| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೭-೧೦. ಸಕ್ಖಿಭಬ್ಬಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
7-10. Sakkhibhabbasuttādivaṇṇanā
೭೧-೭೪. ಸತ್ತಮೇ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಸೇಸೇತಿ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಸಚ್ಛಿಕಾತಬ್ಬೇ ವಿಸೇಸೇ। ಸಕ್ಖಿಭಾವಾಯ ಪಚ್ಚಕ್ಖಕಾರಿತಾಯ ಭಬ್ಬೋ ಸಕ್ಖಿಭಬ್ಬೋ, ತಸ್ಸ ಭಾವೋ ಸಕ್ಖಿಭಬ್ಬತಾ। ತಂ ಸಕ್ಖಿಭಬ್ಬತಂ। ಸತಿ ಸತಿಆಯತನೇತಿ ಸತಿ ಸತಿಕಾರಣೇ। ಕಿಞ್ಚೇತ್ಥ ಕಾರಣಂ? ಅಭಿಞ್ಞಾ ವಾ ಅಭಿಞ್ಞಾಪಾದಕಜ್ಝಾನಂ ವಾ, ಅವಸಾನೇ ಪನ ಛಟ್ಠಾಭಿಞ್ಞಾಯ ಅರಹತ್ತಂ ವಾ ಕಾರಣಂ, ಅರಹತ್ತಸ್ಸ ವಿಪಸ್ಸನಾ ವಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಯಞ್ಹಿ ತಂ ತತ್ರ ತತ್ರ ಸಕ್ಖಿಭಬ್ಬತಾಸಙ್ಖಾತಂ ಇದ್ಧಿವಿಧಪಚ್ಚನುಭವನಾದಿ, ತಸ್ಸ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಕಾರಣಂ। ಅಥ ಇದ್ಧಿವಿಧಪಚ್ಚನುಭವನಾದಿ ಅಭಿಞ್ಞಾ, ಏವಂ ಸತಿ ಅಭಿಞ್ಞಾಪಾದಕಜ್ಝಾನಂ ಕಾರಣಂ। ಅರಹತ್ತಮ್ಪಿ ‘‘ಕುದಾಸ್ಸು ನಾಮಾಹಂ ತದಾಯತನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅನುತ್ತರೇಸು ವಿಮೋಕ್ಖೇಸು ಪಿಹಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಛಟ್ಠಾಭಿಞ್ಞಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇನ್ತಸ್ಸ ಕಾರಣಂ। ಇದಞ್ಚ ಸಬ್ಬಸಾಧಾರಣಂ ನ ಹೋತಿ, ಸಾಧಾರಣವಸೇನ ಪನ ಅರಹತ್ತಸ್ಸ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಕಾರಣಂ। ಅಥ ವಾ ಸತಿ ಆಯತನೇತಿ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸ ವಿಸೇಸಾಧಿಗಮಸ್ಸ ಉಪನಿಸ್ಸಯಸಙ್ಖಾತೇ ಕಾರಣೇ ಸತೀತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ।
71-74. Sattame tasmiṃ tasmiṃ viseseti tasmiṃ tasmiṃ sacchikātabbe visese. Sakkhibhāvāya paccakkhakāritāya bhabbo sakkhibhabbo, tassa bhāvo sakkhibhabbatā. Taṃ sakkhibhabbataṃ. Sati satiāyataneti sati satikāraṇe. Kiñcettha kāraṇaṃ? Abhiññā vā abhiññāpādakajjhānaṃ vā, avasāne pana chaṭṭhābhiññāya arahattaṃ vā kāraṇaṃ, arahattassa vipassanā vāti veditabbaṃ. Yañhi taṃ tatra tatra sakkhibhabbatāsaṅkhātaṃ iddhividhapaccanubhavanādi, tassa abhiññā kāraṇaṃ. Atha iddhividhapaccanubhavanādi abhiññā, evaṃ sati abhiññāpādakajjhānaṃ kāraṇaṃ. Arahattampi ‘‘kudāssu nāmāhaṃ tadāyatanaṃ upasampajja viharissāmī’’ti anuttaresu vimokkhesu pihaṃ upaṭṭhapetvā chaṭṭhābhiññaṃ nibbattentassa kāraṇaṃ. Idañca sabbasādhāraṇaṃ na hoti, sādhāraṇavasena pana arahattassa vipassanā kāraṇaṃ. Atha vā sati āyataneti tassa tassa visesādhigamassa upanissayasaṅkhāte kāraṇe satīti evamettha attho daṭṭhabbo.
