| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
၆. သကုဏဂ္ဃိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
6. Sakuṇagghisuttavaṇṇanā
၃၇၂. ပာကတိကသကုဏကုလေသု ဗလဝဘာဝတော တေသံ ဟနနတော သကုဏဂ္ဃိ။ သေနောတိ ဝုတ္တံ ‘‘သေနသ္သေတံ အဓိဝစန’’န္တိ, သေနဝိသေသော ပန သော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အာမိသတ္ထာယ ပတ္တတ္တာ ‘‘လောဘသာဟသေန ပတ္တာ’’တိ ဝုတ္တံ, လောဘနိမိတ္တေန သာဟသာကာရေန ပတ္တာတိ အတ္ထော။ နင္ဂလေန ကဋ္ဌံ ကသိတံ နင္ဂလကဋ္ဌံ, တံ ကရီယတိ ဧတ္ထာတိ နင္ဂလကဋ္ဌကရဏန္တိ အာဟ – ‘‘အဓုနာ ကဋ္ဌံ ခေတ္တဋ္ဌာန’’န္တိ။ လေဍ္ဍုယော တိဋ္ဌန္တိ ဧတ္ထာတိ လေဍ္ဍုဋ္ဌာနံ, လေဍ္ဍုနိမိတ္တံ ကသိတဋ္ဌာနံ။ ဝဇ္ဇတီတိ ဝဒံ, ဝစနံ။ ကုစ္ဆိတံ ဝဒံ အဝဒံ။ ဂရဟနေ ဟိ အယံ အ-ကာရော ယထာ – ‘‘အပုတ္တော အဘရိယာ’’တိ။ အဝဒံ မာနေတီတိ အဝဒမာနာ, အတ္တနော ဗလမဒေန လာပံ အတိမညိတ္ဝာ ဝဒန္တီတိ အတ္ထော။ တေနေဝာဟ ‘‘ဂစ္ဆ ခော, တ္ဝံ လာပ, တတ္ရပိ မေ ဂန္တ္ဝာ န မောက္ခသီ’’တိ။ ယံ ပန အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ ‘‘အတ္တနော ဗလသ္သ သုဋ္ဌု ဝဏ္ဏံ ဝဒမာနာ’’တိ, တတ္ထ အတ္တတော အာပန္နံ ဂဟေတ္ဝာ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဝဒမာနော’’တိ ဝာ ပာဌော, သာရမ္ဘဝသေန အဝ္ဟာယန္တောတိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘ဧဟိ ခော ဒာနိ သကုဏဂ္ဃီ’’တိ။ သုဋ္ဌု ဌပေတ္ဝာတိ ဇိယာမုတ္တသရသ္သ ဝိယ သီဃပာတယောဂ္ယတာကရဏေန ဥဘော ပက္ခေ သမ္မာ ဌပေတ္ဝာ။ အယန္တိ သကုဏဂ္ဃိ။ ဉတ္ဝာတိ ယထာဘူတဒသ္သနေန အတ္တနော ဉာဏေန ဇာနိတ္ဝာ။ ဖာလီယိတ္ထာတိ ဖာလစ္ဆေဒတိခိဏသိခရေ သုက္ခလေဍ္ဍုသ္မိံ ဘိဇ္ဇိတ္ထ။
372. Pākatikasakuṇakulesu balavabhāvato tesaṃ hananato sakuṇagghi. Senoti vuttaṃ ‘‘senassetaṃ adhivacana’’nti, senaviseso pana so veditabbo. Āmisatthāya pattattā ‘‘lobhasāhasena pattā’’ti vuttaṃ, lobhanimittena sāhasākārena pattāti attho. Naṅgalena kaṭṭhaṃ kasitaṃ naṅgalakaṭṭhaṃ, taṃ karīyati etthāti naṅgalakaṭṭhakaraṇanti āha – ‘‘adhunā kaṭṭhaṃ khettaṭṭhāna’’nti. Leḍḍuyo tiṭṭhanti etthāti leḍḍuṭṭhānaṃ, leḍḍunimittaṃ kasitaṭṭhānaṃ. Vajjatīti vadaṃ, vacanaṃ. Kucchitaṃ vadaṃ avadaṃ. Garahane hi ayaṃ a-kāro yathā – ‘‘aputto abhariyā’’ti. Avadaṃ mānetīti avadamānā, attano balamadena lāpaṃ atimaññitvā vadantīti attho. Tenevāha ‘‘gaccha kho, tvaṃ lāpa, tatrapi me gantvā na mokkhasī’’ti. Yaṃ pana aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ ‘‘attano balassa suṭṭhu vaṇṇaṃ vadamānā’’ti, tattha attato āpannaṃ gahetvā vuttaṃ. ‘‘Vadamāno’’ti vā pāṭho, sārambhavasena avhāyantoti attho. Tenāha ‘‘ehi kho dāni sakuṇagghī’’ti. Suṭṭhu ṭhapetvāti jiyāmuttasarassa viya sīghapātayogyatākaraṇena ubho pakkhe sammā ṭhapetvā. Ayanti sakuṇagghi. Ñatvāti yathābhūtadassanena attano ñāṇena jānitvā. Phālīyitthāti phālacchedatikhiṇasikhare sukkhaleḍḍusmiṃ bhijjittha.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၆. သကုဏဂ္ဃိသုတ္တံ • 6. Sakuṇagghisuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၆. သကုဏဂ္ဃိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Sakuṇagghisuttavaṇṇanā
