| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
10. සජ්‌ඣායසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Sajjhāyasuttavaṇṇanā
230. දසමෙ යං සුදන්‌ති නිපාතමත්‌තං. සජ්‌ඣායබහුලොති නිස්‌සරණපරියත්‌තිවසෙන සජ්‌ඣායනතො බහුතරං කාලං සජ්‌ඣායන්‌තො. සො කිර ආචරියස්‌ස දිවාට්‌ඨානං සම්‌මජ්‌ජිත්‌වා ආචරියං උදික්‌ඛන්‌තො තිට්‌ඨති. අථ නං ආගච්‌ඡන්‌තං දිස්‌වාව පච්‌චුග්‌ගන්‌ත්‌වා පත්‌තචීවරං පටිග්‌ගහෙත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තාසනෙ නිසින්‌නස්‌ස තාලවණ්‌ටවාතං දත්‌වා පානීයං ආපුච්‌ඡිත්‌වා පාදෙ ධොවිත්‌වා තෙලං මක්‌ඛෙත්‌වා වන්‌දිත්‌වා ඨිතො උද්‌දෙසං ගහෙත්‌වා යාව සූරියත්‌ථඞ්‌ගමා සජ්‌ඣායං කරොති. සො න්‌හානකොට්‌ඨකෙ උදකං උපට්‌ඨපෙත්‌වා අඞ්‌ගාරකපල්‌ලෙ අග්‌ගිං කරොති. ආචරියස්‌ස න්‌හත්‌වා ආගතස්‌ස පාදෙසු උදකං පුඤ්‌ඡිත්‌වා පිට්‌ඨිපරිකම්‌මං කත්‌වා වන්‌දිත්‌වා උද්‌දෙසං ගහෙත්‌වා පඨමයාමෙ සජ්‌ඣායං කත්‌වා මජ්‌ඣිමයාමෙ සරීරං සමස්‌සාසෙත්‌වා පච්‌ඡිමයාමෙ උද්‌දෙසං ගහෙත්‌වා යාව අරුණුග්‌ගමනා සජ්‌ඣායං කත්‌වා නිරුද්‌ධසද්‌දං ඛයතො සම්‌මසති. තතො සෙසං උපාදායරූපං භූතරූපං නාමරූපන්‌ති පඤ්‌චසු ඛන්‌ධෙසු විපස්‌සනං වඩ්‌ඪෙත්‌වා අරහත්‌තං පාපුණි. අප්‌පොස්‌සුක්‌කොති උද්‌දෙසග්‌ගහණෙ ච සජ්‌ඣායකරණීයෙ ච නිරුස්‌සුක්‌කො. සඞ්‌කසායතීති යස්‌ස දානි අත්‌ථාය අහං සජ්‌ඣායං කරෙය්‍යං, සො මෙ අත්‌ථො මත්‌ථකං පත්‌තො. කිං මෙ ඉදානි සජ්‌ඣායෙනාති ඵලසමාපත්‌තිසුඛෙන කාලං අතිවත්‌තෙති. අජ්‌ඣභාසීති, ‘‘කිං නු ඛො අස්‌ස ථෙරස්‌ස අඵාසුකං ජාතං, උදාහුස්‌ස ආචරියස්‌ස? කෙන නු ඛො කාරණෙන පුබ්‌බෙ විය මධුරස්‌සරෙන න සජ්‌ඣායතී’’ති? ආගන්‌ත්‌වා සන්‌තිකෙ ඨිතා අභාසි.
