| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
3. සාකෙතසුත්‌තං
3. Sāketasuttaṃ
513. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාකෙතෙ විහරති අඤ්‌ජනවනෙ මිගදායෙ. තත්‍ර ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘අත්‌ථි නු ඛො, භික්‌ඛවෙ , පරියායො යං පරියායං ආගම්‌ම යානි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි තානි පඤ්‌ච බලානි හොන්‌ති, යානි පඤ්‌ච බලානි තානි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි හොන්‌තී’’ති?
513. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sākete viharati añjanavane migadāye. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘atthi nu kho, bhikkhave , pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma yāni pañcindriyāni tāni pañca balāni honti, yāni pañca balāni tāni pañcindriyāni hontī’’ti?
‘‘භගවංමූලකා නො, භන්‌තෙ, ධම්‌මා භගවංනෙත්‌තිකා භගවංපටිසරණා. සාධු වත, භන්‌තෙ, භගවන්‌තංයෙව පටිභාතු එතස්‌ස භාසිතස්‌ස අත්‌ථො. භගවතො සුත්‌වා භික්‌ඛූ ධාරෙස්‌සන්‌තී’’ති. ‘‘අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, පරියායො යං පරියායං ආගම්‌ම යානි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි තානි පඤ්‌ච බලානි හොන්‌ති, යානි පඤ්‌ච බලානි තානි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි හොන්‌ති’’.
‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Atthi, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma yāni pañcindriyāni tāni pañca balāni honti, yāni pañca balāni tāni pañcindriyāni honti’’.
‘‘කතමො ච, භික්‌ඛවෙ, පරියායො යං පරියායං ආගම්‌ම යානි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි තානි පඤ්‌ච බලානි හොන්‌ති, යානි පඤ්‌ච බලානි තානි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි හොන්‌ති? යං, භික්‌ඛවෙ, සද්‌ධින්‌ද්‍රියං තං සද්‌ධාබලං, යං සද්‌ධාබලං තං සද්‌ධින්‌ද්‍රියං; යං වීරියින්‌ද්‍රියං තං වීරියබලං, යං වීරියබලං තං වීරියින්‌ද්‍රියං; යං සතින්‌ද්‍රියං තං සතිබලං, යං සතිබලං තං සතින්‌ද්‍රියං; යං සමාධින්‌ද්‍රියං තං සමාධිබලං, යං සමාධිබලං තං සමාධින්‌ද්‍රියං; යං පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං තං පඤ්‌ඤාබලං, යං පඤ්‌ඤාබලං තං පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, නදී පාචීනනින්‌නා පාචීනපොණා පාචීනපබ්‌භාරා, තස්‌ස මජ්‌ඣෙ දීපො. අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, පරියායො යං පරියායං ආගම්‌ම තස්‌සා නදියා එකො සොතො ත්‌වෙව සඞ්‌ඛ්‍යං ගච්‌ඡති 1. අත්‌ථි පන, භික්‌ඛවෙ, පරියායො යං පරියායං ආගම්‌ම තස්‌සා නදියා ද්‌වෙ සොතානි ත්‌වෙව සඞ්‌ඛ්‍යං ගච්‌ඡන්‌ති.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma yāni pañcindriyāni tāni pañca balāni honti, yāni pañca balāni tāni pañcindriyāni honti? Yaṃ, bhikkhave, saddhindriyaṃ taṃ saddhābalaṃ, yaṃ saddhābalaṃ taṃ saddhindriyaṃ; yaṃ vīriyindriyaṃ taṃ vīriyabalaṃ, yaṃ vīriyabalaṃ taṃ vīriyindriyaṃ; yaṃ satindriyaṃ taṃ satibalaṃ, yaṃ satibalaṃ taṃ satindriyaṃ; yaṃ samādhindriyaṃ taṃ samādhibalaṃ, yaṃ samādhibalaṃ taṃ samādhindriyaṃ; yaṃ paññindriyaṃ taṃ paññābalaṃ, yaṃ paññābalaṃ taṃ paññindriyaṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, nadī pācīnaninnā pācīnapoṇā pācīnapabbhārā, tassa majjhe dīpo. Atthi, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā eko soto tveva saṅkhyaṃ gacchati 2. Atthi pana, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā dve sotāni tveva saṅkhyaṃ gacchanti.