ಹಾನಭಾಗಿಯಾದೀಸು ‘‘ಪಠಮಜ್ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿಂ ಕಾಮಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ, ಹಾನಭಾಗಿಯೋ ಸಮಾಧಿ। ತದನುಧಮ್ಮತಾ ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ, ಠಿತಿಭಾಗಿಯೋ ಸಮಾಧಿ। ಅವಿತಕ್ಕಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ, ವಿಸೇಸಭಾಗಿಯೋ ಸಮಾಧಿ। ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ವಿರಾಗೂಪಸಂಹಿತಾ, ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯೋ ಸಮಾಧೀ’’ತಿ (ವಿಭ॰ ೭೯೯) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಸಬ್ಬಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ವಿತ್ಥಾರೇತ್ವಾ ಹಾನಭಾಗಿಯಾದಿಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತತ್ಥ ಪಠಮಜ್ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭಿನ್ತಿ ಯ್ವಾಯಂ ಅಪ್ಪಗುಣಸ್ಸ ಪಠಮಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಲಾಭೀ, ತಂ। ಕಾಮಸಹಗತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತೀತಿ ತತೋ ವುಟ್ಠಿತಂ ಆರಮ್ಮಣವಸೇನ ಕಾಮಸಹಗತಾ ಹುತ್ವಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ ತುದನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಕಾಮಾನತೀತಸ್ಸ ಕಾಮಾನುಪಕ್ಖನ್ದಾನಂ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾನಂ ವಸೇನ ಸೋ ಪಠಮಜ್ಝಾನಸಮಾಧಿ ಹಾಯತಿ ಪರಿಹಾಯತಿ, ತಸ್ಮಾ ಹಾನಭಾಗಿಯೋ ವುತ್ತೋ। ತದನುಧಮ್ಮತಾತಿ ತದನುರೂಪಸಭಾವೋ। ಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತೀತಿ ಇದಂ ಮಿಚ್ಛಾಸತಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಯಸ್ಸ ಹಿ ಪಠಮಜ್ಝಾನಾನುರೂಪಸಭಾವಾ ಪಠಮಜ್ಝಾನಂ ಸನ್ತತೋ ಪಣೀತತೋ ದಿಸ್ವಾ ಅಸ್ಸಾದಯಮಾನಾ ಅಭಿನನ್ದಮಾನಾ ನಿಕನ್ತಿ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ನಿಕನ್ತಿವಸೇನ ಸೋ ಪಠಮಜ್ಝಾನಸಮಾಧಿ ನೇವ ಹಾಯತಿ ನ ವಡ್ಢತಿ, ಠಿತಿಕೋಟ್ಠಾಸಿಕೋ ಹೋತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಠಿತಿಭಾಗಿಯೋ ಸಮಾಧೀ’’ತಿ। ಅವಿತಕ್ಕಸಹಗತಾತಿ ಅವಿತಕ್ಕಂ ದುತಿಯಜ್ಝಾನಂ ಸನ್ತತೋ ಪಣೀತತೋ ಮನಸಿಕರೋತೋ ಆರಮ್ಮಣವಸೇನ ಅವಿತಕ್ಕಸಹಗತಾ। ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ಸಮುದಾಚರನ್ತೀತಿ ಪಗುಣಪಠಮಜ್ಝಾನತೋ ವುಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಜ್ಝಾನಾಧಿಗಮತ್ಥಾಯ ಚೋದೇನ್ತಿ ತುದನ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಉಪರಿ ದುತಿಯಜ್ಝಾನಾನುಪಕ್ಖನ್ದಾನಂ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾನಂ ವಸೇನ ಸೋ ಪಠಮಜ್ಝಾನಸಮಾಧಿ ವಿಸೇಸಭೂತಸ್ಸ ದುತಿಯಜ್ಝಾನಸ್ಸ ಉಪ್ಪತ್ತಿಪದಟ್ಠಾನತಾಯ ‘‘ವಿಸೇಸಭಾಗಿಯೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ।
Hānabhāgiyādīsu ‘‘paṭhamajjhānassa lābhiṃ kāmasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti, hānabhāgiyo samādhi. Tadanudhammatā sati santiṭṭhati, ṭhitibhāgiyo samādhi. Avitakkasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti, visesabhāgiyo samādhi. Nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasaṃhitā, nibbedhabhāgiyo samādhī’’ti (vibha. 799) iminā nayena sabbasamāpattiyo vitthāretvā hānabhāgiyādiattho veditabbo. Tattha paṭhamajjhānassa lābhinti yvāyaṃ appaguṇassa paṭhamassa jhānassa lābhī, taṃ. Kāmasahagatā saññāmanasikārā samudācarantīti tato vuṭṭhitaṃ ārammaṇavasena kāmasahagatā hutvā saññāmanasikārā samudācaranti tudanti, tassa kāmānatītassa kāmānupakkhandānaṃ saññāmanasikārānaṃ vasena so paṭhamajjhānasamādhi hāyati parihāyati, tasmā hānabhāgiyo vutto. Tadanudhammatāti tadanurūpasabhāvo. Sati santiṭṭhatīti idaṃ micchāsatiṃ sandhāya vuttaṃ. Yassa hi paṭhamajjhānānurūpasabhāvā paṭhamajjhānaṃ santato paṇītato disvā assādayamānā abhinandamānā nikanti hoti, tassa nikantivasena so paṭhamajjhānasamādhi neva hāyati na vaḍḍhati, ṭhitikoṭṭhāsiko hoti. Tena vuttaṃ ‘‘ṭhitibhāgiyo samādhī’’ti. Avitakkasahagatāti avitakkaṃ dutiyajjhānaṃ santato paṇītato manasikaroto ārammaṇavasena avitakkasahagatā. Saññāmanasikārā samudācarantīti paguṇapaṭhamajjhānato vuṭṭhitaṃ dutiyajjhānādhigamatthāya codenti tudanti. Tassa upari dutiyajjhānānupakkhandānaṃ saññāmanasikārānaṃ vasena so paṭhamajjhānasamādhi visesabhūtassa dutiyajjhānassa uppattipadaṭṭhānatāya ‘‘visesabhāgiyo’’ti vutto.
