| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
सलाकभत्तकथावण्णना
Salākabhattakathāvaṇṇanā
उपनिबन्धित्वाति लिखित्वा। गामवसेनपीति येभुय्येन समलाभगामवसेनपि। बहूनि सलाकभत्तानीति तिंसं वा चत्तारीसं वा भत्तानि। ‘‘सचे होन्ती’’ति अज्झाहरित्वा योजेतब्बं।
Upanibandhitvāti likhitvā. Gāmavasenapīti yebhuyyena samalābhagāmavasenapi. Bahūni salākabhattānīti tiṃsaṃ vā cattārīsaṃ vā bhattāni. ‘‘Sace hontī’’ti ajjhāharitvā yojetabbaṃ.
सल्लक्खेत्वाति तानि भत्तानि पमाणवसेन सल्लक्खेत्वा। निग्गहेन दत्वाति दूरं गन्तुं अनिच्छन्तस्स निग्गहेन सम्पटिच्छापेत्वा दत्वा। पुन विहारं आगन्त्वाति एत्थ विहारं अनागन्त्वा भत्तं गहेत्वा पच्छा विहारे अत्तनो पापेत्वा भुञ्जितुम्पि वट्टति।
Sallakkhetvāti tāni bhattāni pamāṇavasena sallakkhetvā. Niggahena datvāti dūraṃ gantuṃ anicchantassa niggahena sampaṭicchāpetvā datvā. Puna vihāraṃ āgantvāti ettha vihāraṃ anāgantvā bhattaṃ gahetvā pacchā vihāre attano pāpetvā bhuñjitumpi vaṭṭati.
एकगेहवसेनाति वीथियम्पि एकपस्से घरपाळिया वसेन। उद्दिसित्वापीति असुककुले सलाकभत्तानि तुय्हं पापुणन्तीति वत्वा।
Ekagehavasenāti vīthiyampi ekapasse gharapāḷiyā vasena. Uddisitvāpīti asukakule salākabhattāni tuyhaṃ pāpuṇantīti vatvā.
वारगामेति अतिदूरत्ता वारेन गन्तब्बगामे। सट्ठितो वा पण्णासतो वाति दण्डकम्मत्थाय उदकघटं सन्धाय वुत्तं। विहारवारोति सब्बभिक्खूसु भिक्खत्थाय गतेसु विहाररक्खणवारो।
Vāragāmeti atidūrattā vārena gantabbagāme. Saṭṭhito vā paṇṇāsato vāti daṇḍakammatthāya udakaghaṭaṃ sandhāya vuttaṃ. Vihāravāroti sabbabhikkhūsu bhikkhatthāya gatesu vihārarakkhaṇavāro.
तेसन्ति विहारवारिकानं। फातिकम्ममेवाति विहाररक्खणकिच्चस्स पहोनकपटिपादनमेव। एकस्सेव पापुणन्तीति दिवसे दिवसे एकेकस्सेव पापितानीति अत्थो।
Tesanti vihāravārikānaṃ. Phātikammamevāti vihārarakkhaṇakiccassa pahonakapaṭipādanameva. Ekasseva pāpuṇantīti divase divase ekekasseva pāpitānīti attho.
रससलाकन्ति उच्छुरससलाकं। ‘‘सलाकवसेन गाहितत्ता पन न सादितब्बा’’ति इदं असारुप्पवसेन वुत्तं, न धुतङ्गभेदवसेन। ‘‘सङ्घतो निरामिससलाका…पे॰… वट्टतियेवा’’ति (विसुद्धि॰ १.२६) हि विसुद्धिमग्गे वुत्तं। अग्गभिक्खामत्तन्ति एककटच्छुभिक्खामत्तं। लद्धा वा अलद्धा वा स्वेपि गण्हेय्यासीति लद्धेपि अप्पमत्तताय वुत्तं। तेनाह ‘‘यावदत्थं लभति…पे॰… अलभित्वा ‘स्वे गण्हेय्यासी’ति वत्तब्बो’’ति।
Rasasalākanti ucchurasasalākaṃ. ‘‘Salākavasena gāhitattā pana na sāditabbā’’ti idaṃ asāruppavasena vuttaṃ, na dhutaṅgabhedavasena. ‘‘Saṅghato nirāmisasalākā…pe… vaṭṭatiyevā’’ti (visuddhi. 1.26) hi visuddhimagge vuttaṃ. Aggabhikkhāmattanti ekakaṭacchubhikkhāmattaṃ. Laddhā vā aladdhā vā svepi gaṇheyyāsīti laddhepi appamattatāya vuttaṃ. Tenāha ‘‘yāvadatthaṃ labhati…pe… alabhitvā ‘sve gaṇheyyāsī’ti vattabbo’’ti.
तत्थाति तस्मिं दिसाभागे। तं गहेत्वाति तं वारगामे सलाकं अत्तनो गहेत्वा। तेनाति दिसंगमिकतो अञ्ञेन तस्मिं दिसंगमिके। देवसिकं पापेतब्बाति उपचारसीमाय ठितस्स यस्स कस्सचि वस्सग्गेन पापेतब्बा। एवं एतेसु अगतेसु आसन्नविहारे भिक्खूनं भुञ्जितुं वट्टति इतरथा सङ्घिकतो।
Tatthāti tasmiṃ disābhāge. Taṃ gahetvāti taṃ vāragāme salākaṃ attano gahetvā. Tenāti disaṃgamikato aññena tasmiṃ disaṃgamike. Devasikaṃ pāpetabbāti upacārasīmāya ṭhitassa yassa kassaci vassaggena pāpetabbā. Evaṃ etesu agatesu āsannavihāre bhikkhūnaṃ bhuñjituṃ vaṭṭati itarathā saṅghikato.
अम्हाकं गोचरगामेवाति सलाकभत्तदायकानं गामं सन्धाय वुत्तं। विहारे थेरस्स पत्तसलाकभत्तन्ति विहारे एकेकस्सेव ओहीनत्थेरस्स सब्बसलाकानं अत्तनो पापनवसेन पत्तसलाकभत्तं।
Amhākaṃ gocaragāmevāti salākabhattadāyakānaṃ gāmaṃ sandhāya vuttaṃ. Vihāre therassa pattasalākabhattanti vihāre ekekasseva ohīnattherassa sabbasalākānaṃ attano pāpanavasena pattasalākabhattaṃ.
सलाकभत्तकथावण्णना निट्ठिता।
Salākabhattakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