230. Dasame yaṃ sudanti nipātamattaṃ. Sajjhāyabahuloti nissaraṇapariyattivasena sajjhāyanato bahutaraṃ kālaṃ sajjhāyanto. So kira ācariyassa divāṭṭhānaṃ sammajjitvā ācariyaṃ udikkhanto tiṭṭhati. Atha naṃ āgacchantaṃ disvāva paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahetvā paññattāsane nisinnassa tālavaṇṭavātaṃ datvā pānīyaṃ āpucchitvā pāde dhovitvā telaṃ makkhetvā vanditvā ṭhito uddesaṃ gahetvā yāva sūriyatthaṅgamā sajjhāyaṃ karoti. So nhānakoṭṭhake udakaṃ upaṭṭhapetvā aṅgārakapalle aggiṃ karoti. Ācariyassa nhatvā āgatassa pādesu udakaṃ puñchitvā piṭṭhiparikammaṃ katvā vanditvā uddesaṃ gahetvā paṭhamayāme sajjhāyaṃ katvā majjhimayāme sarīraṃ samassāsetvā pacchimayāme uddesaṃ gahetvā yāva aruṇuggamanā sajjhāyaṃ katvā niruddhasaddaṃ khayato sammasati. Tato sesaṃ upādāyarūpaṃ bhūtarūpaṃ nāmarūpanti pañcasu khandhesu vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Appossukkoti uddesaggahaṇe ca sajjhāyakaraṇīye ca nirussukko. Saṅkasāyatīti yassa dāni atthāya ahaṃ sajjhāyaṃ kareyyaṃ, so me attho matthakaṃ patto. Kiṃ me idāni sajjhāyenāti phalasamāpattisukhena kālaṃ ativatteti. Ajjhabhāsīti, ‘‘kiṃ nu kho assa therassa aphāsukaṃ jātaṃ, udāhussa ācariyassa? Kena nu kho kāraṇena pubbe viya madhurassarena na sajjhāyatī’’ti? Āgantvā santike ṭhitā abhāsi.
ධම්‌මපදානීති ඉධ සබ්‌බම්‌පි බුද්‌ධවචනං අධිප්‌පෙතං . නාධීයසීති න සජ්‌ඣායසි. නාදියසීති වා පාඨො, න ගණ්‌හාසීති අත්‌ථො. පසංසන්‌ති ධම්‌මභාණකො පසංසං ලභති, ආභිධම්‌මිකො සුත්‌තන්‌තිකො විනයධරොතිස්‌ස පසංසිතා භවන්‌ති. විරාගෙනාති අරියමග්‌ගෙන. අඤ්‌ඤායාති ජානිත්‌වා. නික්‌ඛෙපනන්‌ති තස්‌ස දිට්‌ඨසුතාදිනො විස්‌සජ්‌ජනං සන්‌තො වදන්‌තීති දීපෙති, න බුද්‌ධවචනස්‌ස. එත්‌තාවතා ‘‘ථෙරො බුද්‌ධවචනං න විස්‌සජ්‌ජාපෙතී’’ති න නිච්‌චකාලං සජ්‌ඣායන්‌තෙනෙව භවිතබ්‌බං, සජ්‌ඣායිත්‌වා පන – ‘‘එත්‌තකස්‌සාහං අත්‌ථස්‌ස වා ධම්‌මස්‌ස වා ආධාරො භවිතුං සමත්‌ථො’’ති ඤත්‌වා වට්‌ටදුක්‌ඛස්‌ස අන්‌තකිරියාය පටිපජ්‌ජිතබ්‌බං. දසමං.
Dhammapadānīti idha sabbampi buddhavacanaṃ adhippetaṃ . Nādhīyasīti na sajjhāyasi. Nādiyasīti vā pāṭho, na gaṇhāsīti attho. Pasaṃsanti dhammabhāṇako pasaṃsaṃ labhati, ābhidhammiko suttantiko vinayadharotissa pasaṃsitā bhavanti. Virāgenāti ariyamaggena. Aññāyāti jānitvā. Nikkhepananti tassa diṭṭhasutādino vissajjanaṃ santo vadantīti dīpeti, na buddhavacanassa. Ettāvatā ‘‘thero buddhavacanaṃ na vissajjāpetī’’ti na niccakālaṃ sajjhāyanteneva bhavitabbaṃ, sajjhāyitvā pana – ‘‘ettakassāhaṃ atthassa vā dhammassa vā ādhāro bhavituṃ samattho’’ti ñatvā vaṭṭadukkhassa antakiriyāya paṭipajjitabbaṃ. Dasamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 10. සජ්‌ඣායසුත්‌තං • 10. Sajjhāyasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 10. සජ්‌ඣායසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Sajjhāyasuttavaṇṇanā
