| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੩. ਸਾਕੇਤਸੁਤ੍ਤਂ
3. Sāketasuttaṃ
੫੧੩. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾਕੇਤੇ વਿਹਰਤਿ ਅਞ੍ਜਨવਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ , ਪਰਿਯਾਯੋ ਯਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ?
513. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sākete viharati añjanavane migadāye. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘atthi nu kho, bhikkhave , pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma yāni pañcindriyāni tāni pañca balāni honti, yāni pañca balāni tāni pañcindriyāni hontī’’ti?
‘‘ਭਗવਂਮੂਲਕਾ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਭਗવਂਨੇਤ੍ਤਿਕਾ ਭਗવਂਪਟਿਸਰਣਾ। ਸਾਧੁ વਤ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਨ੍ਤਂਯੇવ ਪਟਿਭਾਤੁ ਏਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ। ਭਗવਤੋ ਸੁਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਧਾਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਯਾਯੋ ਯਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ’’।
‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Atthi, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma yāni pañcindriyāni tāni pañca balāni honti, yāni pañca balāni tāni pañcindriyāni honti’’.
‘‘ਕਤਮੋ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਯਾਯੋ ਯਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ? ਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤਂ ਸਦ੍ਧਾਬਲਂ, ਯਂ ਸਦ੍ਧਾਬਲਂ ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ; ਯਂ વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤਂ વੀਰਿਯਬਲਂ, ਯਂ વੀਰਿਯਬਲਂ ਤਂ વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ; ਯਂ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤਂ ਸਤਿਬਲਂ, ਯਂ ਸਤਿਬਲਂ ਤਂ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ; ਯਂ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤਂ ਸਮਾਧਿਬਲਂ, ਯਂ ਸਮਾਧਿਬਲਂ ਤਂ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ; ਯਂ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ, ਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਤਂ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਦੀ ਪਾਚੀਨਨਿਨ੍ਨਾ ਪਾਚੀਨਪੋਣਾ ਪਾਚੀਨਪਬ੍ਭਾਰਾ, ਤਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਦੀਪੋ। ਅਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਯਾਯੋ ਯਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਤਸ੍ਸਾ ਨਦਿਯਾ ਏਕੋ ਸੋਤੋ ਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ 1। ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਯਾਯੋ ਯਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਤਸ੍ਸਾ ਨਦਿਯਾ ਦ੍વੇ ਸੋਤਾਨਿ ਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ।
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma yāni pañcindriyāni tāni pañca balāni honti, yāni pañca balāni tāni pañcindriyāni honti? Yaṃ, bhikkhave, saddhindriyaṃ taṃ saddhābalaṃ, yaṃ saddhābalaṃ taṃ saddhindriyaṃ; yaṃ vīriyindriyaṃ taṃ vīriyabalaṃ, yaṃ vīriyabalaṃ taṃ vīriyindriyaṃ; yaṃ satindriyaṃ taṃ satibalaṃ, yaṃ satibalaṃ taṃ satindriyaṃ; yaṃ samādhindriyaṃ taṃ samādhibalaṃ, yaṃ samādhibalaṃ taṃ samādhindriyaṃ; yaṃ paññindriyaṃ taṃ paññābalaṃ, yaṃ paññābalaṃ taṃ paññindriyaṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, nadī pācīnaninnā pācīnapoṇā pācīnapabbhārā, tassa majjhe dīpo. Atthi, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā eko soto tveva saṅkhyaṃ gacchati 2. Atthi pana, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā dve sotāni tveva saṅkhyaṃ gacchanti.
‘‘ਕਤਮੋ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਯਾਯੋ ਯਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਤਸ੍ਸਾ ਨਦਿਯਾ ਏਕੋ ਸੋਤੋ ਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ? ਯਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਸ੍ਸ ਦੀਪਸ੍ਸ ਪੁਰਿਮਨ੍ਤੇ 3 ਉਦਕਂ, ਯਞ੍ਚ ਪਚ੍ਛਿਮਨ੍ਤੇ ਉਦਕਂ – ਅਯਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਯਾਯੋ ਯਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਤਸ੍ਸਾ ਨਦਿਯਾ ਏਕੋ ਸੋਤੋ ਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ।
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā eko soto tveva saṅkhyaṃ gacchati? Yañca, bhikkhave, tassa dīpassa purimante 4 udakaṃ, yañca pacchimante udakaṃ – ayaṃ kho, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā eko soto tveva saṅkhyaṃ gacchati.
‘‘ਕਤਮੋ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਯਾਯੋ ਯਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਤਸ੍ਸਾ ਨਦਿਯਾ ਦ੍વੇ ਸੋਤਾਨਿ ਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ? ਯਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਸ੍ਸ ਦੀਪਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਨ੍ਤੇ ਉਦਕਂ, ਯਞ੍ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਨ੍ਤੇ ਉਦਕਂ – ਅਯਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਰਿਯਾਯੋ ਯਂ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਤਸ੍ਸਾ ਨਦਿਯਾ ਦ੍વੇ ਸੋਤਾਨਿ ਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਂ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤਂ ਸਦ੍ਧਾਬਲਂ, ਯਂ ਸਦ੍ਧਾਬਲਂ ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ; ਯਂ વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤਂ વੀਰਿਯਬਲਂ, ਯਂ વੀਰਿਯਬਲਂ ਤਂ વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ; ਯਂ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤਂ ਸਤਿਬਲਂ , ਯਂ ਸਤਿਬਲਂ ਤਂ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ; ਯਂ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤਂ ਸਮਾਧਿਬਲਂ, ਯਂ ਸਮਾਧਿਬਲਂ ਤਂ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ; ਯਂ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਤਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ, ਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਤਂ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ। ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾ ਅਨਾਸવਂ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ। ਤਤਿਯਂ।
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā dve sotāni tveva saṅkhyaṃ gacchanti? Yañca, bhikkhave, tassa dīpassa uttarante udakaṃ, yañca dakkhiṇante udakaṃ – ayaṃ kho, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma tassā nadiyā dve sotāni tveva saṅkhyaṃ gacchanti. Evameva kho, bhikkhave, yaṃ saddhindriyaṃ taṃ saddhābalaṃ, yaṃ saddhābalaṃ taṃ saddhindriyaṃ; yaṃ vīriyindriyaṃ taṃ vīriyabalaṃ, yaṃ vīriyabalaṃ taṃ vīriyindriyaṃ; yaṃ satindriyaṃ taṃ satibalaṃ , yaṃ satibalaṃ taṃ satindriyaṃ; yaṃ samādhindriyaṃ taṃ samādhibalaṃ, yaṃ samādhibalaṃ taṃ samādhindriyaṃ; yaṃ paññindriyaṃ taṃ paññābalaṃ, yaṃ paññābalaṃ taṃ paññindriyaṃ. Pañcannaṃ, bhikkhave, indriyānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਸਾਕੇਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Sāketasuttavaṇṇanā
