Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā |
సలాకభత్తకథావణ్ణనా
Salākabhattakathāvaṇṇanā
ఉపనిబన్ధిత్వాతి లిఖిత్వా. గామవసేనపీతి యేభుయ్యేన సమలాభగామవసేనపి. బహూని సలాకభత్తానీతి తింసం వా చత్తారీసం వా భత్తాని. ‘‘సచే హోన్తీ’’తి అజ్ఝాహరిత్వా యోజేతబ్బం.
Upanibandhitvāti likhitvā. Gāmavasenapīti yebhuyyena samalābhagāmavasenapi. Bahūni salākabhattānīti tiṃsaṃ vā cattārīsaṃ vā bhattāni. ‘‘Sace hontī’’ti ajjhāharitvā yojetabbaṃ.
సల్లక్ఖేత్వాతి తాని భత్తాని పమాణవసేన సల్లక్ఖేత్వా. నిగ్గహేన దత్వాతి దూరం గన్తుం అనిచ్ఛన్తస్స నిగ్గహేన సమ్పటిచ్ఛాపేత్వా దత్వా. పున విహారం ఆగన్త్వాతి ఏత్థ విహారం అనాగన్త్వా భత్తం గహేత్వా పచ్ఛా విహారే అత్తనో పాపేత్వా భుఞ్జితుమ్పి వట్టతి.
Sallakkhetvāti tāni bhattāni pamāṇavasena sallakkhetvā. Niggahena datvāti dūraṃ gantuṃ anicchantassa niggahena sampaṭicchāpetvā datvā. Puna vihāraṃ āgantvāti ettha vihāraṃ anāgantvā bhattaṃ gahetvā pacchā vihāre attano pāpetvā bhuñjitumpi vaṭṭati.
ఏకగేహవసేనాతి వీథియమ్పి ఏకపస్సే ఘరపాళియా వసేన. ఉద్దిసిత్వాపీతి అసుకకులే సలాకభత్తాని తుయ్హం పాపుణన్తీతి వత్వా.
Ekagehavasenāti vīthiyampi ekapasse gharapāḷiyā vasena. Uddisitvāpīti asukakule salākabhattāni tuyhaṃ pāpuṇantīti vatvā.
వారగామేతి అతిదూరత్తా వారేన గన్తబ్బగామే. సట్ఠితో వా పణ్ణాసతో వాతి దణ్డకమ్మత్థాయ ఉదకఘటం సన్ధాయ వుత్తం. విహారవారోతి సబ్బభిక్ఖూసు భిక్ఖత్థాయ గతేసు విహారరక్ఖణవారో.
Vāragāmeti atidūrattā vārena gantabbagāme. Saṭṭhito vā paṇṇāsato vāti daṇḍakammatthāya udakaghaṭaṃ sandhāya vuttaṃ. Vihāravāroti sabbabhikkhūsu bhikkhatthāya gatesu vihārarakkhaṇavāro.
తేసన్తి విహారవారికానం. ఫాతికమ్మమేవాతి విహారరక్ఖణకిచ్చస్స పహోనకపటిపాదనమేవ. ఏకస్సేవ పాపుణన్తీతి దివసే దివసే ఏకేకస్సేవ పాపితానీతి అత్థో.
Tesanti vihāravārikānaṃ. Phātikammamevāti vihārarakkhaṇakiccassa pahonakapaṭipādanameva. Ekasseva pāpuṇantīti divase divase ekekasseva pāpitānīti attho.
రససలాకన్తి ఉచ్ఛురససలాకం. ‘‘సలాకవసేన గాహితత్తా పన న సాదితబ్బా’’తి ఇదం అసారుప్పవసేన వుత్తం, న ధుతఙ్గభేదవసేన. ‘‘సఙ్ఘతో నిరామిససలాకా…పే॰… వట్టతియేవా’’తి (విసుద్ధి॰ ౧.౨౬) హి విసుద్ధిమగ్గే వుత్తం. అగ్గభిక్ఖామత్తన్తి ఏకకటచ్ఛుభిక్ఖామత్తం. లద్ధా వా అలద్ధా వా స్వేపి గణ్హేయ్యాసీతి లద్ధేపి అప్పమత్తతాయ వుత్తం. తేనాహ ‘‘యావదత్థం లభతి…పే॰… అలభిత్వా ‘స్వే గణ్హేయ్యాసీ’తి వత్తబ్బో’’తి.
Rasasalākanti ucchurasasalākaṃ. ‘‘Salākavasena gāhitattā pana na sāditabbā’’ti idaṃ asāruppavasena vuttaṃ, na dhutaṅgabhedavasena. ‘‘Saṅghato nirāmisasalākā…pe… vaṭṭatiyevā’’ti (visuddhi. 1.26) hi visuddhimagge vuttaṃ. Aggabhikkhāmattanti ekakaṭacchubhikkhāmattaṃ. Laddhā vā aladdhā vā svepi gaṇheyyāsīti laddhepi appamattatāya vuttaṃ. Tenāha ‘‘yāvadatthaṃ labhati…pe… alabhitvā ‘sve gaṇheyyāsī’ti vattabbo’’ti.
తత్థాతి తస్మిం దిసాభాగే. తం గహేత్వాతి తం వారగామే సలాకం అత్తనో గహేత్వా. తేనాతి దిసంగమికతో అఞ్ఞేన తస్మిం దిసంగమికే. దేవసికం పాపేతబ్బాతి ఉపచారసీమాయ ఠితస్స యస్స కస్సచి వస్సగ్గేన పాపేతబ్బా. ఏవం ఏతేసు అగతేసు ఆసన్నవిహారే భిక్ఖూనం భుఞ్జితుం వట్టతి ఇతరథా సఙ్ఘికతో.
Tatthāti tasmiṃ disābhāge. Taṃ gahetvāti taṃ vāragāme salākaṃ attano gahetvā. Tenāti disaṃgamikato aññena tasmiṃ disaṃgamike. Devasikaṃ pāpetabbāti upacārasīmāya ṭhitassa yassa kassaci vassaggena pāpetabbā. Evaṃ etesu agatesu āsannavihāre bhikkhūnaṃ bhuñjituṃ vaṭṭati itarathā saṅghikato.
అమ్హాకం గోచరగామేవాతి సలాకభత్తదాయకానం గామం సన్ధాయ వుత్తం. విహారే థేరస్స పత్తసలాకభత్తన్తి విహారే ఏకేకస్సేవ ఓహీనత్థేరస్స సబ్బసలాకానం అత్తనో పాపనవసేన పత్తసలాకభత్తం.
Amhākaṃ gocaragāmevāti salākabhattadāyakānaṃ gāmaṃ sandhāya vuttaṃ. Vihāre therassa pattasalākabhattanti vihāre ekekasseva ohīnattherassa sabbasalākānaṃ attano pāpanavasena pattasalākabhattaṃ.
సలాకభత్తకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Salākabhattakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.