| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
सलाकभत्तकथावण्णना
Salākabhattakathāvaṇṇanā
न हि बहिसीमाय सङ्घलाभोति एत्थ ‘‘उद्देसभत्तादीसु बहिसीमाय ठितस्सपि चे उपासका देन्ति, गहेतुं लभन्ति, अत्तनोपि पापेत्वा गहणं अनुञ्ञातं, तथा इध न वट्टती’’ति वुत्तं। न पापुणन्तीति उद्दिसित्वापि। वारगामन्ति दूरत्ता वारेन निग्गहेन गन्तब्बगामे। फातिकम्ममेवाति अतिरेकलाभा च भवन्ति। सम्मुखीभूतस्साति येभुय्येन चे भिक्खू बहिसीमं गता, सम्मुखीभूतस्स पापेतब्बं। सभागत्ता हि एकेन लद्धं सब्बेसं पहोति, तस्मिम्पि असति अत्तनो पापेत्वा दातब्बं। ‘‘लद्धा वा अलद्धा वा’’ति वचनसिलिट्ठवसेन वुत्तं। विहारे अपापितं पन…पे॰… न वट्टतीति सलाकभत्तं विहारे उद्दिसियति। तेन पन दिन्नसलाकेन। तस्साति गहेत्वा गतस्स। सलाका गहेतब्बाति युत्तं विय। सब्बपोत्थकेसु ‘‘गाहेतब्बा’’ति पाठो, तस्मा तेनाति सलाकग्गाहापकेनाति अत्थो। ‘‘चोरिकाय गहितत्ता न पापुणाती’’ति वचनतो ‘‘कुटिसोधनं वट्टती’’ति च दीपवासिनो वदन्ति किर। एकं महाथेरस्साति महाथेरो विहारतो येभुय्येन न गच्छति, इतरे कदाचि गच्छति, तस्मा सभागा चे, अत्तनो पापेत्वा पुन इतरेसं दिय्यति। विहारे थेरस्स पत्तसलाकभत्तन्ति महाथेरो एककोव विहारे ओहीनो, ‘‘अवस्सं सब्बसलाका अत्तनो पापेत्वा ठितो’’ति पटिस्सयं गन्त्वा आगन्तुकभिक्खूनम्पि अदस्सनतो कुक्कुच्चं अकत्वा भुञ्जन्ति।
Na hi bahisīmāya saṅghalābhoti ettha ‘‘uddesabhattādīsu bahisīmāya ṭhitassapi ce upāsakā denti, gahetuṃ labhanti, attanopi pāpetvā gahaṇaṃ anuññātaṃ, tathā idha na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Na pāpuṇantīti uddisitvāpi. Vāragāmanti dūrattā vārena niggahena gantabbagāme. Phātikammamevāti atirekalābhā ca bhavanti. Sammukhībhūtassāti yebhuyyena ce bhikkhū bahisīmaṃ gatā, sammukhībhūtassa pāpetabbaṃ. Sabhāgattā hi ekena laddhaṃ sabbesaṃ pahoti, tasmimpi asati attano pāpetvā dātabbaṃ. ‘‘Laddhā vā aladdhā vā’’ti vacanasiliṭṭhavasena vuttaṃ. Vihāre apāpitaṃ pana…pe… na vaṭṭatīti salākabhattaṃ vihāre uddisiyati. Tena pana dinnasalākena. Tassāti gahetvā gatassa. Salākā gahetabbāti yuttaṃ viya. Sabbapotthakesu ‘‘gāhetabbā’’ti pāṭho, tasmā tenāti salākaggāhāpakenāti attho. ‘‘Corikāya gahitattā na pāpuṇātī’’ti vacanato ‘‘kuṭisodhanaṃ vaṭṭatī’’ti ca dīpavāsino vadanti kira. Ekaṃ mahātherassāti mahāthero vihārato yebhuyyena na gacchati, itare kadāci gacchati, tasmā sabhāgā ce, attano pāpetvā puna itaresaṃ diyyati. Vihāre therassa pattasalākabhattanti mahāthero ekakova vihāre ohīno, ‘‘avassaṃ sabbasalākā attano pāpetvā ṭhito’’ti paṭissayaṃ gantvā āgantukabhikkhūnampi adassanato kukkuccaṃ akatvā bhuñjanti.
