Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā |
७. सकचिन्तनियवग्गो
7. Sakacintaniyavaggo
१. सकचिन्तनियत्थेरअपदानवण्णना
1. Sakacintaniyattheraapadānavaṇṇanā
पवनं काननं दिस्वातिआदिकं आयस्मतो सकचिन्तनियत्थेरस्स अपदानं। अयम्पि पुरिमबुद्धेसु कताधिकारो तत्थ तत्थ भवे विवट्टूपनिस्सयानि पुञ्ञानि उपचिनन्तो विपस्सिस्स भगवतो काले एकस्मिं कुलगेहे निब्बत्तो वुद्धिमन्वाय तस्स भगवतो आयुपरियोसाने उप्पन्नो धरमानं भगवन्तं अपापुणित्वा परिनिब्बुतकाले इसिपब्बज्जं पब्बजित्वा हिमवन्ते वसन्तो विवेकं रमणीयं एकं वनं पत्वा तत्थेवेकाय कन्दराय पुलिनचेतियं कत्वा भगवति सञ्ञं कत्वा सधातुकसञ्ञञ्च कत्वा वनपुप्फेहि पूजेत्वा नमस्समानो परिचरि। सो तेन पुञ्ञकम्मेन देवमनुस्सेसु संसरन्तो द्वीसु अग्गं अग्गसम्पत्तिं अग्गञ्च चक्कवत्तिसम्पत्तिं अनुभवित्वा इमस्मिं बुद्धुप्पादे एकस्मिं कुलगेहे निब्बत्तो विभवसम्पन्नो सद्धासम्पन्नो सत्थरि पसीदित्वा पब्बजित्वा अरहा छळभिञ्ञो अहोसि।
Pavanaṃkānanaṃ disvātiādikaṃ āyasmato sakacintaniyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto vipassissa bhagavato kāle ekasmiṃ kulagehe nibbatto vuddhimanvāya tassa bhagavato āyupariyosāne uppanno dharamānaṃ bhagavantaṃ apāpuṇitvā parinibbutakāle isipabbajjaṃ pabbajitvā himavante vasanto vivekaṃ ramaṇīyaṃ ekaṃ vanaṃ patvā tatthevekāya kandarāya pulinacetiyaṃ katvā bhagavati saññaṃ katvā sadhātukasaññañca katvā vanapupphehi pūjetvā namassamāno paricari. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto dvīsu aggaṃ aggasampattiṃ aggañca cakkavattisampattiṃ anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde ekasmiṃ kulagehe nibbatto vibhavasampanno saddhāsampanno satthari pasīditvā pabbajitvā arahā chaḷabhiñño ahosi.
१. सो अत्तनो पुब्बकम्मं सरित्वा सोमनस्सजातो पुब्बचरितापदानं पकासेन्तो पवनं काननं दिस्वातिआदिमाह। तत्थ पवनन्ति पकारेन वनं पत्थटं वित्थिण्णं गहनभूतन्ति पवनं। काननं अवकुच्छितं आननं अवहनं सततं सीहब्यग्घयक्खरक्खसमद्दहत्थिअस्ससुपण्णउरगेहि विहङ्गगणसद्दकुक्कुटकोकिलेहि वा बहलन्ति काननं, तं काननसङ्खातं पवनं मनुस्ससद्दविरहितत्ता अप्पसद्दं निस्सद्दन्ति अत्थो। अनाविलन्ति न आविलं उपद्दवरहितन्ति अत्थो। इसीनं अनुचिण्णन्ति बुद्धपच्चेकबुद्धअरहन्तखीणासवसङ्खातानं इसीनं अनुचिण्णं निसेवितन्ति अत्थो। आहुतीनं पटिग्गहन्ति आहुनं वुच्चति पूजासक्कारं पटिग्गहं गेहसदिसन्ति अत्थो।
1. So attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento pavanaṃ kānanaṃ disvātiādimāha. Tattha pavananti pakārena vanaṃ patthaṭaṃ vitthiṇṇaṃ gahanabhūtanti pavanaṃ. Kānanaṃ avakucchitaṃ ānanaṃ avahanaṃ satataṃ sīhabyagghayakkharakkhasamaddahatthiassasupaṇṇauragehi vihaṅgagaṇasaddakukkuṭakokilehi vā bahalanti kānanaṃ, taṃ kānanasaṅkhātaṃ pavanaṃ manussasaddavirahitattā appasaddaṃ nissaddanti attho. Anāvilanti na āvilaṃ upaddavarahitanti attho. Isīnaṃ anuciṇṇanti buddhapaccekabuddhaarahantakhīṇāsavasaṅkhātānaṃ isīnaṃ anuciṇṇaṃ nisevitanti attho. Āhutīnaṃpaṭiggahanti āhunaṃ vuccati pūjāsakkāraṃ paṭiggahaṃ gehasadisanti attho.
२. थूपं कत्वान वेळुनाति वेळुपेसिकाहि चेतियं कत्वाति अत्थो। नानापुप्फं समोकिरिन्ति चम्पकादीहि अनेकेहि पुप्फेहि समोकिरिं पूजेसिन्ति अत्थो। सम्मुखा विय सम्बुद्धन्ति सजीवमानस्स सम्बुद्धस्स सम्मुखा इव निम्मितं उप्पादितं चेतियं अहं अभि विसेसेन वन्दिं पणाममकासिन्ति अत्थो। सेसं सुविञ्ञेय्यमेवाति।
2.Thūpaṃ katvāna veḷunāti veḷupesikāhi cetiyaṃ katvāti attho. Nānāpupphaṃ samokirinti campakādīhi anekehi pupphehi samokiriṃ pūjesinti attho. Sammukhā viya sambuddhanti sajīvamānassa sambuddhassa sammukhā iva nimmitaṃ uppāditaṃ cetiyaṃ ahaṃ abhi visesena vandiṃ paṇāmamakāsinti attho. Sesaṃ suviññeyyamevāti.
सकचिन्तनियत्थेरअपदानवण्णना समत्ता।
Sakacintaniyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / अपदानपाळि • Apadānapāḷi / १. सकचिन्तनियत्थेरअपदानं • 1. Sakacintaniyattheraapadānaṃ