| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೬. ಸಕುಣಗ್ಘಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
6. Sakuṇagghisuttavaṇṇanā
೩೭೨. ಪಾಕತಿಕಸಕುಣಕುಲೇಸು ಬಲವಭಾವತೋ ತೇಸಂ ಹನನತೋ ಸಕುಣಗ್ಘಿ। ಸೇನೋತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಸೇನಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನ’’ನ್ತಿ, ಸೇನವಿಸೇಸೋ ಪನ ಸೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಆಮಿಸತ್ಥಾಯ ಪತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಲೋಭಸಾಹಸೇನ ಪತ್ತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ಲೋಭನಿಮಿತ್ತೇನ ಸಾಹಸಾಕಾರೇನ ಪತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಙ್ಗಲೇನ ಕಟ್ಠಂ ಕಸಿತಂ ನಙ್ಗಲಕಟ್ಠಂ, ತಂ ಕರೀಯತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ನಙ್ಗಲಕಟ್ಠಕರಣನ್ತಿ ಆಹ – ‘‘ಅಧುನಾ ಕಟ್ಠಂ ಖೇತ್ತಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ। ಲೇಡ್ಡುಯೋ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಲೇಡ್ಡುಟ್ಠಾನಂ, ಲೇಡ್ಡುನಿಮಿತ್ತಂ ಕಸಿತಟ್ಠಾನಂ। ವಜ್ಜತೀತಿ ವದಂ, ವಚನಂ। ಕುಚ್ಛಿತಂ ವದಂ ಅವದಂ। ಗರಹನೇ ಹಿ ಅಯಂ ಅ-ಕಾರೋ ಯಥಾ – ‘‘ಅಪುತ್ತೋ ಅಭರಿಯಾ’’ತಿ। ಅವದಂ ಮಾನೇತೀತಿ ಅವದಮಾನಾ, ಅತ್ತನೋ ಬಲಮದೇನ ಲಾಪಂ ಅತಿಮಞ್ಞಿತ್ವಾ ವದನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಗಚ್ಛ ಖೋ, ತ್ವಂ ಲಾಪ, ತತ್ರಪಿ ಮೇ ಗನ್ತ್ವಾ ನ ಮೋಕ್ಖಸೀ’’ತಿ। ಯಂ ಪನ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅತ್ತನೋ ಬಲಸ್ಸ ಸುಟ್ಠು ವಣ್ಣಂ ವದಮಾನಾ’’ತಿ, ತತ್ಥ ಅತ್ತತೋ ಆಪನ್ನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವುತ್ತಂ। ‘‘ವದಮಾನೋ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ, ಸಾರಮ್ಭವಸೇನ ಅವ್ಹಾಯನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಏಹಿ ಖೋ ದಾನಿ ಸಕುಣಗ್ಘೀ’’ತಿ। ಸುಟ್ಠು ಠಪೇತ್ವಾತಿ ಜಿಯಾಮುತ್ತಸರಸ್ಸ ವಿಯ ಸೀಘಪಾತಯೋಗ್ಯತಾಕರಣೇನ ಉಭೋ ಪಕ್ಖೇ ಸಮ್ಮಾ ಠಪೇತ್ವಾ। ಅಯನ್ತಿ ಸಕುಣಗ್ಘಿ। ಞತ್ವಾತಿ ಯಥಾಭೂತದಸ್ಸನೇನ ಅತ್ತನೋ ಞಾಣೇನ ಜಾನಿತ್ವಾ। ಫಾಲೀಯಿತ್ಥಾತಿ ಫಾಲಚ್ಛೇದತಿಖಿಣಸಿಖರೇ ಸುಕ್ಖಲೇಡ್ಡುಸ್ಮಿಂ ಭಿಜ್ಜಿತ್ಥ।
372. Pākatikasakuṇakulesu balavabhāvato tesaṃ hananato sakuṇagghi. Senoti vuttaṃ ‘‘senassetaṃ adhivacana’’nti, senaviseso pana so veditabbo. Āmisatthāya pattattā ‘‘lobhasāhasena pattā’’ti vuttaṃ, lobhanimittena sāhasākārena pattāti attho. Naṅgalena kaṭṭhaṃ kasitaṃ naṅgalakaṭṭhaṃ, taṃ karīyati etthāti naṅgalakaṭṭhakaraṇanti āha – ‘‘adhunā kaṭṭhaṃ khettaṭṭhāna’’nti. Leḍḍuyo tiṭṭhanti etthāti leḍḍuṭṭhānaṃ, leḍḍunimittaṃ kasitaṭṭhānaṃ. Vajjatīti vadaṃ, vacanaṃ. Kucchitaṃ vadaṃ avadaṃ. Garahane hi ayaṃ a-kāro yathā – ‘‘aputto abhariyā’’ti. Avadaṃ mānetīti avadamānā, attano balamadena lāpaṃ atimaññitvā vadantīti attho. Tenevāha ‘‘gaccha kho, tvaṃ lāpa, tatrapi me gantvā na mokkhasī’’ti. Yaṃ pana aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ ‘‘attano balassa suṭṭhu vaṇṇaṃ vadamānā’’ti, tattha attato āpannaṃ gahetvā vuttaṃ. ‘‘Vadamāno’’ti vā pāṭho, sārambhavasena avhāyantoti attho. Tenāha ‘‘ehi kho dāni sakuṇagghī’’ti. Suṭṭhu ṭhapetvāti jiyāmuttasarassa viya sīghapātayogyatākaraṇena ubho pakkhe sammā ṭhapetvā. Ayanti sakuṇagghi. Ñatvāti yathābhūtadassanena attano ñāṇena jānitvā. Phālīyitthāti phālacchedatikhiṇasikhare sukkhaleḍḍusmiṃ bhijjittha.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೬. ಸಕುಣಗ್ಘಿಸುತ್ತಂ • 6. Sakuṇagghisuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೬. ಸಕುಣಗ್ಘಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Sakuṇagghisuttavaṇṇanā
