Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[൩൦൮] ൮. സകുണജാതകവണ്ണനാ
[308] 8. Sakuṇajātakavaṇṇanā
അകരമ്ഹസ തേ കിച്ചന്തി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ ദേവദത്തസ്സ അകതഞ്ഞുതം ആരബ്ഭ കഥേസി. ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, ഇദാനേവ, പുബ്ബേപി ദേവദത്തോ അകതഞ്ഞൂയേവാ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.
Akaramhasa te kiccanti idaṃ satthā jetavane viharanto devadattassa akataññutaṃ ārabbha kathesi. ‘‘Na, bhikkhave, idāneva, pubbepi devadatto akataññūyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.
അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ ഹിമവന്തപദേസേ രുക്ഖകോട്ടകസകുണോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തി. അഥേകസ്സ സീഹസ്സ മംസം ഖാദന്തസ്സ അട്ഠി ഗലേ ലഗ്ഗി, ഗലോ ഉദ്ധുമായി, ഗോചരം ഗണ്ഹിതും ന സക്കോതി, ഖരാ വേദനാ പവത്തതി. അഥ നം സോ സകുണോ ഗോചരപ്പസുതോ ദിസ്വാ സാഖായ നിലീനോ ‘‘കിം തേ, സമ്മ, ദുക്ഖ’’ന്തി പുച്ഛി. സോ തമത്ഥം ആചിക്ഖി. ‘‘അഹം തേ, സമ്മ, ഏതം അട്ഠിം അപനേയ്യം, ഭയേന പന തേ മുഖം പവിസിതും ന വിസഹാമി, ഖാദേയ്യാസിപി മ’’ന്തി. ‘‘മാ ഭായി, സമ്മ, നാഹം തം ഖാദാമി, ജീവിതം മേ ദേഹീ’’തി. സോ ‘‘സാധൂ’’തി തം വാമപസ്സേന നിപജ്ജാപേത്വാ ‘‘കോ ജാനാതി, കിമ്പേസ കരിസ്സതീ’’തി ചിന്തേത്വാ യഥാ മുഖം പിദഹിതും ന സക്കോതി, തഥാ തസ്സ അധരോട്ഠേ ച ഉത്തരോട്ഠേ ച ദണ്ഡകം ഠപേത്വാ മുഖം പവിസിത്വാ അട്ഠികോടിം തുണ്ഡേന പഹരി, അട്ഠി പതിത്വാ ഗതം. സോ അട്ഠിം പാതേത്വാ സീഹസ്സ മുഖതോ നിക്ഖമന്തോ ദണ്ഡകം തുണ്ഡേന പഹരിത്വാ പാതേന്തോവ നിക്ഖമിത്വാ സാഖഗ്ഗേ നിലീയി. സീഹോ നിരോഗോ ഹുത്വാ ഏകദിവസം ഏകം വനമഹിംസം വധിത്വാ ഖാദതി. സകുണോ ‘‘വീമംസിസ്സാമി ന’’ന്തി തസ്സ ഉപരിഭാഗേ സാഖായ നിലീയിത്വാ തേന സദ്ധിം സല്ലപന്തോ പഠമം ഗാഥമാഹ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto himavantapadese rukkhakoṭṭakasakuṇo hutvā nibbatti. Athekassa sīhassa maṃsaṃ khādantassa aṭṭhi gale laggi, galo uddhumāyi, gocaraṃ gaṇhituṃ na sakkoti, kharā vedanā pavattati. Atha naṃ so sakuṇo gocarappasuto disvā sākhāya nilīno ‘‘kiṃ te, samma, dukkha’’nti pucchi. So tamatthaṃ ācikkhi. ‘‘Ahaṃ te, samma, etaṃ aṭṭhiṃ apaneyyaṃ, bhayena pana te mukhaṃ pavisituṃ na visahāmi, khādeyyāsipi ma’’nti. ‘‘Mā bhāyi, samma, nāhaṃ taṃ khādāmi, jīvitaṃ me dehī’’ti. So ‘‘sādhū’’ti taṃ vāmapassena nipajjāpetvā ‘‘ko jānāti, kimpesa karissatī’’ti cintetvā yathā mukhaṃ pidahituṃ na sakkoti, tathā tassa adharoṭṭhe ca uttaroṭṭhe ca daṇḍakaṃ ṭhapetvā mukhaṃ pavisitvā aṭṭhikoṭiṃ tuṇḍena pahari, aṭṭhi patitvā gataṃ. So aṭṭhiṃ pātetvā sīhassa mukhato nikkhamanto daṇḍakaṃ tuṇḍena paharitvā pātentova nikkhamitvā sākhagge nilīyi. Sīho nirogo hutvā ekadivasaṃ ekaṃ vanamahiṃsaṃ vadhitvā khādati. Sakuṇo ‘‘vīmaṃsissāmi na’’nti tassa uparibhāge sākhāya nilīyitvā tena saddhiṃ sallapanto paṭhamaṃ gāthamāha –
൨൯.