‘‘කතමො ච, භික්‌ඛවෙ, පරියායො යං පරියායං ආගම්‌ම තස්‌සා නදියා එකො සොතො ත්‌වෙව සඞ්‌ඛ්‍යං ගච්‌ඡති? යඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, තස්‌ස දීපස්‌ස පුරිමන්‌තෙ 3 උදකං, යඤ්‌ච පච්‌ඡිමන්‌තෙ උදකං – අයං ඛො, භික්‌ඛවෙ, පරියායො යං පරියායං ආගම්‌ම තස්‌සා නදියා එකො සොතො ත්‌වෙව සඞ්‌ඛ්‍යං ගච්‌ඡති.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā eko soto tveva saṅkhyaṃ gacchati? Yañca, bhikkhave, tassa dīpassa purimante 4 udakaṃ, yañca pacchimante udakaṃ – ayaṃ kho, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā eko soto tveva saṅkhyaṃ gacchati.
‘‘කතමො ච, භික්‌ඛවෙ, පරියායො යං පරියායං ආගම්‌ම තස්‌සා නදියා ද්‌වෙ සොතානි ත්‌වෙව සඞ්‌ඛ්‍යං ගච්‌ඡන්‌ති? යඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, තස්‌ස දීපස්‌ස උත්‌තරන්‌තෙ උදකං, යඤ්‌ච දක්‌ඛිණන්‌තෙ උදකං – අයං ඛො, භික්‌ඛවෙ, පරියායො යං පරියායං ආගම්‌ම තස්‌සා නදියා ද්‌වෙ සොතානි ත්‌වෙව සඞ්‌ඛ්‍යං ගච්‌ඡන්‌ති. එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, යං සද්‌ධින්‌ද්‍රියං තං සද්‌ධාබලං, යං සද්‌ධාබලං තං සද්‌ධින්‌ද්‍රියං; යං වීරියින්‌ද්‍රියං තං වීරියබලං, යං වීරියබලං තං වීරියින්‌ද්‍රියං; යං සතින්‌ද්‍රියං තං සතිබලං , යං සතිබලං තං සතින්‌ද්‍රියං; යං සමාධින්‌ද්‍රියං තං සමාධිබලං, යං සමාධිබලං තං සමාධින්‌ද්‍රියං; යං පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං තං පඤ්‌ඤාබලං, යං පඤ්‌ඤාබලං තං පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං. පඤ්‌චන්‌නං, භික්‌ඛවෙ, ඉන්‌ද්‍රියානං භාවිතත්‌තා බහුලීකතත්‌තා භික්‌ඛු ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරතී’’ති. තතියං.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā dve sotāni tveva saṅkhyaṃ gacchanti? Yañca, bhikkhave, tassa dīpassa uttarante udakaṃ, yañca dakkhiṇante udakaṃ – ayaṃ kho, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā dve sotāni tveva saṅkhyaṃ gacchanti. Evameva kho, bhikkhave, yaṃ saddhindriyaṃ taṃ saddhābalaṃ, yaṃ saddhābalaṃ taṃ saddhindriyaṃ; yaṃ vīriyindriyaṃ taṃ vīriyabalaṃ, yaṃ vīriyabalaṃ taṃ vīriyindriyaṃ; yaṃ satindriyaṃ taṃ satibalaṃ , yaṃ satibalaṃ taṃ satindriyaṃ; yaṃ samādhindriyaṃ taṃ samādhibalaṃ, yaṃ samādhibalaṃ taṃ samādhindriyaṃ; yaṃ paññindriyaṃ taṃ paññābalaṃ, yaṃ paññābalaṃ taṃ paññindriyaṃ. Pañcannaṃ, bhikkhave, indriyānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 3. සාකෙතසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Sāketasuttavaṇṇanā
