Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๓. สกลิกสุตฺตํ
3. Sakalikasuttaṃ
๑๔๙. เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ มทฺทกุจฺฉิสฺมิํ มิคทาเยฯ เตน โข ปน สมเยน ภควโต ปาโท สกลิกาย ขโต โหติ, ภุสา สุทํ ภควโต เวทนา วตฺตนฺติ สารีริกา ทุกฺขา ติพฺพา ขรา กฎุกา อสาตา อมนาปาฯ ตา สุทํ ภควา สโต สมฺปชาโน อธิวาเสติ อวิหญฺญมาโนฯ อถ โข ภควา จตุคฺคุณํ สงฺฆาฎิํ ปญฺญเปตฺวา ทกฺขิเณน ปเสฺสน สีหเสยฺยํ กเปฺปสิ ปาเท ปาทํ อจฺจาธาย สโต สมฺปชาโนฯ อถ โข มาโร ปาปิมา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ –
149. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati maddakucchismiṃ migadāye. Tena kho pana samayena bhagavato pādo sakalikāya khato hoti, bhusā sudaṃ bhagavato vedanā vattanti sārīrikā dukkhā tibbā kharā kaṭukā asātā amanāpā. Tā sudaṃ bhagavā sato sampajāno adhivāseti avihaññamāno. Atha kho bhagavā catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññapetvā dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappesi pāde pādaṃ accādhāya sato sampajāno. Atha kho māro pāpimā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘มนฺทิยา นุ โข เสสิ อุทาหุ กาเวยฺยมโตฺต,
‘‘Mandiyā nu kho sesi udāhu kāveyyamatto,
อตฺถา นุ เต สมฺปจุรา น สนฺติ;
Atthā nu te sampacurā na santi;
เอโก วิวิเตฺต สยนาสนมฺหิ,
Eko vivitte sayanāsanamhi,
นิทฺทามุโข กิมิทํ โสปฺปเส วา’’ติฯ
Niddāmukho kimidaṃ soppase vā’’ti.
‘‘น มนฺทิยา สยามิ นาปิ กาเวยฺยมโตฺต,
‘‘Na mandiyā sayāmi nāpi kāveyyamatto,
อตฺถํ สเมจฺจาหมเปตโสโก;
Atthaṃ sameccāhamapetasoko;
เอโก วิวิเตฺต สยนาสนมฺหิ,
Eko vivitte sayanāsanamhi,
สยามหํ สพฺพภูตานุกมฺปีฯ
Sayāmahaṃ sabbabhūtānukampī.
‘‘เยสมฺปิ สลฺลํ อุรสิ ปวิฎฺฐํ,
‘‘Yesampi sallaṃ urasi paviṭṭhaṃ,
มุหุํ มุหุํ หทยํ เวธมานํ;
Muhuṃ muhuṃ hadayaṃ vedhamānaṃ;
เตปีธ โสปฺปํ ลภเร สสลฺลา,
Tepīdha soppaṃ labhare sasallā,
ตสฺมา อหํ น สุเป วีตสโลฺลฯ
Tasmā ahaṃ na supe vītasallo.
‘‘ชคฺคํ น สเงฺก นปิ เภมิ โสตฺตุํ,
‘‘Jaggaṃ na saṅke napi bhemi sottuṃ,
รตฺตินฺทิวา นานุตปนฺติ มามํ;
Rattindivā nānutapanti māmaṃ;
หานิํ น ปสฺสามิ กุหิญฺจิ โลเก,
Hāniṃ na passāmi kuhiñci loke,
ตสฺมา สุเป สพฺพภูตานุกมฺปี’’ติฯ
Tasmā supe sabbabhūtānukampī’’ti.
อถ โข มาโร ปาปิมา ‘‘ชานาติ มํ ภควา, ชานาติ มํ สุคโต’’ติ ทุกฺขี ทุมฺมโน ตเตฺถวนฺตรธายีติฯ
Atha kho māro pāpimā ‘‘jānāti maṃ bhagavā, jānāti maṃ sugato’’ti dukkhī dummano tatthevantaradhāyīti.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๓. สกลิกสุตฺตวณฺณนา • 3. Sakalikasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๓. สกลิกสุตฺตวณฺณนา • 3. Sakalikasuttavaṇṇanā