ನಿಬ್ಬಿದಾಸಹಗತಾತಿ ತಮೇವ ಪಠಮಜ್ಝಾನಲಾಭಿಂ ಝಾನತೋ ವುಟ್ಠಿತಂ ನಿಬ್ಬಿದಾಸಙ್ಖಾತೇನ ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣೇನ ಸಹಗತಾ। ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಞ್ಹಿ ಝಾನಙ್ಗೇಸು ಪಭೇದೇನ ಉಪಟ್ಠಹನ್ತೇಸು ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ ಉಕ್ಕಣ್ಠತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ನಿಬ್ಬಿದಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಸಮುದಾಚರನ್ತೀತಿ ನಿಬ್ಬಾನಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯತ್ಥಾಯ ಚೋದೇನ್ತಿ ತುದನ್ತಿ। ವಿರಾಗೂಪಸಂಹಿತಾತಿ ವಿರಾಗಸಙ್ಖಾತೇನ ನಿಬ್ಬಾನೇನ ಉಪಸಂಹಿತಾ। ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಞ್ಹಿ ಸಕ್ಕಾ ಇಮಿನಾ ಮಗ್ಗೇನ ವಿರಾಗಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಸಚ್ಛಿಕಾತುನ್ತಿ ಪವತ್ತಿತೋ ‘‘ವಿರಾಗೂಪಸಂಹಿತ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ತಂಸಮ್ಪಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾ ವಿರಾಗೂಪಸಂಹಿತಾ ಏವ ನಾಮ। ತಸ್ಸ ತೇಸಂ ಸಞ್ಞಾಮನಸಿಕಾರಾನಂ ವಸೇನ ಪಠಮಜ್ಝಾನಸಮಾಧಿ ಅರಿಯಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿವೇಧಸ್ಸ ಪದಟ್ಠಾನತಾಯ ‘‘ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ। ಹಾನಂ ಭಜನ್ತೀತಿ ಹಾನಭಾಗಿಯಾ, ಹಾನಭಾಗೋ ವಾ ಏತೇಸಂ ಅತ್ಥೀತಿ ಹಾನಭಾಗಿಯಾ, ಪರಿಹಾನಕೋಟ್ಠಾಸಿಕಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ಠಿತಿಭಾಗಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅಟ್ಠಮಾದೀನಿ ಉತ್ತಾನತ್ಥಾನೇವ।
Nibbidāsahagatāti tameva paṭhamajjhānalābhiṃ jhānato vuṭṭhitaṃ nibbidāsaṅkhātena vipassanāñāṇena sahagatā. Vipassanāñāṇañhi jhānaṅgesu pabhedena upaṭṭhahantesu nibbindati ukkaṇṭhati, tasmā ‘‘nibbidā’’ti vuccati. Samudācarantīti nibbānasacchikiriyatthāya codenti tudanti. Virāgūpasaṃhitāti virāgasaṅkhātena nibbānena upasaṃhitā. Vipassanāñāṇañhi sakkā iminā maggena virāgaṃ nibbānaṃ sacchikātunti pavattito ‘‘virāgūpasaṃhita’’nti vuccati. Taṃsampayuttā saññāmanasikārā virāgūpasaṃhitā eva nāma. Tassa tesaṃ saññāmanasikārānaṃ vasena paṭhamajjhānasamādhi ariyamaggappaṭivedhassa padaṭṭhānatāya ‘‘nibbedhabhāgiyo’’ti vutto. Hānaṃ bhajantīti hānabhāgiyā, hānabhāgo vā etesaṃ atthīti hānabhāgiyā, parihānakoṭṭhāsikāti attho. Iminā nayena ṭhitibhāgiyo veditabbo. Aṭṭhamādīni uttānatthāneva.
ಸಕ್ಖಿಭಬ್ಬಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sakkhibhabbasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
ದೇವತಾವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Devatāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya
೭. ಸಕ್ಖಿಭಬ್ಬಸುತ್ತಂ • 7. Sakkhibhabbasuttaṃ
೮. ಬಲಸುತ್ತಂ • 8. Balasuttaṃ
೯. ಪಠಮತಜ್ಝಾನಸುತ್ತಂ • 9. Paṭhamatajjhānasuttaṃ
೧೦. ದುತಿಯತಜ್ಝಾನಸುತ್ತಂ • 10. Dutiyatajjhānasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
೭. ಸಕ್ಖಿಭಬ್ಬಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Sakkhibhabbasuttavaṇṇanā
೮. ಬಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Balasuttavaṇṇanā
೯-೧೦. ತಜ್ಝಾನಸುತ್ತದ್ವಯವಣ್ಣನಾ • 9-10. Tajjhānasuttadvayavaṇṇanā
