| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
6. සකුණග්‌ඝිසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Sakuṇagghisuttavaṇṇanā
372. පාකතිකසකුණකුලෙසු බලවභාවතො තෙසං හනනතො සකුණග්‌ඝි. සෙනොති වුත්‌තං ‘‘සෙනස්‌සෙතං අධිවචන’’න්‌ති, සෙනවිසෙසො පන සො වෙදිතබ්‌බො. ආමිසත්‌ථාය පත්‌තත්‌තා ‘‘ලොභසාහසෙන පත්‌තා’’ති වුත්‌තං, ලොභනිමිත්‌තෙන සාහසාකාරෙන පත්‌තාති අත්‌ථො. නඞ්‌ගලෙන කට්‌ඨං කසිතං නඞ්‌ගලකට්‌ඨං, තං කරීයති එත්‌ථාති නඞ්‌ගලකට්‌ඨකරණන්‌ති ආහ – ‘‘අධුනා කට්‌ඨං ඛෙත්‌තට්‌ඨාන’’න්‌ති. ලෙඩ්‌ඩුයො තිට්‌ඨන්‌ති එත්‌ථාති ලෙඩ්‌ඩුට්‌ඨානං, ලෙඩ්‌ඩුනිමිත්‌තං කසිතට්‌ඨානං. වජ්‌ජතීති වදං, වචනං. කුච්‌ඡිතං වදං අවදං. ගරහනෙ හි අයං අ-කාරො යථා – ‘‘අපුත්‌තො අභරියා’’ති. අවදං මානෙතීති අවදමානා, අත්‌තනො බලමදෙන ලාපං අතිමඤ්‌ඤිත්‌වා වදන්‌තීති අත්‌ථො. තෙනෙවාහ ‘‘ගච්‌ඡ ඛො, ත්‌වං ලාප, තත්‍රපි මෙ ගන්‌ත්‌වා න මොක්‌ඛසී’’ති. යං පන අට්‌ඨකථායං වුත්‌තං ‘‘අත්‌තනො බලස්‌ස සුට්‌ඨු වණ්‌ණං වදමානා’’ති, තත්‌ථ අත්‌තතො ආපන්‌නං ගහෙත්‌වා වුත්‌තං. ‘‘වදමානො’’ති වා පාඨො, සාරම්‌භවසෙන අව්‌හායන්‌තොති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘එහි ඛො දානි සකුණග්‌ඝී’’ති. සුට්‌ඨු ඨපෙත්‌වාති ජියාමුත්‌තසරස්‌ස විය සීඝපාතයොග්‍යතාකරණෙන උභො පක්‌ඛෙ සම්‌මා ඨපෙත්‌වා. අයන්‌ති සකුණග්‌ඝි. ඤත්‌වාති යථාභූතදස්‌සනෙන අත්‌තනො ඤාණෙන ජානිත්‌වා. ඵාලීයිත්‌ථාති ඵාලච්‌ඡෙදතිඛිණසිඛරෙ සුක්‌ඛලෙඩ්‌ඩුස්‌මිං භිජ්‌ජිත්‌ථ.
372. Pākatikasakuṇakulesu balavabhāvato tesaṃ hananato sakuṇagghi. Senoti vuttaṃ ‘‘senassetaṃ adhivacana’’nti, senaviseso pana so veditabbo. Āmisatthāya pattattā ‘‘lobhasāhasena pattā’’ti vuttaṃ, lobhanimittena sāhasākārena pattāti attho. Naṅgalena kaṭṭhaṃ kasitaṃ naṅgalakaṭṭhaṃ, taṃ karīyati etthāti naṅgalakaṭṭhakaraṇanti āha – ‘‘adhunā kaṭṭhaṃ khettaṭṭhāna’’nti. Leḍḍuyo tiṭṭhanti etthāti leḍḍuṭṭhānaṃ, leḍḍunimittaṃ kasitaṭṭhānaṃ. Vajjatīti vadaṃ, vacanaṃ. Kucchitaṃ vadaṃ avadaṃ. Garahane hi ayaṃ a-kāro yathā – ‘‘aputto abhariyā’’ti. Avadaṃ mānetīti avadamānā, attano balamadena lāpaṃ atimaññitvā vadantīti attho. Tenevāha ‘‘gaccha kho, tvaṃ lāpa, tatrapi me gantvā na mokkhasī’’ti. Yaṃ pana aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ ‘‘attano balassa suṭṭhu vaṇṇaṃ vadamānā’’ti, tattha attato āpannaṃ gahetvā vuttaṃ. ‘‘Vadamāno’’ti vā pāṭho, sārambhavasena avhāyantoti attho. Tenāha ‘‘ehi kho dāni sakuṇagghī’’ti. Suṭṭhu ṭhapetvāti jiyāmuttasarassa viya sīghapātayogyatākaraṇena ubho pakkhe sammā ṭhapetvā. Ayanti sakuṇagghi. Ñatvāti yathābhūtadassanena attano ñāṇena jānitvā. Phālīyitthāti phālacchedatikhiṇasikhare sukkhaleḍḍusmiṃ bhijjittha.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 6. සකුණග්‌ඝිසුත්‌තං • 6. Sakuṇagghisuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 6. සකුණග්‌ඝිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Sakuṇagghisuttavaṇṇanā
