’’ti pāḷiyaṃ vuttapācittiyadvayaṃ sāmaññato ekattena gahetvā vuttaṃ. Pāḷiyaṃ (pāci. 54) ‘‘tatiyāya rattiyā purāruṇā nikkhamitvā puna sayatī’’ti idaṃ ukkaṭṭhavasena vuttaṃ, anikkhamitvā purāruṇā uṭṭhahitvā antochadane nisinnassāpi puna divase sahaseyyena anāpatti eva. Ettha catubhāgo cūḷakaṃ, dvebhāgā upaḍḍhaṃ, tīsu bhāgesu dve bhāgā yebhuyyanti iminā lakkhaṇena cūḷakacchannaparicchannādīni veditabbāni. Idāni dutiyasikkhāpadepi yathāvuttanayaṃ atidisanto ‘‘mātugāmena…pe… ayameva vinicchayo’’ti āha. ‘‘Matitthiyā pārājikavatthubhūtāyapi anupādinnapakkhe ṭhitattā sahaseyyāpattiṃ na janetī’’ti vadanti. ‘‘Atthaṅgate sūriye mātugāme nipanne nipajjati, āpatti pācittiyassā’’ti (pāci. 57) vacanato divā tassa sayantassa sahaseyyāpatti na hotiyevāti daṭṭhabbaṃ.
ဣတိ ဝိနယသင္ဂဟသံဝဏ္ဏနာဘူတေ ဝိနယာလင္ကာရေ
Iti vinayasaṅgahasaṃvaṇṇanābhūte vinayālaṅkāre
သဟသေယ္ယဝိနိစ္ဆယကထာလင္ကာရော နာမ
Sahaseyyavinicchayakathālaṅkāro nāma
သောဠသမော ပရိစ္ဆေဒော။
Soḷasamo paricchedo.