| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā |
สลากภตฺตกถาวณฺณนา
Salākabhattakathāvaṇṇanā
อุปนิพนฺธิตฺวาติ ลิขิตฺวาฯ คามวเสนปีติ เยภุเยฺยน สมลาภคามวเสนปิฯ พหูนิ สลากภตฺตานีติ ติํสํ วา จตฺตารีสํ วา ภตฺตานิฯ ‘‘สเจ โหนฺตี’’ติ อชฺฌาหริตฺวา โยเชตพฺพํฯ
Upanibandhitvāti likhitvā. Gāmavasenapīti yebhuyyena samalābhagāmavasenapi. Bahūni salākabhattānīti tiṃsaṃ vā cattārīsaṃ vā bhattāni. ‘‘Sace hontī’’ti ajjhāharitvā yojetabbaṃ.
สลฺลเกฺขตฺวาติ ตานิ ภตฺตานิ ปมาณวเสน สลฺลเกฺขตฺวาฯ นิคฺคเหน ทตฺวาติ ทูรํ คนฺตุํ อนิจฺฉนฺตสฺส นิคฺคเหน สมฺปฎิจฺฉาเปตฺวา ทตฺวาฯ ปุน วิหารํ อาคนฺตฺวาติ เอตฺถ วิหารํ อนาคนฺตฺวา ภตฺตํ คเหตฺวา ปจฺฉา วิหาเร อตฺตโน ปาเปตฺวา ภุญฺชิตุมฺปิ วฎฺฎติฯ
Sallakkhetvāti tāni bhattāni pamāṇavasena sallakkhetvā. Niggahena datvāti dūraṃ gantuṃ anicchantassa niggahena sampaṭicchāpetvā datvā. Puna vihāraṃ āgantvāti ettha vihāraṃ anāgantvā bhattaṃ gahetvā pacchā vihāre attano pāpetvā bhuñjitumpi vaṭṭati.
เอกเคหวเสนาติ วีถิยมฺปิ เอกปเสฺส ฆรปาฬิยา วเสนฯ อุทฺทิสิตฺวาปีติ อสุกกุเล สลากภตฺตานิ ตุยฺหํ ปาปุณนฺตีติ วตฺวาฯ
Ekagehavasenāti vīthiyampi ekapasse gharapāḷiyā vasena. Uddisitvāpīti asukakule salākabhattāni tuyhaṃ pāpuṇantīti vatvā.
วารคาเมติ อติทูรตฺตา วาเรน คนฺตพฺพคาเมฯ สฎฺฐิโต วา ปณฺณาสโต วาติ ทณฺฑกมฺมตฺถาย อุทกฆฎํ สนฺธาย วุตฺตํฯ วิหารวาโรติ สพฺพภิกฺขูสุ ภิกฺขตฺถาย คเตสุ วิหารรกฺขณวาโรฯ
Vāragāmeti atidūrattā vārena gantabbagāme. Saṭṭhito vā paṇṇāsato vāti daṇḍakammatthāya udakaghaṭaṃ sandhāya vuttaṃ. Vihāravāroti sabbabhikkhūsu bhikkhatthāya gatesu vihārarakkhaṇavāro.
เตสนฺติ วิหารวาริกานํฯ ผาติกมฺมเมวาติ วิหารรกฺขณกิจฺจสฺส ปโหนกปฎิปาทนเมวฯ เอกเสฺสว ปาปุณนฺตีติ ทิวเส ทิวเส เอเกกเสฺสว ปาปิตานีติ อโตฺถฯ
Tesanti vihāravārikānaṃ. Phātikammamevāti vihārarakkhaṇakiccassa pahonakapaṭipādanameva. Ekasseva pāpuṇantīti divase divase ekekasseva pāpitānīti attho.
รสสลากนฺติ อุจฺฉุรสสลากํฯ ‘‘สลากวเสน คาหิตตฺตา ปน น สาทิตพฺพา’’ติ อิทํ อสารุปฺปวเสน วุตฺตํ, น ธุตงฺคเภทวเสนฯ ‘‘สงฺฆโต นิรามิสสลากา…เป.… วฎฺฎติเยวา’’ติ (วิสุทฺธิ. ๑.๒๖) หิ วิสุทฺธิมเคฺค วุตฺตํฯ อคฺคภิกฺขามตฺตนฺติ เอกกฎจฺฉุภิกฺขามตฺตํฯ ลทฺธา วา อลทฺธา วา เสฺวปิ คเณฺหยฺยาสีติ ลเทฺธปิ อปฺปมตฺตตาย วุตฺตํฯ เตนาห ‘‘ยาวทตฺถํ ลภติ…เป.… อลภิตฺวา ‘เสฺว คเณฺหยฺยาสี’ติ วตฺตโพฺพ’’ติฯ
Rasasalākanti ucchurasasalākaṃ. ‘‘Salākavasena gāhitattā pana na sāditabbā’’ti idaṃ asāruppavasena vuttaṃ, na dhutaṅgabhedavasena. ‘‘Saṅghato nirāmisasalākā…pe… vaṭṭatiyevā’’ti (visuddhi. 1.26) hi visuddhimagge vuttaṃ. Aggabhikkhāmattanti ekakaṭacchubhikkhāmattaṃ. Laddhā vā aladdhā vā svepi gaṇheyyāsīti laddhepi appamattatāya vuttaṃ. Tenāha ‘‘yāvadatthaṃ labhati…pe… alabhitvā ‘sve gaṇheyyāsī’ti vattabbo’’ti.
ตตฺถาติ ตสฺมิํ ทิสาภาเคฯ ตํ คเหตฺวาติ ตํ วารคาเม สลากํ อตฺตโน คเหตฺวาฯ เตนาติ ทิสํคมิกโต อเญฺญน ตสฺมิํ ทิสํคมิเกฯ เทวสิกํ ปาเปตพฺพาติ อุปจารสีมาย ฐิตสฺส ยสฺส กสฺสจิ วสฺสเคฺคน ปาเปตพฺพาฯ เอวํ เอเตสุ อคเตสุ อาสนฺนวิหาเร ภิกฺขูนํ ภุญฺชิตุํ วฎฺฎติ อิตรถา สงฺฆิกโตฯ
Tatthāti tasmiṃ disābhāge. Taṃ gahetvāti taṃ vāragāme salākaṃ attano gahetvā. Tenāti disaṃgamikato aññena tasmiṃ disaṃgamike. Devasikaṃ pāpetabbāti upacārasīmāya ṭhitassa yassa kassaci vassaggena pāpetabbā. Evaṃ etesu agatesu āsannavihāre bhikkhūnaṃ bhuñjituṃ vaṭṭati itarathā saṅghikato.
อมฺหากํ โคจรคาเมวาติ สลากภตฺตทายกานํ คามํ สนฺธาย วุตฺตํฯ วิหาเร เถรสฺส ปตฺตสลากภตฺตนฺติ วิหาเร เอเกกเสฺสว โอหีนเตฺถรสฺส สพฺพสลากานํ อตฺตโน ปาปนวเสน ปตฺตสลากภตฺตํฯ
Amhākaṃ gocaragāmevāti salākabhattadāyakānaṃ gāmaṃ sandhāya vuttaṃ. Vihāre therassa pattasalākabhattanti vihāre ekekasseva ohīnattherassa sabbasalākānaṃ attano pāpanavasena pattasalākabhattaṃ.
สลากภตฺตกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Salākabhattakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
