Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā |
సలాకభత్తకథావణ్ణనా
Salākabhattakathāvaṇṇanā
న హి బహిసీమాయ సఙ్ఘలాభోతి ఏత్థ ‘‘ఉద్దేసభత్తాదీసు బహిసీమాయ ఠితస్సపి చే ఉపాసకా దేన్తి, గహేతుం లభన్తి, అత్తనోపి పాపేత్వా గహణం అనుఞ్ఞాతం, తథా ఇధ న వట్టతీ’’తి వుత్తం. న పాపుణన్తీతి ఉద్దిసిత్వాపి. వారగామన్తి దూరత్తా వారేన నిగ్గహేన గన్తబ్బగామే. ఫాతికమ్మమేవాతి అతిరేకలాభా చ భవన్తి. సమ్ముఖీభూతస్సాతి యేభుయ్యేన చే భిక్ఖూ బహిసీమం గతా, సమ్ముఖీభూతస్స పాపేతబ్బం. సభాగత్తా హి ఏకేన లద్ధం సబ్బేసం పహోతి, తస్మిమ్పి అసతి అత్తనో పాపేత్వా దాతబ్బం. ‘‘లద్ధా వా అలద్ధా వా’’తి వచనసిలిట్ఠవసేన వుత్తం. విహారే అపాపితం పన…పే॰… న వట్టతీతి సలాకభత్తం విహారే ఉద్దిసియతి. తేన పన దిన్నసలాకేన. తస్సాతి గహేత్వా గతస్స. సలాకా గహేతబ్బాతి యుత్తం వియ. సబ్బపోత్థకేసు ‘‘గాహేతబ్బా’’తి పాఠో, తస్మా తేనాతి సలాకగ్గాహాపకేనాతి అత్థో. ‘‘చోరికాయ గహితత్తా న పాపుణాతీ’’తి వచనతో ‘‘కుటిసోధనం వట్టతీ’’తి చ దీపవాసినో వదన్తి కిర. ఏకం మహాథేరస్సాతి మహాథేరో విహారతో యేభుయ్యేన న గచ్ఛతి, ఇతరే కదాచి గచ్ఛతి, తస్మా సభాగా చే, అత్తనో పాపేత్వా పున ఇతరేసం దియ్యతి. విహారే థేరస్స పత్తసలాకభత్తన్తి మహాథేరో ఏకకోవ విహారే ఓహీనో, ‘‘అవస్సం సబ్బసలాకా అత్తనో పాపేత్వా ఠితో’’తి పటిస్సయం గన్త్వా ఆగన్తుకభిక్ఖూనమ్పి అదస్సనతో కుక్కుచ్చం అకత్వా భుఞ్జన్తి.
Na hi bahisīmāya saṅghalābhoti ettha ‘‘uddesabhattādīsu bahisīmāya ṭhitassapi ce upāsakā denti, gahetuṃ labhanti, attanopi pāpetvā gahaṇaṃ anuññātaṃ, tathā idha na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Na pāpuṇantīti uddisitvāpi. Vāragāmanti dūrattā vārena niggahena gantabbagāme. Phātikammamevāti atirekalābhā ca bhavanti. Sammukhībhūtassāti yebhuyyena ce bhikkhū bahisīmaṃ gatā, sammukhībhūtassa pāpetabbaṃ. Sabhāgattā hi ekena laddhaṃ sabbesaṃ pahoti, tasmimpi asati attano pāpetvā dātabbaṃ. ‘‘Laddhā vā aladdhā vā’’ti vacanasiliṭṭhavasena vuttaṃ. Vihāre apāpitaṃ pana…pe… na vaṭṭatīti salākabhattaṃ vihāre uddisiyati. Tena pana dinnasalākena. Tassāti gahetvā gatassa. Salākā gahetabbāti yuttaṃ viya. Sabbapotthakesu ‘‘gāhetabbā’’ti pāṭho, tasmā tenāti salākaggāhāpakenāti attho. ‘‘Corikāya gahitattā na pāpuṇātī’’ti vacanato ‘‘kuṭisodhanaṃ vaṭṭatī’’ti ca dīpavāsino vadanti kira. Ekaṃ mahātherassāti mahāthero vihārato yebhuyyena na gacchati, itare kadāci gacchati, tasmā sabhāgā ce, attano pāpetvā puna itaresaṃ diyyati. Vihāre therassa pattasalākabhattanti mahāthero ekakova vihāre ohīno, ‘‘avassaṃ sabbasalākā attano pāpetvā ṭhito’’ti paṭissayaṃ gantvā āgantukabhikkhūnampi adassanato kukkuccaṃ akatvā bhuñjanti.