29.
‘‘അകരമ്ഹസ തേ കിച്ചം, യം ബലം അഹുവമ്ഹസേ;
‘‘Akaramhasa te kiccaṃ, yaṃ balaṃ ahuvamhase;
മിഗരാജ നമോ ത്യത്ഥു, അപി കിഞ്ചി ലഭാമസേ’’തി.
Migarāja namo tyatthu, api kiñci labhāmase’’ti.
തത്ഥ അകരമ്ഹസ തേ കിച്ചന്തി ഭോ, സീഹ, മയമ്പി തവ ഏകം കിച്ചം അകരിമ്ഹ. യം ബലം അഹുവമ്ഹസേതി യം അമ്ഹാകം ബലം അഹോസി, തേന ബലേന തതോ കിഞ്ചി അഹാപേത്വാ അകരിമ്ഹയേവ.
Tattha akaramhasa te kiccanti bho, sīha, mayampi tava ekaṃ kiccaṃ akarimha. Yaṃ balaṃ ahuvamhaseti yaṃ amhākaṃ balaṃ ahosi, tena balena tato kiñci ahāpetvā akarimhayeva.
തം സുത്വാ സീഹോ ദുതിയം ഗാഥമാഹ –
Taṃ sutvā sīho dutiyaṃ gāthamāha –
൩൦.
30.
‘‘മമ ലോഹിതഭക്ഖസ്സ, നിച്ചം ലുദ്ദാനി കുബ്ബതോ;
‘‘Mama lohitabhakkhassa, niccaṃ luddāni kubbato;
ദന്തന്തരഗതോ സന്തോ, തം ബഹും യമ്പി ജീവസീ’’തി.
Dantantaragato santo, taṃ bahuṃ yampi jīvasī’’ti.
തം സുത്വാ സകുണോ ഇതരാ ദ്വേ ഗാഥാ അഭാസി –
Taṃ sutvā sakuṇo itarā dve gāthā abhāsi –
൩൧.
31.
‘‘അകതഞ്ഞുമകത്താരം, കതസ്സ അപ്പടികാരകം;
‘‘Akataññumakattāraṃ, katassa appaṭikārakaṃ;
യസ്മിം കതഞ്ഞുതാ നത്ഥി, നിരത്ഥാ തസ്സ സേവനാ.
Yasmiṃ kataññutā natthi, niratthā tassa sevanā.
൩൨.
32.
‘‘യസ്സ സമ്മുഖചിണ്ണേന, മിത്തധമ്മോ ന ലബ്ഭതി;
‘‘Yassa sammukhaciṇṇena, mittadhammo na labbhati;
അനുസൂയമനക്കോസം, സണികം തമ്ഹാ അപക്കമേ’’ന്തി.
Anusūyamanakkosaṃ, saṇikaṃ tamhā apakkame’’nti.
തത്ഥ അകതഞ്ഞുന്തി കതഗുണം അജാനന്തം. അകത്താരന്തി യംകിഞ്ചി അകരോന്തം. സമ്മുഖചിണ്ണേനാതി സമ്മുഖേ കതേന ഗുണേന. അനുസൂയമനക്കോസന്തി തം പുഗ്ഗലം ന ഉസൂയന്തോ ന അക്കോസന്തോ സണികം തമ്ഹാ പാപപുഗ്ഗലാ അപഗച്ഛേയ്യാതി. ഏവം വത്വാ സോ സകുണോ പക്കാമി.
Tattha akataññunti kataguṇaṃ ajānantaṃ. Akattāranti yaṃkiñci akarontaṃ. Sammukhaciṇṇenāti sammukhe katena guṇena. Anusūyamanakkosanti taṃ puggalaṃ na usūyanto na akkosanto saṇikaṃ tamhā pāpapuggalā apagaccheyyāti. Evaṃ vatvā so sakuṇo pakkāmi.
സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ സീഹോ ദേവദത്തോ അഹോസി, സകുണോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā sīho devadatto ahosi, sakuṇo pana ahameva ahosi’’nti.
സകുണജാതകവണ്ണനാ അട്ഠമാ.
Sakuṇajātakavaṇṇanā aṭṭhamā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൩൦൮. സകുണജാതകം • 308. Sakuṇajātakaṃ